BÖLÜM XI DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDELER VE BUNLARDAN MAMUL EŞYA Notlar. 1.- Aşağıda yazılı olanlar bu bölüme dahil değildir:
(a) Fırça
imalinde kullanılan hayvan kılları (05.02 pozisyonu); at kılı ve döküntüleri (05.11 pozisyonu); (b) İnsan saçı ve
insan saçından eşya (05.01, 67.03 veya 67.04 pozisyonları) [genellikle yağ preslerinde veya
benzeri teknik işlerde kullanılan insan saçından mamul tasir torbaları ile
kaba dokumalar hariç (59.11 pozisyonu)]; (c) 14.
fasıldaki linter pamuğu veya diğer bitkisel maddeler; (d) 25.24 pozisyonundaki amyant "asbest" ve 68.12 veya 68.13 pozisyonlarındaki amyanttan eşya ve diğer ürünler; (e) 30.05 veya 30.06 pozisyonlarındaki eşya; 33.06 pozisyonundaki bireysel kullanım amacıyla perakende
satışa hazırlanmış diş aralarını temizlemede kullanılan iplikler (diş
iplikleri); (f) 37.01
ila 37.04 pozisyonlarındaki hassas hale getirilmiş dokumaya elverişli
maddeler; (g) Enine
kesitinin en geniş yeri (h) Plastik
emdirilmiş veya sıvanmış, plastikle kaplanmış veya lamine edilmiş dokunmuş
veya örülmüş mensucat, keçe veya dokunmamış mensucat ve bunlardan eşya (Fasıl
39); (ij) Kauçuk
emdirilmiş veya sıvanmış veya kauçukla kaplanmış veya lamine edilmiş dokunmuş
veya örülmüş mensucat, keçe veya dokunmamış mensucat ve bunlardan eşya (Fasıl
40); (k) Kıllı veya
yünü alınmamış deriler (Fasıl
41 veya 43) ve 43.03 veya 43.04 pozisyonlarındaki kürk eşya, taklit kürk veya
taklit kürkten eşya; (l) 42.01 veya 42.02 pozisyonlarındaki dokumaya elverişli maddelerden
eşya; (m) 48.
fasıldaki ürünler veya eşya (selüloz vatka gibi); (n) 64.
fasıldaki ayakkabılar ve aksamı, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; (o) 65.
fasıldaki saç fileleri veya diğer başlıklar ve aksamı; (p) 67.
fasıldaki eşya; (q) Aşındırıcı maddelerle kaplı dokumaya
elverişli maddeler (68.05 pozisyonu) ve 68.15 pozisyonundaki karbon lifleri veya karbon liflerden
eşya; (r) Cam lifleri veya cam liflerden eşya
(mensucatın görülen zemini üzerine cam iplikli işlemeler hariç) (Fasıl
70); (s) 94.
fasıldaki eşya (möble, yatak, lamba ve aydınlatma cihazları gibi); (t) 95.
fasıldaki eşya (oyuncaklar, oyun ve spor levazımatı, ağ ve fileler gibi); (u) 96.
fasıldaki eşya (fırçalar, dikiş dikmekte kullanılan seyahat takımları,
kayarak işleyen fermuarlar, yazı makineleri için mürekkepli şeritler,
hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşya gibi);
veya (v) 97.
fasıldaki eşya. 2.-
(A) 50
ila 55. fasıllarda veya 58.09 veya 59.02 pozisyonlarında sınıflandırılabilen ve iki veya
daha fazla dokumaya elverişli maddeden meydana gelen karışımlardan eşya,
dokumaya elverişli maddelerin her birine ağırlık itibariyle üstün gelen
dokumaya elverişli maddeden mamul olarak kabul edilip sınıflandırılırlar. Dokumaya elverişli maddelerin
hiç birisinin ağırlık itibariyle üstün gelmemesi halinde bu eşya, tamamen
dokumaya elverişli tek bir maddeden meydana gelmiş gibi, her biri geçerli
olabilecek pozisyonların numara sırasına göre sonuncusunda sınıflandırılır. (B)
Yukarıdaki kuralın uygulanmasında: (a) Gipe edilmiş
at kılı ipliği (51.10 pozisyonu) ve metalize iplikler (56.05 pozisyonu) tek bir dokumaya elverişli madde olarak
kabul edilir ve bu maddenin ağırlığı kendini meydana getiren unsurların
toplam ağırlığıdır; dokunmuş mensucatın sınıflandırılmasında metal iplik,
dokumaya elverişli madde olarak kabul edilir; (b) Uygun
pozisyonun seçimi, önce uygun fasılın ve sonra bu fasıldaki uygun pozisyonun
seçimi ile mümkün olur; bu fasılda sınıflandırılmayan herhangi bir madde
dikkate alınmaz; (c) 54.
ve 55.
fasılların her ikisi de bir başka fasılla ilgili olduğunda 54.
ve 55.
fasıllar tek bir fasıl olarak kabul edilir; (d) Bir fasıl veya pozisyonun,
dokumaya elverişli farklı maddelerden meydana gelmiş eşyaya atıfta bulunması
halinde bu maddeler dokumaya elverişli tek bir madde olarak kabul edilir. (C) Yukarıdaki (A) ve (B) paragraflarındaki
hükümler, aşağıdaki 3, 4, 5 veya 6 nolu notlarda belirtilen ipliklere de
uygulanır. 3.-(A)
Bu bölüm anlamında aşağıdaki (B) paragrafındaki istisnalar saklı kalmak
şartıyla, aşağıda yazılı olan tanımlara uyan iplikler [tek katlı, çok katlı
bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable) ] " sicim, ip ve halat "
sayılırlar:
(a) İpek veya ipek
döküntülerinden olup 20,000 desiteksten fazla olanlar; (b) Suni veya sentetik liflerden (54.
fasıldaki monofillerden iki veya daha fazlasından meydana gelen iplikler
dahil) 10,000 desiteksten fazla
olanlar; (c)
Keten veya kendirden: (i) Cilalanmış veya parlatılmış 1,429 desiteks veya
daha fazla olanlar; veya (ii) Cilalanmamış veya parlatılmamış 20,000
desiteksten fazla olanlar.
(d) Üç veya daha fazla katlı
koko iplikleri;
(e) Diğer bitkisel liflerden
20,000 desiteksten fazla olanlar; veya
(f) Metal iplikle takviye
edilmiş olanlar. (B)
Yukarıdaki hükümler aşağıda yazılı olanlara uygulanmaz: (a) Yünden veya diğer hayvan kılından
iplikler ve kağıt iplikler (metal ipliklerle takviye edilmiş olan iplikler
hariç); (b) 55.
fasıldaki suni ve sentetik lif demeti ve 54.
fasıldaki bükülmemiş veya metrede 5 turdan az bükülmüş çok flamanlı
iplikler; (c) 50.06 pozisyonundaki ipek böceği guddesi ve 54.
fasıldaki monofiller; (d) 56.05 pozisyonundaki metalize iplikler; metal telle
takviye edilmiş olan iplikler yukarıdaki A (f) paragrafı kapsamındadır ve (e)
56.06 pozisyonundaki tırtıl iplikler, gipe iplikler ve şenet (chainette)
iplikler. 4.-
(A) 50, 51, 52, 54 ve 55. fasıllar anlamında, ipliklerle ilgili olarak "
perakende satış için hazırlanmış " tabiri aşağıda (B) paragrafındaki
istisnalar saklı kalmak şartıyla, aşağıda yazılan şekillerde hazırlanmış
iplikleri [tek katlı, çok katlı bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable)] ifade eder: (a) Karton, makara, tüp veya benzeri
mesnetlere sarılı olup, ağırlığı
(mesnetler dahil): (i) İpek, ipek
döküntüsü veya suni ve sentetik liflerden iplikler için 85 gr.ı geçmeyenler
veya
(ii) Diğer iplikler için 125 gr.ı geçmeyenler. (b) Top, çile veya küçük çile
halinde olup ağırlığı: (i) İpek, ipek
döküntüsü veya 3,000 desiteksten az olan suni ve sentetik liflerden iplikler
için 85 gr.ı geçmeyenler; (ii) 2,000 desiteksten
az diğer iplikler için 125 gr.ı geçmeyenler; veya
(iii) Diğer iplikler için 500 gr.ı geçmeyenler. (c) Birini diğerinden
ayırmaya yarayan ayırıcı ipliklerle eşit ağırlıkta müstakil çile veya küçük
çilelere bölünmüş çileler veya küçük çileler halinde olup, her bir birimin
ağırlığı:
(i) İpek, ipek döküntüsü veya suni ve sentetik liflerden iplikler için
85 gr.ı geçmeyenler veya
(ii) Diğer iplikler için 125
gr.ı geçmeyenler.
(B) Yukarıdaki hükümler aşağıda yazılı olanlara uygulanmaz: (a) Dokunmaya elverişli
maddelerden tek kat iplik, ancak aşağıda yazılı olanlar hariç: (i) Yünden veya ince hayvan kılından
ağartılmamış tek kat iplik; ve (ii) Yünden veya ince
hayvan kılından ağartılmış boyanmış veya baskılı tek kat iplik (5,000
desiteksten fazla olan). (b) Ağartılmamış çok katlı bükülü
(rötor) veya katlı bükülü (kable) iplikler: (i) Her şekilde ipek veya ipek döküntüsünden
veya (ii) Çile veya küçük
çileler halindeki diğer dokumaya elverişli maddelerden (yün veya ince hayvan
kılı hariç); (c) İpek veya ipek döküntüsünden
ağartılmış, boyanmış veya baskılı olup,133 desiteks veya daha az olan çok
katlı bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable) iplikler; ve (d) Dokumaya elverişli herhangi
bir maddeden tek katlı, çok katlı bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable)
iplikler: (i) Çapraz sarılmış
çileler veya küçük çileler halinde; veya (ii) Mesnet üzerinde
olanlar veya mensucat sanayinde kullanımını gösteren diğer şekilde olanlar
(büküm makinalarına ait tüplere, masuralara, bobinlere, konik bobinlere
sarılı iplikler veya işleme yapan tezgahlarda kullanılmak üzere koza şeklinde
sarılmış iplikler gibi). 5.- 52.04, 54.01 ve 55.08 pozisyonları anlamında " dikiş ipliği "
tabirinden, aşağıdaki şartlara uyan çok katlı bükülü (rötor) veya katlı
bükülü (kable) iplik anlaşılır: (a) Mesnet (makara, tüp gibi) üzerine
sarılmış olup, ağırlığı (mesnetle beraber) 1000 gr.ı geçmeyenler; (b) Dikiş ipliği olarak
kullanılmak amacıyla aprelenmiş olanlar; ve
(c) "Z" bükülü olanlar. 6.-
Bu bölüm anlamında " yüksek mukavemetli iplik " tabirinden,
cN/tex'teki centinewton olarak gösterilen, mukavemeti aşağıda yazılı olanlardan
daha fazla olan iplik anlaşılır: - Naylon veya diğer poliamidlerden veya
poliesterlerden tek kat iplikler -----------
------60 cN/tex;
- Naylon veya diğer poliamidlerden veya poliesterlerden çok katlı
bükülü (rötor) veya katlı bükülü
(kable) iplikler
----------------------------------------- 53 cN/tex;
- Suni viskoz ipeğinden tek katlı, çok katlı bükülü (rötor) veya katlı
bükülü (kable) iplikler
----------------------------------------------------------------- 27 cN/tex. 7.-
Bu bölüm anlamında, " hazır eşya " tabirinden aşağıda yazılı
olanlar anlaşılır: (a) Kare veya dikdörtgenden
başka şekillerde kesilmiş olanlar; (b) Dikilmeksizin veya başka bir işçilik
olmaksızın (bazı temizlik bezleri, havlular, masa örtüleri, kare boyun
atkıları, battaniyeler gibi) bitmiş durumda üretilen kullanıma hazır (veya
sadece ayırıcı ipliklerin kesimine ihtiyaç duyulan) eşya; (c) Belirli bir şekle göre kesilmiş ve en
az bir kenarı ısıyla birleştirilmiş görülebilir konik veya sıkıştırılmış
şekilde ve diğer kenarlara bu notun herhangi bir alt bendinde belirtilen
işlemler uygulanmış eşya, fakat sıcak kesim veya başka basit yöntemlerle
sökülmeyi önleyici şekilde kenarları kesilmiş mensucat hariç; (d) Kesilmiş kenarların
dikilmesi suretiyle veya diğer basit yollarla ipliğin kaçmasını önlemek üzere
kenarları bastırılmış, sarma yapılmış veya herhangi bir kenarında düğümlü
saçakları olan eşya (mensucat hariç); (e) Belli bir şekle göre
kesilmiş ve aradan iplik çekme işlemine tabi tutulmuş eşya; (f) Dikerek, yapıştırarak veya
başka surette birleştirilmiş eşya [iki veya daha fazla aynı kumaş
parçalarının daha uzun bir parça teşkil edecek şekilde uç uca birleştirilmiş
olanları ve iki veya daha fazla mensucatın bütün satıhlarıyla birbirleri
üzerine konulmak suretiyle birleştirilmiş olanları (vatkalı olsun olmasın)
hariç]; (g) Örülerek şekil verilmiş
eşya (ayrı birimler veya uzunlamasına bir kaç parçalardan biçimler halinde
bulunan). 8.- 50 ila
60. fasılların uygulanmasında: (a) 50 ila
55. ve 60. fasıllar ve metinde aksi belirtilmedikçe, 56 ila
59. fasıllar yukarıdaki 7 no.lu not kapsamına giren hazır eşyaya
uygulanmaz; ve (b) 50 ila
55 ve 60. fasıllar 56 ila 59. fasıllardaki eşyaya uygulanmaz. 9.- 50. ila
55. fasıllardaki dokunmuş mensucata, dokumaya elverişli paralel
ipliklerin dar ve dik açı teşkil edecek şekilde birbirleri üzerine konularak
meydana getirdiği tabakalardan oluşan mensucat dahildir. Bu tabakalar,
ipliklerin kesişme noktalarında bir birleştirici ile veya sıcak yapıştırma usulü
ile birbirleriyle birleştirilmişlerdir. 10.- Dokumaya elverişli maddelerin
kauçuk ipliklerle birleştirilmesiyle meydana gelen elastiki ürünler bu
bölümde sınıflandırılır. 11.- Bu bölüm anlamında, "
emdirilmiş " tabirine, " batırılmış " dahildir. 12.- Bu bölüm anlamında, "
poliamidler " tabirine, " aramitler " dahildir. 13.- Bu bölüm
anlamında ve uygulanabilir olması halinde bütün tarifede, “ elastomerik
iplik” tabirinden, orijinal
uzunluğunun üç katına kadar gerilmesiyle kopmayan (tekstüre iplik hariç) ve 5
dakika süreyle orijinal uzunluğunun iki katı uzunlukta gerilmesinden sonra
orijinal uzunluğunun 1,5 katından fazla olmayan uzunluğa dönüşen dokumaya
elverişli sentetik maddelerden filament iplikleri (monofilament dahil)
anlaşılır. 14.- Metinde aksi
belirtilmedikçe, değişik pozisyonlardaki mensucattan giyim eşyası, perakende
satışa hazır hale getirilmiş olsalar bile kendi pozisyonlarında
sınıflandırılırlar. Bu not anlamında '' dokumaya elverişli maddelerden giyim
eşyası '' tabirinden, 61.01
ila 61.14 ve 62.01 ila 62.11 pozisyonlarındaki giyim eşyası anlaşılır. *
* *
Alt
Pozisyon Notları. 1.- Bu bölümde ve uygulanabilir olması halinde bütün tarifede,
aşağıdaki tanımlardan şunlar anlaşılır: (a) Ağartılmamış iplik: (i) Kendini meydana getiren
liflerin doğal renginde olup, ağartılmamış, boyanmamış (kütle halinde olsun
olmasın) veya baskı yapılmamış veya (ii) Renksiz olduğu açıkça belli
(" gri iplik " denilen) olan ve ditme suretiyle elde edilen
ipliktir. Bu tür iplikler, renksiz apreleme
işlemi görmüş veya uçucu boya (sabunla yıkandığında uçan) ile boyanmış
olabilirler ve suni ve sentetik lifler söz konusu olduğunda matlaştırma
maddeleri ( örneğin titanyum dioksit) ile kütle halinde işlem görmüş
olabilirler. (b) Ağartılmış iplik: (i) Ağartma işlemine tabi
tutulmuş, ağartılmış liflerden meydana gelmiş veya metinde aksi
belirtilmedikçe, beyaza boyanmış (kütle halinde boyanmış olsun olmasın) veya
beyaz apreleme işlemine tabi tutulmuş; (ii) Ağartılmış ve ağartılmamış lif
karışımlarından meydana gelmiş; veya (iii) Çok katlı bükülü (rötor) veya
katlı bükülü (kable) iplik olup, ağartılmış ve ağartılmamış ipliklerden
meydana gelmiş ipliktir.
(c) Renklendirilmiş (boyanmış
veya baskı yapılmış) iplik: (i) Beyaz veya
uçucu renkler dışındaki renklere boyanmış (kütle halinde olsun olmasın), veya baskı yapılmış veya boyalı veya
baskılı liflerden meydana gelmiş; (ii) Değişik
renklerde boyanmış lif karışımından veya ağartılmamış veya ağartılmış
liflerin renkli liflerle karışımından (alacalı veya karışık iplikler) meydana
gelmiş veya benek izlenimi vermesi için üzerlerine ara ara bir veya daha
fazla renkle baskı yapılmış; (iii) Baskı
yapılmış dokumaya elverişli maddelerden fitil veya şeritlerden elde
edilmiş; veya (iv) Çok katlı
bükülü (rötor) veya katlı bükülü (kable) olup, ağartılmamış veya ağartılmış
iplik ve renklendirilmiş iplikten meydana gelen ipliktir.
Yukarıdaki tanımlar, gerekli değişiklikler yapılmak kaydıyla, 54. fasıldaki
monofilamentlere ve şeritleri veya benzerlerini de kapsar.
(d) Ağartılmamış dokunmuş
mensucat: Ağartılmamış iplikle
dokunmuş olup, ağartılmamış, boyanmamış veya baskı yapılmamış mensucattır. Bu
mensucat renksiz apreleme işlemi görmüş veya uçucu boyayla boyanmış olabilir.
(e) Ağartılmış dokunmuş
mensucat: (i) Parça halinde ağartılmış veya metinde
aksi belirtilmedikçe beyaza boyanmış veya beyaz apreleme işlemi görmüş;
(ii) Ağartılmış iplikten meydana gelmiş; veya (iii) Ağartılmamış ve ağartılmış
iplikten meydana gelen mensucattır.
(f) Boyalı dokunmuş mensucat: (i) Parça halinde, beyaz dışında tek bir renge
boyanmış (metinde aksi belirtilmedikçe) veya beyaz dışında başka bir renkle
apreleme işlemine tabi tutulmuş; veya (ii) Tek bir renkle boyanmış iplikten
meydana gelen mensucattır. (g) Değişik
renklerdeki ipliklerden dokunmuş mensucat (baskılı dokunmuş mensucat hariç): (i) Değişik renklerdeki
ipliklerden veya aynı rengin değişik tonlarındaki ipliklerden (ipliği meydana
getiren elyafların doğal rengi hariç) meydana gelmiş; (ii) Ağartılmamış veya ağartılmış iplik ve
renkli iplikten meydana gelmiş; veya (iii) Alacalı veya karışık ipliklerden
meydana gelen mensucattır.
(Her halükarda kumaş kenarında ve parça sonunda kullanılan iplik dikkate
alınmaz.)
(h) Baskılı dokunmuş mensucat: Değişik renklerdeki
ipliklerden yapılmış olsun olmasın, parça halinde baskı yapılmış dokunmuş
mensucattır. (Aşağıda yazılı
olanlar da baskılı dokunmuş mensucat olarak kabul edilirler: Örneğin; fırça
veya püskürtme tabancasıyla çıkartma kağıdı, flokaj veya batik işlemiyle
desenleri yapılan dokunmuş mensucat.) Merserizasyon işlemi, yukarıdaki
kategorilerde belirtilen ipliklerin ve mensucatın sınıflandırılmasını
etkilemez. Yukarıdaki (d) ila (h)
bentlerinde yer alan tanımlar, gerekli değişiklikler yapılmak kaydıyla
örme mensucata da uygulanır.
(ij) Bez ayağı (düz dokuma): Her bir atkı ipliğinin art arda
gelen çözgü ipliklerinin sırası ile bir altından bir üstünden geçmesiyle ve
her bir çözgü ipliğinin art arda gelen atkı ipliklerinin bir altından bir
üstünden geçmesiyle meydana gelen mensucattır. 2.- (A) 56. ila
63. fasıllardaki, iki veya daha fazla dokumaya elverişli madde içeren
ürünler tamamen, bu bölümün 2. notuna (50. ila
55. fasıllar veya 58.09 pozisyonundaki dokumaya elverişli aynı maddelerden
meydana gelen ürünün sınıflandırılmasına ilişkin) göre seçilecek olan
dokumaya elverişli maddeden meydana gelmiş gibi kabul edilecektir. (B) Bu
kuralın uygulanması için: (a) Uygun olduğu takdirde
tarifenin yorumu ile ilgili 3 No.lu Genel Kural’ın sadece sınıflandırmayı
belirleyen kısmı dikkate alınacaktır; (b) Bir mensucat zeminden ve tüylü veya ilmekli
bir satıhtan meydana gelmiş dokuma ürünleri söz konusu olduğunda, zemin mensucat
dikkate alınmaz; (c) 58.10 pozisyonundaki işlemeler ve bunlardan eşya söz
konusu olduğunda yalnızca zemin kumaş dikkate alınacaktır. Ancak, zemini
görünmeyen işlemeler ve bunlardan eşya yalnız işleme iplikleri dikkate
alınarak sınıflandırılırlar. GENEL
AÇIKLAMALAR XI. Bölüm, genel
olarak, tekstil sanayiinin hammaddelerini (ipek, yün, pamuk, sentetik ve suni
lifler, vb.), yarı mamullerini (iplik ve dokunmuş mensucat gibi) ve bunlardan
mamul hazır eşyayı kapsamaktadır. Bununla beraber, XI. Bölümün (1)
numaralı Notu ile çeşitli Fasılların Açıklama Notlarında veya aşağıda bu
Bölüme ait pozisyonların Açıklama Notlarında belirtilen bazı maddeler ve
ürünler XI. Bölüm haricindedir.
Özellikle, aşağıda yazılı olanlar XI. Bölümde sınıflandırılmamaktadır: (a) İnsan saçı ve insan saçından mamul eşya
(genellikle 05.01, 67.03 veya 67.04 pozisyonları). (Genellikle yağ preslerinde
kullanılan tasir torbaları ve benzerleri hariç)(59.11 pozisyonu).
(b) Asbest (amyant) lifleri ve amyant liflerinden mamul eşya
(iplikler, mensucat, giyim eşyası, vb.) (25.24, 68.12 veya 68.13 pozisyonları)
(c) Karbon lifleri ve diğer metalik olmayan mineral lifler (silikon
karbid, kaya yünü gibi) ve bu gibi liflerden mamul eşya (Fasıl 68).
(d) Cam lifleri, iplikleri, mensucatı ve bunlardan mamul eşya ile cam
lifleri ve dokumaya elverişli maddelerin karışımından imal olunan ve mümeyyiz
vasfı itibariyle cam liflerinden mamul eşyadan sayılan mamuller (Fasıl
70), (mensucattan mamul görünen bir zemin üzerine cam lifleriyle
yapılan işlemeler hariç). XI. Bölüm, on dört
Fasıldan oluşan iki kısım altında incelenebilir. 50 ila
55. Fasıllardan her biri, dokumaya elverişli maddelerden bir
Dokumaya elverişli
maddelerden hiçbiri ağırlıkça üstün gelmezse, bu ürünler eşit değerde göz
önünde tutulan dokumaya elverişli maddelerden, nümerik olarak Fasıl
sıralamasında "en sonda yer alan dokumaya elverişli maddeden" mamul
olarak sınıflandırılmalıdır.
- Eğirmeden önce veya
eğirme sırasında;
Benzer şekilde, XI. Bölümün
2 numaralı Not hükmünün dokumaya elverişli
Bu Bölümün 2 numaralı hükmünün uygulanmasında aşağıdaki hususların
dikkate alınması gerekir: (1) Bir Fasıl veya pozisyonun dokumaya
elverişli farklı maddelerden meydana gelmiş eşyaya atıfta bulunması halinde,
bu maddeler diğerleri ile karıştırılan malzemeleri ihtiva eden bazı ürünlerin
sınıflandırılması amacıyla biraraya getirilir. Uygun pozisyonun seçimi önce uygun Fasılın ve sonra bu Fasıldaki uygun pozisyonun
seçimi ile mümkün olur; bu Fasılda sınıflandırılmayan herhangi bir madde
dikkate alınmaz. Örnekler:
oluşuyorsa 55.15 pozisyonunda sınıflandırılmayıp (sentetik devamsız
liflerden dokunmuş diğer veya ince hayvan kıllarından dokunmuş mensucat
olarak 51.12 pozisyonuna dahil olur. Çünkü bu durumda ince
hayvan kılı ve yün oranları toplamı dikkate alınmalıdır.
%40
oranında pamuk %30 oranında suni devamsız
lifler ve %30 oranında sentetik
devamsız liflerden oluşuyorsa 52.11 pozisyonunda (ağırlık itibariyle %85'den az pamuk
ihtiva eden, sentetik ve suni liflerle karıştırılmış olup ağırlığı 200g/m2
den fazla olan pamuklu mensucat) veya 55.14 pozisyonunda (ağırlık itibariyle %85'den az m2
ağırlığı 170 gr.ı geçen esas itibariyle veya sadece pamukla karışık sentetik
devamsız liflerden dokunmuş mensucat) sınıflandırılmayıp, 55.16 pozisyonunda (suni devamsız liflerden dokunmuş
mensucat) sınıflandırılır. Bu sınıflandırma önce uygun Fasılın seçimi ile
mümkün olur (Bu durumda, sentetik devamsız lifler ve suni devamsız liflerin
oranları toplamı alındığından 55
Fasılda, daha sonra yer aldığı Fasılda her biri geçerli olabilecek pozisyonların
numara sırasına göre sonuncusunda (örnekte 55.16 pozisyonunda) mütalaa edilir). (c) Dokunmuş
mensucat, ağırlık olarak;
%35 oranında keten,
%25 oranında jüt,
%40 oranında pamuktan oluşuyorsa 52.12 pozisyonunda (pamuktan mamul diğer dokunmuş
mensucat) sınıflandırılmayıp, 53.09 pozisyonunda (ketenden dokunmuş mensucat)
sınıflandırılır. Bu sınıflandırma önce uygun Faslın belirlenmesiyle (bu
durumda 53. Fasıl çünkü jüt ve keten karışımı dokumaya elverişli
tek bir madde sayılır) ve sonra Fasıl içindeki uygun pozisyonun
belirlenmesiyle (bu durumda 53.09 pozisyonu, çünkü keten jütten daha ağırlıklı
olup, pamuk oranı Bölüm notu2 (B) (b) hükmüne göre dikkate alınmaz)
yapılmıştır. (2) Gipe edilmiş at kılından iplik ve
metalize iplik tekbir dokumaya elverişli madde olarak kabul edilir ve bu
maddelerin ağırlığı kendini meydana getiren unsurların toplam ağırlığıdır. (3) Dokunmuş mensucatın
sınıflandırılmasında; metal iplik dokumaya elverişli madde olarak mütalaa
edilir. (4) 54 ve
55. Fasılların her ikisi de bir başka Fasılla ilgiliyse 54
ve 55.
Fasıllar tek bir Fasıl olarak kabul edilir.
Örnek:
%35 oranında sentetik filament,
%25 oranında sentetik devamsız lifler ve
%40 oranında taranmış yün
İçeriyorsa 51.12 pozisyonunda (taranmış yünden dokunmuş mensucat)
sınıflandırılmayıp,
54.07 pozisyonunda (sentetik filament ipliklerinden
dokunmuş mensucat) yer alır. Çünkü sentetik devamsız lifler ile sentetik filamentlerin oranları
toplam olarak ele alınmalıdır. (5)Haşıllar veya apreler (ipek olması
durumunda ağırlaştırıcılar) ile tekstil liflerini; emdirme, sıvama, kaplama
maddeleri veya laminasyon maddeleri haline getirme için kullanılan maddeler,
dokumaya elverişli olmayan maddeler olarak kabul edilmezler. Başka bir
deyişle dokumaya elverişli liflerin ağırlığı, eşyanın sunulduğu anda
bulunduğu durumdaki ağırlık esas alınarak hesaplanır.
Bir karışımın esas itibariyle
hangi dokumaya elverişli malzemeden meydana geldiğine karar verilirken,
ağırlık itibariyle diğer dokumaya elverişli maddelerin her birine ayrı ayrı
üstün gelen dokumaya elverişli malzeme dikkate alınır.
%55 oranında pamuk
%22 oranında suni veya sentetik lifler
%21 oranında yün ve
%2 oranında ipek
İçeriyorsa 52.12 pozisyonunda yer almayıp, (pamuktan mamul diğer
mensucat), 52.10 pozisyonunda (ağırlık itibariyle %85'den az
pamuk içeren sentetik veya suni liflerle karıştırılmış olup m2 ağırlığı 200
gr.ı geçmeyen pamuk mensucat) yer alır.
(1) Genel
Açıklamalar.
Tekstil iplikleri tek katlı (yalın kat), çok katlı bükülü (rötor) veya
katlı bükülü kablo (kable) olabilir. Tarifenin uygulanmasında: (i)
Tek katlı iplikler ifadesi aşağıdakilerden oluşan
iplikleri anlatır: (a) Genellikle bükülerek bir araya
getirilmiş devamsız liflerden olanlar(bükülmüş iplik); veya (b) Bükülerek veya bükülmeksizin bir araya
getirilmiş olan, 54.02 ila 54.05 pozisyonlarında yer alan tek filamentten
(monofilament) ya da 54.02 veya 54.03 pozisyonlarında yer alan iki ya da daha fazla
filamentten (multifilament) (devamlı iplikler). (ii)
Çok katlı bükülü (rötor) iplikler ifadesi; 54.04 ya da 54.05 pozisyonlarında yer alan(iki katlı, üç katlı, dört
katlı, vb. iplikler) monofilamentlerden elde edilenler de dahil olmak üzere
iki ya da daha fazla sayıdaki tek katlı ipliğin bir arada tek bir katlama
işlemiyle bükülmesi suretiyle elde edilen ipliklerdir. Ancak, yalnızca 54.02 veya 54.03 pozisyonlarında yer alanmonofilamentlerin bir arada
bükülmesi suretiyle elde edilen iplikler, çok katlı bükülü (rötor) iplikler
olarak mütalaa edilmemelidir. Rötor ipliklerde "kat" ifadesi, bunları
oluşturan tek katlı ipliklerden her birini ifade eder. (iii)
Kablo (kable) iplikler ifadesi, bir ya da daha fazla katlama
işlemiyle bir arada bükülen, iki veya daha çok iplikten oluşan (bu
ipliklerden en az birisi çok katlıdır) iplikleri anlatır. Kablo (kable) ipliklerde "kat" ifadesi, bunları
oluşturan tek katlı ipliklerden her birini ifade eder.
Tek katlı, rötor ve
kablo (kable) iplikler belli aralıklarla ilmek veya şekilsiz yumrular (halka,
şişkinlikler) (bukle veya ilmekli,
topaklı (yumrulu) veya flame iplik) ihtiva edebilirler. Bunlar bir tanesi
aralıklarla kendi üzerinde geriye katlanmak suretiyle bukle veya şişkinlik
efekti veren iki veya daha fazla iplikten oluşabilirler.
İplikler ağartılmamış, yıkanmış (scoured), ağartılmış, krem rengi verilmiş,
boyanmış, baskılı, alacaklı veya diğer şekilde muamele edilmiş olabileceği
gibi, gazelenmiş (alevden geçirilmek suretiyle üzerindeki tüylülük
giderilmiş) merserize edilmiş (yani gergin halde olarak kostik soda ile
muamele görmüş), yağlanmış, vb. olabilir. Bununla beraber, 50 ila 55. Fasıllar
aşağıda belirtilenleri içermez: (a) Dokumaya elverişli maddelerle
kaplanmış kauçuk iplikler ve kauçuk ya da plastik emdirilmiş (batırılmış
dahil), sıvanmış, kaplanmış veya kılıflanmış tekstil iplikleri (56.04 pozisyonu) (b) Metalize iplikler (56.05 pozisyonu) (c) Gipe edilmiş iplikler, şenil
(tırtıllı) iplikler ve şenet (ilmekli) iplikler (loop-waleyarn) (56.06 pozisyonu). (d) Triko tekstil iplikleri (duruma
göre, 56.07 veya 58.08 pozisyonları). (e) Metal iplikle takviye edilmiş
tekstil iplikleri (56.07 pozisyonu). (f) İplikler, monofilamentler ya da
paralel hale getirilip yapıştırılmış dokumaya elverişli lifler (58.06 pozisyonu). (g) 59.06 pozisyonunda yer alan kauçuk ile aglomore
edilmiş ve birbirine paralel hale getirilmiş tekstil iplikleri. (2) 50 ila
55. Fasıllarda yer alan tek katlı, çok katlı (rötor) ya da kablo (kable)
iplikler ile 56.07 pozisyonundaki sicim, kordon, ip veya halatlar ve 58.08 pozisyonunda yer alan triko iplikleri arasındaki
farklar.
(XI. Bölümün 3 No lu Notuna bakınız)
Dipnotlar. (**) 50.06 pozisyonunda yer alan ipek böceği guddesi,
54.Fasılda yer alan bükülmemiş veya metrede 5turdan az bükümlü multifilament
iplikler ve monofilamentler ve 55.
Fasıldaki suni ve sentetik filament demetleri hiç bir durumda 56.07 pozisyonunda yer almaz.
(XI. Bölümün 4
No lu notuna bakınız)
Aşağıda yazılan iplikler hiç
bir zaman perakende olarak satılacak hale (a)
İpekten,
ipek döküntüsünden, pamuktan ya da suni ve sentetik liflerden tek katlı iplikler. (b) Yünden veya ince hayvan kılından,
numarası 5.000desiteks ya da daha az olan, ağartılmış, boyanmış ya da
baskılı, paketlenmiş, tek katlı iplikler. (c) İpekten ya da ipek döküntüsünden
mamul rötor veya kablo (kable) ipliklerin ağartılmamış olanları(paketlenmiş). (d) Ağartılmamış, suni ve sentetik
liflerden veya pamuktan mamul çok katlı bükülü (rötor) veya katlı bükülü
(kable) iplikler (çileler veya yumaklar halinde).
(e) İpek ya da ipek döküntüsünden mamul ağartılmış boyalı veya baskılı
numarası 133 desiteks ya da daha az olan rötor veya kablo (kable) iplikler. (f) Dokumaya elverişli her nevi tek
katlı, rötor veya kablo (kable) ipliklerden çapraz sarma usulüyle çile veya
yumak haline getirilmiş olanlar.(*)
(g) Dokumaya elverişli her nevi tek katlı, rötor veya kablo (kable)
ipliklerden tekstil sanayiinde kullanılacağını gösteren bir mesnet üzerine
sarılmış bulunanlar (kopslara, büküm makinelerine alt tüplere, masuralara,
bobinlere veya konik bobinlere sarılı iplikler gibi), veya dokuma sanayiinde
kullanılacağını belirten başka şekillerde (örneğin; nakış tezgahları için
kozalar şeklinde, santrifüj eğirme ile yapılan "kekler") olanlar. * * * Dipnot:
Çapraz sarma, genellikle çileler boyama işlemine mahsus olduğunda
benimsenen bir yöntemdir.
Çapraz Sarılmamış Çapraz Sarılmış
TABLO II
Dipnotlar: (*) Dokumaya elverişli farklı maddelere yapılan atıflar
XI. Bölümün 2 numaralı Not hükümleri çerçevesinde aynı yerde
tarifelendirilmesi gereken karışımlara da uygulanır. (Bu Genel Açıklama
Notunun (I) (A) Kısmına bakınız). (4) Dikiş
ipliği.
(XI. Bölümün 5 No lu notuna bakınız)
beraber) 1.000 gr.ı geçmeyenler; (b)
Dikiş ipliği olarak kullanılmak üzere aprelenmiş olanlar; ve (c)
Nihai olarak "Z" bükülü olanlar.
(5) Yüksek
mukavemetli iplik.
Bu bölüm anlamında "yüksek mukavemetli iplik" tabirinden,
cN/tex (centinewton/tex) olarak gösterilen mukavemeti, aşağıda yazılı
olanlardan daha fazla olan iplik anlaşılır: Naylon veya diğer poliamidlerden veya
poliesterlerden tek katiplikler.......................................................................................................
60 cN/tex Naylon veya diğer poliamidlerden veya
poliesterlerden çok katlı bükülü
(6) Elastomerik
ve tekstüre iplikler (XI. Bölümün 13
No lu Notuna bakınız)
Elastomerik iplik bu Bölümün 13 nolu Notunda tanımlanmıştır. Şu da
dikkate alınmalıdır ki, atıfta bulunulan tekstüre iplikler 5402.31 ila 5402.39 altpozisyonları Altpozisyon Açıklama
Notunda tanımlanmıştır.
Örneğin; (b) 58.01 pozisyonunda yer alan kadife ve şenil (tırtıl)
mensucat, peluş ve tırtıl mensucat, 58.02 pozisyonunda yer alan havlu cinsi bukleli
mensucat, 58.03 pozisyonunda yer alan gaz mensucat, 58.05 pozisyonunda yer alan el ile dokunmuş duvar
halıları, 58.06 pozisyonundaki
dar enli dokumalar ve 58.09 pozisyonundaki metalize ipliklerden ya da metal
iplikten dokunmuş mensucat. (c) 59.01
ve 59.03 ila 59.07 pozisyonlarında yer alan emdirilmiş, sıvanmış
mensucat; 59.02 pozisyonunda yer alan her nevi nakil vasıtası için
iç ve dış lastiğinde kullanılan mensucat; 59.11 pozisyonunda yer alıp, teknik amaçla kullanılan
dokumaya elverişli maddelerden mensucat. (d)XI. Bölümün 7 No lu not hükmü anlamında
hazır hale getirilmiş türden eşya (Genel Açıklama Notunun kısım (II) hükmüne
bakınız).
- Birbirine paralel "çözgü"
ipliklerinden oluşan bir tabaka ile paralel "atkı" ipliklerden
meydana gelen bir tabakanın dar veya dik açı teşkil edecek şekilde birbiri
üzerine konulması; - Birbirine paralel "çözgü"
ipliklerinden oluşan iki tabaka arasına, paralel "atkı"
ipliklerinden oluşan bir tabakanın dar veya dik bir açı teşkil edecek şekilde
yerleştirilmesi. Bu mensucatın esas
özelliği ipliklerin geleneksel (yöntemle dokunmuş) Bu mensucat bazen ağ gözlü dokunmuş ince perdelik kumaş
olarak ifade 50 ila
55. Fasıllar, aynı zamanda atkı iplikleri yer yer eritilmek o o o
Farklı renklerdeki ipliklerden dokunmuş mensucat. Tamamen veya kısmen
farklı renklerde baskılı ipliklerden veya aynı rengin farklı tonlarında
baskılı ipliklerden oluşan dokunmuş mensucat "boyanmış, dokunmuş
mensucat" veya "baskılı dokunmuş mensucat" olarak değil
“farklı renklerdeki ipliklerden dokunmuş mensucat" olarak bilinir. Düz dokuma, XI. Bölümün 1(ij) altpozisyon not hükmünde tarif
edilmiş olup, "her bir atkı ipliğinin art arda gelen çözgü ipliklerinin
sırayla bir altından bir üstünden geçmesi ve her bir çözgü ipliğinin
birbirini izleyen atkı ipliklerinin bir altından bir üstünden geçmesiyle
meydana gelen mensucattır".
Düz Dokuma Düz dokuma, en basit ve en
çok kullanılan dokumadır. Düz dokunmuş Dimi, ilk çözgü ipliğinin
yine ilk atkı ipliğine bağlanması, ikinci çözgü ipinin ikinci atkı ipiyle
bağlanması, üçüncü çözgü ipinin üçüncü atkı ipine bağlanması ve bu şekilde
devam etmesiyle yapılır. Bu dokumada adım sayısı çözgü ve atkı ipliklerinin
her ikisi için de tektir. Raporu (deseni
Çözgü
Yüzlü 4-İplikli Kırık Dimi Şekli
Hazır
eşya. Bu bölümün 7 No lu
notu gereği, 56 ila 63. Fasıllarda belirtilen "hazır eşya"
tabirinden aşağıda yazılı olanlar anlaşılır: (1) Kare
veya dikdörtgenden başka şekilde kesilmiş olanlar; (örneğin; dokumaya elverişli
maddelerden elbise patronları; kenarları tırtıllı şekilde kesilmiş eşya (bazı
temizlik bezleri gibi) hazır eşya sayılır. (2) Bitmiş
halde üretilen, kullanıma hazır eşya (bunlar, dikilmeyi veya başka bir işçiliği gerektirmeyen ya da
sadece ayırıcı ipliklerin kesimine ihtiyaç duyulan hazır eşyadır). Bu tür
eşya doğrudan şekil verilerek örülmüş ürünleri ve çözgü boyunca dokunmadan
bırakılmış iplikleri veya saçak oluşturmak üzere kesilmiş atkı kenarları
iplikleriyle bulunan bazı toz (temizlik) bezleri, havlular, masa örtüleri,
başörtüsü şeklindeki kareleri, battaniyeleri vb.lerini kapsar. Bu türlü eşya
tezgah üzerinde ayrık olarak dokunmuş olabileceği gibi, aynı zamanda belirli
aralıklarla dokunmamış ipliklerden (genellikle çözgü iplikleri) şeritleri
olan mensucattan basitçe (sadece) uzunlamasına kesilmiş de olabilirler.
Sadece ayırıcı ipliklerin kesilmesiyle yukarıda tanımlanan tipten hazır
eşyanın elde edilebildiği uzunlamasına bulunan bu mensucat da "hazır
eşya" olarak kabul edilirler. Bununla beraber daha
genişçe parçalardan başkaca işçilik olmaksızın basitçe kesilen
dikdörtgen (kare dahil) şekilli eşya ve ayırıcı ipliklerin kesilmesi ile şekillendirilen
saçakları içermeyen eşya bu not anlamında "tamamlanmış ürün" olarak
mütalaa edilmez. Bu eşyanın katlanmış veya ambalajlanmış (örn; perakende
satış için) olarak arz edilmiş olması (hususu) sınıflandırılmalarını
etkilemez. (3) Belirli
bir şekle göre kesilmiş ve en az bir kenarı ısıyla birleştirilmiş görülebilir
konik veya sıkıştırılmış şekilde ve diğer kenarlara bu notun herhangi bir alt
bendinde belirtilen işlemler uygulanmış eşya, fakat sıcak kesim veya başka
basit yöntemlerle sökülmeyi önleyici şekilde kenarları kesilmiş mensucat
hariç; (4)
Kenarlar bastırılmış veya sarmalanmış veya düğümlü saçakları olan mensucat;
Kesilmiş kenarların dikilmesi suretiyle veya diğer basit yollarla ipliğin
kaymasını önlemek üzere kenarları bastırılmış, sarma yapılmış veya herhangi
bir kenarında düğümlü saçakları olan eşya (mensucat hariç). Kenarları
bastırılmış mendiller ile saçaklı masa örtüleri bu çeşit eşyaya örnek olarak
gösterilebilir. Bununla beraber kesilmiş kenarları sürfile yöntemi veya basit
metotlarla çözülerek elde edilen mensucat yukarıdaki eşya dışında kalır. (5) Belli
bir şekle göre kesilmiş ve aradan iplik çekme işlemine tabi tutulmuş eşya.
Bu bağlamda "çekilmiş iplik işi" tabiri basitçe eşya üzerinde
dokumadan sonra ileri derecede işlemler (örn; nakış işleme) yapmaksızın bazı
çözgü ve atkı ipliklerinin birlikte çekilmeleri anlamındadır. Bu şekilde
işleme tabi tutulmuş malzemenin parçaları sıklıkla iç çamaşırı imalinin daha
ileri safhalarında kullanılır. (6) Dikişle,
yapıştırma yoluyla veya başka bir surette birleştirilmiş eşya. Bunlar,
çok sayıda giyim eşyalarını içerir. Bununla beraber aynı malzemeden iki veya
daha fazla arka arkaya eklenmiş parçalardan oluşan parça eşya veya tabakalar
halinde birleştirilmiş iki ya da daha fazla dokumaya elverişli malzemeden
oluşan eşyanın "hazır (eşya)"olarak mütalaa edilmediğini belirtmek
gerekmektedir. Dikilerek veya başka suretle vatkalama ile birleştirilen bir
veya daha fazla tabakadan oluşan dokumaya elverişli maddelerden ürünler
"hazır (eşya)" değildirler. (7) Örülerek
veya tığ kullanılarak şekil verilmiş eşya. Uzunlamasına parçalar halinde
veya ayrı ayrı parçalar şeklinde olsun olmasın. o o o Altpozisyon
Açıklama Notu. 56 ila
63. Fasıllarda yer alan yüzeyi havlı veya ilmekli ürünler. XI. Bölümün 2(B)(b)
altpozisyon notundaki hükümler, zemin (taban) mensucat, havlı veya ilmekli
olan yüzde kısmen görünsün veya görünmesin uygulanacaktır.
MADDELERDEN ÜRÜNLER Kauçuk ipliklerle
birleştirilmiş dokumaya elverişli maddelerden oluşan elastik ürünler bu
Bölümün 10 no lu Not hükmü çerçevesinde XI. Bölümde sınıflandırılırlar. Dokumaya elverişli
maddelerle kaplanmış kauçuk ip ve halatlar 56.04 pozisyonunda yer alır.
VE TEST EDİLMESİ İÇİN
STANDART ATMOSFERLER Dokumaya elverişli maddelerin fiziksel ve mekanik özelliklerinin
tespiti ve uygun duruma getirilmesi (Kondisyonlama) için standart atmosferlerin
kullanımı ve nitelikleri aşağıda yol gösterici mahiyette ortaya konulmuştur. (B) Tanımlar.
(a) Nispi (göreli) nem:
Atmosferdeki su buharı basıncının aynı sıcaklıkta doymuş buhar basıncına olan
oranıdır. Bu oran genellikle yüzde olarak ifade edilmiştir.
(b) Standart optimum atmosfer:20ºC
sıcaklık ve %65 nispi nem oranı olan atmosferdir.
(c) Deney için standart optimum
atmosfer: 20ºC sıcaklık ve %65 nispi nem oranı olan atmosferdir.
NOT: Yukarıda kullanılan
"ılımlı" sıfatının kullanımı tekstil endüstrisiyle sınırlıdır. (C) Ön
hazırlama. Dokumayı uygun
duruma getirmeden önce (Kondisyonlama), bir ön hazırlık gerekebilir. Böyle
bir durumda, dokumaya elverişli madde, takriben nispi nem oranı %10 ve %25
arasında olan ve sıcaklığı 50ºC'yi geçmeyen bir atmosfer içinde takriben
dengeye (D) Uygun
duruma getirme (Kondisyonlama). Dokuma,
fiziksel ve mekanik özelliklerinin tespiti için test edilmeden önce standart
optimum atmosfer ortamına getirilmelidir. Bu ise, test için standart optimum
atmosferde dokumadan havanın serbestçe geçmesi yoluyla ve bu işlemin
dokumanın atmosferle dengeye getirilmesi için gereken sürede tutulmasıyla
sağlanır.
Test yönteminde başka şekilde belirtilmediği takdirde, dokumanın iki
saat aralıklarla yapılan ölçümü ağırlıkça %0.25'den daha fazla bir ilerleme,
değişiklik göstermediği takdirde dengede olduğu kabul edilmelidir. (E) Test
etme. Özel haller dışında (örneğin; ıslak testler gibi),
dokumanın fiziksel ve mekanik yönden test edilmesi, test için standart
optimum atmosferde hazırlanmış (kondisyonlanmış) uygun hallerde
gerçekleştirilir. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ÖZEL DOKUNMUŞ MENSUCAT; TUFTE EDİLMİŞ DOKUMAYA ELVERİŞLİ MENSUCAT; DANTELA, DUVAR HALILARI; ŞERİTÇİ VE KAYTANCI EŞYASI; İŞLEMELER Fasıl
Notları. 1.-
Bu Fasıla 59.
Fasılın 1. notunda bahsedilen emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine
edilmiş dokumaya elverişli maddelerden mensucat veya 59.
Fasılda yer alan diğer eşya dahil değildir. 2.-
Atkı ipliklerinin, çözgü ipliklerinin üzerinden
kaydırılan kısımları kesilerek uçları kaldırılmamış atkı iplikli kadife ve
pelüşler de 58.01 pozisyonunda yer alır. 3.-
58.03 Pozisyonunun tatbikinde "gaz mensucat"
tabirinden satıhlarının tamamı veya bir kısmı sabit ve hareketli ipliklerden
meydana gelen ve içinde atkı ipliklerinin geçeceği bukleler meydana getirecek
şekilde yarım dolama, tam dolama veya daha fazla dolama yaparak hareketli
ipliğin sabit ipliklerden geçtiği çözgü iplikli mensucat anlaşılır. 4.-
58.04 Pozisyonu 56.08 pozisyonundaki ipten, sicimden veya halattan
düğümlü ağ mensucata tatbik edilmez. 5.-
58.06 pozisyonunun tatbikinde " dokunmuş kordelalar
" tabirinden: (a) Her iki tarafı kendinden kenarlı (dokunmuş,
yapıştırılmış veya başka türlü üretilmiş) olmak üzere eni (b) Boru şeklinde dokunmuş, yassılaştırılmış
haldeki genişliği (c) Katları açıldığında genişliği Dokunarak elde edilen saçaklı kordelalar
58.08 pozisyonunda yer alır. 6.- 58.10 pozisyonunda " işlemeler " tabiri
diğerleri anlamında, pul, payet, boncuk, mensucat veya diğer maddelerden
süsleme mahiyetindeki motiflerin dikilmesi suretiyle yapılan aplikler, metal
veya cam ipliklerle dokumaya elverişli mensucat üzerine yapılan ve zemini
tamamen kaplamayan işlemeler anlamındadır. Bu pozisyon iğne işi duvar
halılarına uygulanmaz (58.05 pozisyonu). 7.- 58.09 Pozisyonundaki eşyaya ilaveten, metal ipliklerle
yapılmış olup, giyim eşyasında, döşemecilikte veya benzeri işlerde kullanılan
eşya da bu Fasıla dahildir. GENEL AÇIKLAMALAR 58.09 pozisyonu hariç olmak üzere, bu Fasıl, mamul
oldukları dokumaya elverişli maddeler dikkate alınmaksızın sınıflandırılan
çeşitli dokuma mamullerini içine almaktadır. Bu ürünlerden bazıları, XI.
Bölümün Genel Açıklamaları II. kısmında belirtilen "hazır eşya"dan
sayılmadıkları takdirde bu Fasılda yer almakta, diğerleri ise "hazır
eşya" olsun olmasın, bu Fasıla dahil bulunmaktadır. Şurası kayda
değer ki, 59. Fasılın Not hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 58.03 pozisyonunda yer alan gaz mensucat, 58.06 pozisyonunda yer alan kordelalar, 58.08 pozisyonunda yer alan parçalar halinde şeritçi ve
kaytancı eşyası ve kordonlar emdirilmiş,
sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş iseler 58.
Fasıl haricindedir. (genellikle 39,
40
veya 59.
Fasıllar). Oysa bu Fasılda yer alan eşyalar aynı işlemlere tabi
tutulduğunda 39 veya 40.
Fasılda yer alan ürünlerin karakterlerini taşımamak kaydıyla bu Fasılda sınıflandırılır. 5801.10
- Yünden veya ince hayvan kıllarından
olanlar - Pamuktan 5801.21
-- Kesilmemiş atkı iplikli kadife ve
pelüş 5801.22
-- Kesilmiş atkı iplikli (fitilli)
kadife ve pelüş 5801.23
-- Atkı iplikli diğer kadife ve
pelüş 5801.26 -- Tırtıl mensucat 5801.27 -- Çözgü iplikli kadife ve pelüş - Sentetik ve suni liflerden 5801.31
-- Kesilmemiş atkı iplikli kadife
ve pelüş 5801.32
-- Kesilmiş atkı iplikli (fitilli)
kadife ve pelüş 5801.33
- - Atkı iplikli diğer kadife ve
pelüş 5801.36
-- Tırtıl mensucat 5801.37
-- Çözgü iplikli kadife ve pelüş 5801.90
- Dokumaya elverişli diğer
maddelerden (A) DOKUNMUŞ KADİFE, PELÜŞ MENSUCAT (58.02 POZİSYONUNDA YER ALAN MENSUCAT HARİÇ) Dokunmuş kadife ve pelüş mensucat, en az üç seri
iplikten oluşur; bunlar zemini teşkil eden gergin vaziyetteki atkı ipliği ve
çözgü ipliği serisi ile kadife ve pelüş kısmını teşkil eden çözgü veya atkı
iplikleri serisidir. Kadife ve pelüş (hav) kısmı yüzeyin tamamında veya bir
kısmında tuftelerden veya buklelerden meydana gelmiştir. Kadife ve pelüş
genellikle sadece tek bir yüzeyde, fakat bazen her iki tarafta da olur. Çözgü iplikli
mensucat (kadife, pelüş, moket, vb.), çözgü ipliğinin çözgü ipliğiyle aynı
yönde ilave edilmiş olan tellerin üzerine çıkarılması ile elde edilebilir. Bu
suretle meydana gelen bukleler ya dokuma sırasında ya da müteakiben kesilir
veya nadiren bukleleri veya kadife veya pelüşleri meydana getirir veya
bukleli yahut kesilmemiş kadife, pelüş mensucatı meydana getirmek üzere
olduğu gibi bırakılır. Kesilmiş çözgü iplikli tufte veya bukleler zemin
dokumasına atkı iplikleri vasıtasıyla tespit edilmiş bulunmaktadır. Çözgü iplikli
kadife ve pelüşler aynı zamanda, bukle veya tufteleri meydana getiren çözgü
ipliği serisi müşterek olan yani birinden diğerine geçen iki mensucatın yüz
yüze olarak birlikte dokunması suretiyle de elde edilmekte ve dokumayı
müteakip çözgü ipliği serisi ortalarından kesilmek suretiyle aynı anda kadife
veya pelüş halini almış iki mensucat meydana gelmiş bulunmaktadır. Kadife kısmı
gevşek atkı iplikleri serisi ile meydana getirilen kesilmiş kadife ve
pelüşler, atkı iplikleri serisi çözgü ipliklerinden birinin altında geçtikten
sonra iki veya daha fazla çözgü ipliğinin üzerinden geçen ve bu şekilde devam
etmek suretiyle meydana gelen dokumalardır. Dokumanın ardından, atkı
iplikleri çözgü ipliklerinin üzerinden kaydırılan kısımlarından kesilerek
uçları kaldırılmakta ve bu suretle kadifeli yüz meydana gelmektedir. Kesme
işlemi dokuma sırasında çözgü ipliklerine paralel olarak tezgâha
yerleştirilen teller vasıtasıyla da yapılmaktadır. Bu suretle kadife yüzü
meydana getiren iplik sapları zemin dokumasına bu dokumanın çözgü
iplikleriyle tespit edilmiş olur. Henüz kafesleri
(çözgü ipliğinin dokunmaması nedeniyle oluşan atlamalar) kesilmemiş,
yüzlerinde hav bulunmayan yukarda izah olunduğu şekilde çözgü ipliklerinin
üzerinden kaydırılan kısımları kesilerek uçları kaldırılmamış atkı iplikli
kadife ve pelüşlerde bu pozisyonda yer alır (Bu Faslın 2. Not hükmüne
bakınız). (B) TIRTIL MENSUCAT Tırtıl mensucat 57.02 pozisyonunda yer alan tırtıl iplikli halılara çok
benzemekte ve havlı olan yüzü (genellikle her iki yüzü) tırtıllı halılarda
olduğu gibi tırtıllı iplikler ile üretilmektedir. Bunlar genellikle zeminin
dokunması sırasında ilave atkı ipliği olarak kullanılan tırtıllı ipliklerle
veya çeşitli renk veya boydaki tırtıllı ipliklerin dokuma anında çözgü
istikametinde araya sokulması suretiyle elde edilmektedir. * * * Kadife, pelüş ve
tırtıl mensucat imalinde kullanılan dokumaya elverişli maddeler çok
çeşitlidir; fakat kadife ve pelüş mensucatta en çok ipek, yün, ince hayvan
kılı, pamuk ile sentetik ve suni lifler kullanılmaktadır. Bu pozisyonda
yer alan mensucatın yüzleri düz, yollu veya desenli(fasone) olabileceği gibi
imalattan sonra üzerine kabartma yapılmış da olabilir. Desenli olan havlı
mensucat, yüzünün sadece bir kısmı havla sıvanmış veya yüzünün bir kısmı
kesilmiş veya bukle yapılmış (cisele kadifeleri), böylece çok çeşitli
desenler ortaya çıkmış olanları kapsar. Kürk taklidi dokunmuş havlı kumaşlar
(örneğin, astragan, Caracul (Karagül) veya Leopar derileri) burada tasnif
edilmekte, ancak tüylerin dikme veya yapıştırma gibi yöntemlerle imal
edildiği taklit kürkler bu pozisyon dışında kalmaktadır (43.04 pozisyonu). Bu pozisyona
dahil mensucatın çoğu 57.02 pozisyonunda yer alan halılar gibi aynı tarzda imal
edilmiş olmakla beraber, bunların, yere serilmeye mahsus olmayıp bilhassa
mefruşat veya giyim eşyası imalinde kullanılmaları, daha ince malzemelerden
imal edilmiş bulunmaları ve zemin mensucatlarının çok daha yumuşak olmasıyla
kolayca ayırt edilebilir. Bu pozisyon
aşağıda yazılı olanları kapsamaz: (a)
Görünüşleri bakımından havlı mensucata benzeyen ve
özellikle bukleli (kıvrımlı) mensucat, ratine mensucat ve diğer mensucat.
Bunlar, önceden özel (örn; bukleli iplikler ile) dokunmuş veya normal şekilde
dokunmuş mensucatın tarazlama veya havlandırma gibi işlemlere tabi tutulması
ile elde edilmekte olup genellikle 50 ila
55. Fasıllarda yer almaktadır. (b)
58.02 Pozisyonunda yer alan havlu cinsi bukleli mensucat
ile benzeri dokunmuş havlu cinsi bukleli mensucat ve tufte edilmiş mensucat. (c)
Kordela tarifine giren kadife, pelüş vb. mensucat (58.06 pozisyonu). (d)
Kesilmiş veya bukleli havlı yüzü olan örme mensucat
veya dikilerek birleştirilmiş eşya (duruma göre 60.01 veya 56.02 pozisyonu). (e)
XI. Bölüme ait Genel Açıklamalar II. kısmında
belirtilen anlamda hazır eşyadan sayılan kadife, pelüş vb mensucat. o o o Altpozisyon
Açıklama Notu. 5801.22 ve 5801.32 Alt pozisyonları. 5801.22 ve 5801.32 alt pozisyonlarının tatbikinde, kesilmiş atkı
iplikli (fitilli) kadifeyi diğer kesilmiş çözgü iplikli havlı mensucattan
ayırmak için aşağıda gösterilen şekiller kullanılmalıdır. Atkı
iplikli (fitilli) kadife Pamuklu
Kadife: - Pamuktan
havlu cinsi bukleli mensucat 5802.11
-- Ağartılmamış olanlar 5802.19
-- Diğerleri 5802.20 - Dokumaya elverişli diğer maddelerden havlu cinsi bukleli
mensucat 5802.30 - Tufte edilmiş mensucat (A) HAVLU CİNSİ BUKLELİ MENSUCAT VE BENZERİ
DOKUNMUŞ HAVLU CİNSİ MENSUCAT Bu pozisyonda
yer alan mensucat genellikle havlu, bornoz, havlu elbise, banyo için kese,
vb. imalinde kullanılan çeşitten olan havlı mensucat olup gergin vaziyetteki
atkı iplikleriyle biri gergin ve diğeri gevşek vaziyette bulunan ve gevşek
halde olanı dokumanın yüzünde bukleler meydana getiren iki seri çözgü
ipliğinden oluşur. Mensucattaki iki çeşit çözgü ipliğinin oranı farklı
olabilir. Fakat genellikle bukleli (havlı) yüzeyinin çözgü iplikleri sayısı
kadar zemin çözgü iplikleri bulunur.
Bukleler
genellikle mensucatın her iki yüzünde ve bazen de yalnız bir yüzünde olur ve
genellikle bükülmüş gibi görünür ve bunlar bazen kesilmiş olabilir.
Mensucatın yüzünü düz olarak tamamen kaplamış halde bulunabileceği gibi,
şerit, kare, baklava biçimi ve daha karmaşık motif veya desenler meydana
getirmiş halde de olabilir. Bunun yanı sıra sadece bir yüzeyi havlı olup
bütün buklelerin kesildiği mensucat bu pozisyon dışında kalır. (58.01 pozisyonu). Ayrıca aşağıda
yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir: (a)
Örme işi veya tığ işi havlu mensucat (60.01 pozisyonu) (b)
Atkı ipliklerinin olmaması ile belirlenen hat
boyunca basit kesme işlemi ile parçalara ayrılmış ayrık saçaklı eşyaya
dönüştürülebilen mensucat (63.02 pozisyonu). (B) TUFTE EDİLMİŞ MENSUCAT
Bu mensucat, iğneler ve kancalar yoluyla, bukleler veya iğneler ve
kancalar bir kesme aracıyla birlikteyse kesilmiş havlı tufteler oluşturmak
amacıyla dokumaya elverişli ipliği önceden var olan bir mensucat zemin
(dokunmuş, örülmüş veya tığ işi yapılmış, keçe, dokunmamış vb.) içine ilave
edilerek üretilen mensucattır. Bu pozisyondaki
ürünler, 57.03 pozisyonunda yer alan tufte edilmiş halılardan ve
yer kaplamalarından, bunları yer kaplaması olarak kullanılmaya elverişsiz
hale getiren örneğin, sertlik, kalınlık ve dayanıklılıklarının olmayışı
nedeniyle kolaylıkla ayırt edilebilirler. Bu mensucat,
arka uzunluğu boyunca devamlı dikiş görünümüne sahip dikiş sıraları
nitelikleriyle, mensucatın arkasında zincir dikiş sıraları olan 60.01 pozisyonundaki havlı mensucattan ayırt
edilebilir. 58.03 - GAZ MENSUCAT
(58.06 POZİSYONUNDA YER ALAN KORDELALAR HARİÇ). Bu Faslın 3
no.lu Notunda "Gaz mensucat" (bazen "tül dokuma" olarak
da bilinir) tarif edilmiştir. Düz gaz
mensucatta, büküm iplikleri, her bir sabit ipliğin sırayla sağından ve
solundan, her seferinde atkı ipliğinin üzerinden geçerek; fakat sabit
ipliklerin altında kesişerek ilerler. Sabit çözgü iplikleri atkı ipliklerinin
daima bir tarafında bulunur ve bu suretle birbirine geçmiş vaziyette olmayıp,
ancak büküm iplikleri vasıtasıyla bağlanır. Gaz mensucatın
diğer çeşitleri, büküm ipliklerinin birbirlerini çaprazlamaları (kroşe
denilen gazlar ve "Marly" diye anılan gaz mensucat) veya büküm
ipliği ve sabit ipliğin üzerinde meydana getirdiği buklelerin içinden iki
veya daha fazla atkı ipliğinin geçirilmesi suretiyle yahut bir büküm ipliği
için birkaç sabit iplik veya bir sabit ipliğe karşılık bir kaç dolama ipliği
kullanmak suretiyle ve aksi şekilde
elde edilir. Aşağıda
yazılı olanlar da bu pozisyonda yer alır: (1) Gaz zemine desen verme maksadıyla, dokuma
sırasında nakış ipliği denilen ayrı bir iplik ilavesi suretiyle imal olunan
nakışlı gaz mensucat. (2) Oranları ne olursa gaz kısımları ve
herhangi başka bir örgüyle dokunmuş kısımları ihtiva eden mensucat. Bu türlü
mensucat genellikle kübik desenler, çözgü iplikleri boyunca şeritler veya
diğer desenler gösterir. Gaz mensucat,
genellikle gevşek olarak dokunmuştur ve dolayısıyla hafif olup, özellikle
perdelik olarak kullanılmaktadır. Bunların bazı çeşitleri çözgü istikametinde
dar şeritler halinde kesilmek suretiyle tırtıl iplikler elde edilmesinde
kullanılır. Çeşitli
tiplerdeki gaz mensucat görünüş bakımından birbirinden çok farklı olduğu
gibi, dokunuşları sırasında meydana gelen desenler de çok çeşitlidir. Bu
nedenle, gaz mensucatı 50 ila
55. Fasıllarda yer alan
nakışlı veya diğer mensucatla ve bu Fasılda yer alan işlemeler, el veya
makine dantelleri tüller ve diğer ağ mensucat ile karıştırmamalıdır. Genellikle gaz
bezi ismi verilen, gevşek olarak dokunmuş ve bez ayağı örgülü düz mensucat bu
pozisyona dahil değildir. Başlıca
sargı ve pansuman bezi olarak kullanılan bu mensucat, tıbbı, cerrahi,
dişçilik veya veterinerlik amaçları için perakende satış için ambalajlanmış
veya ilaç emdirilmiş iseler 30.05 pozisyonunda, diğer hallerde ise 50 ila
55. Fasıllarda yer alır. Eleklik mensucat
bu Fasıl haricindedir (59.11 pozisyonu). 5804.10 - Tüller
ve diğer ağ mensucat - Makine
işi dantela 5804.21
-- Suni ve sentetik liflerden 5804.29
-- Dokumaya elverişli diğer
maddelerden 5804.30
- El işi dantela (I) TÜLLER VE DİĞER AĞ MENSUCAT Bu
ürünler, evde kullanılmaya mahsus perdeler, yatak örtüleri veya ev mefruşatı,
peçe ve duvaklar, kadın giyim eşyası, nakış eşyası imalinde kullanılır.
Bunlar genellikle ipekten, dokumaya elverişli suni ve sentetik liflerden,
pamuk veya ketenden yapılır. (A)
Tüller ve diğer
tül mensucat: Tüller
çözgü iplikleriyle, bunların etrafında dolanarak dokuma eninin bir kenarından
diğer kenarına diyagonal bir şekilde giden atkı ipliklerinden meydana gelmiş
olup, atkı ipliklerinin yarısı bir yönde ve diğer yarısı ise aksi yönde
hareket etmek suretiyle çözgü iplikleriyle birlikte açık ağ gözleri meydana
getirir (Şekil 1'e bakınız). Bu gözler, düzgün altıgen, kare veya baklava
biçiminde ("Neuville" denilen tipteki tüller) olabilir. Gözleri
altıgen biçimli olan ve "mechlin" denilen tipteki bir diğer tül
çeşidi de, çözgü iplikleriyle bu ipliklerden yalnız ikisi arasında uzunlamasına
olarak dolanıp giden bobin ipliği sisteminden meydana gelir (Şekil 2'ye
bakınız). Şekil 1 : TÜL Şekil 2: MECHELIN TİPİ
TÜL
A - Çözgü İplikleri B ve C - Dolanan Atkı İplikleri (B)
Bobino tüller: Üç dizi iplikten
oluşan özel tüllerdir: Basit tüllerde olduğu gibi birbirine paralel, düz
çözgü iplikleri, sırayla düz çözgü iplikleri boyunca devam eden ve geçici
olarak bunlardan ayrı olarak, başka bir düz ipliğe (genellikle yanındakine)
geçen ve böylece yamuk veya diğer biçimlerdeki boşluklar arasına
serpiştirilmiş üçgen gözler üreten desen iplikleri (deseni oluşturdukları
için böyle adlandırılırlar) ile düz iplik etrafında büküm yapan ve desen
ipliklerini buna bağlayan büküm iplikleri (Şekil 3'e bakınız). Desendeki opak
kısımlar, bu üçgen gözlerin birlikte sıkı bir şekilde gruplandırılmasıyla
üretilir. Şekil 3 TÜL BOBİNİ A-Çözgü ipliği B-Desen ipliği C-Büküm ipliği (C)
Ağ mensucat: Ağ mensucat üç
seri iplikten meydana gelir: birbirine paralel çözgü iplikleri, göz (ağ)
iplikleri ve bağlama iplikleri (file ağ gibi). Her bir göz ipliği, sırayla
değişik iplikler boyunca bunların birinden diğerine geçerek kare şeklinde
gözler oluştururlar. Bağlama iplikleri, belli yerlerde göz ipliklerini çözgü
ipliklerine bağlayarak mensucatı bir arada tutar (Şekil 4'e bakınız). Şekil: 3 BOBİNO TÜLLER A- Çözgü iplikleri B- Desen iplikleri C- Bağlama iplikleri (D) Düğümlü
ağ mensucat: Düğümlü ağ mensucat kare veya baklava biçiminde açık ve
muntazam gözleri içeren ve gözlerin şeklini koruması amacıyla iplikleri köşe
yerlerinde düğümlenmiş halde olan ağ mensucattır. Bunlar el veya makine ile
yapılır. Aşağıda
yazılı olanlar bu pozisyona dahil
değildir. (a) 50 ila
55. Fasıllarda yer alan gevşek dokunmuş mensucat ve 58.03 pozisyonundaki gaz mensucat. (b) 56.08 pozisyonundaki ağlar ve fileler. (c) Eleklik mensucat (59.11 pozisyonu). (d) 60.
Fasılda yer alan örme veya nakış işi mensucat. (e) XI. Bölümün Genel Açıklama Notlarının II.
kısmında belirtildiği gibi hazır eşyadan sayılan tül ve diğer ağ mensucat. (II) DANTEL Danteller
genellikle aynı şekil ve büyüklükte olan ve belirgin bir örgü zemin oluşturan
gözlerle veya dekoratif bir görünüş veren süsleyici bağlarla (nakış bağı)
birleştirilen ipliklerin birbirine geçirilmesiyle oluşturulan desenleri olan
(az veya çok girift) süsleyici veya dekoratif örgü mensucattır. Dantellerin
desen unsurları ve gözler ile süsleyici bağların zemini aynı anda yapılır;
fakat bazen desen unsurları ayrı parçalar halinde yapılır ve sonra
birleştirilir. Dantellerin
mümeyyiz vasıfları desenlerin mevcut bir zemin üzerinde yapılmamış
olmalarıdır. Bu nedenle, bir tül veya ağ mensucatın gözlerinin doldurulması
veya işlenmesi suretiyle elde edilen ve hatta bazen dantel diye anılan eşya
(örn: file dantel gibi) ile mevcut bir zemin dokuması üzerine dikişle
aplikasyonlar yapılmak suretiyle elde edilen eşya (zemin dokuması sonradan
kısmen veya tamamen çıkarılmış olsun olmasın) bu pozisyon anlamındaki dantel
tabirinin kapsamı dışında kalır. Bu tür eşya işleme olarak ve aynı zamanda
üzerine daha sonra işleme yapılmış gerçek dantel ve dikişle aplikasyon
yapılmış olan üstü dantel kaplı olarak 58.10 pozisyonuna
dahil olur. Bundan başka,
makine veya elde örülmek suretiyle imal olunan her nevi ajurlu örme eşya bu
pozisyon haricindedir (Fasıl
60); bunlar genellikle özellikle düz kısımlarda bulunan örgü
ilmeğinin niteliğinden anlaşılır. Tül, gaz ve diğer gevşek dokunmuş mensucatın
aksine olarak, danteller ayrı çözgü ve atkı ipliklerini içermeyip, genellikle
tek bir iplikle meydana gelmekte ve birden fazla iplik kullanıldığı zaman
dahi hep aynı işi görmektedir. Danteller el ile
veya makinede yapılmış olabilir. Elde yapılmış dantellerin başlıcaları şunlardır: (A) İğne işi danteller: Bu nevi
danteller, deseni içeren kağıt veya parşömen tabakası üzerinde iğne ile
yapılır. Dantel örgü desen çizgilerini takip eder ve fakat kağıt veya
parşömen tabakasını delmeyip üzerinde kalır. Çerçeve iplikler, örneğin
dantelin başlangıç kısmını oluşturan iplikler, işi kolaylaştırmak amacıyla
geçici olarak çapraz örgü ile kağıt veya parşümen tabakasına tutturulur. İğne
işi danteller arasında Alençon, Argentan ve Venedik vb. tipleri
belirtilebilir. (B)
Bobino
danteller (yastık işi dantel): Bu tür danteller bobinlere (iğlere) sarılı
birçok ipliğin dantel modelini içeren yastık veya karo bir mesnet üzerine
örülmesi suretiyle elde edilir. Modelin bazı yerlerine işi kolaylaştırmak
amacıyla toplu iğneler batırılır. Yastık
işi veya karo danteller arasında Valenciennes, Chantilly, Malines, Bruges,
Duchesse ve Puy vb. tipi danteller belirtilebilir. (C) Tığ
işi danteller: (örn; İrlanda işi danteller olarak bilinenler gibi) Tığ
işi danteller, yukarda sözü edilen dantel türlerinden farklı olarak, bir
desen veya bir mesnet üzerine konulmak suretiyle değil, bir tığ ile doğrudan
doğruya elde yapılmaktadır. (D) Diğer
çeşitli danteller: Az çok yukarda izah edilen dantelalara benzemekte olan
bu danteller arasında aşağıdakiler belirtilebilir; (1) Tenerif
(teneriffe) danteller, iğne işi dantele benzer biçimde yapılır. (2)
Kaytan şeritli danteller, bazı
kısımları kaytan şerit kullanılmak suretiyle yapılan iğne işi danteller olup,
yastık üzerinde veya makine ile imal olunur. (3)
Mekik oyası danteller, tığ
işi dantellere benzerler, fakat desenlerinin yuvarlak oluşu ve ilmeklerinin
mekikle yapılmış olması bakımından onlardan ayrılır. (4)
Makrame (macramé), dizi halinde
ipliklerin çeşitli tarzda bir ana ipliğe dik bir şekilde düğümlenmesi suretiyle
elde edilen kaba dantellerdir. Makine dantelleri, genel görünüşleri bakımından el
işi dantellere benzemekle birlikte, yastık işi denilen bobino dantelleri
hariç olmak üzere, ipliklerin birbirine geçme tarzı oldukça farklıdır ve el
işi dantellerden desenlerin daha yeknesak oluşlarıyla ayrılır. El veya makine
işi danteller; (i) Parçalar
halinde veya herhangi bir
uzunlukta şerit halinde veya (ii) Motifler
halinde yani birbirleriyle birleştirilmek veya gece kıyafetleri, bluz,
diğer giyim eşyası, mendil, masa örtüleri ve diğer mefruşat eşyası gibi
eşyaların üzerine aplike yapılmak amacıyla çeşitli parçalar halinde iseler
burada sınıflandırılırlar. Bu
ürünler, dantel imal edenler tarafından ister doğrudan doğruya tek parça
halinde imal edilmiş olsun, ister daha büyük parçalardan kesilmiş veya
çeşitli dantel parçalarının birleştirilmesi suretiyle elde edilmiş halde
bulunsun bu pozisyonda yer alır. Bu pozisyon
dantelden yapılmış eşyayı kapsamaz;
bunlar, özelliklerine göre sınıflandırılırlar ve genellikle 62.
veya 63. Fasıllarda yer alırlar. (örn; 62.14 pozisyonunda yer alan dantel şallar, 62.17 pozisyonunda yer alan kadın giyim eşyası için
dantelden yapılmış elbiselerin üst taraflarında yer alan kısımlar ve yakalar,
63.04 pozisyonunda dantel masa örtüleri). o o o Altpozisyon Açıklama Notu. 5804.21, 5804.29 ve 5804.30 Altpozisyonları Makinede
yapılan, el yapısı dantel taklitleri görünüşte elle yapılmış olanlara benzer;
fakat aşağıda belirtilen kriterlere göre ayırt edilebilirler: Makinede yapılan
danteller, genellikle geniş parçalar halinde üretilirler ve bitme safhasında
şerit halinde kesilirler. Bu durumda, kesilen şeritlerin dantel kenarları
hemen hemen daima ilmikler veya dokuma tezgâhında bir şeridi diğeriyle
birleştirilen kafes işlemeli mensucattan olan ilmik kısımları görülür.
İlmekler veya ilmik kısımları dantelin dış tarafında bulunur. Bunlar,
genellikle girinti halinde görünürler ve bunların kenarlarını bozmaksızın
almak çok zordur. İlmiklerin veya ilmik parçalarının varlığı dantelin
makinede yapıldığının açık göstergesidir. Farklılık,
ayrıca dantelin dekoratif motiflerinin, kabartma ipliklerinin yönünün ve
ipliklerin doldurulmasının incelenmesiyle anlaşılabilir. Elle yapılan
dantellerde, bu iplikler serbesttir ve kendi orijinal yönlerinde
dönebilirler. Makinede yapılan dantellerde ise iplikleri bu tür ters çevirme
mümkün değildir; bu iplikler sağa veya sola dönebilirler, fakat çalışmanın
ilerleyen istikametini takip etmek zorundadırlar. Desenin saydam
olmayan kısmındaki doldurma metodu ise, elle yapılan dantel ile makinede
yapılan dantel arasındaki farklılığı belirten üçüncü faktördür. Elde yapılmış
olan dantelde sadece aşağıdakiler vardır: - İğne ile işlenen dantel söz konusu
olduğunda, düğümlü iğne danteli, yani düğme delikli ilmek veya tarak
biçimindeki ilmek şeklindedir. - Bobino dantellerinde ise kumaş veya
kafes (gate) ilmeği şeklindedir. Kumaş ilmeği,
tam olarak düz dokumayı meydana getirir. Kafes "gate" ilmeğinde ise
iplikler ikiye ayrılmış çözgü ipi gibi vazife görürler ve neredeyse 90
derecelik açıymış gibi bir şekil alırlar, atkı ipliği bunun yüzeyini çapraz
geçer, ilk dizi ipliklerin üzerinden, bunu hemen takip eden ikinci dizi
ipliğin altından geçerek birbirini takip eder. Makine
dantellerinde doldurma işleminde daha çok aşağıdaki metotlar kullanılır: - Kumaş ilmeğinde iplikler (atkı
iplikleri) alışılmışın dışında olarak bir uçtan diğerine kadar uzanmaz, bazı
durumlarda sadece kısmen devam eder ve başka bir iplik ile bölümü tamamlamak
için buluşur. - Bobino tüllerindeki doldurma
kısımlarının elde edilmesinde kullanılan (düz iplikler, şekil veren iplikler
ve bağlayıcı iplikler) yönteme benzer birleştirme yöntemi; - Ağ arasından geçirme, çözgü iplikleriyle
düz dokuma oluşturan iplik. Yukarıdaki iki işlemde de ağ, desenin (şeklin)
başladığı yerde biter, fakat söz konusu işlem bu durumda geçerli değildir. Aşağıdaki
hususlar elle yapılmış dantelin makinede yapılmış olandan ayırt edilmesine
yardımcı olur. Gerçekten, bazı durumlarda, özellikle, elde yapılmış bobino
danteller ile makine ile yapılmış bobino dantellerin ayırt edilmesinde bu tür
değerlendirmeler ayırım yapılabilecek tek hususu teşkil eder. (a)
Küçük hatalar, elle yapılmış dantelde bulunur ve
boşluklar düzenli olamayan halde ve nadiren benzeri görünümdedirler. Makine
dantellerinde imalde kullanılan mekanik aletlerin etkisi nedeniyle düzgün
şekilde tekrarlanmışlardır. (b)
Piko sarması, ağları meydana getiren ipler ile biçimlendirilen
el ile yapılan dantellerin kenarını düzeltir, bazen de duruma göre makine
danteli eklenir. Bu durumlarda, daha gevşek tutturulmuşlardır ve dantelin
kendisi tahrip olmaksızın çıkarılabilir. El ile yapılan dantellerde ise bu
durum mümkün değildir. (c)
Sevkiyat veya ambalaj metodu da el ile yapılan
dantelleri makine dantellerinden ayıran özelliktir. Elle yapılmış olanlar
genellikle Bunlara ek
olarak kaytan şeritli dantel olarak bilinen "karışık" tipte dantel
vardır ve rönesans danteli, prenses danteli, lüks dantel diye de bilinir. Bu
tür dantel imalatı, makinelerde zikzak örgü (kordon) elde edilmesiyle başlar.
Bu kordon örnek üzerine düz olarak yerleştirilir ve iplikler deseni takip
eder. Kordon, örneği izlemesi için köşelerden tekrar katlanır, yan yana gelen
iki parça birleştirilerek dikilir. Kesilen kordonun ucu zarif bir şekilde
içine dikilir, ilmekli doldurma ve bukleler sonradan iğneyle yapılır. Kordonun
yukarıda açıklandığı gibi katlanması, kesilmesi ve dikilmesine ek olarak bu
şekil danteller bazen desenlerinin çukur kenarlarındaki büzgülerden de
tanınabilir. Bu danteller el
yapması dantel olarak kabul edilir. Bu pozisyon, bir
zemin üzerine(genellikle kanaviçe bezi)
el ile dokunmuş veya iğne işlemesi yapılarak elde edilmiş olan duvar
halılarını içine almaktadır. Bunların esas niteliklerini genellikle ressam
tablolarını andıran tam veya tek halde olan desenleri içeren panolar şeklinde
olmaları, oluşturur. (A) EL İLE DOKUNMUŞ DUVAR HALILARI El
ile dokunmuş duvar halıları, dokuma tezgâhı üzerinde gergin vaziyette
tertiplenmiş çözgü ipliklerinin aralarından çeşitli renkte atkı ipliklerinin
geçirilerek desenler meydana getirmesi suretiyle elde edilir. Böylece, atkı
iplikleri bir taraftan desen oluştururken çözgü ipliklerini kapatmakta ve bir
taraftan da dokunmuş mensucatı meydana getirmektedir. El
ile dokunmuş duvar halılarında çeşitli renkteki atkı iplikleri normal
mensucattaki atkı ipliklerinin aksine olarak, oluşturacakları desene yetecek
uzunlukta olmaz ve bu nedenle genellikle halının genişliği boyunca devam
etmez. Çözgü ipliklerinin her sırasında farklı renkteki çözgü iplikleri
birbirinin ardından atkı ipliklerini kaplar. Desenlerin arka yüzünde çözgü
ipliklerinin tüylü uç kısımları görülür. Bu dokuma yönteminde atkıda meydana
gelen dokunmamış boşluklar dikişlerle giderilir. Bu
çeşit duvar halıları arasında Goblen (Gobelins), Flandr (flandres), Aubusson
ve Beauvais denilen tiplerdeki halılar belirtilebilir. El
ile dokunmuş duvar halılarını taklit amacıyla makinede (jakard makinelerinde
veya benzeri dokuma tezgâhlarında) imal olunan duvar halıları çözgü ve atkılı
normal mensucattan ibaret bulunmakta ve bunların renkli atkı iplikleri el ile
dokunmuş duvar halılarının aksine olarak, dokumanın enini bir baştan bir başa
kat etmektedir. Bu nedenle, bu cins duvar halıları, hale göre hazır eşya veya dokunmuş mensucat olarak
ilgili pozisyonlarda sınıflandırılır. (B) İĞNE İŞLEMESİ DUVAR HALILARI İğne işi duvar
halılarının (aynı zamanda iğne işlemeli duvar halıları da denilir) mümeyyiz
vasfını; bunların genellikle kare şeklindeki küçük gözleri bulunan kanaviçe
bezinden (kanava) bir zemin üzerinde yapılması ve bu gözlerin istenilen
deseni oluşturacak şekilde çok çeşitli renkte iplikler kullanılarak iğne ile
doldurulması, teşkil eder. İğne işi duvar
halılar, bazen iğne işi ile fazlaca işlenmiş olabilmekte ve bunlar işlemelerden
sayılmayıp bu pozisyonda yer
almaktadırlar. Bu pozisyon, 58.10 pozisyonundaki işlemelerin çoğundan farklı
olarak zemini oluşturan (genellikle kanaviçe bezi)) mensucatın tamamı
(bordürlerin yanı, kenar teşkil eden kısımlar hariç) iğne ile yapılır. İğne
işi duvar halılarında kullanılan iğne işi türleri, işleme tarzına göre
çeşitli isimlerle anılır. Örneğin; küçük nokta iğne işi, büyük nokta iğne
işi, kanaviçe, çifte kanaviçe, goblen tarzı iğne işi vb. * * * El ile dokunmuş
duvar halılarıyla iğne işi duvar halıları, döşeme amacıyla duvar, mobilya vb.
kaplanmasında kullanılmakta olup, genellikle ipek, yün, sentetik ve suni
lifler ve hatta metalize ipliklerden yapılmaktadır. Bunlar,
kıvrılmış, kenarları bastırılmış veya pervazlanmış ise bu pozisyonda yer
alır. Bununla birlikte, bu türlü halılardan yapılan eşya (kadın el çantaları,
yastık ve minderler, terlikler vb.) kuşkusuz bu pozisyon haricindedir. Aşağıda yazılı
olanlar da bu pozisyon haricindedir: (a)
Kilim (kelem), sumak, karaman ve benzeri yer
döşemeleri (57.02 pozisyonu). (b)
Duvar halılarının yapımında kullanılan iplikler ve
dokunmuş mensucattan oluşan takımlar (63.08 pozisyonu). (c)
Yaşı 100 yılı geçen duvar halıları (Fasıl
97) 5806.10 - Kadife, pelüş (havlu cinsi bukleli mensucat dahil) ve tırtıl
mensucattan olanlar 5806.20 - Diğer kordelalar (ağırlık itibariyle %5 veya daha fazla
elastomerik iplik veya kauçuk iplik içerenler) - Diğer kordelalar 5806.31
-- Pamuktan 5806.32
-- Sentetik ve suni liflerden 5806.39
-- Dokumaya elverişli diğer maddelerden 5806.40 - Paralel hale getirilip yapıştırılmış iplik veya liflerden atkı
ipliksiz kordelalar (boldükler) (A) KORDELALAR Bu Fasılın 5
numaralı not hükmü uyarınca, bu pozisyon kordelaları
içerir. (1)
Her iki tarafı da kumaş kenarlı olmak şartıyla ve
genişliği (2)
Çözgü ve atkılı mensucatın geniş parçalarından
uzunluğuna veya enine kesilmesi (veya yarılması) suretiyle elde edilen ve genişliği (3)
Yassılaştırılmış haldeki genişliği 30 cm'yi geçmeyen
dikişsiz boru şeklinde dokunmuş çözgülü ve atkılı mensucatlar. Ancak,
kenarları birbirine dikiş, yapıştırma veya başka usullerle birleştirilmek
suretiyle boru şekline sokulmuş mensucat bu pozisyon haricindedir. (4)
Çapraz biyeler. Bunlar çözgülü ve atkılı mensucattan
çaprazlama şekilde kesilmiş olan ve katlanmamış haldeki genişliği 30 cm’yi
geçmeyen biyeler olup, enli mensucattan kesilmek suretiyle elde edilmekte ve
kenarlarında hakiki veya sahte kenar bulunmamaktadır. Yukarıda
bahsedilen ürünler dokuma kurdele karakteristiğine sahip olan bazı kolonlar
gibi kurdeleler ve dokuma şeritlerini de kapsar. Kordelalar
özellikle ipekten, yünden, pamuktan ve sentetik veya suni liflerden (elastik
veya kauçuk iplikler içersin içermesin) imal edilmekte olup, iç çamaşırlarında,
kadınlara ait giyim eşyasında, şapka ve fantezi yakalarda, kolye ve madalya
kordelalarında, dekoratif bağlayıcı madde olarak, döşeme işlerinde vb.
kullanılmaktadır. Bu pozisyon aynı
zamanda, giyim eşyasında, döşemecilikte ve benzeri işlerde kullanılan türden
olması şartıyla üzerine metal ip sarılmış kordelaları da kapsar (Fasılın 7
nolu Notuna bakınız). Bu pozisyonda
sınıflandırılan kolonlar, dar kordelalardır; dokuma şeritler, kalın ve çok
dayanıklı dokumalardır ve genellikle pamuk, keten, kendir veya jütten imal
edilmekte eyer ve koşum takımlarında, saraciye eşyasında, emniyet kemeri
imalinde, sandalyelerdeki yayların altına destek olarak konan kemer, bel
kemeri, giysi kemerleri vb. imalinde kullanılır. Bu pozisyon,
jaluziler için kolonları da kapsar. Bunlar düzgün aralıkla dar bantlarla
tutturulmuş iki şeritten oluşmuştur. Bunun tamamı tek ve devamlı dokuma
işlemiyle (yekpare) elde edilir. Bu pozisyonda
yer alan eşya 50 ila 55.
Fasıllarda ya da 58.01 pozisyonunda yer alan mensucat (kadifeler) ile
genellikle aynı dokuma tarzında dokunur. Bunlar adı geçen Fasıllardaki
mensucattan ancak yukarıda 1 ila 4 numaralı paragraflarda belirtilen
özellikler bakımından farklıdırlar. Bu pozisyonda
yer alan ürünlerin hareli (moiré), kabartmalı, baskılı, vb. olanları da bu
pozisyona dahildir. (B) BOLDÜK Bu pozisyon
genellikle birkaç mm. den Bazen bunların
üzerinde belirli aralıklarla, kullanıcının ticari adı bulunmaktadır. Bu durum
onların bu pozisyonda sınıflandırılmalarını etkilememektedir. Aşağıda yazılı
olanlar bu pozisyon haricindedir: (a) İlaç emdirilmiş veya perakende satış için
ambalajlanmış sargılar (30.05 pozisyonu). (b) Dokunmuş saçakları olan kordelalar, örme
kordelalar (sutaşlar) ve sırmalı şeritler (58.08 pozisyonu). (c) Diğer pozisyonlarda daha belirli bir
şekilde yer alan kordelalar, örneğin; aşağıda belirtilen özelliklere sahip
olanlar; (1) Şerit halinde dokunmuş etiketler, markalar
ve benzerleri (58.07 veya 58.10 pozisyonu). (2) Lamba, ocak, çakmak, mum ve benzeri eşya
için fitiller (59.08 pozisyonu). (3) Dokumaya elverişli maddelerden tulumba
hortumları ve benzeri hortumlar (59.09 pozisyonu). (4) Taşıyıcı kolanlar veya transmisyon
kolonları veya kayışları (59.10 pozisyonu) (d) 59.
Fasılda yer alan emdirilmiş, kaplanmış, sıvanmış veya lamine edilmiş
kordelalar, özellikle dokuma leventlerinin kaplanmasına mahsus emdirilmiş
kadifeden yapılmış dar enli mensucat (leventler) (59.11 pozisyonu) (e) XI. Bölüme ait Genel Açıklama Notları kısım
(II) de tarif edildiği gibi hazır eşyadan sayılan kordelalar (yukarda A
bendinin 2 numaralı fıkrasında belirtilenler hariç) (f) Kayarak işleyen fermuarlar (96.07 pozisyonu) ve eşyaya esas niteliğini vermek
kaydıyla bant üzerindeki aralıklara tutturulmuş metalden çengeller ve gözler
veya çıtçıtlar (hale göre 83.08 veya 96.06 pozisyonu). (g) Yazı makineleri için mürekkepli şeritler (96.12 pozisyonu). 5807.10
- Dokunmuş 5807.90
- Diğerleri Bu pozisyon
aşağıda belirtilen koşullara tabi olarak şunları içine alır. (A) Dokumaya
elverişli maddelerden etiketler (örme olanlar dahil). Bunlar giyim
eşyası, yatak çarşafları ve diğer bezler, şilte, çadır, yumuşak oyuncak vb.
markalanmasın da kullanılan neviden olan ve bir amaca hizmet eden etiketleri
içine almakta olup yazı, motif veya özel işaretleri taşımaktadır. Bunlar
arasında imalcilerin ticari unvan veya markalarını ya da ait olduğu eşyanın
mamul bulunduğu dokumaya elverişli maddenin cins ve nev'ini (ipek, viskoz
ipeğinden (viscose rayon) vb.gösteren ticari etiketler ile özel şahısların
(örn; yatılı öğrenciler, askerler vb.) kendilerine ait eşyanın tanınmasını
mümkün kılmak amacıyla kullanılan etiketler belirtilebilir. Bu sonuncu
neviden olan etiketler bazı şahısların isimlerinin ilk harflerini veya
numaralarını ve bazen de sonradan el ile yazılmak üzere çerçeve içine alınmış
boş yeri kapsarlar. (B)
Bazı dokumaya
elverişli maddelerden armalar ve benzeri eşya (örme olanlar
dahil). Bu kategori, giyim eşyası, şapka, bere vb. nin dış yüzüne dikilen
neviden olan armalar, markalar, işaretler ve benzeri eşyayı kapsar (spor
teşekküllerine, askeri birliklere ait işaretler ile yerel veya ulusal
armalar, gençlik kuruluşlarının isimlerini taşıyan bantlar, gemicilerin
şapkalarına takılan geminin adını gösteren şeritler vb.). Yukarıda
belirtilen eşya, sadece aşağıda
yazılı şartlarla bu pozisyonda yer alır: (1) Üzerine işleme (nakış) yapılmamış
olmalıdır. Bu pozisyonda yer alan eşyanın üzerindeki yazı ve motifler genel
olarak dokuma suretiyle (çoğunlukla "nakış” (broché) usulü ile) veya
baskı ile elde edilirler. (2)
Parça veya şerit halinde olmak (genellikle bu
şekillerde olur) veya herhangi bir şekilde münferit halde kesilmiş ve fakat
hazır eşya şekline sokulmak üzere başka bir işçiliğe tabi tutulmamış
bulunmalıdır. Etiket, marka, arma
ve benzeri eşyanın işleme ile elde edilmiş olanları 58.10 pozisyonunda ve kesmeden başka bir işçiliğe
tabi tutularak hazır eşya haline getirilmiş olanları bu pozisyona dahil değildir(hale göre 61.17, 62.17 veya 63.07 pozisyonları). 5808.10
- Parça halinde kordonlar 5808.90
- Diğerleri (A) PARÇA HALİNDE KORDONLAR; İŞLEME
YAPILMAMIŞ ŞERİTÇİ EŞYASI (ÖRME OLANLAR HARİÇ). Bu pozisyonun bu
kısmında kordonlardan başka, şeritçi ve süs eşyası adı altında uzunlamasına
birçok ürün de yer almaktadır. Bütün bu eşya, giyim eşyasının (kadın
elbiseleri, askeri üniformalar, din adamları elbiseleri, tiyatrocu kostümleri
vb.) veya mefruşatın (gemilere ve nakil vasıtalarına ait mefruşat dahil)
süslenmesinde kullanılır. Bu grupta yer alan
eşya parça halinde bulundukları takdirde
burada yer almakta ve tali derecede olmak şartıyla kopça, çengel, bağ deliği, halka vb ile donatılmış
olabilir. Bu eşyanın metal pullar, boncuklar ve benzeri teferruatla süslenmiş
olanları da burada yer alır. Ancak bunların dikilerek elde edilen aplike
işler (58.10 pozisyonu) şeklinde olmaması lazımdır. Burada
sınıflandırılan ürünler aşağıdakileri kapsar: (1) Kordonlar (yası veya boru şeklinde). Bunlar,
ipliklerin veya 54. Fasılda yer alan ipliklerin veya monofilamentlerin,
şerit ve benzerlerinin diyagonal şekilde birbirine geçirilmesi suretiyle elde
edilir. Yassı
şekildeki kordonlarda iplikler bir kenardan diğer kenara diyagonal şekilde
zikzak yaparak veya daha karışık bir şekilde gider. Boru şeklindeki
kordonlarda ise iplik helezoni bir tarzda hareket eder. Her iki halde de
ipliklerin yarısı bir yönde ve yarısı diğer yönde hareket ederek genellikle
oldukça basit olan belli bir örneğe göre birbirine geçer. Bazı kordonlarda
ilave iplikler ya kenarların takviyesi ya da belirli bir desen meydana
getirmek amacıyla mensucata uzunlamasına geçirilmektedir. Kordonlar,
kaytan veya iğ makineleri denilen makinelerde özel olarak imal
edilmektedirler. Kordon
çeşitleri, kaytan (çizme veya ayakkabı bağları gibi), biye, sutaşı
(soutache), süs kordonu, örgü şerit, vb.yi kapsar. Boru şeklindeki
kordonların iç kısmında dokumaya elverişli maddelerden bir gövde bulunabilir. Kordonlar,
bazı giyim eşyası (dekoratif süs ve biye) ile mefruşata (perde bağı gibi)
kenarlık yapılmasında veya onları süslemede, elektrik telleri için kılıf imalinde,
bazı ayakkabı yapıştırıcılarında, anorak veya idman giysisi kordonları,
kaytan kemer, ropdöşambrlar için kemer kordonu vb.lerin yapımında kullanılır.
Yukarıda
anılan kordonlar daha gevşek örüldüğü ve daha az sıkı yapıya sahip olduğundan
56.07 pozisyonundaki örülmüş maddelerden farklıdır. Bununla
birlikte, tarifenin diğer pozisyonunda daha belirli bir şekilde yer alan
kordonlar ve özellikle aşağıda yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir: (a) Plastiklerden
veya örmeye mahsus diğer malzemelerden, herhangi bir yerindeki kesiti (b) 56.07 pozisyonunda yer alan örülmüş taklit katgütler ve
sicim, ip, kordonlar, halatlar. (c) Lamba,
soba, mum veya benzerleri için örme fitiller (59.08 pozisyonu). (d) Tulumba
hortumları ve benzeri hortumlar (59.09 pozisyonu). (e) 59.10 pozisyonunda yer alan taşıyıcı kolonları ile
transmisyon kolonları. (f) Teknik
işlerde kullanılmaya mahsus eşya (59.11 pozisyonu) (örn; endüstride paketleme ya da
yağlama maddesi olarak kullanılan türden örgüler). (g) Kayarak
işleyen fermuarlar (96.07 pozisyonu) ve eşyaya esas niteliğini vermek
kaydıyla bant üzerindeki aralıklara tutturulmuş metalden çengeller ve gözler
veya çıtçıtlar (hale göre 83.08 veya 96.06 pozisyonu). (2) Milanezler ve benzerleri. Bunlar,
gipe ipliklere benzeyen gipe edilmiş ürünlerdir. Fakat gövdeleri daha kalın
olup, iplik demetlerinden veya gipe işlemi sırasında bükülen (fitil
halindeki) dokumaya elverişli maddelerden meydana gelmiştir. Bunlar
genellikle kendileri gipe halde olan ipliklerle gipe edilmek suretiyle elde
edilir. Bunlar, uzunlamasına olduklarında ve hazır eşyanın süslenmesinde,
ropdöşambr kuşaklarının imalatında, perde çekeceklerinde kullanıldığında
burada sınıflandırılırlar. Dokumaya
elverişli madde ile kaplanan metal teller bu grup haricindedir. Örneğin: (a) Şapka çevresinde kullanılan demir ve çelik
teller (şapkacı telleri), saç bigudilerinde ya da yapma çiçeklerde kullanılan
saplar (72.17 pozisyonu). (b) İzole edilmiş elektrik telleri (85.44 pozisyonu) (3) Kenarlarına saçak (bukleli veya kesilmiş)
dokunmuş kordelalar. Bu
ürünler, bant imaline mahsus tezgâhlarda dokunur ve saçaklar, kenarlardaki
mensucat atkı ipliklerinin işlenmesi veya "roketen" (roquetins)
denilen ve gergin halde olmayan kalın çözgü iplikleri vasıtasıyla elde
edilir. Birinci durumda atkı ipliği dış
taraftaki iki çözgü ipliği ile kenar yapmayıp onları aşmak suretiyle bir
bukle meydana getirir. Bu bukleler atkı ipliklerinin, dokuma tezgâhına çözgü
ipliklerine paralel olarak yerleştirilen iki veya daha fazla ince metal tel
etrafından geçirilmesi suretiyle elde edilir ve dokumadan sonra ince metal
teller çekilerek çıkarılır. İkinci
durumda ise, metal teller vasıtasıyla açıkta tutulan gevşek durumdaki kalın
çözgü iplikleri bazı atkı iplikleri vasıtasıyla kenara belirli aralıklarla
dahil olur ve bu suretle bukleleri meydana getirir. Bu
işlemlerle elde edilen bukleler, elde edilmek istenilen süse göre sık veya
düzenli ya da düzensiz aralıklı olabilir. Bazen bu bukleler kesilmek
suretiyle saçaklı kenar meydana getirilir ve daha sonra düğümlenmek veya
püskül, ponpon, vb. takılmak suretiyle süslenebilir. Bu
kordelalar, genellikle mefruşat ile giyim eşyasına kenar yapılmasında veya
bunların süslenmesinde kullanılır. Pikolu
veya dantel kenarlı bantlarla sıçandişi kenarlı kordelalar bu pozisyon haricindedir (58.06 pozisyonu). (4) Parça halinde diğer şeritçi eşyası. Bu pozisyon aynı zamanda giyim eşyası
ile mefruşat vb. süslenmesinde kullanılmaya elverişli neviden olan uygun
uzunluktaki çeşitli birçok dar enli eşyayı içine alır. Bunlar genellikle kordelalardan,
kordonlardan veya yukarıda belirtilen diğer eşyadan birinin dikiş veya diğer
usuller ile yahut iki veya daha fazlasının süs teşkil edecek şekilde
birleştirilmesi suretiyle elde edilir. Bu nevi eşyaya örnek olarak süslenmiş
kenar veya kordon veya şeritli kordelalar ve kordonlar; işlemelerden sayılan
aplikelerden olmamak şartıyla üzerine boy yönünde olarak yer yer püskül veya
benzeri diğer süsler iliştirilmiş kordela ve kordonlar belirtilebilir. Bu pozisyon, 60.02 ila 60.06 pozisyonlarında yer alan örülmüş veya
tığlanmış süs eşyasını kapsamaz. (B) SAÇAKLAR, PONPONLAR VE BENZERİ EŞYA Bu gruba dahil
eşya yukarıda (A) kısmında belirtilen eşyanın aksine olarak kendi başlarına
ayrı eşya olup, tüm ebat ve şekildeki saçaklar ve mobilyacılıkta kullanılan
kordonlar vb.yi kapsar. Örneğin: (1) Gövdeler
(nüveler): Bunlar genellikle ağaçtan veya diğer maddelerden bir gövde
üzerine dokunmaya elverişli ipliklerin muntazam bir şekilde sarılması ve
bazen iplik uçlarının sarkacak şekilde bırakılması suretiyle elde edilir.
Bunlar dantellerle veya küçük saçaklarla süslü olabilir. (2) Tekstil
ipliklerinden basit demetler: Bunlar, katlanarak bağlanmış ve uçları
püskül halinde serbest bırakılmış bulunan dokumaya elverişli iplik
demetlerinden oluşmuştur. (3)
Zeytin veya
ceviz şeklinde
gövdeler: Bu gövdeler ağaçtan,
kağıttan ve benzerlerinden olabilir, bunlar dokumaya elverişli maddelerle
kaplanırlar. Bunların bazen kayıcı halka gibi kullanılmasını mümkün kılmak
amacıyla ortaları delik olabilir. (4)
Ponponlar: Bunlar, orta
yerlerinden bir noktada tutturulmuş olan ve her yönde dik duran kısa
ipliklerden oluşmuşlardır. Bütün bu eşya
genellikle iliştirmeye yarayan ilmeklerle birlikte bulunabilir. Bunlar
özellikle mobilyacılıkta ve kısmen de giyim eşyasında kullanılmakta olup,
asıl özellikleri her şeyden önce süs oluşlarındadır. Yukarıda
belirtilenler haricinde kalan ve
kendi başlarına bir bütün teşkil eden diğer eşya bu pozisyona dahil değildir. Bu pozisyona
dahil şeritçi eşyası ve süs eşyasından mamul rozetler 62.17 veya 63.07 pozisyonunda
sınıflandırılırlar. Aynı maddelerden kordonlar, apoletler ve köstekler 62.17 pozisyonunda sınıflandırılırlar ve uçları
saçaklanmayı önlemek amacıyla birleştirilmiş veya açılmasını engelleyecek
başka bir işlem görmüş ayakkabı, korse, vb. bağları ile kılıç püskülleri ise 63.07 pozisyonunda yer alır. Bu pozisyona
dahil eşyanın imalinde kullanılan dokumaya elverişli maddeler çok çeşitlidir,
bunlar arasında ipek, yün, ince hayvan kılları, pamuk, keten, sentetik ve
suni lifler ve metalize iplikler belirtilebilir. Yukarıda
belirtilenlerden başka bu pozisyona, kolonlar ve kordela tanımına uyan basit
dokunmuş şeritler dahil değildir. (58.06 pozisyonu) Bu pozisyon
giyim, döşemecilik ve benzer amaçlarla kullanılmaya uygun türden mensucat
olmaları ve herhangi bir yerde ve özellikle bu Fasılın önceki pozisyonlarında
belirtilmemiş veya özellikle bu Fasılın önceki pozisyonlarınca kapsanmayan, 56.05 pozisyonundaki metalize ipliklerden ve XIV. veya XV.
Bölümde yer alan metal ipliklerden XI. Bölüme ait Genel Açıklama Notunun (I)
(C) bölümünde tanımlanan dokunmuş mensucatı kapsamaktadır. Metal iplikler
veya metalize ipliklerin ağırlığının diğer tekstil ipliklerinden daha fazla
olması şartıyla metal iplikler
veya metalíze ipliklerle beraber dokumaya elverişli diğer ipliklerden imal
olunan mensucat da burada sınıflandırılır. Metal iplikler veya metalize
iplikler, dokumaya elverişli tek bir madde sayılır ve ağırlığının tayininde
oluştuğu madeni tel ve şeritlerle diğer dokumaya elverişli ipliklerin toplam
ağırlığı dikkate alınır (XI. Bölümün Genel Açıklama Notları Kısım (I) (A)'ya
bakınız). Giyim,
döşemecilik veya benzeri amaçlar için kullanılmayan çeşitli dokunmuş mensucat
bu pozisyon haricindedir. Örneğin;
demir, çelik, bakır, alüminyum ve kıymetli metallerden dokunmuş mensucat veya
gaz mensucat (71.15, 73.14, 74.19, 76.16 pozisyonları vb.). 58.10 - PARÇA, ŞERİT
VEYA MOTİF HALİNDE İŞLEMELER. 5810.10
- Görülebilir zemini olmayan
işlemeler - Diğer
işlemeler 5810.91
-- Pamuktan 5810.92
-- Sentetik ve suni liflerden 5810.99
-- Dokumaya elverişli diğer
maddelerden İşlemeler,
tülden, fileden, kadifeden, kurdeleden, örme mensucattan, danteladan veya
diğer dokunmuş mensucattan, keçeden veya dokunmamış mensucattan mamul bulunan
mevcut bir zemin üzerine süslü bir görünüş meydana getirmek amacıyla işleme
iplikleri ile işlenerek elde edilir. İşleme iplikleri genellikle dokumaya
elverişli maddelerden olur. Bununla beraber, başka maddelerden (örn;
metalden, camdan veya rafyadan) mamul ipliklerle yapılan işlemeler de bu
pozisyonda yer alır. Zemin dokuması genellikle (işlemeden sonra) tamamlanmış
işlemenin aksamını teşkil ederek kalır. Fakat bazı hallerde işlemenin
tamamlanmasından sonra zemin dokuması kimyasal bir usul ile veya kesilmek
suretiyle çıkarılır ve geriye sadece işleme kısmı kalır. Bazı işlemeler,
işleme iplikleriyle değil şerit veya kaytanlarla yapılır. İşlemeleri
dantellerden ayıran husus, işlemenin önceden mevcut bir zemin üzerine
yapılmış olmasıdır. Bu nedenle özellikle işlendikten sonra zemini çıkarılmış
olan işlemeler dantellerle karıştırılmamalıdır. Diğer taraftan üzerinde
desenler bulunan ve bu desenler dokuma sırasında nakış iplikleri vasıtasıyla
dokunarak elde edilen mensucatı da (plumetis ve diğer nakışlı (broché)
mensucat) işlemelerle karıştırmamak lazımdır. İşlemeleri bu gibi diğer
eşyadan ayıran hususlar bu pozisyona ait Açıklama Notlarında ayrıca
belirtilmiş bulunmaktadır. İşlemeler el veya makine ile yapılır. El ile yapılan işlemeler,
nisbeten küçük ebattadır. Buna karşılık makine ile yapılanların uzunluğu
büyük çoğunlukla fazladır. Bu pozisyonda
yer alan işlemeler başlıca aşağıda yazılı üç grup altında toplanabilir: (I) GÖRÜLEBİLEN ZEMİNİ OLMAYAN İŞLEMELER Bu nevi
işlemeler, zemin dokumaları kimyevi bir işlem ile yahut kesilmek suretiyle
çıkarılmış ve böylece yalnız desen kısmı kalmış olan işlemelerdir. Bu nedenle bu
nevi işlemelerin bilhassa makine işi olanları, 58.04 pozisyonundaki danteller ile karıştırılabilir.
Bununla beraber, aşağıdaki noktaların dikkate alınması suretiyle, bunları
birbirinden ayırmak mümkündür: (A) Dantelalar devamlı tek bir iplikten veya
birbirlerini çaprazlayan iki veya daha fazla sayıda devamlı iplikten yapılır
ve her iki yüzü aynı görünüştedir. Buna karşılık zemin dokuması çıkarılmış
olan makine işi işlemeler farklı işlevli yani gördükleri iş ayrı olan iki
iplikten oluşmuş bulunmakta olup, biri işlemeyi meydana getiren işleme ipliği
ve diğeri işlemenin tersinde bulunan mekik ipliğidir. Mekik ipliği genellikle
işleme ipliğinden daha incedir. Bu nedenle, işlemenin yüzü ile tersi
birbirinden farklı görünüşte olup, yüzü belirli nispette kabarık ve tersi ise
düzdür. (B) Zemin dokuması kesilerek çıkarılmış olan
işlemelerin kenar kısımlarında genellikle zemin dokumasının tamamen
çıkarılmamış olan küçük iplik uçları da bulunur. (II) İŞLENDİKTEN SONRA ZEMİN DOKUMASIYLE
BİRLİKTE KALAN İŞLEMELER Bu nevi
işlemelerde, genellikle işleme ipliği zemin dokumasının tamamını kaplamayıp
zeminin üzerinde veya kenarında yer yer desenler halinde görünür. Kullanılan
işleme (dikiş) tarzları çeşitlidir: devamlı dikiş, zincir dikiş, iğneardı
dikiş veya kilit dikiş, balık sırtı, birit, piko, ilik dikiş, fisto işi, vb.
İşlemelerde kural olarak desenlerin tamamı sadece zemin dokumasının yüzünde
görülür. İşlemelerin birçok türleri küçük delikleri veya gevşek örgülü
kısımları içermekte ve bunlar kesme veya biz vasıtasıyla zemin dokumasını
delme suretiyle yahut zemin dokumasından bir kısım çözgü veya atkı
ipliklerini veya her ikisini birden çekip çıkarma ile elde edilmekte ve daha
sonra zemin dokuması işlenerek tamamlanmaktadır. Bu, işlemeye bir parlaklık
ilave eder veya birincil çekicilik bile teşkil edebilir; örnekler, İngiliz
işlemesi (broderie anglaise) ve iplik çekme işi işlemelerdir. Yalnızca
basitçe iplik çekme işlemine tabi tutulmuş maddeler bu pozisyon haricindedir. Bazı işlemelerde işlenecek desenin daha fazla kabarık olmasını temin
amacıyla istenilen desenlerin taslakları evvela dolgu iplikleri ile taslak
şekline getirilir veya doldurulur. Makine işi bazı
tür işlemeler, özellikle saten nakışlı işlemeler ve bazı işlemeli muslinler, 50 ila
55. Fasıllarda sınıflandırılan nakışlı muslinler ve diğer nakışlı
mensucata (örneğin plumetis) oldukça benzerler. Ancak, imalat yöntemlerinden
oluşan şu özellikleri ile ayırt edilebilirler: Nakışlı mensucatta desenler
dokuma işlemi sırasında nakış iplikleri tarafından oluşturulduğu için bir
desen çubuğunun her bir unsuru zemin kumaşa ait olan ve tamamıyla aynı olan
çözgü veya atkı iplikleridir. İşlemelerde ise bunun tersine desen yüzeyde
oluşturulmadan önce zemin kumaş dokunmuştur. Zemin mensucat işleme
makinesinde bu desenleri elde edebilmek için gerilir, öyle ki zemin
mensucatın gerilimi ve konumu makine iğnelerinin işlemelerin ilgili
kısımlarına denk gelen parçalarının tamamını zemin kumaşın aynı çözgü veya
atkı iplikleri arasına sokmasına yetecek kadar iyi değildir. Bundan başka,
iğneler çoğunlukla zemin kumaşın ipliklerini delerler, bu ise nakışlı
mensucatta olmaz. Nakışlı
mensucatı işlemeli mensucattan ayıran bu özelliklerin tespiti, desen
kenarlarından başlayarak ipliklerin sökülmesi ile mümkündür. (III) APLİKASYONLAR Bu tür
işlemeler, aşağıda yazılı maddelerin zemin vazifesini gören dokumaya
elverişli maddelerden bir mensucat veya keçe üzerine işleme işi ile veya basit
bir dikişle tutturulmasından meydana gelir. (A) Boncuklar, pullar ve benzeri süsleyici
aksesuar; bunlar genellikle camdan, jelâtinden, metal veya ağaçtan mamul
olup, zemin dokuması üzerine desenler veya serpmeler meydana getirecek
şekilde dikilir. (B) Dokumaya elverişli maddelerden veya diğer
maddelerden dekoratif motifler. Bu motifler genellikle zemin dokumasından
farklı bünyedeki mensucattan (dantel dahil) meydana gelmiş olup, zemin
dokumasına dikişle tespit edilir. Bazı durumlarda zemin dokumasının motiflerin
altına gelen yerleri kesilerek çıkartılır. (C) Zemin
üzerinde desen teşkil eden kordon, tırtıl iplikleri ve diğer şeritçi eşyası
ve benzeri süs eşyası, vb. Tanımlanan
işlemelerin bütün çeşitleri aşağıda yazılı şekillerde bulundukları takdirde
bu pozisyonda yer alır. (1) Farklı
genişliklerde parça veya şerit halinde.
Bunlar, müteakiben yapılan ayırma işlemi ile hazır eşya haline getirilmek
amacıyla olsun olmasın, seri halinde aynı desenleri ihtiva edecek şekilde
olabilir (örn; giyim eşyasının markalanmasında kullanılan şerit halindeki
işlemeli etiketler veya kesilip bebek önlükleri haline getirilmek üzere
düzenli aralıklarla işlenmiş parçalar vb.). (2) Motifler
halinde. Bunlar örneğin ayrı
parçalar halinde işlemeli desen olup, örnek olarak iç çamaşırlarına, giyim
eşyasına veya mefruşat gibi eşyaya işleme unsurları olarak birleştirilme veya
aplikasyon yapılmasından başka işleve sahip değildirler. Motifler, her hangi
bir şekilde kesilmiş olabileceği gibi astarlanmış veya diğer şekilde
birleştirilmiş olabilirler. Bunlar, armalar, amblemler, göstergeler, baş
harfler, rakamlar, yıldızlar, ulusal veya sportif resmi işaretleri kapsar. Aşağıda yazılı
olanlar bu pozisyona dahil değildir: (a) Dokumaya elverişli olmayan maddeler (örn;
deri, sepetçi eşyası, plastikler, karton vb.) üzerine yapılmış işlemeler). (b) İğne işlemesi duvar halıları (58.05 pozisyonu). (c) Masa örtüleri, peçeteler veya benzeri
eşyaların yapılmasında kullanılan iplik ve dokunmuş mensucattan oluşan
takımlar (63.08 pozisyonu). (d) XI. Bölümün Genel Açıklamalarının (II).
kısmında belirtilen şekildeki hazır eşyadan sayılan işlemeler (motifler
hariç) (kullanım için hazır hale getirilmiş tamamlanmış eşyalar biçiminde
olsun olmasın). Ayrı parçalar halindeki işleme eşyası (daha ileri bir işleme
lüzum kalmaksızın işlenerek doğruca son şekli verilmiş, kullanıma hazır
halde, tamamen bitirilmiş). Çok geniş sayıda olan bu tür eşyalar hazır eşya
olarak sınıflandırılır (Örneğin; Fasıl
61,
62,
63
veya 65) ve bunlara örnek olarak mendiller, bebek
önlükleri, manşetler, yakalar, korseler, elbiseler, tepsi örtüleri, şömen dö
tabl denilen örtüler(masa,sehpa vb. üzerine konulan küçük örtüler) , şömine
örtüleri, bardak altı örtüleri, perdeler vb. dahildir. (e)
İşlemeleri cam ipliklerinden olan ve zemini
görünmeyen işlemeler (70.19 pozisyonu ). o o o Altpozisyon
Açıklama Notu. 5810.10 Alt pozisyonu Bu altpozisyona İngiliz işlemesi (broderie anglaise) dahil
değildir. Bu pozisyon,
dokumaya elverişli maddelerden parçalar halinde olan ve aşağıda
belirtilenleri içeren ürünleri kapsar: (1)
Normalde örme veya dokuma veya dokunmamış
mensucattan olan mensucat katından ve dolgu katından (örn; çoğunlukla tülbent
(ağ), keçe, selüloz vatka ve dokumaya elverişli liflerden, köpüklü
plastiklerden veya köpüklü kauçuktan) veya (2)
Bir kat dolgu malzemesi ile ayrılmış, normalde örme
veya dokuma yahut dokunmamış mensucattan iki kat veya bunların bileşimleri
Bu tabakalar genellikle iğneleme veya dikişle (dikme-örme dahil)
dikişlerin sadece kapitone imali amaçlı olması ve ürüne işleme özelliği
vermemiş olması şartıyla, düz dikiş
veya dekoratif desenler veren dikişle birleştirilir. Bu katlar ürünün dikiş,
iğneleme veya dikme-örme suretiyle elde edilen kapitone (kabarık) efektine
sahip olması şartıyla, düğümleme veya yapıştırıcı ile veya termal yapıştırma
veya başka vasıtalarla biraraya getirilebilir. Bu pozisyonda
yer alan eşya, emdirilmiş, sıvanmış veya kaplanmış olabilir veya imalatında
kullanılan mensucat emdirilmiş, sıvanmış veya kaplanmış olabilir. Bu malzemeler genellikle, kapitoneli giyim eşyasının, yatak ve yatak
örtülerinin, somya minderlerinin, giyim eşyasının, perdelerin, yer
minderlerinin, masa örtüleri için altlıkların (ses azaltıcılar) imalatında
kullanılır. Bu pozisyon aşağıdakileri kapsamaz: (a)
Dolgulu bir iç
kısma dikişle veya ısı kaynağıyla birleştirilmiş kapitoneli plastik tabakalar
(Fasıl
39). (b)
Dikişlerin
işleme vasfı veren desenleri oluşturduğu dikişli veya kapitoneli mensucat (58.10 pozisyonu) (c)
Bu Bölümde yer
alan hazır eşya (7 no.lu Bölüm notuna bakınız). Doldurulmuş
veya içleri teçhiz edilmiş yatak eşyası veya benzeri mefruşat eşyası (94.
Fasıl). |