|
SON
GÜNCELLEME : 17/09/217 |
|
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ TAKVİYE
EDİCİ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2013/49) Amaç MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; takviye edici
gıdaların tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme,
muhafaza, depolama, taşıma ve piyasaya arzını sağlamak üzere ürün
özelliklerini belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; takviye edici gıdaları kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ; a) 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine
dayanılarak, b) 2002/46/EC sayılı Gıda Takviyeleri
ile ilgili Üye Ülke Mevzuatının Birbirine Yaklaştırılması ile ilgili Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen; a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını, b) Besin öğesi: Vitaminler veya
mineralleri, c) Botanikler: Bitkiler, otlar, mantar,
alg ve bunların ekstraktlarını, ç) Diğer maddeler: Vitaminler,
mineraller ve botanikler dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan
maddeleri, d) Takviye edici gıda: Normal beslenmeyi
takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ
asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya
fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler,
biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına
veya karışımlarının kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı
ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak
günlük alım dozu belirlenmiş ürünleri, ifade eder. Ürün özellikleri MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ kapsamındaki takviye edici
gıdaların özellikleri aşağıda belirtilmiştir: a) Takviye edici gıdalarda, sadece
ek-1’de yer alan vitamin ve mineraller, ek-2’de belirtilen formlarda ve alt
formlarında kullanılır. Ek-2’de yer almayan alt formlar Bakanlıkça değerlendirilir
ve Bakanlık resmî internet sitesinde yayımlanır. b) Takviye edici gıdalarda kullanılan
besin öğelerinin günlük maksimum limitleri etiket beyanı üzerinden ek-3’e
uygun olarak belirlenir. Besin öğeleri dışındaki botanikler ve diğer maddeler
ile ilgili Bakanlıkça maksimum limiti belirlenen bileşenlerin maksimum limit
değerlendirmesi etiket beyanı üzerinden yapılır. c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının
(c) bendinde belirtilen ve takviye edici gıdaların bileşiminde bulunan
botanikler, Bakanlık tarafından oluşturulan ve Bakanlık resmî internet
sitesinde yayımlanan Bitki Listesine uygun olur. ç) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının
(ç) bendinde belirtilen ve takviye edici gıdaların bileşiminde bulunan diğer
maddeler, Bakanlıkça oluşturulan ve Bakanlık resmî internet sitesinde
yayımlanan Takviye Edici Gıdalarda Kullanımı Yasak ve Kısıtlı Maddeler
Listesine uygun olur. d) Takviye edici gıdalar son tüketiciye
sadece hazır ambalajlı olarak sunulur. e) Vitamin ve mineral içeren takviye
edici gıdalarda; üretici tarafından tüketilmesi tavsiye edilen ürünün günlük
porsiyonundaki her bir besin öğesinin etikette belirtilen miktarı, 11 yaş ve
üzeri bireyler için 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinde yer alan
beslenme referans değerinin minimum %15’i olur. 4-10 yaş grubu çocuklar için
ise bu değerin yarısı alınır. f) Beslenme referans değerinin %15’inden
az olan besin öğeleri yalnızca etiketin bileşenler listesinde yer alır. g) Besin öğeleri dışındaki botanikler ve
diğer maddeler ile ilgili Bakanlıkça belirlenen minimum limitleri
karşılamayan bileşenler yalnızca etiketin bileşenler listesinde yer alır. ğ) Bu Tebliğin eklerinde yer alan
vitamin ve minerallerin, bunların formları ve alt formlarının adlandırmasında
eş anlamlı kelimeler kullanılabilir. h) 2-4 yaş grubuna yönelik ürünler ile
ilgili değerlendirme Bakanlıkça yapılır. Katkı maddeleri MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde
kullanılan katkı maddeleri, 30/6/2013 tarihli ve 28693 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinde yer alan
hükümlere uygun olur. Aroma vericiler ve aroma verme
özelliği taşıyan gıda bileşenleri MADDE 7 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde
kullanılan aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri
29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler ve Aroma Verme Özelliği Taşıyan Gıda
Bileşenleri Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. Bulaşanlar MADDE 8 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerdeki
bulaşanların miktarları, 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliğinde yer
alan hükümlere uygun olur. Pestisit kalıntıları MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan
ürünlerdeki pestisit kalıntı miktarları, 25/8/2014 tarihli ve 29099 mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum
Kalıntı Limitleri Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. Hijyen MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler,
17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda Hijyeni
Yönetmeliği ile 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler
Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. Veteriner ilaçları tolerans düzeyleri MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerde
bulunabilecek veteriner ilaçları kalıntı düzeyleri 4/5/2012 tarihli ve 28282
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Hayvansal Gıdalarda
Bulunabilecek Farmakolojik Aktif Maddelerin Sınıflandırılması ve Maksimum
Kalıntı Limitleri Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. Ambalajlama MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
ambalajları, 29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve
Malzemeler Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. Etiketleme MADDE 13 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler,
29/12/2011 tarihli ve 28157 3 üncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinde yer alan hükümlere uygun olur. (2) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliğindeki kuralların yanında aşağıda belirtilen kurallara da uyulur: a) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliğinin Beşinci Bölümü, bu Tebliğ kapsamındaki ürünlere uygulanmaz. b) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde, bu Tebliğ
kapsamındaki ürünler sadece “takviye edici gıda” adı altında piyasaya arz
edilir. c) Takviye edici gıdaların etiketinde,
sunumunda ve reklâmında; bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme
özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan
ifadeler yer alamaz. ç) Takviye edici gıdaların etiketinde,
sunumunda ya da reklâmında; besin öğelerinin yeterli ve dengeli bir beslenme ile
karşılanamayacağını belirten, ima eden veya vurgulayan ifadeler yer alamaz. d) Takviye edici gıdalarda bulunan besin
öğeleri, botanikler ve diğer maddelerin miktarları, ürünün tüketilmesi
önerilen günlük porsiyonu üzerinden etikette sayısal olarak belirtilir.
Vitamin ve mineraller için Ek-1’de belirtilen birimler kullanılır. e) Vitamin ve minerallerle ilgili
bilgiler verilirken, (d) bendinde beyan edilen değerler, Türk Gıda Kodeksi
Etiketleme Yönetmeliğinde yer alan beslenme referans değerlerinin yüzdesi
olarak da etikette belirtilir. Vitamin ve mineraller için referans
değerlerinin yüzdesi grafik formunda da verilebilir. f) Beslenme referans değeri olmayan
besin öğeleri için “beslenme referans değeri yoktur.” ifadesi etiket üzerinde
belirtilir. g) Piyasa kontrolleri sırasında (d)
bendinde beyan edilen değerler için sapma oranları, etiket beyanı üzerinden
vitaminler için -% 20 ila +% 50 arasında, mineraller için -% 20 ila +% 45
arasında, diğer maddeler için -% 20 ila +% 20 arasında olarak uygulanır. Bu sapma
oranları dışındaki üreticinin beyan ettiği sapma oranları Bakanlıkça
değerlendirilir. Uygulama sonucunda elde edilen değer; 1) Ek-3’te yer alan ve maksimum limiti
belirlenmiş besin öğeleri için belirlenen maksimum değerler sapma oranı kadar
geçilebilir. 2) Ek-3’te yer alan maksimum limiti
belirlenmemiş ancak maksimum limiti Bakanlıkça belirlenen besin öğeleri,
botanikler ve diğer maddeler için maksimum değerler sapma oranı kadar
geçilebilir. 3) Ek-3’te yer alan besin öğeleri için
Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği kapsamındaki belirgin miktarın sapma
oranı kadar altına inebilir. 4) Minimum limitleri Bakanlıkça
belirlenen botanikler ve diğer maddeler için minimum değerlerin sapma oranı
kadar altına inebilir. ğ) 2 yaşın altındaki bebek ve küçük
çocuklar için takviye edici gıda üretilemez ve piyasaya arz edilemez. h) Bu Tebliğ kapsamında 2-4 veya
4-10 yaş grubuna yönelik ürünlerin etiketinde ürün adıyla birlikte “2-4 yaş
grubu çocukların kullanımına uygundur.” veya “4-10 yaş grubu çocukların
kullanımına uygundur.” ifadesi belirtilir. Bu yaş gruplarına yönelik olmayan
takviye edici gıdaların etiketinde çocuklara yönelik olduğunu ima eden şekil,
resim ve ifade yer alamaz. ı) Üretici tarafından, yetişkin kadın ve
erkekler ile gençlik ve yaşlılık dönemlerine yönelik tavsiye edilen ürünlerin
etiketinde ürünün, tavsiye edilen kullanıcı grubu veya yaş grubu için
üretildiğini belirten ifade yer alabilir. i) Takviye edici gıdaların
etiketinde aşağıdaki ifadelerin beyan edilmesi gerekir: 1) Besin öğesi, botanik ve diğer
maddelerden en az biri üzerinden ürünü karakterize eden isim. 2) Üretici tarafından tüketilmesi
tavsiye edilen günlük porsiyon miktarı. 3) “Tavsiye edilen günlük porsiyonu
aşmayın.” ifadesi. 4) “Takviye edici gıdalar normal
beslenmenin yerine geçemez.” ifadesi. 5) “Çocukların ulaşamayacağı yerde
saklayın.” ifadesi. 6) “İlaç değildir. Hastalıkların
önlenmesi veya tedavi edilmesi amacıyla
kullanılmaz.” ifadesi. 7) “Hamilelik ve emzirme dönemi ile
hastalık veya ilaç kullanılması durumlarında doktorunuza danışın.” ifadesi
veya ürün için gerekli olması durumunda bu ifadeyi daha kısıtlayıcı ifadeler. 8) Üreticinin diğer uyarıları. j) (i) bendinin 6 numaralı alt bendinde
yer alan “İlaç değildir.” ifadesi Ek-5’te tanımlanan ‘x’
yüksekliğinin en az 3 mm olduğu punto büyüklüğündeki karakterler kullanılarak
yazılır. k) Takviye edici gıdaların net
miktarı, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul,
damlalıklı şişe ve diğer benzeri formların sayısı üzerinden verilebilir. l) Bir hastalığı önleme, tedavi
etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğu beyan edilmeyen ve organ ismi
kullanılmayan ifadeler ticari marka, marka adı veya ticari ad olarak
kullanılabilir. m) Takviye edici gıdaların saşe,
blister, ampul, şişe gibi hazır ambalajın dış ambalajla birlikte piyasaya arz
edildiği durumlarda, hazır ambalajda Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği
ve bu Tebliğde yer alan zorunlu etiket bilgileri aranmaz. Zorunlu etiket
bilgileri takviye edici gıdanın dış ambalajında aranır. Taşıma ve depolama MADDE 14 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin
taşınması ve depolanması, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin gıdaların
taşınması ve depolanması ile ilgili hükümlerine uygun olur. Numune alma ve analiz metotları MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerden
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde belirtilen kurallara uygun olarak numune
alınır ve uluslararası kabul görmüş analiz metotları uygulanır. İdari yaptırım MADDE 16 – (1) Bu Tebliğe aykırı davrananlar hakkında
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve
Yem Kanununun ilgili maddelerine göre idari yaptırım uygulanır. Geçici hükümler GEÇİCİ
MADDE 1 - (1) Gıda işletmecisi, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği
tarihten önce ithal edilen veya üretilen veya işlenen veya piyasaya arz
edilen ve bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra da ithal edilmesi veya
üretilmesi veya işlenmesi veya piyasaya arz edilmesi devam eden aynı takviye
edici gıdaları 31/12/2016 tarihine
kadar bu Tebliğ hükümlerine uygun hale getirmek zorundadır. Ancak, 2/5/2013 tarihli ve
28635 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Takviye
Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin
Yönetmelik kapsamında 31/12/2016 tarihine kadar onay almış veya
onay başvurusunda bulunulmuş ve 17/9/2017 tarihinden önce piyasaya arz
edilmiş ürünler 1/7/2018 tarihine kadar piyasada bulunabilir. Yürürlük MADDE 17 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 18 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanı yürütür. 16 Ağustos 2013 CUMA Resmî Gazete Sayı : 28737 |