EK-VIII
OTOMATİK TARTI ALETLERİ(MI – 006)
EK- I'in temel gerekleri, EK-VIII’in özel gerekleri ve EK-VIII’in 1. Bölümünde listelenen uygunluk değerlendirme yöntemleri, bir cismin kütlesini yerçekimi etkisi kullanılarak tespit etmeyi amaçlayan aşağıda belirtilen otomatik tartı aletlerine uygulanır.
TANIMLAR
ÖZEL GEREKLER BÖLÜM I Otomatik tartı aletlerinin tüm tipleri için ortak gerekler
1. Nominal çalışma şartları İmalatçı, otomatik tartı aletinin nominal çalışma şartlarını aşağıdaki şekilde belirlemelidir. 1.1. Ölçülen büyüklük için; Maksimum ve minimum kapasitesi cinsinden ölçme aralığı. 1.2. Elektriksel besleme etki büyüklükleri için;
1.3. Mekanik ve iklimsel etki büyüklükleri için; Bu Ek’in aşağıdaki bölümlerinde aksi belirtilmedikçe, alt ve üst değerler arasındaki minimum sıcaklık farkı 30 0C’dır. Ek I’in 1.3.2 nci maddesine göre, mekanik ortam sınıfları uygulanamaz. Özel bir mekanik gerilme (zorlama) altında kullanılan, örneğin taşıtlara yerleştirilmiş otomatik tartı aletleri için, imalatçı kullanımdaki mekanik şartları tanımlamalıdır. 1.4. Diğer etki büyüklükleri için (varsa); İşlem hızı veya hızları, Tartılacak olan ürün veya ürünlerin özellikleri.
2. İzin verilebilir bozukluk etkisi - Elektromanyetik ortam Bu Ek’in ilgili bölümünde her bir otomatik tartı aleti tipi için gerekli performans ve kritik değişim değerleri verilmiştir.
3. Uygunluk 3.1. Eğim etkilerini, yüklemeyi ve işlem hızını sınırlamak amacıyla, normal işleyişte maksimum izin verilebilir hataları (MİH' leri) aşmayacak şekilde araçlar temin edilmelidir. 3.2. Normal çalışma süresince, ölçü aletinin MİH'lere uyabilmesi için uygun malzeme taşıma üniteleri sağlanmalıdır. 3.3. Herhangi bir operatör kontrol ara birimi belirgin ve etkin olmalıdır. 3.4. Varsa, göstergenin doğruluğu operatör tarafından doğrulanabilmelidir. 3.5. Normal çalışma sırasında MİH'lere uyacak aletin temin edilebilmesi için uygun sıfır ayar yeteneği sağlamalıdır. 3.6. Ölçüm aralığı dışındaki herhangi bir sonuç, yazılı bir çıktı alınmasının mümkün olduğu durumlarda bu şekilde tanımlanmalıdır.
4. Uygunluk değerlendirmesi Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde belirtilen ve imalatçının seçebileceği uygunluk değerlendirme işlemleri; Mekanik sistemler için: B + D veya B + E veya B + F veya D1 veya F1 veya G veya H1. Elektromekanik otomatik tartı aletleri için: B + D veya B + E veya B + F veya G veya H1. Elektronik sistemler veya yazılım içeren sistemler için: B + D veya B + F veya G veya H1. BÖLÜM II Otomatik kütle belirleme terazileri
1. Doğruluk sınıfları 1.1. Otomatik tartı aletleri imalatçı tarafından belirlenen ve X veya Y olarak gösterilen ana kategorilere ayrılır. 1.2. Bu ana kategoriler daha sonra imalatçı tarafından belirlenen dört doğruluk sınıfına ayrılır: XI, XII, XIII ve XIIII ve Y(I), Y(II), Y(a) ve Y(b)
2. X kategorisi otomatik tartı aletleri; 2.1. X kategorisi; 76/211/EEC sayılı Konsey Direktifini uyumlaştıran 10/04/2002 tarihli ve 24722 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esasına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmelik(76/211/AT) hükümlerine uygun olarak imal edilen, hazır ambalajları kontrol etmek için kullanılan otomatik tartı aletlerine uygulanır. 2.2. Bu Bölümün 4.2 nci maddesinde belirtilen maksimum izin verilebilir standart sapmayı belirlemek için, doğruluk sınıflarına bir (x) faktörü eklenir. İmalatçı, (x) faktörünü k negatif bir tamsayı veya sıfır olmak üzere, (x) ≤ 2 ve 1 x 10k veya 2 x 10k veya 5x 10k şeklinde belirlemelidir.
3. Y kategorisi otomatik tartı aletleri; Y Kategorisi; diğer tüm otomatik kütle belirleme terazilerine uygulanır.
4. MİH 4.1. X kategorisi otomatik tartı aletleri için ortalama hata / Y kategorisi otomatik tartı aletleri için MİH’ler
Tablo 1 |
Muayene sabiti (e) cinsinden net yük (m) |
Maksimum izin verilebilir ortalama hata |
Maksimum izin verilebilir hata |
|||||||
XI |
Y(I) |
XII |
Y(II) |
XIII |
Y(a) |
XIIII |
Y(b) |
X |
Y |
0 < m ≤ 50 000 |
0 < m ≤ 5 000 |
0 < m ≤ 500 |
0 < m ≤50 |
± 0,5 e |
± 1 e |
||||
50 000 < m ≤ 200 000 |
5 000 < m ≤ 20 000 |
500 < m ≤ 2000 |
50 < m ≤ 200 |
± 1,0 e |
± 1,5 e |
||||
200 000 < m |
20 000 < m ≤100 000 |
2 000 < m ≤ 10 000 |
200 < m ≤ 1000 |
± 1,5 e |
± 2 e |
||||
4.2. Standart sapma X (x) sınıfı otomatik tartı aletinin standart sapması için maksimum izin verilebilir değer, (x) faktörü ile Tablo 2’de verilen değerin çarpımıyla elde edilir.
Tablo 2
4.3. Muayene sabiti (e) – Tek bölüntülü otomatik tartı aletleri
Tablo 3
4.4. Muayene sabiti (e) – Çok bölüntülü otomatik tartı aletleri
Tablo 4
Burada: i = 1, 2, .... r i = Kısmi tartım aralığı r = Kısmi aralıkların toplam sayısı
5. Ölçüm aralığı İmalatçı, Y sınıfı otomatik tartı aletlerinin ölçüm aralığını belirlerken, minimum kapasitenin aşağıdaki değerlerden düşük olamayacağını dikkate almalıdır;
6. Dinamik ayar 6.1. Dinamik ayar düzeneği, imalatçı tarafından belirlenen bir yük aralığında çalıştırılmalıdır. 6.2. Hareket halindeki yükün dinamik etkilerini dengeleyen dinamik ayar düzeneği takıldığında, yük aralığı dışındaki kullanım engellenmeli ve emniyetli olmalıdır.
7. Etki faktörleri ve elektromanyetik bozukluk altında performans 7.1. Etki faktörleri nedeniyle oluşan MİH’ler: 7.1.1. X Kategorisi otomatik tartı aletleri için; - Otomatik çalışma için; Tablo 1 ve Tablo 2’de tanımlandığı gibi, - Otomatik olmayan çalışmada statik tartım için; Tablo 1’de tanımlandığı gibi. 7.1.2. Y Kategorisi otomatik tartı aletleri için; - Otomatik işlemde her bir yükleme için; Tablo 1’de tanımlandığı gibi. - Otomatik olmayan işlemde statik tartım için; Tablo 1 de X kategorisi için tanımlandığı gibi 7.2. Bir bozukluktan kaynaklanan kritik değişim değeri bir muayene sabiti kadardır. 7.3. Sıcaklık aralığı: - XI ve Y(I) sınıfı için minimum aralık 5 0C’dır, - XII ve Y(II) sınıfı için minimum aralık 15 0C’dır. BÖLÜM III - Otomatik gravimetrik dolum terazileri
1. Doğruluk sınıfları 1.1. İmalatçı hem referans doğruluk sınıfını Ref(x)’i, hem de çalıştırma doğruluk sınıfını (sınıflarını) X(x)’i belirtmelidir. 1.2. Referans doğruluk sınıfı Ref(x) ile belirlenmiş bir otomatik tartı aleti, o tip için mümkün olan en iyi doğruluğu sağlayan otomatik tartı aletine karşılık gelir. Kurulum sonrası tartılacak özel ürünler göz önünde bulundurularak, her bir otomatik tartı aleti için bir ya da daha fazla çalıştırma doğruluk sınıfı, X(x) belirlenir. k negatif bir tamsayı veya sıfır olmak üzere, sınıf belirleme faktörü (x), (x) ≤2 ve 1 x 10k, veya 2 x 10k veya 5 x 10k şeklinde olmalıdır. 1.3. Referans doğruluk sınıfı Ref(x) statik yükler için uygulanabilir. 1.4 Çalıştırma doğruluk sınıfı X(x) için X, yük ağırlığının doğruluğu ile ilgili bir değerdir ve (x) bu Bölümün 2.2 nci maddesinde X(1) sınıfı için belirtilen hata sınırlarının çarpanıdır.
2. MİH 2.1. Statik tartım hatası 2.1.1. Belirlenen çalışma şartları altında bulunan statik yüklerde, referans doğruluk sınıfı Ref(x) için maksimum izin verilebilir hata (MİH), Tablo 5'te belirtilen sınıf tanım faktörü (x) ile çarpılmış olarak, her bir dolumun ortalamadan maksimum izin verilebilir sapmasının 0,312'si kadar olmalıdır. 2.1.2. Dolumun birden fazla yük ile yapılabileceği otomatik tartı aletlerinde (örneğin, toplamalı veya seçimli kombinasyona sahip otomatik tartılar) statik yüklerin maksimum izin verilebilir hatası (MİH), bu bölümün 2.2. nci maddesinde belirtilen dolum için gerekli doğrulukta olmalıdır (örneğin, ayrık yükler için maksimum izin verilebilir sapmanın toplamı kadar olmamalıdır). 2.2. Ortalama dolumdan sapma
Tablo 5
2.3. Önceden ayarlama değerine ilişkin hata (ayarlama hatası) Bir dolum ağırlığının önceden ayarlanmasının mümkün olduğu otomatik tartı aletlerinde önceden ayarlanmış değer ile dolumların ortalama kütlesi arasındaki maksimum fark, Tablo 5'te belirtildiği gibi, her bir dolumun ortalamadan maksimum izin verilebilir sapmasının 0,312'sini aşmamalıdır. 3. Etki faktörü ve elektromanyetik bozukluk altında performans 3.1. Etki faktörlerinden kaynaklanan MİH'ler bu bölümün 2.1 inci maddesinde belirtildiği gibi olmalıdır. 3.2. Bozukluktan kaynaklanan kritik değişim değeri, bu bölümün 2.1 inci maddesinde belirtilen ölçülmüş minimum dolum hızı için hesaplanan MİH’e eşit statik ağırlık gösterimindeki değişim kadardır veya dolumun çoklu yüklerden oluştuğu otomatik tartı aletlerinde, dolum üzerinde eşit etkiyi bırakan bir değişim kadardır. Hesaplanan kritik değişim değeri bir sonraki yüksek taksimat aralığına (d) tamamlanmalıdır. 3.3 İmalatçı, tespit edilmiş minimum dolum değerini belirtmelidir. BÖLÜM IV Kesintili toplayıcılar
1. Doğruluk sınıfları Otomatik tartı aletleri 0,2, 0,5, 1 ve 2 olmak üzere dört doğruluk sınıfına ayrılmıştır.
2. MİH’ler Tablo 6
3. Toplamın taksimat aralığı Toplamın taksimat aralığı (dt): % 0,01 Max ≤dt ≤ % 0,2 Max aralığında olmalıdır.
4. Minimum toplam yük (Σmin) Minimum toplam yük (Σmin), MİH’in toplamın taksimat aralığı olan dt’ye eşit olduğu yükten ve imalatçı tarafından belirtilen minimum yükten az olmamalıdır.
5. Sıfırlama Her boşaltmadan sonra dara almayan otomatik tartı aletleri, sıfır ayar tertibatına sahip olmalıdır. Sıfır göstergesindeki değer aşağıdaki durumlarda olması halinde otomatik çalışma engellenmelidir; - Otomatik sıfır ayar tertibatı olan otomatik tartı aletlerinde 1dt - Yarı otomatik veya otomatik olmayan sıfır ayar tertibatı olan otomatik tartı aletlerinde 0,5 dt.
6. Operatör ara birimi Operatör ayarlamaları ve sıfırlama (reset) fonksiyonu, otomatik çalışma sırasında engellenmelidir.
7. Çıktı alma Bir yazıcıyla donatılan otomatik tartı aletlerinde, toplam yazılı olarak alınıncaya kadar, toplamın sıfırlanması engellenmelidir. Otomatik çalışma kesintiye uğrasa da toplamın çıktısı alınabilmelidir.
8. Etki faktörleri ve elektromanyetik bozukluk altında performans 8.1. Etki faktörlerinden kaynaklanan MİH’ler Tablo 7'de belirtildiği gibi olmalıdır.
8.2. Bozukluktan kaynaklanan kritik değişim değeri, herhangi bir tartımda göstergedeki değer ve herhangi bir saklanmış toplam için bir toplamın taksimat aralığıdır.
Tablo 7
BÖLÜM-V Kesintisiz toplayıcılar 1. Doğruluk Sınıfları Otomatik tartı aletleri 0,5, 1 ve 2 olmak üzere üç doğruluk sınıfına ayrılmıştır.
2. Ölçüm aralığı 2.1. İmalatçı, ölçüm aralığını, tartım ünitesi üzerindeki minimum net yük ile maksimum kapasite arasındaki oranı ve minimum toplam yükü belirtmelidir. 2.2. Minimum toplam yük (Σmin), Sınıf 0,5 için 800 d, Sınıf 1 için 400 d, Sınıf 2 için 200 d, değerlerinden az olmamalıdır. Burada d, genel toplama tertibatının toplam taksimat aralığıdır.
3. MİH
Tablo 8
4. Bant hızı Bant hızı imalatçı tarafından belirtilmelidir. El ile hız ayar kontrollü tek hızlı bant tartıları ve değişken hızlı bant tartıları için hız, nominal değerin % 5'inden fazla farklılık göstermemelidir. Ürün, bandın hızından farklı bir hızla hareket etmemelidir.
5. Genel toplama tertibatı Genel toplama tertibatının sıfırlanması mümkün olmamalıdır.
6. Etki faktörü ve elektromanyetik bozukluk altında performans 6.1. Minimum toplam yük (Σmin )’den az olmayan yük için etki faktöründen kaynaklanan MİH, en yakın taksimat aralığı toplamına (d) yuvarlanan ve Tablo 8'de belirtilen uygun değerin 0,7 katı olmalıdır. 6.2. Σmin’e eşit yük için bozukluktan kaynaklanan kritik değişim değeri, bir sonraki daha yüksek taksimat aralığı toplamına (s) yuvarlanan ve Tablo 8'de belirtilen uygun değerin 0,7 katı olmalıdır.
Otomatik ray kantarı 1. Doğruluk Sınıfları Otomatik tartı aletleri aşağıda gösterildiği şekilde dört doğruluk sınıfına ayrılmıştır: 0,2; 0,5; 1; 2.
2. MİH 2.1. Tek bir vagonun ya da bütün trenin hareket halindeki tartımı için MİH’ler Tablo 9'da gösterilmektedir. Tablo 9
2.2. Hareket halinde tartılmakta olan birleştirilmiş ya da birleştirilmemiş vagonların ağırlığı için MİH, en büyük olanı seçilmek kaydı ile aşağıdaki değerlerden biri olmalıdır. -Tablo 9'a göre hesaplanmış olan ve en yakın taksimat aralığına yuvarlanan değer. -Tablo 9'a göre hesaplanmış olan ve maksimum vagon ağırlığının (açıklayıcı işaretlerde belirtildiği gibi) % 35'ine eşit bir ağırlık için en yakın taksimat aralığına yuvarlanan değer. -Bir taksimat aralığı (d). 2.3. Hareket halinde tartılmakta olan trenlerin ağırlığı için MİH’ler, en büyük olanı seçilmek kaydı ile, aşağıdaki değerlerden biri olmalıdır. -Tablo 9'a göre hesaplanmış olan en yakın taksimat aralığına yuvarlanan değer. -Maksimum vagon ağırlığının (açıklayıcı işaretlerde belirtildiği gibi) % 35'ine eşit tek bir vagonun ağırlığı için Tablo 9'a göre hesaplanan trendeki referans vagon sayısı (10'u geçmeyecektir) ile çarpılan ve en yakın taksimat aralığına yuvarlanan değer; -10 d'yi geçmemek koşulu ile trendeki her bir vagon için bir taksimat aralığı (d ) 2.4. Birleştirilmiş vagonların tartımı yapılırken; trenin bir ya da daha fazla geçişi esnasında alınan tartım sonuçlarının % 10'undan fazla olmayan hatalar bu bölümün 2.2 nci maddesinde verilen uygun MİH değerini aşabilir ancak MİH'in iki katını aşmamalıdır.
3. Taksimat aralığı (d) Doğruluk sınıfı ile taksimat aralığı arasındaki ilişki Tablo 10'da belirtildiği gibi olmalıdır.
Tablo 10
4. Ölçüm aralığı 4.1. Minimum kapasite 1 t'den az ve kısmi tartım işlemlerinin sayısı ile bölünen minimum vagon ağırlığının sonuç değerinden büyük olmamalıdır. 4.2. Minimum vagon ağırlığı 50 d'den az olmamalıdır.
5. Etki faktörü ve elektromanyetik bozukluk altında performans 5.1. Etki faktörlerinden kaynaklanan MİH'ler Tablo 11'de belirtildiği gibi olmalıdır.
Tablo 11
5.2. Bozukluktan kaynaklanan kritik değişim değeri bir taksimat aralığıdır.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||