Gümrük.com.tr

YÖNETMELİK

EK - II

EK - IV

EK-III

 

SU SAYAÇLARI (MI – 001)

 

            EK-I’in ilgili gerekleri, EK-III’ün özel gerekleri ve EK-III’te listelenen uygunluk değerlendirme işlemleri; konutlar, işyerleri ve hafif sanayide kullanılan temiz, soğuk ya da sıcak su hacimlerinin ölçülmesi amacıyla kullanılan su sayaçlarına uygulanır.

 

            TANIMLAR

Su sayacı

Ölçme şartlarında, ölçüm çeviricisinden geçen suyun hacminin ölçülmesi, hafızaya alınması ve görüntülenmesi için tasarımlanan ölçü aletidir.

Minimum debi (Q1)

Su sayacının, maksimum izin verilebilir hatalar (MİH’ler) dahilinde çalışması için gerekli olan  en düşük debidir.

Geçiş debisi (Q2)

Geçiş debisi, debi aralığının "üst bölge" ve "alt bölge" olarak iki bölgeye ayrıldığı daimi ve minimum debiler arasında oluşan debidir. Her bir bölge bir karakteristik MİH değerine sahiptir.

Daimi debi (Q3)

Daimi debi, normal kullanım şartları altında (örneğin daimi ya da fasılalı akış şartlarında) su sayacının uygun ve istenilen şartlarda çalıştığı en yüksek debidir.

Aşırı debi (Q4)

Aşırı debi, su sayacının bozulmadan kısa bir süre için uygun ve istenilen şartlarda çalıştığı en yüksek debidir.

 

ÖZEL GEREKLER

 

            Nominal çalışma şartları

            İmalatçı, özellikle aşağıdaki hususlar olmak üzere ölçü aleti için nominal çalışma şartlarını belirtmelidir;

            1. Suyun debi aralığı.

     Debi aralığı değerleri aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır:

     Q3 / Q1  ≥ 40

     Q2 / Q1 =  1,6

     Q4 / Q3 =  1,25

            2. Suyun sıcaklık aralığı.

                 Sıcaklık aralığı değerleri, aşağıdaki koşulları karşılamalıdır:

                 0,1 0C’den 30 0C’a kadar, veya

                30 0C’den 90 0C’a kadar.

                 Sayaç her iki aralıkta da çalışacak şekilde tasarımlanabilir.

            3. Suyun nispi basınç aralığı,  Q3 değerinde 0,3 bar’dan  10 bar’a kadardır.

            4. Güç kaynağı için; AC gerilim kaynağının verdiği nominal değer ve/veya DC kaynağının sınır değerleri.

 

            MİH’ler

            5. Aşırı debi (Q4) ile geçiş debisi (Q2)  (dahil)  arasındaki debilerdeki  hacimler için pozitif veya negatif olarak MİH:

                 ≤ 30  0C'de su için % 2 

                 >  30 0C'de su için % 3’ dir.

     Sayaç, MİH’yı istismar etmemeli veya sistematik olarak herhangi bir tarafın lehine çalışmamalıdır.

            6. Minimum debi (Q1) ile geçiş debisi (Q2) (Q2 hariç) arasındaki debilerdeki hacimler için pozitif veya negatif olarak MİH, her sıcaklıktaki su için % 5'dir.

            Sayaç, MİH’i istismar etmemeli veya sistematik olarak herhangi bir tarafın lehine çalışmamalıdır.

           

            İzin verilebilir bozukluk etkisi

            7.1.Elektromanyetik bağışıklık

            7.1.1. Su sayacında elektromanyetik bozukluğun etkisi aşağıdaki şekillerde olabilir:

       - Ölçüm sonucundaki değişiklik 7.1.3 üncü maddede tanımlanan kritik değişim değerinden büyük değildir veya,

       - Ölçüm sonucunun gösterimi, bir ölçüm sonucu olarak iletilemeyen, hafızaya alınamayan ya da yorumlanamayan anlık değişikler gibi geçerli bir sonuç olarak değerlendirilemez niteliktedir.

            7.1.2. Su sayacı, elektromanyetik bozukluktan sonra;

       - MİH limitleri içerisinde yeniden çalışabilmelidir,

       - Bütün ölçüm fonksiyonlarını güvence altına almalıdır ve

       - Bozukluktan hemen önceki tüm ölçüm verilerinin kurtarılmasına izin vermelidir.

            7.1.3. Kritik değişim değeri, aşağıdaki iki değerden küçük olanıdır:

       - Ölçülen değerin üst bölgesindeki MİH'in mutlak değerinin yarısına karşılık gelen hacim;

       -  Q3 debisinde bir dakikaya karşılık gelen değerdeki MİH'e karşılık gelen hacim.

            7.2. Dayanıklılık

                   İmalatçı tarafından öngörülen bir zaman süresi dikkate alınarak yapılan uygun bir testten sonra  aşağıdaki kriterler sağlanmalıdır:

            7.2.1. Dayanıklılık testinden sonra ölçüm sonucundaki değişiklik, ilk ölçüm sonucu ile kıyaslandığında aşağıdaki değerleri geçmemelidir:

       - Q1 (dahil) ile Q2 (hariç)  arasında ölçülen hacmin % 3'ü;

       - Q2 (dahil) ile Q4  (dahil) arasında ölçülen hacmin %1,5’i.

            7.2.2. Dayanıklılık testinden sonra ölçülen hacim için gösterim hatası, aşağıdaki değerleri geçmemelidir:

              - Q1 (dahil) ile Q2 (hariç) arasında ölçülen hacmin ± % 6 sı;

              - 0,1 0C ile 30 0C arasındaki bir sıcaklıkta su hacminin ölçülmesi amacıyla kullanılan su sayaçları için, Q2 (dahil) ile Q4 (dahil) arasında ölçülen hacmin % ± 2,5'i.

              - 30 0C ile 90 0C arasındaki bir sıcaklıkta su hacminin ölçülmesi amacıyla kullanılan su sayaçları için, Q2 (dahil) ile Q4 (dahil) arasında ölçülen hacmin % ± 3,5'i.

           

           Uygunluk

            8.1. Açıkça başka türlü ifade edilmedikçe sayaç, her türlü konumda çalışabilir şekilde monte edilebilmelidir.

            8.2. İmalatçı, sayacın ters akışı ölçmek için tasarımlanıp tasarımlanmadığını belirtmelidir. Sayacın bu şekilde bir tasarıma sahip olması durumunda ters akış hacmi, ya toplam hacim değerinden çıkarılmalı ya da ayrıca kaydedilmelidir. Aynı MİH değeri hem doğru akış  hem de ters akış için uygulanmalıdır.

            Ters akışı ölçmek için tasarımlanmayan su sayaçları, ya ters akışı engellemeli ya da metrolojik özelliklerdeki herhangi bir bozukluk veya değişiklik olmaksızın kazaen meydana gelen bir ters akışa karşı dayanıklı olmalıdır.

           

            Ölçü birimleri

            9. Ölçülen hacim metreküp olarak gösterilmelidir.

           

             Kullanıma sunma

            10. Bakanlık, sayacın öngörülen veya öngörülebilir tüketimin doğru ölçümü için uygun olduğunu sağlamak amacıyla; 1, 2 ve 3 üncü maddelerdeki gereklerin, dağıtıcı ya da sayacın montajı için yasal olarak görevlendirilen kişiler tarafından belirlenmesini sağlar.

           

            UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ

  Bu Yönetmeliğin 17 nci  maddesinde atıfta bulunulan ve imalatçının aralarından seçim yapabileceği uygunluk değerlendirme işlemleri B + F veya B + D veya H1’dir.

 

 

 

EK - II

YÖNETMELİK

EK - IV