|
GÜNCEL:
13/04/2018 |
||||||||||
|
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından: TEHLİKELİ MADDELERİN HAVAYOLUYLA TAŞINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; havayoluyla yapılacak tehlikeli madde
taşımacılığı faaliyetlerinin ekonomik, seri, güvenli, kaliteli ve çevreye
zarar vermeden emniyetli bir şekilde yürütülmesine ve bu faaliyetlerde yer
alan tarafların sorumluluk ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları
belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; a) Türk tescilli hava araçları ile ülkemiz hava sahasını ve
havaalanlarını kullanan yabancı menşeli hava araçlarıyla yapılan tehlikeli
madde taşımacılık faaliyetlerini, b) Havayolu taşımacılığında tehlikeli maddelerin sevki, yüklenmesi,
boşaltılması, ayrıştırılması, istiflenmesi, etiketlenmesi ve işaretlenmesi,
paketlenmesi, geçici depolanması, taşınması, raporlanması ve bildirimine
yönelik faaliyetlerde bulunanlar ile bu faaliyetlere yönelik denetim ve
eğitim hususlarını, kapsar. (2) Bu Yönetmelik; a) Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü hallerde
uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemlerini, b) Türk Silahlı Kuvvetlerine ve kolluk kuvvetlerine ait olan
hava araçları ile yapılan taşımaları, depolama ve elleçleme faaliyetlerini, kapsamaz. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 26/9/2011 tarihli
ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 14/10/1983 tarihli ve 2920
sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa, 10/11/2005 tarihli ve 5431 sayılı Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna, 7/12/1944
tarihinde Şikago’da akit ve imza edilmiş
olan Milletlerarası Sivil Havacılık Anlaşması ile Sivil Havacılık Geçici Sözleşmesi
ve Bunların Eklerinin Onanması Hakkında 5/6/1945 tarihli ve 4749 sayılı
Kanuna dayanılarak ve Tehlikeli Maddelerin Havayoluyla Güvenli Taşınmasına
ilişkin ICAO Ek 18 ile Teknik Talimatlar (Doc9284)
hükümlerine paralel olarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını, b) Belirlenmiş posta işletmeleri: Teknik talimatların ilgili
hükümlerine tabi olmak kaydıyla, havayoluyla taşınacak ve posta olarak kabul
edilecek tehlikeli madde gönderileri için yetkilendirilmiş posta
işletmelerini, c) Birim yükleme ünitesi (Unit Load Device - ULD): Dış paketler hariç olmak üzere
her türlü konteyneri, uçak konteynerini, ağlı uçak paletini veya üzerinde ağlı iglo bulunan uçak paletini, ç) Ciddi yaralanma: 1) Bir şahsın bir olay veya kaza sonucu maruz kaldığı yaralanma
ve bu yaralanmanın başladığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde, toplam 48
saatin üzerinde hastanede tedavi görmeyi gerektiren yaralanmayı, 2) El veya ayak parmaklarındaki basit kırıklar ya da burun
kemiği kırılması hariç herhangi bir kemiğin kırılmasıyla sonuçlanan
yaralanmayı, 3) Şiddetli kanamaya, sinir, kas veya tendon hasarına
sebebiyet veren yırtılmaları içeren yaralanmayı, 4) Herhangi bir iç organın zedelenmesini ve hasar görmesini
içeren yaralanmayı, 5) İkinci veya üçüncü derece yanıkları veya vücut yüzeyinin
%5’inden fazlasına tesir eden her türlü yanıkları içeren yaralanmayı, 6) Bulaşıcı maddelere, salgın hastalıklara, kimyasal maddelere,
biyolojik toksinlere, radyolojik ve nükleer ajanlarla etkilenmiş doğrulanmış
ajana maruz kalarak gerçekleşen yaralanmayı, d) Dış paket: Bir veya birden fazla paketi içeren ve bir taşıma
birimi oluşturmak üzere taşıma ve istifleme rahatlığı sağlama amaçlı olarak
kullanılan muhafazayı, e) EASA: Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansını, f) Elleçleme: Tehlikeli
maddelerin; istiflenmesi, ayrıştırılması, geçici depolanması, yük taşıma
birimine yüklenmesi ve yük taşıma biriminden boşaltılması, gazdan
arındırılması, havalandırılması, yük taşıma birimlerinin ve paketlerin
değiştirilmesi veya tamiri ile taşımaya yönelik benzer işlemleri, g) Gönderen: Bir tehlikeli içeriğe sahip ürünü (tehlikeli madde)
kendi adına veya temsilcisi marifetiyle sevkiyat dokümanını hazırlayan,
paketleyen, etiketleyen ve ilgili uluslararası anlaşmalara ve bu Yönetmelik
hükümlerine uygun bir biçimde operatöre teslim eden gerçek veya tüzel kişiyi, ğ) ICAO: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatını, h) ICAO Doc.9284-AN/905:
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı Tehlikeli Maddelerin Havayoluyla
Güvenli Taşınması İçin Teknik Talimatları, ı) ICAO Doc.9284-AN/905
SUPPLEMENT: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı Tehlikeli Maddelerin
Havayoluyla Güvenli Taşınması İçin Teknik Talimatlar Ekini, i) ICAO Doc.9481-AN/928:
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı Tehlikeli Maddelerin Karıştığı Hava
Aracı Olayları İçin Acil Durum Müdahale Rehberini, j) İdare: Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel
Müdürlüğünü, k) İşletme: 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu kapsamında
kurulan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, sivil havacılık
işletmeleri ve yer hizmetlerini ifa eden işletmeler ile havaalanları
işletmeciliği yapan diğer kuruluşları, l) İşletme ruhsatı: Operatöre ticari uçuş yapabilmeleri için
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgeyi, m) Kabul kontrol listesi: Tehlikeli madde içeren paketlerin dış
görünüşleri ve gerekli dokümanlarının ilgili gereklilikleri sağlayıp
sağlamadığını belirlemek için yapılacak olan kontrolün yürütülmesine yardımcı
olmak amacıyla kullanılan dokümanı, n) Kaptan pilot: Operatör veya genel havacılık uçuşu söz konusu
olduğunda hava aracı sahibi tarafından; uçuş süresi boyunca uçağın idaresi ve
uçuşun emniyetli bir şekilde gerçekleştirilmesinden sorumlu kişi olarak yetkilendirilen
pilotu, o) Kargo uçağı: Yolcu uçağı dışında mal veya eşya taşıyan uçağı, ö) Menşei devlet: Gönderinin hava aracına ilk yüklendiği
devleti, p) Muafiyet: Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatların hükümlerinin
uygulanmasının dışına çıkılmasına yönelik İdare tarafından düzenlenen izni, r) NOTOC: Kaptan pilot bilgilendirme formunu, s) Operatör: Uçak işleten ya da işletmek için girişimde bulunan
kuruluş ile gerçek ve tüzel kişiyi, ş) Operatörün devleti: Operatörün birincil ticari merkezinin
bulunduğu veya böyle bir ticari merkez yok ise operatörün daimi ikametinin
bulunduğu devleti, t) Operatörün tescil devleti: Hava aracının siciline kayıtlı
olduğu ülkeyi, u) Operatörün varış yeri devleti: Gönderinin son olarak hava
aracından boşaltılacağı yerdeki ülkeyi, ü) Özel izin: 12 nci maddenin
gerekliliğini sağlamak için Teknik Talimatlarda öngörüldüğü üzere normalde
taşınması yasak olan veya diğer sebeplerle taşınması yasaklanan tehlikeli
maddelerin taşınabilmesi için tanzim edilmiş izni, v) Paket: Taşıma için hazırlanmış ambalaj ve içeriğinden oluşan
gerekli parça veya malzemeleri, y) Paketleme: Tehlikeli maddenin kutu veya benzeri malzemeler
kullanılarak taşınmaya uygun hale getirilmesini, z) Taşıma acentesi: Operatör adına yük veya havayolu taşıma
aracı temin eden ve acente bedelini operatöre fatura eden gerçek veya tüzel
kişiyi, aa) Taşıma işleri organizatörü: Sözleşme yaptığı taraf
adına gönderen ve/veya operatör sorumluluklarını üstlenen ve taşımacı
sıfatıyla yükü taşıttıran ve bu taşıtmaya esas teşkil eden sevkiyat, dağıtım,
depolama, gümrükleme ve benzeri faaliyetleri üstlenerek bu faaliyetler
karşılığında fatura düzenleyen gerçek veya tüzel kişiyi, bb) Tehlikeli madde: Teknik Talimatların tehlikeli maddeler
listesinde gösterilmiş veya Teknik Talimatlara göre sınıflandırılmış olan can
ve mal emniyeti ile çevreye yönelik risk oluşturabilecek mal, eşya veya
maddeleri, cc) Tehlikeli madde sorumlusu: İdare tarafından verilmiş
geçerli bir tehlikeli madde güvenlik danışmanı sertifikasına sahip olan ve
tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınması kapsamında eğitim vermek üzere
İdare tarafından yetkilendirilen eğitim kuruluşlarından ICAO-TI kapsamında
Kategori-6 müfredatına uygun eğitimi almış kişileri, çç) Tehlikeli maddeler kazası: Bir şahsın ölümü veya ciddi
yaralanması ya da büyük maddi veya çevresel zarar ile sonuçlanan, tehlikeli
maddelerin taşınmasıyla bağlantılı ve ilişkili olayları, dd) Tehlikeli maddeler olayı: Tehlikeli maddeler kazası
dışında, hava aracı veya hava aracının içerisindekileri ciddi şekilde tehlikeye
atan olaylar da dahil olmak üzere,
havayoluyla tehlikeli madde taşınmasıyla bağlantılı ve ilişkili olarak, uçak
üzerinde vuku bulmasa da, bir şahsın yaralanmasıyla ya da maddi veya çevresel
bir zarar ile sonuçlanan yangın, kırılma, dökülme, sıvı veya radyasyon
sızıntısı veya paketin bütünlüğünün bozulması gibi durumları, ee) Tehlikeli maddeler için gönderici beyan formu: Teknik
Talimatlarda belirtilen ve havayolu ile taşınmak üzere tehlikeli maddeleri
arz eden şahıs tarafından doldurulan ve söz konusu tehlikeli maddeler
hakkında bilgileri içeren tehlikeli madde taşıma evrakını, ff) Tehlikeli madde taşıma yetki belgesi: Tehlikeli madde
taşımak üzere yetkili otoriteden alınan belgeyi, gg) Teknik Talimatlar: Uluslararası Sivil Havacılık
Teşkilatı tarafından yayınlanan, ilaveler ve her türlü ekleri de dâhil olmak
üzere, ICAO Doc.9284-AN/905 ve Doc.9284-AN/905 Supplement’in yürürlükteki
en son halini, ğğ) UN numarası: Bir madde ya da maddeler grubunu
tanımlamak amacıyla Birleşmiş Milletler Tehlikeli Maddelerin Taşınması
Uzmanlar Komitesi tarafından belirlenmiş dört basamaklı numarayı, hh) Uygunsuzluk: Can, mal ve çevre emniyeti için ciddi bir
tehlike oluşturan, derhal önlem alınmasını gerektiren tanımlanabilir bir
ihmali ya da bu Yönetmelik ve/veya Teknik Talimatlarda belirtilen bir
yükümlülüğün etkili ve sistematik olarak uygulanmamasını, ıı) Yer hizmetleri işletmesi: Yolcu, bagaj ve kargoların
alınması, yüklenmesi, boşaltılması, transfer edilmesi veya diğer işlemleri de
dâhil olmak üzere, işletmelerin yukarıda belirtilen görevlerinin bazılarını
veya tümünü işletme adına icra eden kurum/kuruluş ile gerçek veya tüzel
kişiyi, ii) Yolcu uçağı: Uçağın ekip üyesi, operatörün resmi
görevli personeli, ilgili ulusal otoritenin yetkili temsilcisi veya herhangi
bir gönderiye veya taşınan kargoya refakat eden kişi dışında kalan kişileri
taşıyan uçağı, jj) Geçici depolama ve antrepo
hizmetleri işletmesi: Tehlikeli eşyanın konulması amacıyla havaalanı
içerisinde veya dışında bulunan ve kuruluşunda aranılacak koşulları ve nitelikleri
yönetmelikle belirlenen, hizmet verdiği operatörler adına, kargoların kabulü,
kap kilo kontrolü, evrak kontrolü, tehlikeli madde için gönderici beyan formu
kontrolü, Tehlikeli Madde Taşıma Yetki Belgesi kontrolünü ve kargoların uçak
yükleme hazırlığını yapan, birim yükleme araçları (ULD) yüklemesini veya
gövde yükleme hazırlığını yapan ve hazırladığı kargoları operatörün yer
hizmetleri işletmesine teslim eden kurum ya da kuruluşu, ifade eder. (2) Bu Yönetmelikte yer alan, ancak bu maddede yer almayan diğer
terimler için taraf olduğumuz ve usulüne uygun yürürlüğe giren ilgili
uluslararası anlaşmalarda belirtilen tanımlar esas alınır. İKİNCİ BÖLÜM Taşımacılık Faaliyetlerine İlişkin Genel Kurallar Genel kurallar MADDE 5 – (1) Havayoluyla yapılan tehlikeli madde taşımacılık
faaliyetlerinde; taraf olduğumuz uluslararası sözleşmelerin yanı sıra Teknik
Talimatlar ve bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (2) Teknik Talimatlar Kısım 3 Bölüm 2 Tablo 3.1’de belirtilen taşınması yasaklanan tehlikeli
maddeler havayoluyla taşınamaz. (3) Tehlikeli maddelerin taşınmasında
yer alan taraflar, söz konusu tehlikeli maddelerin emniyetli bir şekilde
taşınmasını sağlamak, kaza ve yaralanmaları önlemek ve kaza ve yaralanmalar
vuku bulduğunda ise bunların etkisini en aza indirmek için öngörülebilen
risklerin yapısını ve boyutunu da göz önünde bulundurarak, bu Yönetmeliğe ve
tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınmasına yönelik ICAO Ek 18 ile Teknik
Talimatlarda belirtilen hükümlere uygun hareket etmek ve gerekli tedbirleri
almak zorundadır. (4) Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınmasında, Teknik
Talimatlar Kısım 6’da tanımlanan UN sertifikasyon usullerine göre, Bakanlıkça
veya ICAO üyesi bir devletin yetkili otoritesince yetkilendirilmiş bir
kurum/kuruluş tarafından test edilerek UN sertifikasyonu yapılmış paketlerin
kullanılması zorunludur. Ancak, ICAO Teknik Talimatlarında UN sertifikasyonu
yapılmış paketlerin kullanılmasına gerek duyulmayan tehlikeli maddelerin
taşınmasında bu şart aranmaz. (5) Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşımacılığında Teknik
Talimatlarda tanımlanan etiket, işaret ve plakaların kullanılması zorunludur. (6) Operatörün, 6 ncı madde
kapsamında tehlikeli maddeleri taşıma iznine sahip olup, özel izinlerle
tehlikeli madde taşıdığı durumlarda Teknik Talimatların ilgili hükümlerine
uygun hareket etmesi zorunludur. (7) ICAO tarafından yayımlanan Teknik Talimatlar ve ilgili diğer
dokümanlar ile bu Yönetmelikte belirtilen kurallara uygun olarak
tanımlanmayan, sınıflandırılmayan, paketlenmeyen, etiketlenmeyen, işaretlenmeyen,
bildirimi ve beyanı yapılmayan bir gönderi taşımaya kabul edilemez. (8) Türkiye ile yabancı ülkeler arasında havayoluyla tehlikeli
madde taşımacılık faaliyetinde bulunacak yabancı menşeli işletmeler, ICAO
Teknik Talimatlar, EASA ve ilgili diğer dokümanlar ile bu Yönetmelikte
belirtilen kurallara uygun hareket eder. Ayrıca, yabancı menşeli işletmelere
yönelik uygulanacak özel usul ve esaslar, taraf olunan ikili ve çok taraflı
anlaşmalar ve “karşılıklılık ilkesi” çerçevesinde Dışişleri Bakanlığının da
görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. (9) Sivil kullanım amaçlı patlayıcı maddelerin havayoluyla
taşınabilmesi için İçişleri Bakanlığından havayolu ile taşıma izin belgesi
alınır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tehlikeli Madde Taşıma Yetki Belgesi, Tehlikeli Madde Faaliyet
Belgesi, Tehlikeli Madde Depolama Uygunluk Belgesi ve Tehlikeli Madde Sorumlusu Tehlikeli madde taşıma yetki belgesi MADDE 6 – (1) Tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetinde bulunmak isteyen
operatörlerin İdareden “Tehlikeli Madde Taşıma Yetki Belgesi” almaları
zorunludur. (2) Operatörler, “Tehlikeli Madde Taşıma Yetki Belgesi” olmadan
tehlikeli madde taşımacılığı yapamazlar. (3) Tehlikeli madde taşıma yetki belgesinin düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. (4) Ülkemiz hava sahasını kullanan yabancı operatörler tehlikeli
madde taşınması halinde ülkelerinin yetkili otoritesi tarafından düzenlenen
tehlikeli madde taşıma yetki belgesini İdare’ye ibraz etmek zorundadır.
Gerekli görülmesi halinde İdare tarafından ulusal mevzuat kapsamında ek
şartlar aranabilir. Tehlikeli madde faaliyet belgesi MADDE 7 – (1) Tehlikeli
maddelerin havayolu ile taşınmasına yönelik; bir takvim yılı içerisinde net
yirmi ton ve üstü miktarlarda işlem yapan veya miktara bağlı olmaksızın;
Sınıf 1, Sınıf 6 ve Sınıf 7 kapsamındaki tehlikeli maddelerle ilgili
faaliyetlerde bulunan; gönderen ve alıcı ile gönderen, alıcı ve operatör
adına iş ve işlemleri yürüten işletmeler, yer hizmetleri işletmeleri
“Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi” almak zorundadırlar. (2) Tehlikeli madde faaliyet belgesinin düzenlenmesine ilişkin
usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Tehlikeli madde depolama uygunluk belgesi MADDE 8 – (1)
Havayoluyla taşınan tehlikeli maddelerin depolandığı veya elleçlendiği depo ve antrepoların, bu maddelerin depolanmasına
veya elleçlenmesine uygun olduğunu
gösteren tehlikeli madde depolama uygunluk belgesi sahibi olmaları ve geçerli
durumda bulundurmaları zorunludur. (2) Tehlikeli madde depolama uygunluk belgesi düzenlenmesine ve
geçerlilik durumuna ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Tehlikeli madde sorumlusu MADDE 9 – (1)
Tehlikeli maddelerin havayolu ile taşınmasına yönelik faaliyetlerde bulunan;
gönderen ve alıcı ile gönderen, alıcı ve operatör adına iş ve işlemleri
yürüten işletmeler, yer hizmetleri işletmeleri ve geçici depolama ve antrepo
işletmelerinin tehlikeli madde sorumlusu istihdam etmeleri zorunludur. (2) Tehlikeli madde sorumlusunun eğitimi, yetkilendirilmesi,
görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tehlikeli Maddelerin Taşınmasına İlişkin Sınırlamalar, İstisnalar, Muafiyetler ve Özel İzinler Sınırlamalar MADDE 10 – (1)
Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlarda belirtilen hükümlere aykırı şekilde
tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınması yasaktır. (2) Teknik Talimatlarda özellikle ismen veya genel özellikleri
belirtilerek hiçbir koşulda taşınmasına izin verilmeyen tehlikeli maddelerin
havayoluyla taşınması yasaktır. (3) 12 nci maddede tanınan
muafiyet kapsamında veya teknik talimatlarda menşei ülkenin onayı ile
taşınabileceği belirtilen durumlar haricinde, hava yoluyla taşınması normal
şartlarda yasak olan tehlikeli maddeler ile hastalıklı canlı hayvanların hava
araçlarında taşınması yasaktır. (4) Teknik talimatlara uygun olarak; gönderen ve alıcı
tarafından ilgili otoritelerden gerekli onay/özel izinleri alınmamış
taşınması yasak olan tehlikeli madde içeren gönderilerin uçağa yüklenmesi
veya uçaktan indirilmesi gerçekleştirilmez. İstisnalar MADDE 11 – (1) Bakanlık, tehlikeli maddelerin hava yoluyla taşınmasında,
taraf olduğumuz uluslararası anlaşma hükümleri uyarınca istisnalar
uygulayabilir. (2) Tehlikeli madde olarak sınıflandırılmış olan fakat operasyon
kuralları ve uçuşa uygunluk gereklilikleri uyarınca hava aracında bulunması
gereken veya Teknik Talimatlarda özel amaçları tanımlanmış olan nesne ve
maddeler bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir. (3) İkinci fıkrada belirtilen nesne ve/veya maddeleri yenilemek
üzere hava aracında bulunan nesne ve/veya maddeler ile söz konusu yenileme
sonucu ortaya çıkan nesne ve/veya maddeler, Teknik Talimatlarda izin
verilenler istisna olmak üzere, Teknik Talimatlarda belirtilen kurallar
uyarınca taşınır. (4) Yolcular veya mürettebat tarafından taşınan hususi nesne
ve/veya maddeler Teknik Talimatlarda belirtilen miktarlardan daha az olması
durumunda, bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir. Muafiyet ve özel izinler MADDE 12 – (1) Bakanlık bazı tehlikeli maddelerin hava yoluyla
taşınabilmesine yönelik olarak taraf olduğumuz ilgili uluslararası anlaşma
hükümleri uyarınca muafiyet ve/veya özel izinler verebilir. (2) Muafiyet ve özel izinler, gerektiğinde, Ek-1’de belirtilen
ilgili Bakanlıkların ve/veya Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınmak
suretiyle verilir. Havayoluyla taşınması muafiyet ve/veya özel izne tabi olan
tehlikeli maddeler muafiyet ve/veya özel izin alınmadan taşınamaz. (3) Teknik Talimatlarda belirtilen emniyet seviyesine eşdeğer
bir emniyet seviyesini sağlamak şartıyla, aşağıdaki koşullarda tehlikeli
maddelerin havayoluyla taşınmasına ilişkin Teknik Talimatların hükümlerinden
muafiyet tanınabilir; a) Acil durumlar; ulusal veya uluslararası güvenliği
ilgilendiren, insani yardım, çevreyle ilgili yardımlar, salgın ve öldürücü
hastalıklar ile ilgili yardımlar, hayat kurtarma, varış yerinde teminde güçlük
veya doğal afetler gibi fevkalade zorunluluk arz eden durumlar, b) Diğer modlar ile
taşımanın uygun olmadığı durumlar, yolculuğun uzunluğu, altyapı yetersizliği,
güvenlik, güzergâh, maliyet gibi hususları içeren durumlar, c) Belirlenen gerekliliklere tam uygun hareket edilmesinin kamu
yararına aykırılık teşkil ettiği durumlar. (4) Bakanlık, kamu menfaati veya kamu güvenliğinin söz konusu
olduğu durumlarda, ilgili ve yetkili kamu mercilerinin talebi üzerine, bu
Yönetmelik ve taraf olduğumuz uluslararası anlaşma hükümleri ile ilgili
olarak özel izin verebilir. (5) Muafiyet ve özel izinlerin verilmesine ilişkin usul ve
esaslar Bakanlıkça belirlenir. (6) Patlayıcı madde ve patlayıcı madde içeren nesneler kapsamına
giren Tehlike Sınıfı 1 olan Alt bölümleri 1.1,
1.2, 1.3, 1.4 ve 1.4S olan tehlikeli maddelere
ilişkin Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde bildirim koşullarına ve
süreçlerine ilişkin ek muafiyet düzenlemesi yapılabilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Paketleme, Etiketleme ve İşaretleme Paketleme kuralları MADDE 13 – (1)
Tehlikeli maddeler, bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlarda belirtilen hükümler
uyarınca paketlenir. (2) Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınmasında kullanılan
paketler Teknik Talimatlarda belirtilen test gerekliliklerini sağlamalı ve
havayolu taşımacılığı normal koşullarının getireceği sıcaklık, nem ve basınç
değişiklikleri veya titreşimden tahrip olmayacak şekilde paketlenmelidir.
Paketlerin üretim yılları paket üstünde gösterilmelidir. Yedinci fıkrada
belirtilen koşullar haricinde üretim yılı ile taşıma yılının aynı yıl olması
gerekmektedir. (3) Tehlikeli maddelerle direkt temas halinde olan paketler söz
konusu maddelerin kimyasal ve diğer etkilerine karşı dayanıklı olmalıdır. (4) Paketler, içerisine konacak tehlikeli maddeye uygun
nitelikte olmalıdır. (5) İç paketler, havayolu taşımacılığının normal koşullarında
kırılmaları ve sızıntıyı önleyecek, dış paket içinde hareket etmelerini
kontrol altına alacak şekilde paketlenmeli, emniyet altına alınmalı ve uygun
malzeme ile tamponlanmalıdır. Tampon malzemeleri paketin içeriğiyle tehlike
oluşturacak şekilde tepkimeye girmemelidir. (6) Daha önce kullanılmış olan paketler incelenip, aşınma ve
başka bir hasarın olmadığı tespit edilmeden yeniden kullanılamaz. Yük
taşımacılığında tekrar kullanılacak paketlerin içerisine konacak tehlikeli
maddelerin söz konusu paketlerde daha önce taşınan tehlikeli maddeler ile
kirlenmemesi için gerekli bütün önlemler alınmalıdır. (7) Altıncı fıkrada belirtilen daha önce kullanılmış paketler
üzerinde “REUSE” (YENİDEN KULLANIM) ibaresi olması durumunda üretim yılı
bilgisinin verilmesine gerek kalmaz. (8) Daha önce içerisinde taşınan tehlikeli maddelerin yapısından
dolayı, boşaltılmış ama temizlenmemiş paketler tehlikeli olabilir. Bu
nedenle, söz konusu temizlenmemiş paketler sıkıca kapatılarak emniyet altına
alınmalı ve oluşturabilecekleri tehlikeye göre işleme tabi tutulmalıdır.
Ayrıca, temizlenmemiş bu tür boş paketler ile başka bir tehlikeli yük
taşınamaz. (9) Tehlikeli madde paketlerinin havayoluyla taşınmasında teknik
talimatlarda aksi belirtilmedikçe Uluslararası Sistem (SI) ile belirtilen
kütle ve hacmin ana birimleri kilogram (kg) ve litre (L), basınç birimi
ise kilopaskal (kPa)
olacaktır. Radyoaktivite ile ilgili herhangi bir ölçünün söz konusu olduğu
durumlarda, verilen değer Uluslararası (SI) biriminde olup, SI dışı muadili
yanında parantez içinde belirtilecektir. Etiketleme ve işaretleme MADDE 14 – (1)
Tehlikeli madde taşınmasında kullanılan her paket, Teknik Talimatlarda
belirtilen hükümlere uygun olarak, uygun etiketler ile etiketlenmelidir. (2) Tehlikeli madde taşımada kullanılan her paket, içeriğinin
doğru sevkiyat adı, eğer verilmiş ise UN numarası ve Teknik Talimatlarda
belirtilen diğer işaretler ile işaretlenmelidir. (3) Teknik Talimatlarda belirtilen kriterlere göre
üretilen her paket, söz konusu Talimatların ilgili hükümlerinde belirtilen
teknik özelliklerine uygun şekilde işaretlenir. Paketler, Teknik Talimatlarda
belirtilen uygun paket teknik özelliklerini karşılamamaları halinde teknik
özellik işareti ile işaretlenemez ve tehlikeli madde taşımacılığında
kullanılamaz. (4) Tehlikeli maddelere ilişkin olarak yapılacak işaretlemelerde
dil olarak İngilizce kullanılır. ALTINCI BÖLÜM Taşımacılık Faaliyetinde Yer Alan Tarafların Sorumluluk ve Yükümlülükleri Genel sorumluluklar MADDE 15 – (1)
Tehlikeli yük taşıma faaliyetinde bulunan tüm taraflar; a) Kendi sorumlulukları çerçevesinde, taşımacılığı emniyetli,
güvenli ve çevreye zararsız şekilde gerçekleştirmek, kazaların oluşmasını
engellemek ve kaza meydana geldiğinde oluşabilecek zararları en aza
indirebilmek için gerekli tüm önlemleri almak, b) Çalışanlarına tehlikeli maddeler ile ilgili kendi
sorumluluklarını yerine getirebilmelerini teminen görev
tanımlarına uygun olan bilgileri vermek, c) Tehlikeli maddelerin karıştığı acil durumların meydana
gelmesi halinde yapılması gerekenlere yönelik acil durum müdahale rehberini
oluşturmak ve bu hususta çalışanlarını bilgilendirmek, ç) Tehlikeli maddelerin karıştığı acil durumlarda alınacak
tedbirler de dahil olmak üzere, tehlikeli
maddelerin taşınması ve depolanması faaliyetinde görev alan çalışanlarının
görev tanımlarına uygun sorumluluklarını emniyetli bir şekilde yerine
getirebilmelerine imkan verecek bilgileri işletme prosedürlerinde belirtmek
ve söz konusu işletme prosedürlerini uygulamak, d) Tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılacak paketlerin;
ilk dolaşıma çıktığında uygunluk belgeleri ve sertifikaları ile her
sevkiyatta paketlerin üzerindeki ambalaj tip onay kodunu kontrol etmek, zorundadırlar. (2) Operatör adına faaliyette bulunan işletmeler ile gönderen
veya gönderen adına faaliyette bulunan işletmeler, tehlikeli maddelerin
havayoluyla taşınması kapsamında kategori 6 sertifikasına sahip en az iki
çalışan bulundurmak zorundadır. (3) Gönderen, operatör ve tehlikeli maddelerin taşınması
faaliyetlerinde bulunan diğer ilgililer; tehlikeli maddelerin havayolu ile
taşınması esnasında söz konusu maddelerin hırsızlık veya kötü amaçlı
kullanımı sebebiyle can, mal ve çevre emniyetine zarar vermesini önlemek
amacıyla, ICAO Ek:17’de belirtilen kurallar çerçevesinde, gerekli güvenlik
önlemlerini almak ve bunlara ilişkin prosedürleri oluşturmak
ve uygulamak zorundadırlar. (4) Operatör, gönderen ve paket posta kurye hizmeti veren
işletmeler, havayolu üzerinden posta ile gönderilen tehlikeli, gizli
tehlikeli ve yüksek seviyede tehlikeli maddelerin kontrolleri için Teknik
Talimatlarda belirtilen kurallar çerçevesinde gerekli prosedürleri oluşturmak
ve uygulamakla yükümlüdürler. (5) Belirlenmiş posta işletmeleri, teknik talimatlarda postayla
gönderilen, tehlikeli ve gizli tehlikeli maddelerin havayoluyla taşımasında,
paketlerin kontrol edilmesiyle ilgili gerekli prosedürleri Dünya
Posta Birliği (UPU) tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde oluşturmak ve
uygulamak zorundadır. Gönderenin sorumlulukları MADDE 16 – (1) Gönderen; a) Hava yoluyla taşınmak üzere sevk edilen tehlikeli maddeleri
Teknik Talimat hükümlerine uygun bir şekilde taşınmaya hazırlamakla, b) Herhangi bir tehlikeli madde paketini veya dış paketini
havayoluyla taşımaya sunmadan önce; 1) Tehlikeli maddenin havayoluyla taşınmasının yasak
olmadığından emin olmakla, 2) Tehlikeli maddelerin, Teknik Talimatlarda belirtilen
hükümlere uygun olarak sınıflandırıldığından, paketlendiğinden,
etiketlendiğinden ve işaretlendiğinden ve beraberinde uygun şekilde
doldurulmuş tehlikeli madde taşıma evrakı bulunduğundan emin olmakla, 3) Bu Yönetmelik ile Teknik Talimatların ilgili hükümlerinde
belirtilen Tehlikeli Maddeler İçin Gönderici Beyan Formunun gerekli bilgileri
içerecek şekilde doğru ve eksiksiz hazırlanması, imzalanması ve taşıyıcıya
diğer ilgili dokümanlarla birlikte teslimi ile bu dokümanların kopyalarının
en az üç ay süreyle muhafaza edilmesiyle, c) Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlar uyarınca muafiyet ve özel
izne tabi tehlikeli maddenin taşınması için gerekli olan yetkilerin ve
onayların alınması, bildirimlerin yapılması, sertifikaların ve diğer
belgelerin düzenlenip operatöre teslim edilmesiyle, ç) Taşınması yasak olan tehlikeli madde içeren gönderilerin
yetkili otoritelere bildirim yapılarak, Teknik Talimatlara uygun şekilde
onayların/özel izinlerin alınmasıyla, d) Havalimanları apron bölgesinde
faaliyette bulunanların, olası kaza ve olayların meydana getirebileceği
zararlara yönelik olarak “Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası”
yaptırmasıyla, e) Tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetinde yer alan
çalışanlarına tehlikeli maddeler ile ilgili kendi sorumluluklarını yerine
getirecekleri şekilde ve görev tanımlarına uygun eğitimleri aldırmakla ve bu
eğitim kayıtlarını en az üç yıl süreyle saklamakla, yükümlüdür. Operatörün sorumlulukları MADDE 17 – (1) Operatör; a) Teknik Talimatlarda aksi belirtilmedikçe, beraberinde uygun
şekilde doldurulmuş tehlikeli madde gönderici beyan formu bulunmayan ve
Teknik Talimatlarda belirtilen kabul şartlarına uygun şekilde kontrol
edilmeyen paket, dış paket ve yük konteynerlerini taşımaya
kabul etmemekle, b) Teknik Talimatlarda belirtilen şartlara göre tehlikeli madde
kabul kontrol listesini oluşturmak ve kullanmakla, c) Tehlikeli madde içeren
paketlerin/birim yükleme ünitelerinin kabulü esnasında tehlikeli madde kabul
kontrol listesinin uygulanmasından, hatalı veya hasarlı oldukları tespit
edilenlerin taşımaya kabul edilmemesinden ve hava aracına yüklenmiş olup
hatalı veya hasarlı olduğundan şüphelenilen ya da hatalı veya hasarlı olduğu
tespit edilen paketlerin/birim yükleme ünitelerinin hava aracından
indirilmesinden, ç) Hatalı veya hasarlı olduğu tespit
edilen paketlerin/birim yükleme ünitelerinin hava aracından indirilmesi
sonrası herhangi bir sızıntıya/bulaşmaya sebep olup olmadıklarının kontrol
edilmesinden, sızıntı/bulaşma tespit edilmesi durumunda ise söz konusu
sızıntının/bulaşmanın hava aracına temas edip etmediğinin kontrol
edilmesinden, sızıntı/bulaşma söz konusu olduğunda teknik talimatlarda
belirtilen kurallar uyarınca gerekli tedbirlerin alınmasından, uçuş ekibi ile
diğer ilgililerin bilgilendirilmesinden ve tehlikeli madde olay raporunun
hazırlanmasından, d) Tehlikeli maddeleri içeren paketlerde/birim yükleme
ünitelerinde oluşan sızıntı veya hasarlardan kaynaklanan her türlü bulaşmanın
giderilmesinden ve bu bulaşmanın neden olabileceği tehlikenin etkisiz hale
getirilebilmesi için Teknik Talimatlarda belirtilen kurallar uyarınca gerekli
tedbirlerin alınmasından, e) Tehlikeli madde içeren paketlerin görev tanımlarına uygun
eğitimleri almış ve gerekli belgelere sahip personel kontrolünde ve uçuş
esnasında hasar görmeyecek şekilde emniyetli olarak yüklenmesinden, f) Kabul esnasında doğru ve hatasız olan tehlikeli madde içeren
paketlerin etiket ve işaretlerinin kabul sonrasında hasarlanması ya
da kaybolması durumunda bunların yenilenmesinden, g) Radyoaktif madde içeren paket ve ULD’lerin Teknik
Talimatlar hükümlerine göre hava aracında insanlardan, hayvanlardan ve banyo
edilmemiş filmlerden ayrı olacak şekilde istiflenmesinden, ğ) Her bir ULD’nin içerdiği
tehlikeli maddelere göre işaretlenmesi ve etiketlenmesinden, h) Aynı hava aracına zehirli ve bulaşıcı maddeler ile yiyecek
maddelerinin birlikte yüklenmesi durumunda bunların Teknik Talimatlarda
belirtilen kurallara göre yüklenmesinden, ı) Yürürlükte olan güncel radyasyon
güvenliği mevzuatıyla, radyasyonla çalışanlar için belirlenen yıllık
radyasyon doz sınırları dikkate alınarak çalışanlarından radyasyonla çalışanları
ve dozimetre kullanması gerekenlerin tespit edilmesinden, maruz
kaldıkları radyasyon seviyelerinin düzenli olarak kontrol edilmesinden ve
sınır aşımı yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınmasından ve tüm
radyasyonla çalışanlarının radyasyondan korunma yöntemleri konusunda
bilgilendirilmesinden, i) Radyoaktif madde içeren paketlerin yüzey sıcaklıklarının
Teknik Talimatlarda belirtilen değerin üzerinde olmadığının kontrolünden ve
söz konusu gönderilerin yüklenmesinin ve istiflenmesinin yine Teknik Talimatlarda
belirtilen şekilde yapılmasından, j) Manyetik maddelerin, hava aracı ve uçuş emniyetini
etkilemeyecek bir şekilde Teknik Talimatlarda belirtilen kurallara uygun
olarak yüklenmesinden, k) Bulaşıcı madde içeren bir paketin hasarlandığının ya
da sızıntı oluşturduğunun fark edilmesi durumunda Teknik Talimatlarda
belirtilen kurallara göre hareket edilmesinden, l) Radyoaktif madde içeren bir paketin hasarlandığının ya
da sızıntı oluşturduğunun fark edilmesi durumunda Teknik Talimatlarda
belirtilen kurallara göre hareket edilmesinden, m) Radyoaktif madde bulaştığı tespit edilen hava aracının
erişilebilir her yüzeyindeki radyasyon seviyesi ile sabit olmayan bulaşmanın
Teknik Talimatlar hükümlerinde belirtilen değerlere düşürülmesi için gerekli
tedbirlerin alınmasından, n) Radyoaktif madde taşınırken, taşınan radyoaktif maddeden
kaynaklanan veya bu maddenin karıştığı/karışabileceği herhangi bir acil durum
halinin meydana gelmesi veya acil durum emarelerinin fark edilmesi halinde
söz konusu durumun sırasıyla göndericiye, ilgili otoritelere ve İdareye ivedi
olarak bildirilmesinden, o) Radyoaktif madde içeren gönderilerin yetkili otoritelere
bildirim yapılarak, gönderen tarafından Teknik Talimatlara uygun şekilde
onayların/özel izinlerin alındığından emin olmakla, ö) Radyoaktif madde taşınması durumunda, hava aracı yük mahalli
ve/veya donanımlarının radyoaktif bulaşmaya karşı periyodik olarak kontrol
edilmesinden, Teknik Talimatlarda belirtilen değerlerin üzerinde bir bulaşma
söz konusu olduğunda, bu bulaşmanın giderilmesinden, p) Yolcu veya uçuş ekibinin bagajlarına tehlikeli madde
bulaşmasından şüphelenilmesi durumunda, bulaşmanın tehlikeli madde olup
olmadığının kontrol edilmesinden, söz konusu bulaşmanın tehlikeli madde
olduğunun belirlenmesi durumunda bulaşma giderilene kadar bagajların hava
taşımacılığına kabul edilmemesinden, r) Uçakta taşınacak tehlikeli maddelerle ilgili olarak, sorumlu
kaptan pilotun Teknik Talimatlarda belirtilen kurallara göre NOTOC formu ile
bilgilendirilmesinden, s) Uçuş ekipleri ve ilgili diğer çalışanlarının, taşımaya konu
tehlikeli maddelerle ilgili olarak asgari, Teknik Talimatlarda belirtilen
acil durumlar ile gizli ve tehlikeli maddeleri içerecek şekilde
bilgilendirilmelerinden, ş) Teknik Talimatlarda belirtilen hükümlere göre yolcu
beraberinde ve kargo kapsamında tehlikeli maddelerin hava araçlarında
taşınmasına ilişkin olarak yolcuların ve gönderenlerin
bilgilendirilmelerinden, t) Teknik Talimatlarda belirtilen hükümlere göre uçuş ekibi ve
yolcuların gizli tehlikeli maddeler ve kabinde taşıyabilecekleri tehlikeli
maddeler ve bunların limitleri hakkında bilgilendirilmelerinden ve röntgen
ışınlarının geri saçılımı prensibi ile çalışan tarama sistemleri ile uçağa
biniş öncesi kontrollerinin yapılmasından, u) Tehlikeli madde olay ve kazalarının Teknik Talimatlarda
belirtilen kurallara göre raporlanmasından ve bu tür durumlarda acil durum
bilgisinin Teknik Talimatlara uygun olarak ilgililere yetmiş iki saat
içerisinde iletilmesinden, ü) Beyan edilmeyen veya yanlış beyan edilen tehlikeli maddeler
ile Teknik Talimatlar 8.1.1.1’de belirtilen maddelerin gerek bagajlarda
gerekse yolcular ve/veya mürettebat üzerinde tespit edilmesi durumunda bu
durumun Teknik Talimatlara uygun olarak raporlanmasından, v) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan dokümanların
Teknik Talimatlara uygun olarak asgari 3 ay, tehlikeli madde olay ve
kazalarının gerçekleşmesi durumunda ise söz konusu dokümanların, vakanın
niteliğine göre asgari 5 yıl saklanmasından, y) Operatör adına kabul, yükleme, boşaltma, elleçleme, istifleme, ayrıştırma, geçici depolama ve
taşımaya yönelik faaliyet gösteren hizmet tedarikçilerinin Teknik Talimatlara
uygun faaliyet göstermesinden, z) Teslimatı yapılamayan tehlikeli madde içeren gönderilerin,
geçici depolama alanında emniyetli bir şekilde bekletilmesinden, aa) Teknik Talimatlarda izin verilen bazı durumlar dışında,
tehlikeli maddelerin yolcu kabininde veya kokpittetaşınmamasından, bb) Birbiriyle reaksiyona girebilecek özellikteki tehlikeli
maddeleri içeren paketlerin Teknik Talimatlarda belirtilen hükümler uyarınca,
ayrım koşullarına uyularak depolanması, uçağa yüklenmesi, istiflenmesi ve
boşaltılması ile bu Talimatlarda izin verilen limitlerin dışında hava
araçlarında taşınmamasından, cc) Sadece kargo uçağında taşınabilir etiketi taşıyan
tehlikeli madde paketlerini teknik koşullara uygun tipteki uçağa yüklemekle, çç) Tehlikeli madde bulunan paketlerin ve birim yükleme
ünitelerinin Teknik Talimatlarda belirtilen kurallara uygun olarak kontrol
edilerek kabul edilmesinden, dd) Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlar uyarınca gönderen
tarafından taşıma için gerekli olan yetkilerin ve onayların verilmiş,
bildirimlerin yapılmış, sertifikaların ve Tehlikeli Madde Gönderici Beyan
Formu da dahil gerekli diğer belgelerin
düzenlenerek imzalanmış olduğunun kontrol edilmesinden, ee) Herhangi bir uygunsuzluk durumunda, bu durumun
sebeplerinin ve sonuçlarının araştırılmasından, uygunsuzluğa yol açtığı
tespit edilen veya yol açabileceği öngörülen sebeplerin ve koşulların
düzeltilerek benzer uygunsuzlukların tekrarını engellemek için gerekli
düzeltici ve önleyici tedbirlerin alınmasından, ff) Teknik Talimatlar ve ICAO tarafından yayımlanan ilgili
diğer dokümanlarda yer alan kuralların uygulanmasına yönelik yaşanan sorun ve
zorlukların rapor halinde İdareye bildirilmesinden, gg) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerine yönelik uçuş
ekipleri ve diğer çalışanlarına, Teknik Talimatlara uygun olarak, tehlikeli
maddeler ile ilgili kendi sorumluluklarını yerine getirecekleri şekilde ve
görev tanımlarına uygun eğitim almalarından ve bu eğitim kayıtlarının en az
üç yıl süreyle saklanmasından, sorumludur. Yer hizmetleri kuruluşları ve havayolu kargo acentelerinin
sorumlulukları MADDE 18 – (1)
Yer hizmetleri kuruluşları ve havayolu kargo acentelerinin sorumlulukları; a) Teknik Talimatlarda aksi belirtilmedikçe, beraberinde uygun
şekilde doldurulmuş tehlikeli maddeler taşıma evrakı bulunmayan ve Teknik
Talimatlarda belirtilen kabul şartlarına uygun şekilde kontrol edilmeyen
paket, dış paket ve yük konteynerlerini taşımaya
kabul etmemekle, b) Teknik Talimatlarda belirtilen şartlara göre operatörün
kullandığı tehlikeli madde kabul kontrol listesini kullanmakla, c) Tehlikeli madde içeren paketlerin/birim yükleme ünitelerinin
kabulü esnasında tehlikeli madde kabul kontrol listesini uygulamakla, hatalı
veya hasarlı oldukları tespit edilenleri taşımaya kabul etmemekle, ç) Kabul esnasında doğru ve hatasız olan tehlikeli madde içeren
paketlerin etiket ve işaretlerinin kabul sonrasında hasarlanması ya
da kaybolması durumunda bunları yenilemekle/yeniletmekle, d) Yürürlükte olan güncel radyasyon
güvenliği mevzuatıyla, radyasyonla çalışanlar için belirlenen yıllık
radyasyon doz sınırları dikkate alınarak çalışanlarından radyasyonla
çalışanları ve dozimetre kullanması gerekenleri tespit etmekle,
maruz kaldıkları radyasyon seviyelerini düzenli olarak kontrol etmekle ve
sınır aşımı yaşanmaması için gerekli önlemleri almakla ve tüm radyasyonla
çalışanlarını radyasyondan korunma yöntemleri konusunda bilgilendirmekle, e) Radyoaktif madde içeren paketleri operatörün kullandığı
tehlikeli madde kabul kontrol listesine uygun olarak gönderenden teslim almak
ve yükletilmesini sağlamakla, f) Havayoluyla taşınması yasak tehlikeli madde içeren
gönderilerin yetkili otoritelere bildirim yapılarak, gönderen tarafından
Teknik Talimatlara uygun şekilde onayların/özel izinlerin alındığından emin
olmakla, g) Uçakta taşınacak tehlikeli maddelerle ilgili olarak, sorumlu
kaptan pilotu Teknik Talimatlarda belirtilen kurallara göre NOTOC formu ile
bilgilendirmekle, ğ) Uçuş ekipleri ve ilgili diğer çalışanlarını, taşımaya konu
tehlikeli maddelerle ilgili olarak asgari, Teknik Talimatlarda belirtilen
acil durumlar ile gizli ve tehlikeli maddeleri içerecek şekilde
bilgilendirmekle, h) Teknik Talimatlarda belirtilen hükümlere göre yolcu
beraberinde ve kargo kapsamında tehlikeli maddelerin hava araçlarında
taşınmasına ilişkin olarak yolcuları ve gönderenleri bilgilendirilmekle, ı) Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan dokümanları Teknik
Talimatlara uygun olarak asgari 3 ay, tehlikeli madde olay ve kazalarının
gerçekleşmesi durumunda ise söz konusu dokümanları vakanın niteliğine göre
asgari 5 yıl saklamakla, i) Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlar uyarınca gönderen
tarafından taşıma için gerekli olan yetkilerin ve onayların verilmiş,
bildirimlerin yapılmış, sertifikaların ve Tehlikeli Maddeler Gönderici Beyan
Formu da dahil gerekli diğer belgelerin
düzenlenerek imzalanmış olmasını sağlamakla, j) Herhangi bir uygunsuzluk durumunda, bu durumun sebeplerinin
ve sonuçlarının araştırılmasından, uygunsuzluğa yol açtığı tespit edilen veya
yol açabileceği öngörülen sebeplerin ve koşulların düzeltilerek benzer
uygunsuzlukların tekrarını engellemek için gerekli düzeltici ve önleyici
tedbirleri operatöre bildirmekle, k) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerine yönelik
çalışanlarına, Teknik Talimatlara uygun olarak, tehlikeli maddeler ile ilgili
kendi sorumluluklarını yerine getirecekleri şekilde ve görev tanımlarına
uygun eğitim almalarını sağlamak ve bu eğitim kayıtlarını en az üç yıl
süreyle saklamakla, l) Operatör ile yaptığı sözleşme kapsamında operatör namına
operatör sorumluluklarını yerine getirmekle, sorumludur. Taşıma işleri organizatörü işletmesinin sorumlulukları MADDE 19 – (1)
Taşıma işleri organizatörü işletmesi; a) Sözleşme yaptığı tarafa (gönderen ya da operatör) ait
sözleşmeye konu olan ulusal ve uluslararası mevzuatta belirtilen tüm
sorumlulukları yerine getirmekle, b) Sözleşmeye konu olan faaliyetlere istinaden operatör ya da
gönderene fatura kesmekle, c) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerine yönelik
çalışanlarına, Teknik Talimatlara uygun olarak, tehlikeli maddeler ile ilgili
kendi sorumluluklarını yerine getirecekleri şekilde ve görev tanımlarına
uygun eğitim almalarını sağlamak ve bu eğitim kayıtlarını en az üç yıl
süreyle saklamakla, sorumludur. (2) Taşıma işleri organizatörlerinin yetkilendirilmesi ile
çalışma usul ve esasları İdare tarafından belirlenir. Geçici depolama ve antrepo hizmetleri işletmesinin
sorumlulukları MADDE 20 – (1) Geçici depolama ve antrepo hizmetleri işletmesi; a) Tehlikeli madde depolama faaliyetini, ilgili ulusal ve
uluslararası mevzuata uygun olarak yürütmekle, b) Araçlardan tank ve depolara ve buralardan araçlara tehlikeli
maddelerin kolaylıkla ve emniyetle boşaltılmasına yarayan, gerekli teknik
tesisatı kurmak ve işletmekle, c) Antrepodan dışarıya kontrolsüz olarak eşya çıkarılmasına
imkân vermeyecek gerekli fiziki düzenlemeleri yapmakla, ç) Ulusal havaalanı işletmeciliğine ilişkin gerekli emniyet ve
güvenlik tedbirlerini almakla, d) Ulusal ve uluslararası mevzuatta belirtilen şartlara göre
tehlikeli madde kabul kontrol listesini oluşturmak ve kullanmakla, e) Operatör adına yapılan tüm depolama faaliyetlerinde operatör
sorumluluklarını yerine getirmekle, f) 7/10/2009 tarihli ve 27369
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği dokuzuncu kitap
birinci kısımda belirtilen hususlara, bu Yönetmelik ile iş sağlığı ve
güvenliği kural, standart ve diğer depolama ile ilgili İdare tarafından
yayımlanan mevzuata aykırı olmamak şartıyla uygun davranmakla, g) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerine yönelik
çalışanlarına, Teknik Talimatlara uygun olarak, tehlikeli maddeler ile ilgili
kendi sorumluluklarını yerine getirecekleri şekilde ve görev tanımlarına
uygun eğitim almalarını sağlamak ve bu eğitim kayıtlarını en az üç yıl
süreyle saklamakla, ğ) Ulusal ve uluslararası mevzuatta belirtilen ayrıştırma
kurallarına göre tehlikeli maddeleri depolamakla, sorumludur. YEDİNCİ BÖLÜM Bildirim Esasları Kaptan pilota ve ilgililere verilecek bilgiler MADDE 21 – (1)
Havayoluyla taşınacak tehlikeli maddelerle ilgili bilgiler, uçağın
kalkışından önce operatör tarafından, Teknik Talimatlarda belirtilen hükümler
çerçevesinde kaptan pilota yazılı olarak bildirilir. (2) Operatör tarafından, tehlikeli maddelerin taşınmasına
ilişkin sorumlulukların yerine getirilmesini teminen,
gerekli bilgiler ve tehlikeli maddelerle ilgili acil durum meydana gelmesi
halinde izlenecek yöntemler ile acil durumlara yanıt vermeye yönelik
bilgiler, operasyon el kitabına dahil edilir
ve Teknik Talimatlarda öngörüldüğü şekilde uçuş ekibine bildirilir. (3) Tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınmasına yönelik
faaliyetler kapsamında, ülkemiz sınırları dışında gerçekleştirilen uçuşlarda,
kaptan pilota verilecek yazılı bilgiler için diğer her türlü lisan
gerekliliklerine ilaveten İngilizce lisanı da kullanılacaktır. (4) Uçak kazası veya yük olarak taşınan tehlikeli maddelerin
de dahil olduğu bir kaza veya olayın
meydana gelmesi halinde, uçağın operatörü, kaptan pilota verilmiş olan yazılı
bilgileri, kazaya ve olaya müdahale eden acil durum müdahale birimleri ile
operatör devletinin ve/veya kaza ve olayın meydana geldiği devletin ilgili
makamlarına da sunacaktır. Söz konusu bilgilerin sağlanmasına yönelik usuller
el kitaplarında ve kaza acil durum planlarında belirtilecektir. (5) Uçuş sırasında herhangi bir acil durum meydana gelmesi
halinde, bu durum ortaya çıkar çıkmaz kaptan pilot, Teknik Talimatlarda
belirtildiği üzere havaalanı makamlarının bilgilendirilmesi için uygun hava
trafiği hizmetleri birimini uçakta bulunan her türlü tehlikeli madde
konusunda haberdar edecektir. SEKİZİNCİ BÖLÜM Eğitim ve Kayıtların Saklanması Eğitim MADDE 22 – (1) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerinde bulunan
tarafların çalışanlarına yönelik verilecek eğitimler, eğitim programlarının
içeriği, eğitimi icra edecek eğitim kuruluşları/işletmeler ile söz konusu
eğitimi verecek eğiticilerin yetkilendirilmesi ve denetime ilişkin usul ve
esaslar Bakanlıkça belirlenir. (2) Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerinde bulunan
taraflar, çalışanlarına kendi sorumluluklarını yerine getirebilmelerini teminen birinci fıkra uyarınca Bakanlık tarafından
belirlenen eğitimlerden görev tanımlarına uygun olan eğitimleri aldırmak
zorundadırlar. Kayıtların saklanması MADDE 23 – (1)
Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerinde bulunan taraflar, çalışanlarının
tehlikeli maddelere yönelik aldıkları eğitimlerin kayıtlarını ve tehlikeli
maddelerin taşınmasına ilişkin kayıtları muhafaza eder. (2) Eğitim kayıtları; a) Uçuş ekibinin tehlikeli madde eğitim kayıtları üç yıl
süreyle, b) Uçuş ekibi üyelerinin tehlikeli madde eğitim kayıtları
işletmeden ayrılmalarını müteakip on iki ay süreyle, c) Tehlikeli maddelerle ilgili faaliyetlerde bulunan diğer
personelin ise aldıkları son iki eğitimin kayıtları, saklanır. (3) Tehlikeli maddelerin taşınmasına ilişkin kayıtlar; a) Uçuş ekibinin ve ilgili diğer çalışanların maruz kaldığı
radyasyon dozlarına ilişkin kayıtlar uçuş ekip üyesinin işletmeden
ayrılmasını müteakip on iki ay, b) Taşımaya ilişkin kayıtlar uçuşun tamamlanmasını müteakip üç
ay, c) Kabul kontrol listesi uçuşun tamamlanmasını müteakip üç ay, ç) Uçak teknik kayıt defteri otuz altı ay, d) Tehlikeli maddelerle ilgili olarak uçuştan sorumlu kaptan
pilota verilen yazılı bilgiler de dâhil olmak üzere özel yük bildirimleri üç
ay, süreyle saklanır. DOKUZUNCU BÖLÜM Kaza Raporları Tehlikeli maddelerin dâhil olduğu olay ve kaza raporları MADDE 24 – (1)
Tehlikeli madde kaynaklı veya tehlikeli maddenin karıştığı olayların ve
kazaların bildirimi ve raporlanmasının Teknik Talimatlarda belirtilen
kurallar çerçevesinde yapılması zorunludur. (2) Operatör, tehlikeli madde kaynaklı veya tehlikeli maddenin
karıştığı olayları ve kazaları, İdareye ve söz konusu olay veya kazanın vuku
bulduğu devletin ilgili otoritesine ve ilgili arama kurtarma koordinasyon
birimine rapor etmekten sorumludur. İstisnai durumlar bu yönde bir engel
teşkil etmediği sürece, ilk rapor söz konusu olaydan itibaren yetmiş iki saat
içerisinde gönderilecek olup, bu rapor, o an için bilinmekte olan detayları
içerecektir. Her ne türde olursa olsun ilave bilgiler elde edilir edilmez
müteakip bir raporun da hazırlanarak ilgililere gönderilmesi zorunludur. (3) Operatör, İdareye ve söz konusu olay veya kazanın meydana
geldiği devletin ilgili otoritesine kargo veya yolcu bagajında bulunan beyan
edilmemiş veya yanlış beyan edilmiş tehlikeli maddelere ilişkin bulguları da
teknik talimatlarda belirtildiği şekilde rapor etmekten sorumludur. İstisnai
durumlar bu yönde bir engel teşkil etmediği sürece, ilk rapor söz konusu
olaydan itibaren yetmiş iki saat içerisinde gönderilecek olup, bu rapor, o an
için bilinmekte olan detayları içerecektir. Her ne türde olursa olsun ilave
bilgiler elde edilir edilmez müteakip bir raporun da hazırlanarak ilgililere
gönderilmesi zorunludur. (4) İşletmeler, tehlikeli maddelerin kargoda, postada,
yolcuların veya uçuş ekibinin bagajında yer aldığına bakılmaksızın, her
türdeki tehlikeli madde kaynaklı veya tehlikeli maddenin karıştığı olay ve
kazaların İdareye rapor edilmesinden sorumludur. Kargodaki, postadaki veya
bagajdaki beyan edilmemiş veya yanlış beyan edilmiş tehlikeli maddelere
ilişkin bulgular da teknik talimatlarda belirtildiği şekilde İdareye rapor
edilecektir. İstisnai durumlar bu yönde bir engel teşkil etmediği sürece, ilk
rapor söz konusu olaydan itibaren yetmiş iki saat içerisinde gönderilecek
olup, bu rapor, o an için bilinmekte olan detayları içerecektir. Her ne türde
olursa olsun ilave bilgiler elde edilir edilmez müteakip bir raporun da
hazırlanarak ilgililere gönderilmesi zorunludur. (5) Bu maddede belirtilen raporlamalar, e-posta, telefon veya
faks da dâhil olmak üzere herhangi bir iletişim yöntemiyle yapılabilir.
Raporların, Teknik Talimatlarda belirtilen asgari hususları içermesi
zorunludur. ONUNCU BÖLÜM Denetimler ve Yaptırımlar Denetimler MADDE 25 – (1)
Bu Yönetmelik ve Teknik Talimatlar kapsamında yer alan faaliyetler Bakanlık
denetimine tabidir. (2) Bakanlık yapacağı denetimleri, kendi personelinin yanı sıra,
655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesine göre yetkilendirilen
kurum veya kuruluş personeli aracılığıyla da yapar veya yaptırır. (3) Denetimlerde uygulanacak usul ve esaslar, gerektiğinde
ikinci fıkra uyarınca yetkilendirilen kurum veya kuruluşların görüşü de
alınmak suretiyle Bakanlıkça düzenlenir. İdari para cezası MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali durumunda 655 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre aşağıdaki
idari para cezaları uygulanır: a) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasında belirtilen Tehlikeli Madde Taşıma Yetki Belgesine sahip olmadan
tehlikeli madde taşıyan operatöre elli bin Türk Lirası (50.000-TL.), b) 7 nci maddenin birinci
fıkrası uyarınca Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almadan faaliyette bulunan
işletmelere on bin Türk Lirası (10.000-TL.), c) 9 uncu maddenin birinci fıkrasında belirtilen Tehlikeli Madde
Sorumlusu istihdam etme veya bu hususta hizmet alma zorunluluğuna uymayan
işletmelere beş bin Türk Lirası (5.000-TL.), ç) 12 nci maddenin birinci
fıkrası uyarınca özel izin alınmak suretiyle taşınabilecek tehlikeli
maddeleri izinsiz olarak taşıyan operatöre yirmi bin Türk Lirası
(20.000-TL.), d) 13 üncü maddeye uygun olmayan paket kullanımında gönderene,
taşıma işleri organizatörüne, operatöre ve depo işletmecisine on bin Türk
Lirası (10.000-TL.), e) 15 inci maddede belirtilen sorumlulukları yerine getirme
zorunluluğuna uymayan işletmelere bu madde kapsamında belirtilen ve yerine
getirilmeyen her bir sorumluluk için üç bin Türk Lirası (3.000-TL.), f) 16 ncı maddede belirtilen
sorumlulukları yerine getirme zorunluluğuna uymayan göndericiye, bu maddede
ceza niteliği ve miktarı belirtilmeyen her bir uygunsuzluk eylemi için iki
bin Türk Lirası (2.000-TL.), g) 17 nci maddede belirtilen
sorumlulukları yerine getirme zorunluluğuna uymayan operatöre, bu maddede
ceza niteliği ve miktarı belirtilmeyen her bir uygunsuzluk eylemi için iki
bin Türk Lirası (2.000-TL.), ğ) 18 inci maddede belirtilen sorumlulukları yerine getirme
zorunluluğuna uymayan havayolu operatör acentesine, bu maddede ceza niteliği
ve miktarı belirtilmeyen her bir uygunsuzluk eylemi için iki bin Türk Lirası
(2.000-TL.), h) 19 uncu maddede belirtilen sorumlulukları yerine getirme
zorunluluğuna uymayan taşıma işleri organizatörü işletmesine, bu maddede ceza
niteliği ve miktarı belirtilmeyen her bir uygunsuzluk eylemi için iki bin
Türk Lirası (2.000-TL.), ı) 22 nci maddenin ikinci
fıkrası uyarınca çalışanlarının görev tanımlarına uygun gerekli eğitimleri
almasını sağlamayan işletmelere iki bin Türk Lirası (2.000-TL.), i) 23 üncü maddede belirtilen kayıtların saklanması
zorunluluğuna uymayan işletmelere iki bin Türk Lirası (2.000-TL.), j) Tehlikeli maddelerin sevki, yüklenmesi, boşaltılması,
ayrıştırılması, istiflenmesi, etiketlenmesi ve işaretlenmesi, paketlenmesi,
geçici depolanması, taşınması ile raporlama ve bildirim iş ve işlemlerinde
Teknik Talimatlarda belirtilen kurallara uymayan işletmelere beş bin Türk
Lirası (5.000-TL.), k) İşletilmesinden sorumlu olduğu depo ve antrepolara 8 inci
maddenin birinci fıkrası uyarınca Tehlikeli Madde Depolama Uygunluk Belgesi
almadan veya Tehlikeli Madde Depolama Uygunluk Belgesi şartlarını idame
ettirmeden faaliyette bulunan işletmelere yirmi bin Türk Lirası (20.000-TL.), l) Tehlikeli madde taşıma yetki belgesi bulunmayan operatör
adına veya tehlikeli madde taşıma yetki belgesi bulunmayan operatörden
tehlikeli yükü kabul eden işletmelere on bin Türk Lirası (10.000-TL.), m) Paketlenen tehlikeli maddenin cinsi, niteliği ve miktarı ile
tehlikeli madde dokümanında beyan edilen söz konusu bilgilerin uyuşmadığı
durumlarda, beyan eden işletmelere on bin Türk Lirası (10.000-TL.), idari para cezası uygulanır. (2) Can, mal, çevre ve uçuş emniyetini ciddi olarak tehdit
ettiği belirlenen ihlaller veya kasti ihlaller için birinci fıkrada belirtilen
ceza miktarları %100 artırılır. (3) Verilen idari para cezaları cezanın tebliğ tarihini müteakip
bir ay içerisinde ödenir. (4) Bu maddede belirtilen idari para cezaları, her yıl bir
önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli
ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden
değerleme oranında artırılarak uygulanır. (5) 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname idari para cezası karar
tutanağı ve tebligat usulleri ve idari yaptırımların uygulanmasına ilişkin
diğer hususlarda, 30/3/2005 tarihli ve
5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır. (6) Bu Yönetmelik kurallarının ihlali durumunda idari ve cezai
müeyyide uygulanması, diğer mevzuatta öngörülen alıkonulma tedbirlerine ve
diğer ceza ve tedbirlerin uygulanmasına halel getirmez. Yetkinin askıya alınması ve iptali MADDE 27 – (1) Bu
Yönetmelik uyarınca tehlikeli madde taşıma yetki belgesi, tehlikeli madde
faaliyet belgesi ve tehlikeli madde depo uygunluk belgesi düzenlenmesine esas
gereklilikleri yerine getirmediği veya sürekliliğini sağlamadığı tespit
edilen; operatör, gönderen ile alıcı, operatör ve gönderen adına, iş ve
işlemleri yürüten işletmeler ile geçici depo ve antrepo işletmecileri gerekli
düzeltici faaliyetlerde bulunmaları için İdare tarafından uyarılır. İdarenin uyarısına rağmen
eksikliğin/eksikliklerin devam ettiğinin tespit edilmesi halinde, söz konusu
belgeler askıya alınarak eksikliklerin giderilmesi için 3 ay süre verilir. Bu
süre içerisinde gerekli şartları sağlamayanların hiçbir bildirimde
bulunulmadan bahse konu belgeleri iptal edilir. Tehlikeli madde taşıma
yetkisi askıya alınan ya da iptal edilen operatörlere ilişkin bilgi eş
zamanlı olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne de gönderilir. ON BİRİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Sorumlu hizmet birimi MADDE 28 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında, Bakanlıkça yerine getirilmesi
gereken iş ve işlemler Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel
Müdürlüğü tarafından yerine getirilir. Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller MADDE 29 – (1)
Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde ulusal mevzuat ve tehlikeli
maddelerin havayoluyla taşınması hususunda taraf olduğumuz uluslararası
anlaşma hükümleri uygulanır. (2) Tehlikeli maddelerin taşınması ile ilgili taraf olduğumuz
uluslararası anlaşma hükümlerinde, İdarenin veya yetkili kurumun kararına,
takdirine veya düzenlemesine bırakılmış hususlar Bakanlıkça belirlenir. (3) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması amacıyla İdare
tarafından düzenlemeler yapılabilir. Yürürlük MADDE 30 – (1)
Bu Yönetmeliğin; a) 7 nci maddesi 1/7/2018 tarihinde, b) 8 inci maddesi 1/1/2019 tarihinde, c) Diğer maddeleri ise yayımı tarihinde, yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 31 – (1)
Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür. EK-1
13 Nisan 2018 CUMA Resmî Gazete Sayı : 30390 |