BÖLÜM
XVII NAKİL VASITALARI Notları: 1.- Bu Bölüm 95.03 veya
95.08 pozisyonlarına giren eşya ile 95.06 pozisyonuna giren küçük ve büyük
yarış kızakları ve benzerlerini kapsamaz. 2.- "Aksam ve
parça" ve "aksam, parça ve aksesuar" tabirleri bu Bölümdeki nakil
vasıtalarına mahsus oldukları anlaşılsa bile aşağıda yazılı olan eşyaya
uygulanmaz: (a) Yapıldığı madde ne
olursa olsun contalar, rondelalar ve benzerleri (imal edildiği maddelere göre
veya 84.84 pozisyonunda sınıflandırılır) veya sert kauçuktan ziyade
sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya (40.16 pozisyonu), (b) XV. Bölümün 2 no.lu
Notunda tanımlandığı üzere, adi metallerden genel kullanıma mahsus aksam ve
parça (Bölüm XV) ve plastikten mamul benzeri eşya (Fasıl 39); (c) 82. Fasıla giren
eşya (aletler); (d) 83.06 Pozisyonuna
giren eşya; (e) 84.01 ila 84.79
Pozisyonlarına giren makina ve cihazlar ile bunların aksam ve parçaları (bu
bölümde yer alan eşyalara ait radyatörler hariç); 84.81 veya 84.82
pozisyonlarına giren eşya ile motor ve makinaların bünyesine giren aksam ve
parçalar olmak şartıyla 84.83 pozisyonuna giren eşya; (f) Elektrik makina ve
cihazları ile elektrik teçhizat ve aksesuarı ( Fasıl 85); (g) 90. Fasıla giren
eşya; (h) 91. Fasıla giren
eşya; (ij) Silahlar (Fasıl
93); (k) 94.05 Pozisyonuna
giren lambalar ve aydınlatma cihazları ve bunların aksam ve parçaları; veya (1) Nakil vasıtalarında
aksam olarak kullanılan fırçalar (96.03 pozisyonu). 3. - 86. ila 88.
Fasıllardaki "aksam ve parça" veya "aksesuara" yapılan
atıf, sadece veya esas itibariyle, bu Fasıllardaki eşya ve nakil
vasıtalarında kullanılmaya uygun olmayan aksam, parça ve aksesuarı kapsamaz.
Bu Fasılların iki veya daha fazla pozisyonuna girebilecek mahiyette olan
aksam, parça ve aksesuar, asıl kullanımlarına tekabül eden pozisyonda
sınıflandırılırlar. 4.- Bu bölümdeki; (a) Hem karayolunda hem
de raylar üzerinde kullanılabilecek şekilde özel olarak imal edilmiş taşıtlar
87.Fasılın uygun düşen pozisyonunda sınıflandırılır. (b)
Hem denizde hem de karada kullanılan
motorlu taşıtlar 87.Fasılın uygun düşen pozisyonunda sınıflandırılır. (c)
Aynı zamanda kara taşıtı olarak da
kullanılabilecek şekilde özel olarak imal edilmiş hava taşıtları 88. Fasılın
uygun düşen pozisyonunda sınıflandırılır. 5. - Hava yastıklı
taşıtlar, bu Bölümde en çok benzedikleri taşıtlar ile birlikte
sınıflandırılır. Şöyle ki: (a)
Kılavuz bir hat üzerinde işletilmek
üzere imal olunanlar (hava treni) 86. Fasıla girer: (b)
Kara veya hem karada hem de suda
işletilmek üzere imal olunanlar 87.Fasıla girer: (c)
Suda işletilmek üzere imal olunanlar
(sahile ve iskeleye çıkabilecek şekilde veya buz üzerinde işletilebilecek
yapıda olsun olmasın) 89. Fasıla girer. Hava yastıklı taşıtlara ait aksam, parça ve aksesuar, yukarıdaki
hükümlere göre hava yastıklı taşıtların sınıflandırıldığı pozisyonda
sınıflandırılır. Hava tren hatlarına ait sabit malzeme ve donanımları,
demiryollarında kullanılan sabit malzeme ve donanım gibi ve hava trenlerine
ait sinyal, emniyet, trafik kontrol veya kumanda cihazları da demiryollarına
ait sinyal, emniyet, trafik kontrol veya kumanda cihazları olarak
sınıflandırılır. GENEL AÇIKLAMALAR (I) BÖLÜMÜN GENEL KAPSAMI Bu
Bölüm, aşağıdakiler haricinde her
çeşit demiryolu taşıtlarını ve hava trenlerini (86. Fasıl), diğer kara
taşıtlarını, hava yastığı içeren taşıtları (87. Fasıl), uçak ve uzay gemisi
(88. Fasıl) tazyikli hava üzerinde giden araçlar, botlar, gemiler ve yüzen
araçları (89. Fasıl) kapsar. Aşağıda
belirtilenler bu Bölüme dahil
değildir; (a)
Hareket eden bazı makinalar (Aşağıdaki
(II) kısma bakınız). (b)
90.23
Pozisyonunda teşhir edilmede kullanılan modeller. (c)
Oyuncaklar, bazı kış sporu malzemeleri,
eğlence yerleri için kullanılan araçlar. Çocuklar için yapılan oyuncak
bisikletler (bisiklet hariç)
pedallı arabalar vb. oyuncak botlar ve uçaklar 95.03 pozisyonu; birbirine bağlı çifte kızaklar ve ayaksız, ucu
kalkık alçak kızaklar ve benzerleri (95.06
pozisyonu); otosküterler için otodromlar (95.08 pozisyonu). Buna
ilaveten, bu Bölüm, bazı ulaştırma ile ilgili araçları da kapsar, örnek
olarak; bir veya daha çok modeldeki ulaştırma için özel olarak dizayn edilmiş
donatılmış konteynerler, demir yollarında ve tramvay hatlarında kullanılan
sabit malzeme ile mekanik işaret (elektro-mekanikler dahil) cihazları (Fasıl
86) ve paraşütler, uçak hareket tertibatı ve talim uçaklarını da içerir (88
Fasıl). Aşağıdaki
(III) Kısım saklı kalmak kaydıyla bu
Bölüm 86 ila 88 Fasıllardaki kara nakil vasıtaları, uçaklara ait aksam, parça
ve aksesuarları da içine alır. (II)
KENDİ KENDİNE ÇALIŞAN YA DA HAREKET EDEN MAKİNALAR Birçok
makine ve cihazlar (özellikle XVI. Bölüme dahil olanlar) XVII. Bölümde yer
alan nakil vasıtaları şasilerine veya yüzer vasıtalara monte edilmiş halde
olabilmektedir. Bunların Tarifedeki yerinin tesbiti çeşitli faktörlere ve
özellikle kaidelerin tiplerine bağlıdır. Örneğin;
yüzer vasıtalar üzerine monte edilmiş tüm hareketli makinalar 89. Fasılda yer
alır. (Örn; yüzen vinçler, tarama makinaları, tahılları kaldırıp ayırmada
kullanılan makinalar). 86. veya 87. Fasıllara ait nakil vasıtaları şaselerine
monte edilerek oluşan hareketli makinaların tarifedeki yeri için 86.04,
87.01, 87.05, 87.09, veya 87.16 tarife pozisyonlarındaki Açıklama Notlarına
bakınız). (III)
AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLAR Belirtmek
gerekir ki deniz, göl ve nehir nakil vasıtalarının aksam ve parçaları ile
aksesuarlar hakkında (geminin tekne kısmı hariç) 89. Fasılda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Böyle aksam, parçalar ve aksesuarlar deniz, göl ve nehir nakil vasıtalarında
kullanılmaya mahsus olarak tanımlansa bile diğer Fasıllarda uygun
pozisyonlarda sınıflandırılırlar. Bu Bölümün diğer Fasılları bu taşıtların
aksam, parça ve teferruatlarının sınıflandırılmasını verir. Bununla
beraber, bu Fasılların pozisyonlarına aşağıda yazılı üç koşulun hepsine
birden uygunluğu tespit edilen çeşitten olan aksam, parça ve aksesuar
dahildir. (a) Bu
Bölümün 2. no.lu Not hükmü gereğince bölüm haricinde bırakılmamış olmak
(Aşağıda (A) bendindeki izaha bakınız). ve (b) Özellikle ve
yalnız 86. ve 88. Fasıllarda yer alan eşya ve vasıtalarda kullanılmaya
elverişli çeşitten olmak (Aşağıda (B) bendindeki izaha bakınız). ve (c)Tarifenin diğer
yerlerinde daha belirli bir şekilde yer almamış olmak (Aşağıda verilen (C)
bendindeki izaha bakınız). (A) XVII. Bölümün 2 no.lu Not hükmü gereğince
hariç tutulan aksam, parça ve aksesuarlar. Bu Bölümün eşyaları içinde sayılsın ya da sayılmasın aşağıdaki
aksam parça ve aksesuarlar 2 no.lu Not hükmü haricindedir. (1)
Herhangi bir maddeden contalar, rondelalar ve benzerleri (84.84 pozisyonunda veya yapıldıkları maddelere göre
sınıflandırılırlar) ve sertleştirilmiş kauçuk haricinde vulkanize edilmiş kauçuktan olanlar (örn; çamurluk
kapakları pedal kapakları) (40.16
pozisyonu). (2)
XV.
Bölümün 2. no.lu Not hükmünde belirtilen genel kullanıma elverişli aksam ve
parçalar, örneğin, zincir ve kablolar (fren kabloları, hızlandırmaya
yarayan kablolar, ve 87. Fasılın
motorlu taşıtlarında kullanılmaya yarayan benzer kablolardan başka kesilmiş
ve uçları donatılmış olsun olmasın), çiviler, civatalar, somunlar, vidalar,
rondelalar, kenet çivileri, kamalar, yaylar (nakil araçlarına ait yaprak
yaylar dahil) (Bunların adi madenlerden olanları 73. ila 76. Fasıllar ve
78. ila 81. Fasıllarda ve plastik maddelerden olan benzeri ürünler 39. Fasılda yer alır) ve nakil
vasıtası karoserlerine ait kilitler ve adi madenlerden mamul garnürler,
menteşeler, kapı kulpları, el tutacakları, ayak dayayıcıları, cam açma ve
kapama tertibatı, kapı için emniyet düğme ve mekanizması, numara plakaları,
nakil vasıtalarının dahil olduğu ülkeyi gösteren plakalar vb. (bu gibi
eşyanın adi metalden olanları 83.
Fasılda, plastikten mamul olanları 39.
Fasılda yer alır). (3) İngiliz anahtarları ve diğer aletler 82. Fasılda yer alır. (4) Ziller (Bisikletlerde olduğu gibi) ve diğer
eşyalar (83.06 pozisyonu). (5) Makineler, mekanik cihazlar, bunların aksam
ve parçaları 84.01 ila 84.79 pozisyonu örneğin; (a) Buhar kazanları ve
teçhizatı (84.02 veya 84.04 pozisyonu). (b) Gazojenler (örn;
motorlu kara nakil vasıtaları için) (84.05
pozisyonu). (c) 84.06 pozisyonuna dahil buhar türbinleri (d) Her çeşit araçlar için
motorler ve bunların aksam ve parçaları (84.07
ila 84.12 pozisyonları). (e) Tulumbalar,
kompresörler ve vantilatörler (84.13
veya 84.14 pozisyonu). (f) Klima cihazları (84.15 pozisyonu). (g) Sıvı ya da toz
halindeki maddeleri püskürtmeye veya dağıtmaya mahsus mekanik cihazlar,
yangın söndürme cihazları (84.24
pozisyonu). (h) Kaldırma, yükleme,
tutma veya boşaltma makinaları (örn; vinçler, krikolar, yük kaldırma
asansörü), toprağın kazılması, sıkıştırması, karıştırılması, ayrılması,
sıyrılması, bastırılması, tazyikle yoğunlaştırılması, çıkarılmasına mahsus
makina ve cihazlar (84.25, 84.26,
84.28, 84.30 veya 84.31 pozisyonları). (ij) 84.32 veya 84.33 pozisyonlarda yer
alan kara nakil vasıtalarına takılmak üzere üretilmiş zirai makine ve
cihazlar (tohum ekiciler, toprağı kabartan veya ekilen tohumları örten
sürgüler, ekin biçme makinaları vb.). (k) 84.74 pozisyonuna dahil makinalar. (1) 84.79 pozisyonunda belirtilen oto camı silme mekanizmaları. (6) 84. Fasıla giren diğer bazı eşyalar, örneğin; (a) Muslukçu eşyası (örn;
radyatörler için boşaltma muslukları, iç lastiklere ait siboplar) (84.81 pozisyonu). (b) Her nevi rulmanlar
(bilyalı ve rulolu) (84.82 pozisyonu). (c) 84.83 Pozisyonuna dahil transmisyon unsurlarından motorların
bünyesine dahil olanlar (krankşaflar, komşaflar, volanlar vb.) (7) 85. Fasıla ait elektrik makina ve teçhizatı, örneğin; (a) 85.01 veya 85.04 pozisyonlarında yer alan elektrik jeneratörleri,
motorlar, transformatörler vb. (b) 85.05 pozisyonunda yer alan elektrikli mıknatıslar, elekro
manyetik kıskaçlar, frenler vb. (c) Elektrik
akümülatörleri (85.07 pozisyonu). (d) Dahili ihtiraklı veya
sıkıştırma ateşlemeli motorları hareket ettirmeye ve ateşlemeye mahsus
tertibat ve cihazlar (ateşleme bujileri, motor marjları) (85.11 pozisyonu). (e) Bisiklet ya da
motorlu araçlar için elektrikli aydınlatma, far, cam silici, buz eritme
tertibatı (85.12 pozisyonu)
Trenlere, uçaklara, gemilere ait elektrikli işaret cihazları (85.31 pozisyonu) ile yine bu
vasıtalara ait elektrikli cam siliciler, buzlanma ve buğulanmayı önleyiciler
(85.43 pozisyonu). (f) Kara nakil
vasıtalarına, trenlere, uçaklara vb. ne ait elektrikli ısıtma cihazları (85.16 pozisyonu). (g) Mikrofonlar,
hoparlörler ve alçak frekanslı elektrik amplifikatörleri (85.18 pozisyonu). (h) Alıcı ve verici radyo
telefon ve radyo telgraf cihazlarıyla radyo cihazları (85.25 veya 85.27 pozisyonu). (ij) Elektrik
kondansatörleri (85.32 pozisyonu). (k) 85.35 veya 85.36 pozisyonlarındaki elektrikle yük çekme araçları
ve fitiller, devre anahtarları ve diğer elektrikli aletlere ait pantograflar
ve diğer akım kollektörleri. (l) Kızma esaslı veya
deşarj esaslı elektrik ampülleri
(monoblok fark üniteleri ve mor ötesi veya kızıl ötesi ışınlı ampuller
dahil), ark lambaları (85.39 pozisyonu). (m) Diğer elektrik
teçhizatları, örneğin; izole elektrik telleri ve kablolar (Elektrik teli
tertibat takımları dahil) elektrikte kullanılan grafit, ve diğer kömürler,
terminal uçlarla donatılmış olsun olmasın, izolatörler ve izole edici diğer
parçalar (85.44 ila 85.48 pozisyonları). (8) 90. Fasılda yer alan alet
ve cihazlar, (bazı vasıtalarda kullanılanlar dahil). (a) Fotoğraf ve sinema
kameraları (90.06 veya 90.07 pozisyonu). (b) Denizcilikle ilgili
alet ve cihazlar (90.14 pozisyonu). (c) Tıp, cerrahi, diş
hekimliği ve veterinerlik gibi çeşitli bilim dallarında kullanılan alet ve
cihazlar (90.18 pozisyonu). (d) X ışınlarının
kullanımı esasına dayanan cihazlar ile 90.22
pozisyonundaki diğer cihazlar. (e) Monometreler (90.26 pozisyonu). (f) Devir adeti
sayaçları, taksimetreler, hız göstergeleri, takometreler diğer alet ve
cihazlar (90.29 pozisyonu). (g) Ölçme ve kontrol
cihazları, alet ve makinaları (90.31
pozisyonu). (9) Saatler
(Örneğin araçlara mahsus panel saatler)(91 Fasıl) (10) Silahlar
(93. Fasıl). (11) Lambalar
ve ışıklandırma tertibatı (uçak ve trenlerdeki ön lambalar gibi) (94.05 pozisyonu). (12) Fırçalar
(yol temizleme araçlarına mahsus gibi) (96.03
pozisyonu). (B) Özellikle veya esas itibariyle kullanılacağı
yer kıstası. (1) Hem XVII. Bölüme hem de başka bir bölüme girebilecek aksam, parça ve
aksesuarlar. Bu Bölümün 3 no.lu Not hükmü gereğince özellikle ve esas itibariyle 86. ila 88. Fasıllardaki eşya ve
vasıtalarda kullanılmaya elverişli olmayan çeşitten olan aksam parça ve
aksesuar bu Fasıllar haricinde kalır. Bu nedenle, Bölümün 3 no.lu Not hükmü, herhangi bir aksam, parça
ve aksesuarın tarifenin hem bu bölümüne hem de diğer bölümlerinden bir veya
daha fazlasına girebilmesi hallerinde tatbik yeri bulmakta ve bu takdirde
bunların tarifedeki yerleri asıl kullanım
yerine göre tayin edilmektedir. Böylece, 84.Fasıla dahil hareketli
makinelerin çoğundaki direksiyon tertibatı, fren tertibatı, tekerlek ve
çamurluklar, vs. gibi aksam ve teferruat aslında bu bölümün 87. Fasılına
dahil nakil vasıtalarında kullanılanların aynı olduğundan bu bölümde yer
alır. (2) Bu Bölümün iki ya da daha fazla pozisyonuna girebilecek nitelikte
olan aksam, parça ve aksesuar. Bazı aksam, parça ve aksesuar bir cins taşıttan fazlasında
kullanılmaya müsaittir (otomobiller, uçaklar, motosikletler vb.). Bu gibi
aksam, parça ve aksesuarlara örnekler; frenleri, dümen sistemlerini,
tekerlekleri, dingilleri vb. içermektedir. Böyle aksam, parça ve aksesuarlar
esas olarak taşıtların yer aldığı tarife pozisyonunda sınıflandırılırlar. (C) Tarifenin başka yerlerinde daha belirli bir şekilde yer almış bulunan
aksam, parça ve aksesuar. Tarifenin başka yerlerinde daha belirli bir şekilde yer almış
bulunan bazı aksam, parça ve aksesuar, nakil vasıtalarına ait olsa dahi bu
Bölüm haricinde kalır. (1) Muhtelif boylarda
kesilmiş ya da kesilmemiş sertleştirilmiş kaucuk dışındaki vulkanize edilmiş
kauçuktan profiller (40.08 pozisyonu). (2) Vulkanize edilmiş
kauçuktan transmisyon kolanları (40.10
pozisyonu). (3) Kauçuk lastikler,
değiştirilebilir dış lastikler, lastik kapakları ve iç lastikleri (40.11 ila 40.13 pozisyonu). (4) Deriden, suni deriden
ve vulkanize liflerden alet çantaları (42.02
pozisyonu). (5) Bisiklet fileleri ve
balonlara mahsus ağlar (56.08
pozisyonu). (6) Çekme ip ve halatları
(56.09 pozisyonu). (7) Dokumaya elverişli
maddelerden halılar (57.Fasıl). (8) Çerçevesiz emniyet
camları (nakil vasıtalarında kullanılmak üzere şekil verilmiş olsun olmasın)
(70.07 pozisyonu). (9) Arkayı görmeye mahsus
aynalar (70.09 pozisyonu veya 90. Fasıl adı geçen pozisyon veya
Fasılın Açıklama Notuna bakınız). (10) Nakil vasıtaları için çerçevesiz halde camlar (70.14 pozisyonu) ve genel olarak 70.Fasıla dahil eşya. (11) Hız göstergeleri, sayaçlar vb. eğilip bükülebilen şaftlar (84.83 pozisyonu). (12) Nakil vasıtaları için koltuklar (94.01 pozisyonu). |
FASIL
86 DEMİRYOLU VE BENZERİ HATLARA AİT
TAŞITLAR VE MALZEMELER VE BUNLARIN
AKSAM VE PARÇALARI; HER TÜRLÜ MEKANİK (ELEKTROMEKANİK OLANLAR DAHİL) TRAFİK
SİNYALİZASYON CİHAZLARI Fasıl Notları 1.- Bu Fasıl aşağıda
yazılı olanları kapsamaz: (a) Demiryolu veya
tramvay hatları için ahşap veya betondan traversler veya hava trenlerine
mahsus kılavuz hatlarının beton kısımları (44.06 veya 68.10 pozisyonları); (b) 73.02 Pozisyonuna
giren demir veya çelikten demiryolu veya tramvay hattı malzemesi; veya (c) 85.30 pozisyonuna
giren elektrikli sinyalizasyon, emniyet, trafik kontrol veya kumanda
cihazları. 2.- 86.07 Pozisyonuna diğerleri meyanında aşağıda yazılı
olanlar da dahildir: (a) Dingiller,
tekerlekler, dingile takılı tekerlekler (tekerlek takımları), metal
bandajlar, tekerlek gövde ve göbekleri ve diğer tekerlek aksam ve parçaları; (b) Şasiler, bojiler ve
bissel-bojiler; (c) Dingil kutuları (katı
veya sıvı yağ kutuları); her türlü fren tertibatı; (d) Müsademe tamponları,
cer kancaları ve diğer koşum takımları ve geçiş körükleri; (e) Vagonlara ait
karoseri eşyası. 3.- Yukarıdaki 1 no.lu
Not hükmü saklı kalmak şartıyla 86.08 pozisyonuna diğerleri meyanında, aşağıda yazılı olanlar da dahildir: (a) Birleştirilmiş
halatlar, döner paltformlar ve döner köprüler, yük gabarileri ve durdurma
tamponları; (b) Demiryolları,
tramvaylar, karayolları, dahili su yolları, park yerleri, liman tesisleri
veya hava limanları için semaforlar, mekanik işaret diskleri ve levhaları,
demiryolu geçitleri için kumanda cihazları, makas tertibatı, úzaktan manevra
cihazları ve diğer mekanik (elektromekanik olanlar dahil) sinyal, emniyet,
trafik kontrol ve kumanda cihazları (elektrikli aydınlatma tertibatı bulunsun
bulunmasın). GENEL AÇIKLAMALAR Bu
bölüm lokomotifler, vagonlar ve bunun parçaları ile demiryolları ya da her
çeşit tramvay (dar ebatlı demiryolları, tek raylı demiryolları vb.) için
başlıca ray teçhizat ve takımlarını kapsamaktadır. Her çeşit nakliyat için
tekne ve konteynerler de bu Fasılda yer alır. Mekanik (elektro-mekanikler
dahil) işaretler, emniyet ya da trafiğin her çeşidi için (park faaliyetleri
dahil) trafik kontrol donanımı da bu Fasıl kapsamındadır. Tüm
bu bölümde geçen "demiryolu" ve "tramvay" terimleri
yalnız çelik raylar kullanılan geleneksel demiryolları ve tramvayları değil
magnetik yükselmeyi ya da beton hatların kullanımını sağlayan kılavuz
sistemlerini de kapsar. Bu
çeşit eşya aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır. (A)
Tüm kendi kendine hareket edebilen
demiryolu araçları, örneğin; lokomotifler, motorlu demiryolu ya da tramvay
çekicileri ve demiryolu arabaları (86.01 ila 86.03 pozisyonları). 86.02
pozisyonu aynı zamanda tenderleri içine almaktadır. İki tip güç
ile çalışan lokomotifler, kullanılan esas güç tipine uygun pozisyonda sınıflandırılır. (B) Kendi kendine hareket
edebilen veya etmeyen demiryolu ya da tramvay bakım ve servis araçları (86.04
pozisyonu). (C) Çeşitli taşıma
araçları (demiryolu ya da tramvay yolcu vagonları ve bagaj arabaları,
demiryolu ya da tramvay hattı vagonları, turgonları ve ağır yük vagonları
vb.) (86.05 ve 86.06 pozisyonları). (D) Demiryolu ya da
tramvayların aksam ve parçaları (86.07 pozisyonu), demiryolu veya tramvay
hatlarında kullanılan sabit malzeme, demiryolları, tramvaylar, karayolları,
dahili su yolları, park yerleri, liman tesisleri veya hava limanları için,
mekanik (elektro mekanik dahil) işaret, emniyet veya trafik kontrol kumanda
cihazları, bunların aksam ve parçaları (86.08 pozisyonu). (E) Bir veya daha fazla
taşıma şekillerine göre özel olarak yapılmış veya donatılmış konteynerler
(86.09 pozisyonu). Bu
bölüm kılavuz hat üzerinde, seyahat için düzenlenmiş hava yastıklı araçları,
bu araçların parçalarını, hava treni ray teçhizat ve takımları ile hava treni
ulaşım sistemleri için mekanik (elektro-mekanik) işaret, emniyet ve kontrol
donanımını da içine alır (XVII. Bölümün 5 no.lu Not hükmüne bakınız). Aksamı tamamlanmamış veya imali
bitirilmemiş araçlar imali
bitirilmiş veya aksamı tamamlanmış araçların asli özelliklerine sahip olmak şartıyla aksamı tamamlanmış veya
imali bitirilmiş olanlara ait pozisyonlarda sınıflandırılır. Örnekler; (1)
Güç tertibatı, ölçü aletleri, emniyet
cihazları veya servis teçhizatı henüz monte edilmemiş bulunan lokomotifler ve
motorlu vagonlar. (2)
Koltukları henüz monte edilmemiş yolcu
vagonları. (3)
Süspansiyon ve tekerleklerle tamamlanan
vagon alt gövdeleri. Diğer
taraftan, motorlu vagonların, tramvay arabalarının, yolcu ve yük taşımaya
mahsus vagon ve vagonetlerin ve tenderlerin şasileri üzerine monte edilmemiş halde olan karasörleri demiryolu
nakil vasıtalarının aksamı olarak sınıflandırılır (86.07 pozisyonu). Aşağıdakiler
bu pozisyona dahil değildir: (a) Demiryolu nakil
vasıtalarının teşhiri amacıyla kullanılan küçültülmüş modelleri (90.23 pozisyonu). (b) Demiryolu vasıtaları
üzerine monte edilmiş ağır topçu silahları (93.01 pozisyonu). (c) Oyuncak trenler (95.03 pozisyonu). (d) Atlı karıncalar, atış
standları ve diğer fuar ve panayır eğlencelerinde kullanılmak üzere özel
olarak imal olunan asıl anlamı demiryolu nakil vasıtalarından olmayan
malzemeler (95.08 pozisyonu). 86.01
- ELEKTRİKLİ LOKOMOTİFLER (ELEKTRİK
ENERJİSİNİ DIŞARDAN ALANLAR VEYA ELEKTRİK AKÜMÜLATÖRLÜ OLANLAR) 8601.10 - Elektrik
enerjisini dışardan alanlar 8601.20 - Elektrik
akümülatörlü olanlar Bu
pozisyon elektriksel bir enerjiyle çalışan ve enerjisini ya araç üzerinde
taşınan güçlü bir akümülatör ya da üst üste yerleştirilmiş kablolar gibi
harici bir iletkenden çıkaran elektrik lokomotiflerinin tüm çeşitlerini
kapsar. 86.02
- DİĞER LOKOMOTİFLER; LOKOMOTİF
TENDERLER 8602.10 - Dizel
elektrikli lokomotifler 8602.90 - Diğerleri (A)
LOKOMOTİFLER Bu
pozisyon gücünü harici bir elektrik kaynağından ya da elektrik
akümülatörlerinden alan lokomotiflerin (86.01
pozisyonu) dışındaki, güç tertibatı ne olursa olsun (buharlı motor, dizel
motor, gaz türbin, benzinli motor, pnömatik güç motoru vb.) tüm demiryolu
lokomotiflerini kapsar. Aşağıdakiler
bu pozisyona dahildir: (1) Üç çeşit dizel lokomotif vardır; (a) Dizel elektrikli lokomotifler, elektrik
üretmek için dizel motor jeneratörü harekete geçirir, elde edilen elektrik
gücüyle tekerlekler döndürülür. (b) Dizel hidrolik lokomotifler, dizel motordan alınan güç hidrolik
sistemle tekerleklere aktarılır. (c) Dizel mekanik lokomotifler, dizel
motordan alınan güç debriyaj ya da volan ve şanzıman vasıtasıyla tekerleklere
aktarılır. (2) Her tipteki buhar lokomotifleri (döndürme
mekanizması kullanılan türbin lokomotifleri, tank lokomotifleri, ateşsiz
lokomotifler dahil) bunlar sınai bir tesiste yüklenen buhar kazanı yerine bir
buhar haznesi ile donatılmışlardır. * * * Bu
pozisyon, bojilerle donatılmamış ve genellikle sadece iki döndürme dingilli
yavaşlatılmış güçteki lokomotifleri içerir. Bunlar özellikle hareket eden
vagonlar için istasyonlarda ve demiryollarıyla bağlantılı sanayii dallarında
kullanılır. (B)
LOKOMOTİF TENDERLERİ Bunlar
buhar kazanı için gereken su ve yakıt taşıyan araçlardır. Genellikle iki ya
da daha fazla dingille hareket eden metal tabaka ile kaplanmış kapalı su ve
kömür deposu ya da fuel-oil tankından oluşur. * * * Hem
yol hem de ray üzerinden gitmesi için yapılan traktörler hariçtir (87.01 pozisyonu). 86.03
- KENDİNDEN HAREKETLİ DEMİRYOLU VEYA
TRAMVAY VAGONLARI (86.04 POZİSYONUNA GİRENLER HARİÇ). 8603.10 - Elektrik enerjisini dışarıdan alanlar 8603.90 - Diğerleri Kendinden
hareketli demiryolu ya da tramvay vagonları, lokomotiflerden farklıdır. Çünkü
ek bir güç ünitesiyle donatılmış olup, ayrıca bunlar yük ya da yolcu taşımak
için de düzenlenmiş olabilirler. Bu araçlar, yalnızca yolculuk için de
kullanılabilir veya bir ya da birden fazla aynı tipte araç veya römorklar
eklenebilir. Bu
araçların başlıca özelliği her iki uçta ya da ortada yüksek bir yerde kontrol
kabini bulunmasıdır. Bu
pozisyonda yer alan kendinden hareketli demiryolu ve tramvay vagonlarının
çeşitli tipleri aşağıda belirtilmiştir; (A) Elektrik motorlu vagonlar, bu tip vagonların motorları elektrik
enerjisini havada döşenmiş elektrik kablo hatlarında kabloya temas eden bir
pantograf veya bir troley vasıtasıyla, demiryolu hattına dengeli şekilde ve
elektrik nakili olarak dönüşen üçüncü bir hattan ise vagonun bojisine monte
edilmiş bulunan ve kolektör pabucu denilen hususi bir tertibat vasıtasıyla
almaktadır. Tramvay
vagonları. Bunlar elektrik cereyanını bazen ortalarında boy istikametinde
iki yarık bulunan bir rayın altına tespit olunan iki nakil raydan, sapan
denilen özel bir tertibat vasıtasıyla almaktadır. (B) Otomotris (rail-car), örneğin; kendi gücüyle çalışan ve dizel ya
da öteki iç ateşleme motorlarıyla vb. donatılmış kendinden depolu araçlar.
Bazı otomotrisler katı ya da pnömatik tekerleklerle teçhizatlanmış
bulunmakta, diğer bazılarının tekerlekleri ise dişli tertibatını içine
almaktadır. (C) Akümülatörler vasıtasıyla çalışan kendinden hareketli araçlar. Bu
pozisyon elektro-jiro sistemli
demiryolu araçlarını da içerir. Bu sistemin temeli hızlı devir yapan bir
volanın sağladığı enerjiye dayanmaktadır. Bu enerji bir elektrik jeneratörü
vasıtasıyla elektrik akımı olarak motora gönderilir. Bu sistemin kullanma
sahası dar olup, hafif sikletli oto raylarda veya tramvay arabalarında kullanılmaktadır. Şurası
kayda değer ki; motoruna dokunulmayarak sadece tekerlekleri değiştirmek ve
direksiyon tertibatını bloke etmek suretiyle otoray haline çevrilebilen
motorlu kara nakil vasıtaları bu pozisyon haricindedir (87.02
pozisyonu). 86.04
- DEMİRYOLU VEYA TRAMVAYLARIN BAKIM
VEYA SERVİSİNE AİT TAŞITLAR (KENDİNDEN HAREKETLİ OLSUN OLMASIN) (ATÖLYE
VAGONLARI, VİNÇLİ VAGONLAR, BALAST SIKIŞTIRICILARIYLA DONATILMIŞ VAGONLAR,
HAT DÖŞEYİCİLER, DENEME VAGONLARI VE DREZİNLER GİBİ). Bu
pozisyona, kendi kendine çalışan ya da çalışmayan, özellikle hat kenarındaki
yapılarda, hatların onarımında ve bakımında, tesisatta vb. kullanılmak üzere
düzenlenmiş araçlar dahildir. Bu
pozisyona aşağıdakiler dahildir: (1)
Atölye vagonları: bunlar çeşitli
aletler, makinalı aletler, elektrik jeneratörleri, kaldırma cihazları
(krikolar, palangalar vb.) kaynak postaları, zincirler, kablolar vb. ile
teçhiz edilmiş bulunmaktadır. (2)
Demiryolu hatlarını bozmada ve sairede
kullanılan vinçli vagonlar, demiryolu hatlarını döşemeye mahsus vinçli
vagonlar, lokomotifleri ve vagonları kaldırmaya mahsus vinçli vagonlar,
istasyon rampalarında vagonlara eşya yüklemeye ve boşaltmaya mahsus vinçli
vagonlar. (3)
Vinçli vagonlar. (4)
Balast temizleme, döşeme ve sıkıştırma
makineleriyle donatılmış vagonlar. (5)
Betonyerli vagonlar; bunlar
demiryollarında ve örneğin elektrikli trenlere mahsus havai hatların
mesnetini teşkil eden pilonların temeline dökülecek olan betonu hazırlamak
maksadıyla kullanılmaktadır. (6)
Vagon tartmaya mahsus sabit baskülleri
kontrole mahsus ayar vagonları. (7)
Elektrikli trenlere mahsus hava
kablolarının tesisine ve bakımına mahsus iskeleli vagonlar. (8)
Hat boyunca türeyen yabani otları yok
etmeye mahsus püskürtmeli vagonlar. (9)
(Özellikle demiryolu vagon hatlarında)
kendi kendine çalışan bir ya da daha fazla motorla donatılmış, üzerine monte
edilmiş (balast sıkıcı aletleri, bakım vagonları vb.) tek bir makina gücüyle
çalışmayan fakat hızlı seyahat imkanı sağlayan raylar için bakım araçları. (10) Fren, motor vb. çalışmasını kontrol için otomatik aletler
gibi özel donatılmış demiryolu kontrol vagonları (örn; yükleri ölçmek, bozuk
rayları, köprülerdeki ve raylardaki hataları ortaya çıkarmak vb.) seyahat
esnasında herhangi bir ray düzensizliğini kontrol eden lokomotifler. (11) Ray bakımı yapan
demiryolu personeli tarafından kullanılan motorlu demiryolu motosikletlerini de içeren
mekanik ray muayene arabaları. Bunlar genellikle iç ateşleme motorlarıyla
donatılmışlardır ve kendi kendilerine çalışarak taşınacak personel ve
kullanılacak malzemeler için hızlı bir ulaşım imkanı sağlarlar. (12) Demiryolu kontrolü için mekanik olarak çalışmayan demiryolu
bisikletlerini içine alan ray muayene araçları (örn; el ya da ayakla
çalışan). * * * Basit
tekerlekli platformlar üzerine ya da uygun olmayan demiryolu ve yabancı
gövdeler üzerine monte edilmiş makinalar, aletler ve diğer teçhizatlar bu
Bölüm haricinde bırakılmış ve daha
özel pozisyonlarda yer almaktadır (84.25,
84.26, 84.28, 84.29 ve 84.30 pozisyonları vb.). 86.05
- KENDİNDEN HAREKETLİ OLMAYAN
DEMİRYOLU VE TRAMVAY YOLCU VAGONLARI, KENDİNDEN HAREKETLİ OLMAYAN BAGAJ
FURGONLARI, POSTA VAGONLARI VE DİĞER ÖZEL AMAÇLI DEMİRYOLU VE TRAMVAY
VAGONLARI (86.04 POZİSYONUNA GİRENLER HARİÇ ) Bu
pozisyonda kendi kendine çalışmayan demiryolu ya da tramvay lokomotif vagon
grupları (kablo ile işleyen vagonları ve tramvayları çekici vagonları içine
alır) ile yolcu trenlerine ilave edilmiş vagon tipleri yer almaktadır. Aşağıdakiler
bu Fasıla dahildir: (1) Yataklı vagonlar,
lokanta vagonları, salon vagonları, eğlence vagonları (özellikle dans etmek
gibi hoşça vakit geçirmek amacıyla yapılmış) her çeşit yolcu vagonları. (2) Kablolar vasıtasıyla
işleyen demiryolu vagonları. (3) Tramvay çekici
vagonlar. (4) Maden işçilerinin yer
altı ulaşımı için özel vagonlar. (5) Demiryolu personelinin
ikametine mahsus vagonlar. (6) Yük vagonları ve
yolcu bagaj vagonları. (7) Gezici posta
vagonları. (8) Ambulans, hastane,
röntgenle tedavi vb. vagonları. (9) Hapishane vagonları. (10) Zırhlı vagonlar. (11) Radyo ve telgraf gereçleri ile donatılmış özel vagonlar. (12) Çeşitli makina ve gereçlerle donatılmış eğitim amaçlı
vagonlar (personel eğitimi gibi). (13) Gösteri vagonları. 86.06
- KENDİNDEN HAREKETLİ OLMAYAN, YÜK
TAŞIMAYA MAHSUS DEMİRYOLU VEYA TRAMVAY VAGONLARI. 8606.10 - Sarnıçlı
vagonlar ve benzerleri 8606.30 - Kendinden
boşaltma tertibatlı vagonlar (8606.10 alt
pozisyonuna girenler hariç) - Diğerleri 8606.91 -- Örtülü veya
kapalı olanlar 8606.92 -- Açık olanlar
(sabit kenarlı olup yüksekliği geçenler) 8606.99 -- Diğerleri Bu
pozisyon, demiryolu ağları üzerindeki malzeme ulaşım taşıtlarını (her tür
demiryolu ağlarında) kapsar. Malzeme ulaşımı için ray vasıtasıyla madenlerde,
sitelerde, fabrikalarda, ambarlarda vb. kullanılan küçük araçlar ya da
vagonlar da bu pozisyonda yer alır. Bunlar, genellikle, gerçek vagonlardan,
yolcu vagonlarından oldukça farklı olup; farkı yaysız teçhizatlı olmasıdır. Bazı
üstü açık vagonlarla (sabit platformlu vagonlar, meyil vererek eşya boşaltan
hareketli platformlu vagonlar vb.) kapalı yük vagonlarından başka özellik arz
eden aşağıdaki vagonlar bu pozisyona dahildir; (1) Sarnıçlı vagonlar ve
benzerleri (su depolama ve fıçı vagonları gibi). (2) İzoterm ve frigorifik
vagonlar. (3) Kendinden boşaltma
tertibatlı vagonlar (yükleme ve boşaltma vagonları gibi). (4) Ağır eşya nakline
mahsus alçak platformlu vagonlar. (5) Kereste taşıma
vagonları. (6) Kimyevi malzemelerin
taşınması için özel donatılmış depo vagonlar. (7) Hayvan taşıyan
demiryolu vagonları. (8) Çift katlı vagonlar
(araba taşınması vb. için). (9) Canlı balık ve kümes
hayvanlarının taşınması için özel donatılmış vagonlar. (10) Diğer vagonların
taşınması için platform vagonları. (11) Her çeşit dar hatlı
demiryolu vagonları. (12) Maden vagonları. (13) Ray, direk vb.
taşımak için kullanılan tramvaylar. (14) Demiryolu
römorklarını taşımak için ray döşenmiş vagonlar. (15) Yüksek radyoaktif ürünlerin taşınması için özel düzenlenmiş
vagonlar. Yol
gösterici raylar ile teçhizatlanmış özel vagonlar tarafından taşınması için
tasarlanmış demiryolu römorkları bu pozisyon haricinde kalır (87.16 pozisyonu). 86.07
- DEMİRYOLU TAŞITLARININ VEYA
TRAMVAYLARIN AKSAM VE PARÇALARI - Bojiler,
bissel-bojiler, dingiller ve tekerlekler ve bunların aksam ve parçaları 8607.11 -- Çekici bojiler ve bissel bojiler 8607.12 -- Diğer bojiler ve bissel bojiler 8607.19 -- Diğerleri (aksam ve parçalar dahil) - Frenler ve bunların
aksam ve parçaları 8607.21 -- Havalı frenler ve bunların aksam ve parçaları 8607.29 -- Diğerleri 8607.30 - Cer kancaları
ve diğer koşum takımları, müsademe
tamponları, bunların aksam ve parçaları - Diğerleri 8607.91 -- Lokomotiflere ait olanlar 8607.99 -- Diğerleri Bu
pozisyon, aşağıda belirtilen her iki özelliğe
sahip olmak şartıyla demiryolu
nakil vasıtalarının (tramvay için olanlar dahil) aksam ve parçalarını içine
almaktadır; (i) Yalnız ve esas itibariyle bu Fasıla dahil
nakil araçlarına ait olduğunun açıkça anlaşılması; (ii) XVII. Bölümün Not
hükümleri gereğince bu bölüm ve dolayısıyla bu Fasıl dışında bırakılmamış olması gerekmektedir. Bu
pozisyonda yer alan aksam ve parçalar şunlardır; (1)
İki ya da daha fazla dingilli bogiler ve
yalnız bir dingilin taşıdığı şasiden oluşan bogiler. (2)
Düz ya da dirsekli dingiller (birleştirilmiş
ya da birleştirilmemiş). (3)
Tekerlekler ve tekerlek aksamı (tekerlek
göbekleri, bondajlar, çemberler vb.). (4)
Dingil yatakları (bunlara aynı zamanda
yağlama veya gres yatakları da denilir) ve aksamı (örn; yatak gövdesi gibi). (5)
Her türlü fren tertibatı; şunlar
dahildir: (a)
El frenleri (bunlar her vagona ait
müstakil frenler olup manivelalı veya dişli tertibatlı olur). (b)
Devamlılık sağlayan frenler (bunlar
katarın makinisti tarafından kullanılan tek kumandalı frenler olup, bir
manevra hareketiyle bütün vagonlardaki frenlerin idaresi sağlanmaktadır).
Bunların hava tazyiki ile veya vakumla çalışan türleri bulunmaktadır. (c)
Fren tertibatı aksamı (pabuçlar,
silindirler, el freninin manivelaları vb.). (6)
Müsademe tamponları. (7)
Cer kancaları ve dişli veya zincirli
diğer koşum takımları (bunların bazıları otomatik olarak çalışmaktadır). (8)
Şasiler ve şasi aksamı (oklar, çapraz
kuşaklar, longrinler, dingil yatağı mahfazaları vb.) döküm işi tek parça
şasiler. (9)
Vagonları birbirine birleştiren körükler
ve geçiş köprüleri. (10) Şasi üzerine monte edilmemiş
halde karoserler (motorlu vagonlar, vagonlar, vagonetler veya tenderler
için) ve karoseri aksamı (kapılar, bölmeler, menteşeli karoseri yanları,
basamaklar, merdivenler, tenderlere mahsus su depoları vb.). (11) Isıtma veya fren tertibatı için bağlantı başlarıyla
donatılmış borular. (12) Bojilere monte edilmeye mahsus hidrolik şok tertibatı. Bununla
beraber, şurası kayda değer ki, adi madenlerden profiller, saclar, levhalar
ve diğer şasi veya karoseri aksamı ile borular vb. demiryolu nakil
vasıtalarına ait aksam olduğu açıkça anlaşılacak derecede işçilik görmemiş
bulundukları takdirde XV. Bölümde
yer alır. 86.08
- DEMİRYOLU VEYA TRAMVAY HATLARINDA
KULLANILAN SABİT MALZEME; DEMİRYOLLARI, TRAMVAYLAR, KARA YOLLARI, DAHİLİ SU
YOLLARI, PARK YERLERİ, LİMAN TESİSLERİ VEYA HAVA LİMANLARI İÇİN MEKANİK
(ELEKTROMEKANİK DAHİL) İŞARET, EMNİYET VEYA TRAFİK KONTROL VE KUMANDA
CİHAZLARI; BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI. (A) DEMİRYOLLARINDA KULLANILAN SABİT
MALZEMELER Aşağıdakiler
bu gruba dahildir: (1) Birleştirilmiş hatlar; bunlar traverslerle veya başka desteklerle
hazırlanmış hatlar olup, özellikler kruvazmanlar, kavşaklar, makaslar,
kavisli veya düz hatlar şeklinde veya başka şekillerde olabilir. (2) Elektrikle çalışan ya da çalışmayan döner platformlar, bunlar
kendi merkezi etrafında dönen ve demiryolu ya da tramvay hattı döşenmiş
platformlardır. Yerlerine monte edilmeleri üzerindeki hattın esas demiryolu
veya tramvay hattının seviyesinde olur ve çevreleri aynı zamanda mesnet görevi
görmek amacıyla rulolarla donatılmıştır. Platformlar lokomotiflerin ve vagonların bir hattan diğerine
geçirilmesini sağlamaktadır. Bunların bazıları ve özellikle dekovil
hatlarında kullanılanlar el ile çalıştırılmakta olup, bazen derayyör adıyla
anılmaktadır. Bununla beraber, bu pozisyona, demiryolu taşıtlarını bir raydan
diğerine geçiren lokomotif ya da tramvay çaprazları dahil değildir, 84.28 pozisyonunda belirtilen lokomotif ve vagon
kullanımı için olan diğer makinalar da (vagon baskülör, vagon iticiler gibi)
dahil değildir. (3) Durdurma tamponları, bunlar, demiryolu hatlarının sonlarına
konulan hidrolik veya yaylı durdurma cihazları olup, katarların hattın sonuna
yaklaştığı anda tamamıyla duramaması halinde sarsıntıyı önlemek amacıyla
kullanılmaktadır. Bunlar ya duvar içine gömülecek şekilde (terminal
istasyonlarındaki gibi) ya da sağlam bir çatkıya tespit edilecek (katar
teşkiline ait manevra istasyonlarındaki gibi) olur. (4) Yükleme ayarlayıcıları, bunlar kemer şeklinde madeni
konstrüksiyonlar olup, yüklü vagonların gideceği hat üzerinde önceden
ayarlanmış azami yükseklik ve genişliği aşıp aşmadığını kontrole
yaramaktadır. Ağaçtan
traversler (44.06 pozisyonu),
betondan traversler (68.10 pozisyonu),
demir veya çelikten traversler, rayla birleştirilmemiş halde diğer demiryolu
ve tramvay hattı malzemesi (73.02
pozisyonu) (adı geçen pozisyonun Açıklama Notuna bakınız) buraya dahil
değildir. Havai
elektrik kablolarına dayanak görevi gören pilonlar ve portikler, demir yolu
için sabit malzemeden sayılmaz ve mamul oldukları maddelere göre 68.10, 73.08 vb. pozisyonlarında
sınıflandırılmışlardır. (B) DEMİRYOLU, TRAMVAY, KARAYOLLARI, İÇ
SU YOLLARI, PARKLAR, SAHALAR, LİMANLAR VE HAVAALANLARI İÇİN MEKANİK
(ELEKTRO-MEKANİK DAHİL) İŞARET, EMNİYET YA DA TRAFİK KONTROL TEÇHİZATI Bu
grup belli bir uzaklıktaki bir kontrol noktasından işaret aleti kaldırıcı
kuvvetiyle, manivela kollarıyla, kranklarla, çubuklarla, zincirlerle vb. ya
da hidrolik basınçlı aletlerle veya elektrik motorlarıyla işleyen işaretleri
kapsar. Elektro hava basıncı ile işleyen
araçlar (Demiryolları için
vb.) da bu pozisyon
altında sınıflandırılırlar. Bu tip emniyet ve işaret cihazlarında
işaret kolları ve makas tertibatı tazyikli hava basınçlı motor ile çalışmakta
ve havanın motor silindirine alınıp salıverilmesi elektromanyetik bir subapla
sağlanmakta ve bu subapla kontrol odasındaki elektrikli kumanda tablosu
vasıtasıyla kumanda edilmektedir. Bunların işaret kolları ve bunları harekete
getiren pnömotik tertibat bu pozisyonda yer alan mekanik teçhizattan sayılmakta,
elektrikli kontrol ve kumanda tabloları 85.
Fasılda yer almaktadır. Bu
pozisyonda yer alan işaret cihazları, mekanik olanlar, yani işaret kolları
iki yada daha fazla hareket yapan ve her hareketi kara, deniz ve hava nakil
vasıtalarına ayrı bir talimat manasına gelen cinsten olanlardır. Bunun yanı
sıra mekanik unsuru bulunmayan işaret levhaları (azami surati bildiren
levhalar, istikamet gösteren levhalar, yol meyli vb. gösteren levhalar gibi)
bu pozisyon haricinde kalmakta ve
mamul bulunduğu madde rejimine tabi tutulmaktadır. (44.21 veya 83.10 pozisyonu
gibi) Yukarıda
açıklandığı gibi mekanik ya da elektro-mekanik olarak çalışan olmak şartıyla aşağıda belirtilen tipteki
cihazlar bu gruba dahil bulunmaktadır; (1) Kumanda mevkii: Bunlar birbirine bağlı kumanda manivelaları ile
transmisyon makaraları, çubukları, kabloları vb. yi kapsayıp bir iskelet veya
sistem üzerine monte edilmiştir. Bu ünite genellikle işaret kolunu kapalı
gösterdiği bir yolun açık kalmasını veya açık gösterdiği bir yolun kapalı
kalmasını önleyici bir tertibatla donatılmıştır. (2) İşaret kolları, işaret diskleri, işaret takımları ya da sinyal
iskeletleri. (3) İşaretlere monte edilmiş kumanda manivelaları: Bunlar
birbirleriyle ilgili iki işaretin bir diğerine irtibatını ve dolayısıyla hareketlerindeki
koordinasyonu sağlamaktadır. (4) Hat kenarına yerleştirilen mekanizmalar: Bunlar, makasları,
işaretleri vb. yi çalıştırmaya mahsus mekanizmalar olup, demiryolu
makaslarının işaret vb. nin bulunduğu noktadaki hattın kenarına
yerleştirilmekte ve manivelalı, pedallı, kranklı veya sair tiplerde
olmaktadır. (5) Makas müşirleri: Bunlar, bizzat makasın hareketi ile
çalışmaktadır, makasın hareketi kumanda mevkiine intikal etmekte dolayısıyla
buradaki şahsın, makasın istediği vaziyete gelip gelmediğini kontrol etmesine
imkan vermektedir. (6) Makas emniyet cihazları: Bunlar, bizzat makas hattına monte
edilen cihazlar olup, trenin üzerinden geçmesi anında makası otomatik olarak
kilitlemekte ve böylece trenin geçişi sona erinceye kadar kumanda odasından makasın
manevrasına mani olmaktadır. (7) Ray frenleri: Bunlar, özellikle katar teşkiline mahsus manevra
sahalarında vagonların hareketini yavaşlatmaya veya durdurmaya yarar.
Genellikle hatların her iki rayının yanlarına yerleştirilen ve fren ray
denilen tertibat olup, hidrolik veya hava basınçlı olarak çalışmakta ve
dolayısıyla üzerinden geçen vagonların tekerleklerine fren tesiri
yapmaktadır. (8)
Raydan
çıkmayı önleyen ve durduran tertibat: Bunlar, raydan açık
tutulduğu zaman vagonların serbestçe geçmesine izin veren ve ray üzerinde
bulunduğu zamanda vagonların durmasını veya raydan çıkmasını sağlayan
cihazlardır. (9)
Trenleri
durdurmaya mahsus cihazlar: Bunlar, genellikle hat
boyunca yerleştirilmiş "T" şeklinde tertibat olup hava basıncı ile
çalışmaktadır. Bu tertibat hat boyundaki işaret cihazları ile
irtibatlandırılmış bulunmakta ve işaret cihazının tehlike işaretini
göstermesi halinde bu tertibat yukarı doğru kalkmakta ve bu suretle üzerinden
geçen trenin fren kumanda koluna temas etmektedir. (10) Otomatik sis işaret
cihazları: Genellikle hava basınçlı olabilen bu aletler işaret
cihazlarının tehlike işareti gösterdiğinde hat boyunca otomatik olarak işaret
fişekleri döşemektedir. (11) Demiryolu
geçitlerindeki engelleri kaldırıp indirmeye veya açıp kapamaya mahsus tertibat:
Bunlar, genellikle, el ile çalıştırılan bir krank kasnağı ile dişli
tertibatından ya da işaret cihazları ve makaslarda olduğu gibi kumanda
yerinden idare edilen bir manivela tertibatından ibarettir. Demiryolu geçitlerindeki engeller mamul bulundukları maddelerin
rejimine tabi olur (Demir veya çelikten yapılmışsa 73.08 pozisyonu, ağaçtan yapılmışsa 44.21 pozisyonu). Buna karşılık demiryolu geçitlerindeki
engellerin açık veya kapalı olduğunu göstermeye yarar mekanik veya
elektro-mekanik olarak çalıştırılan işaretler bu pozisyonda yer alır. (12) Elle veya elektro
mekanik olarak işleyen işaretler: Bunların üzerlerinde örneğin
"Geç" ve "Dur" gibi tertibatlı işaretler olup kara ve
deniz yolu trafiğinde kullanılır. AKSAM VE PARÇALAR Yukarıda
gösterilen cihaz ve tertibatın aksam ve parçalar bu pozisyonda yer alır.
(Döner platformlar ve köprülerin platformları ve köprüler, işaret kolları ve
diskler, kumanda kolları, makas kilitleme tertibatı kutuları). * * * Aşağıda
yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir: (a) XV. Bölümün 2. no.lu
Notunda belirtildiği gibi adi metallerden zincirler, genel kullanıma ait
diğer aksam (Bölüm XV) ile plastik
maddelerden benzeri eşya (39. Fasıl);
XV. Bölümde yer alan genel kullanıma mahsus malzeme (örn; kablolar ve
çubuklar) ile madeni inşaat ve inşaat aksamı. Bununla beraber şurası kayda
değer ki rayların altından geçerek makas dillerini hat kenarındaki makas
kumanda mekanizmasına bağlayan çubukları, demir veya çelikten mamul diğer
demiryolu veya tramvay hattı malzemesi ile birlikte 73.02 pozisyonunda yer alır. (b)
İşaret lambaları (85.30 veya 94.05 pozisyonu). (c)
Sirenler, sis düdükleri ve diğer sesli
işaret vermeye mahsus tertibat (kendi uygun pozisyonlarında yer alır). (d)
Nakil vasıtalarında kullanılan işaret
cihazları; özellikle trenlere ve gemilere mahsus alarm tertibatı vb. (Bunlar
kendi uygun pozisyonlarında yer alır). 86.09
- BİR VEYA DAHA FAZLA TAŞITA ŞEKLİNE
GÖRE ÖZEL OLARAK YAPILMIŞ VE DONATILMIŞ KONTEYNERLER (SIVILARIN TAŞINMASINA
MAHSUS KONTEYNERLER DAHİL) Bir
ya da daha fazla ulaşım şekillerine göre (karayolu, deniz yolu, hava yolu)
özellikle yük taşımak için donatılmış ve düzenlenmiş bu konteynerler eşyanın
bir nevi ambalajıdır. Bunlar kara, hava, deniz ulaştırması esnasında işleri
kolaylaştırmak ve emniyet sağlamak için çeşitli teçhizatlarla
donatılmışlardır. (Kancalar, halkalar, küçük tekerlekler, destekler vb.).
Bunlar adresten, adrese malzeme ulaşımında çok amaçlı sağlam yapıda
genellikle ikinci ambalajlamaya gerek görülmeksizin taşınmaya müsaittirler. Metal
ya da ahşap olabilen genel konteyner tipi kapılar ya da kalkabilen kenarlarla
hazırlanmış geniş bir kutudan oluşur. Başlıca
konteyner tipleri şunlardır: (1)
Mobilya nakliyat konteynerleri. (2)
Bozulması kolay gıdalar ve malzemeler
için izole edilmiş konteynerler. (3)
Sıvı ya da gaz taşınan konteyner
(Genellikle silindir şeklinde) ulaşım aracının tipine uygun olup, bir
destekle ulaşım aracına irtibatlandırılmışsa bu pozisyona dahildir. Aksi takdirde mamul olduğu maddenin
rejimine tabi tutulmaktadır. (4)
Ambalajlanamayan kömür, maden, yol
döşeme malzemeleri, kiremitler, tuğlalar vb. için açık konteynerler. Bunlar,
genellikle yük boşaltımı için aşağı ve yanlara açılabilen tertibatla
donatılmıştır. (5)
Seramik, züccaciye malzemeleri gibi
kolay kırılabilecek eşya ve canlı hayvan taşıyan konteynerler. Mavnaların
genellikle kapasitesi 4 ila Aşağıdakiler bu pozisyon haricindedir: (a) Yalnız yukarıda
belirtildiği gibi olmayan, adresten adrese malzeme taşıması için düzenlenmiş
sandıklar, kutular vb. ait olduğu madde rejimine girer. (b) Kara-demiryolu
römorkları (aslında karayolu römorkları olarak kullanılan fakat kılavuz
raylarla (sevk yatağı ile donatılmış) demiryolunda kullanılabilen özel
demiryolu vagonları) (87.16 pozisyonu). |