BÖLÜM XV

 

ADİ METALLER VE ADİ METALLERDEN EŞYA

 

Bölüm Notları.

1.- Aşağıda yazılı olanlar bu Bölüme dahil değildir:

(a)        Esası metalik toz veya pul olan müstahzar boyalar, mürekkepler ile diğer ürünler (32.07 ila 32.10, 32.12, 32.13 veya 32.15 pozisyonları);

(b)       Ferro-seryum ve diğer piroforik alaşımlar (36.06 pozisyonu);

(c)        65.06 veya 65.07 pozisyonunda yer alan başlıklar veya bunların aksam ve parçaları

(d)       66.03 Pozisyonundaki şemsiye iskeletleri veya diğer eşya;

(e)        71.Fasıla giren eşya (kıymetli metal alaşımları, kıymetli metallerle kaplama adi metaller, taklit mücevherci eşyası gibi);

(f)        XVI. Bölüme giren eşya (makinalar, mekanik cihazlar ve elektrikli aletler);

(g)       Birleştirilmiş demiryolu veya tramvay hatları (86.08 pozisyonu) veya XVII. Bölüme giren diğer eşya (taşıtlar, gemiler ve botlar, hava taşıtları);

(h)       XVIII. Bölüme giren alet ve cihazlar, saat zemberekleri dahil;

(ij)  Mühimmat olarak hazırlanmış kurşun saçma (93.06 pozisyonu) ve XIX. Bölüme giren diğer eşya (silah ve mühimmat);

(k)       94.Fasıla giren eşya (mobilyalar, somyalar, lambalar ve aydınlatma teçhizatı, ışıklı levhalar, prefabrik yapılar gibi);

(l)         95.Fasıla giren eşya (oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri gibi);

(m)     96.Fasıla giren el elekleri, düğmeler, kalemler, kalem sapları, kalem uçları, monopod, bipod, tripodlar ve benzeri ürünler veya diğer eşya (muhtelif mamul eşya); veya

(n)       97.Fasıla giren eşya (sanat eserleri gibi).

2.- Tarifenin neresinde geçerse geçsin "genel kullanıma mahsus aksam ve parça" deyiminden aşağıda yazılı olanlar anlaşılır:

(a)        73.07, 73.12, 73.15, 73.17 veya 73.18 pozisyonlarına giren eşya ile diğer adi metallerden benzeri eşya;

(b)       Adi metallerden yaylar ve yay yaprakları, saat zemberekleri hariç (91.14 pozisyonu);

(c)        83.01, 83.02, 83.08, 83.10 Pozisyonlarına giren eşya ile 83.06  pozisyonuna giren adi metalden çerçeve ve aynalar.

Yukarıda tanımlanan genel kullanıma mahsus aksam ve parça deyimi 73 ila 76 ve 78 ila 82. Fasıllarda (73.15 pozisyonu hariç) yer alan eşyanın aksam ve parçalarını kapsamaz.

Yukarıdaki paragraf ve 83.Faslın 1 nolu not hükmü saklı kalmak kaydıyla, 82 veya 83.Fasıllara giren eşya, 72 ila 76 ve 78 ila 81.Fasıllara verilmez.

3.- Tarifenin neresinde geçerse geçsin ‘adi metaller’ tabirinden: demir ve çelik, bakır, nikel, alüminyum, kurşun, çinko, kalay, tungsten (wolfram), molibden, tantalyum, magnezyum, kobalt bizmut, kadmiyum, titan, zirkonyum, antimuan, manganez, berilyum, krom, germanyum, vanadyum, galyum, hafniyum, indiyum, niyobyum (kolombiyum), renyum ve telyum anlaşılır.

4.- Tarifenin neresinde geçerse geçsin ‘sermetler’ tabirinden: bir metal terkibinin ve seramik terkibinin mikroskopik heterojen bir bileşimini ihtiva eden ürün anlaşılır. Bu tabir, aynı zamanda metal ile sinterlenmiş metal karbürlerden olan (bir metalle sinterlenmiş metal karbürler) sert metalleri de kapsar. Bu tabir, katılaşmış metal karbürlerini de içerir.(metalle sinterlenmiş metal karbürleri)

5.-  Alaşımların tasnifine ilişkin kurallar (72 ve 74. Fasıllarda tanımlanan ferro alyajlar ve ön alaşımlar hariç):

(a)        Adi metallerin alaşımları, ağırlık itibariyle diğer metallere üstün gelen metalin alaşımı olarak tasnif edilir;

(b)        Bu Bölüme giren adi metaller ile bu Bölümün dışında kalan elemanlardan meydana gelen alaşımlar, bünyesindeki adi metallerin toplam ağırlığı diğer elemanların toplam ağırlığına eşit veya daha fazla olduğu takdirde, bu Bölüme giren adi metallerin alaşımları olarak tasnif edilir;

(c)        Metal tozlarının sinterlenmesi suretiyle elde edilen karışımlarla, ergitme suretiyle elde edilen heterojen karışımlar (sermetler hariç)  ve metallerin birbirleriyle olan bileşimleri de alaşım kapsamına girer. 

6.-  Aksine bir hüküm bulunmadıkça, tarifenin herhangi bir yerinde bir adi metale yapılan atıf, bu Bölümün 5 nolu not hükmü gereğince o metalin alaşımı olarak tasnif edilecek olan alaşımlara da yapılmış sayılır.

7.-  Karma eşyanın tasnifine ilişkin kurallar:

Pozisyon metinlerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça iki veya daha fazla adi metal içeren adi metallerden eşya (Genel Kurallar çerçevesinde adi metalden eşya gibi işlem gören karıştırılmış maddelerden eşya dahil) ağırlık itibariyle diğer metallerin her birinden üstün olan metalden mamul eşya sayılır.

Bu kuralın uygulanmasında aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:

(a)        Demir ve çelik ile demir ve çeliğin değişik türleri tek ve aynı metal sayılır.

(b)        Alaşımlar, toplam ağırlıkları itibariyle 5 nolu not hükmü gereğince alaşımı olarak sınıflandırıldıkları metalden müteşekkil sayılırlar;

(c)        81.13 Pozisyonunda yer alan bir sermet tek bir adi metal sayılır.

8.- Bu Bölümde geçen tabirler aşağıda tarif edilmiştir:

(a) Döküntü ve hurdalar

Metallerin imalinde veya mekanik suretle işlenmesinden hasıl olan metal Döküntü ve hurdaları ile kırılma, kesilme, eskime veya diğer nedenlerle kesinlikle kullanılmaz halde olan metal eşyadır

(b) Tozlar

Göz açıklığı 1 mm. olan elekten, ağırlık itibariyle % 90 veya daha fazlası geçen ürünlerdir.

GENEL AÇIKLAMALAR

Bu Bölüm, adi metalleri (kimyasal olarak saf durumda olanlar da dahil) ve adi metallerden mamul eşyayı kapsar. Bu bölüme dahil olmayan adi metalden eşya listesi Açıklama Notunun sonunda yer almaktadır. Bu bölüm ayrıca ekonomik olarak değerli minerallerden ayrılmış tabii metalleri ve bakır, nikel veya kobalt matlarını da kapsar. Metalik cevherler ve içinde hala ekonomik olarak değerli mineraller bulunan tabii metaller bu bölümün haricindedir. (26.01 ila 26.17 pozisyonları).

Bu bölümün 3. Notuna göre, tarifenin neresinde geçerse geçsin “adi metaller” tabirinden: demir ve çelik, bakır, nikel, alüminyum, kurşun, çinko, kalay, tungsten (wolfram), molibden, tantal, magnezyum, kobalt, bizmut, kadmiyum, titanyum, zirkonyum, antimon, manganez, berilyum, krom, germanyum, vanadyum,  galyum, hafniyum, indiyum, niobyum (columbium), renyum ve talyum metalleri anlaşılır.

72 ila 76. Fasıllar ve 78 ila 81. Fasıllar, mamul bulunduğu metale bakılmaksızın 82. veya 83. Fasılda (bu fasıllar özellik arz eden eşyalarla sınırlıdır) yer alan bazı özellik arz eden adi metalden eşyalar hariç, belli işlenmemiş adi metalleri ve bunlardan mamul eşyaların yanı sıra bu metallerin çubuk, tel veya levha gibi ürünlerini kapsar.

 

(A) ADİ METALLERİN ALAŞIMLARI

 

Bu Bölümün 6 Nolu notuna göre, metinde aksi belirtilmedikçe (çelik alaşımlarında olduğu gibi) 72 ila 76. Fasıllar ve 78 ila 81. Fasıllarda veya Tarifenin herhangi bir yerinde yer alan bir adi metale yapılan herhangi bir atıf, o metalin alaşımlarına da kapsar. Aynı şekilde, 82 veya 83. Fasılda veya herhangi bir yerde “adi metal” tabirine yapılan herhangi bir atıf, adi metallerin alaşımları olarak sınıflandırılan alaşımları da kapsar.

 

71.fasılın 5 numaralı notu ve bu Bölümün 5 numaralı not hükmüne göre adi metal alaşımları aşağıda yazılı şekilde sınıflandırılır:

 

(1)     Adi metallerin kıymetli metallerle alaşımları.

Alaşım ağırlığına göre %2'den az kıymetli metal (altın, gümüş ve platin) bulunan alaşımlar adi metal alaşımı olarak sınıflandırılırlar. Adi metallerin kıymetli metallerle olan diğer alaşımları 7l.Fasılda yer alır.

(2)       Adi metallerin alaşımları.

Bu alaşımlar adi metallerden ağırlık itibariyle hangisi fazla ise onun rejimine tabi tutulurlar. Ancak ferro alyajlar (72.02 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız) ve bakırın ön alaşımları (kupro alyajlar) (74.05 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız) bu hükmün dışındadır.

(3)       Bu bölümde yer alan adi metallerin metal olmayan unsurlarla veya 28.05 pozisyonunda yer alan metallerle olan alaşımları.

Bu bölümdeki adi metallerin toplam ağırlığı diğer elementlerin toplam ağırlığına eşit veya fazlaysa bunlar bu bölümün adi metal alaşımları olarak sınıflandırılır. Aksi takdirde, bu alaşımlar genellikle 38.24 pozisyonunda yer alırlar.

(4)       Sinterlenmiş karışımlar, eritme işlemiyle elde edilen heterojen nitelikli karışımlar (sermetler hariç) ve intermetalik bileşimler.

Sinterlenmiş metal tozlarının karışımları ve eritme suretiyle elde edilmiş heterojen nitelikli karışımlar da alaşım olarak işlem görürler (sermetler hariç). Metal hurdalarının eritilmesi suretiyle elde edilen çeşitli kompozisyonlardaki külçeler de eritme suretiyle elde edilen heterojen karışımlara dahildir.

Sinterlenmemiş metal tozların karışımlarının Tarifedeki yerleri bu Bölümün 7 numaralı Not hükmüne göre tayin edilir (karma eşyalar için aşağıdaki (B) kısmına bakınız).

İki veya daha fazla adi metalden oluşan intermetalik bileşimler de alaşım olarak işlem görürler. İntermetalik bileşimler ile alaşımlar arasındaki esas farklılık, farklı atomların kristal kafes içinde yerleşimlerinin intermetalik bileşimlerde düzgün, alaşımlarda ise düzgün olmayan bir şekilde olmasıdır.

 

(B) ADİ METALDEN MAMUL EŞYALAR

 

Bu Bölümün 7 nolu Not hükmüne göre iki veya daha fazla adi metalden mamul eşya, ağırlık itibariyle diğer metallerin her birinden üstün olan metalden mamul eşya sayılır, ancak bu hükmün tatbikinde pozisyon metinlerinde aksine bir hüküm bulunmamalıdır (örn; bakır başlıklı gövdeleri demir veya çelik olan çivilerin bakır kısmı ağırlık itibariyle fazla olmasa dahi 74.15 pozisyonunda yer alır). Aynı kural, kısmen metal olmayan maddelerden yapılan eşyalara da uygulanır, ancak Genel Yorum Kurallarına göre eşyaya asıl niteliğini adi metal vermelidir.

 

Metallerin oranlarını bu kurala göre hesaplarken şunlar dikkate alınmalıdır:

(1)       Demir ve çeliğin tüm çeşitleri aynı metal olarak kabul edilir.

(2)       Alaşımın sınıflandırıldığı metalin alaşımı tamamıyle o metalden oluşuyor kabul edilir. (örn; bu itibarla pirinçten yapılan bir parça tamamiyle bakırdanmış gibi kabul edilir.)

(3)       81.13 pozisyonunda yer alan sermet tek bir adi metal olarak kabul edilir.

 

(C) AKSAM VE PARÇALAR

 

Genelde, mamul eşyanın aksam ve parçaları olduğu açıkça anlaşılanlar, bu aksam ve parçalara uygun pozisyonlarda sınıflandırılır.

Bununla beraber, müstakil olarak sunulan genel kullanıma (bu bölümün 2 nolu notunda tanımlandığı üzere) mahsus aksam ve parçalar, ait oldukları eşyanın aksam ve parçaları sayılmayıp, bu Bölümde kendilerine uygun pozisyonlara tabi tutulurlar. Bu kural örneğin, merkezi ısıtma radyatörleri için özel civatalar veya motorlu taşıtlar için yaylara uygulanır. Bu civatalar 73.22 pozisyonunda merkezi ısıtma radyatörleri için parça olarak değil, 73.18 pozisyonunda civata olarak sınıflandırılırlar. Bu yaylar ise, 87.08 pozisyonunda motorlu taşıt aksam ve parçası olarak değil, 73.20 pozisyonunda yay olarak sınıflandırılırlar.

 

*

*   *

 

Kol ve duvar saati yayları, bu Bölümün 2 (b) Not hükmüne göre bu Bölümden hariç tutulmuştur ve 91.14 pozisyonunda yer alır.

 

Bu Bölümün 1 numaralı Not hükmünde belirtilenlerden başka, aşağıda yazılı olanlar da bu Bölümün haricindedir:

(a)      Adi metallerin amalgamlar (28.53 pozisyonu)

(b)     Adi metallerin kolloidal haldeki süspansiyonları (genellikle 30.03 veya 30.04 pozisyonu).

(c)      Dişçi çimentoları ve diş doldurmaya mahsus diğer dolgular (30.06 pozisyonu)

(d)     Örneğin fotogravürde kullanılan hassas hale getirilmiş fotoğrafik metal levhalar (37.01 pozisyonu).

(e)      37.07 pozisyonunda yer alan fotoğrafçılıkta kullanılan flaş ışığı için maddeler).

(f)      Metalize iplikler (56.05 pozisyonu); bu tür ipliklerden veya metal tellerden dokunmuş, giyim, döşemecilik ve benzeri işlerde kullanılan mensucat (58.09 pozisyonu).

(g)     Metal tellerden işlemeler ve XI. Bölümde belirtilen diğer eşya.

(h)     Ayakkabı aksamı, 64. Faslın 2 nolu Not hükmünde belirtilenler hariç (özellikle ayakkabı koruyucuları, bağ deliği kapsülleri, ayakkabı  tokaları ve kopçaları) (64.06 pozisyonu).

(ij)    Metal paralar (71.18 pozisyonu).

(k)       Primer pilleri, primer bataryaları ve elektrik akümülatörlerinin döküntü ve hurdaları; kullanılmış primer pilleri, bataryaları ve elektrik akümülatörleri (85.48 pozisyonu).

             Metal telden fırçalar (96.03 pozisyonu).

 

FASIL 74

 

   BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA

 

Fasıl Notları.

1.-        Bu fasılda geçen tabirler aşağıda tanımlanmıştır:

(a)   Rafine bakır.

Ağırlık itibariyle en az % 99,85 bakır içeren metal; veya

Ağırlık itibariyle, diğer herhangi bir elementin miktarı aşağıdaki tabloda gösterilen oranları aşmamak kaydıyla en az % 97,5 bakır içeren metal:

 

TABLO - Diğer Elementler

 

 

Element

 

 

Ağırlık itibariyle oranlar (%)

Ag         Gümüş

As         Arsenik

Cd        Kadmiyum

Cr         Krom

Mg        Magnezyum

Pb         Kurşun

S           Kükürt

Sn         Kalay

Te         Tellür

Zn         Çinko

Zr          Zirkonyum

Diğer elementlerin her biri(*)

 

0.25

0.5

1.3

1.4

0.8

1.5

0.7

0.8

0.8

1

0.3

0.3

   (*) Diğer elementler, örneğin Al, Be, Co, Fe, Mn, Ni, Si.

 

(b)    Bakır alaşımları.

Bakırın ağırlık itibariyle diğer elementlerin her birinden fazla olduğu, rafine olmayan bakır dışındaki metalik maddelerdir. Ancak:

(i)                 Diğer elementlerin en az biri ağırlık itibariyle yukarıdaki tabloda belirtilen oranlardan fazladır; veya

(ii)               Ağırlık itibariyle diğer elementlerin toplam oranı % 2,5'i geçer.

   (c) Bakırın ön alaşımları (kuproalyajlar). 

İçinde diğer elementlerle  birlikte  ağırlık  itibariyle  %  10'dan  fazla bakır bulunan ve işlenmeye elverişli olmayıp diğer alaşımların hazırlanmasında katkı maddesi olarak veya demir dışı metallerin metalurjisinde  deoksidan,  desülfüran  maddeleri  olarak  veya  benzeri amaçlarla kullanılan alaşımlardır. Bununla beraber, ağırlık itibariyle %15 den fazla fosfor içeren bakır fosfor, 28.53 pozisyonuna girer.

   (d) Çubuklar.

Bunlar, enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca daire, oval, dikdörtgen (kare dahil) ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde ve aynı olan (karşılıklı iki kenarı konveks eğriler, diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan "yassılaştırılmış daireler" ve "şekli değiştirilmiş dikdörtgenler" dahil) haddeleme, ekstrüzyon, çekme veya dövme suretiyle elde edilmiş, rulo halinde olmayan içi dolu ürünlerdir. Enine kesiti kare, dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde  olan  ürünlerin  köşeleri  bütün  uzunlukları boyunca yuvarlatılmış olabilir. Enine kesiti dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde olan ("şekli değiştirilmiş  dikdörtgenler" dahil) ürünlerin kalınlığı, genişliğinin onda birini geçer. Bu tanıma aynı boyut ve şekillerde olup,  imalat sonrasında işleme (basit bir yüzey temizleme veya kenar düzeltme işlemiyle yapılandan başka olan) tabi tutulmuş,  döküm veya sinterleme ile imal edilmiş ürünler de dahildir. Ancak bu işlem sonucunda elde edilen ürünler, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmalıdır.

Bununla beraber filmaşin, ince boru vs. haline getirmeye mahsus, sadece makinalara  girişlerini  kolaylaştırmak  için  uçları  sivrilmiş veya başka şekilde  işlenmiş  tel  çubuklar  (Wire-bars)  ve  kütükler,  74.03 pozisyonuna dahil işlenmemiş bakır sayılır.

      (e)Profiller.

Bunlar, çubuk, tel, sac, şerit, yaprak, ince ve kalın boru tanımlarından herhangi birine uymayan, enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca aynı olan, haddeleme, ekstrüzyon, çekme, dövme veya şekil verme suretiyle elde edilmiş rulo halinde veya rulo halinde olmayan ürünlerdir. Bu tanıma aynı şekillerde olup, imalattan sonra basit bir yüzey temizleme veya kenar düzeltme işleminden daha ileri bir işleme tabi tutulmuş döküm veya sinterleme ile imal edilmiş ürünler de dahildir. Ancak bu işlem sonucunda elde edilen ürünler, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmalıdır.

       (f)Teller.

Enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca daire, oval, kare, dikdörtgen, ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde ve aynı olan (karşılıklı  iki  kenarı  konveks  eğri,  diğer  iki  kenarı  düz,  eşit uzunlukta  ve  paralel  olan  "yassılaştırılmış daireler" ve "şekli değiştirilmiş dikdörtgenler" dahil) haddeleme, ektrüzyon veya çekme suretiyle elde edilmiş rulo halinde içi dolu ürünlerdir. Enine kesitleri; kare, dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde olan ürünlerin köşeleri bütün  uzunlukları  boyunca  yuvarlatılmış  olabilir. Enine kesitleri  dikdörtgen  şeklinde  ("şekli  değiştirilmiş  dikdörtgenler" dahil) olan bu gibi ürünlerin kalınlığı, genişliğinin onda birini geçer.

  (g)Levhalar, saclar, şeritler ve yapraklar 

Bunlar, enine kesitleri dikdörtgen (kare hariç), köşeleri yuvarlatılmış olsun olmasın (karşılıklı iki kenarı konveks eğri ve diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan "şekli değiştirilmiş dikdörtgenler" dahil), her yeri aynı kalınlıkta, rulo halinde veya rulo halinde olmayan yassı ürünlerdir (74.03 pozisyonundaki işlenmemiş ürünler hariç). Bu ürünler:

- Kalınlıkları genişliklerinin onda birini geçmeyen, dikdörtgen şeklinde (kare dahil)

- Boyutları ne olursa olsun, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmaları şartıyla, kare veya dikdörtgenden başka şekilde bulunurlar.

74.09 ve 74.10 Pozisyonları, diğerleri meyanında, üzerlerinde motifler bulunan (yiv, çubuk, kare, damla, düğme ve baklava gibi) ve delinmiş, oluklanmış, parlatılmış veya kaplanmış sac, şerit ve yapraklara, tarifenin başka pozisyonlarına giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmaları şartıyla, uygulanır.

(h) İnce ve kalın borular.

Bunlar, bütün uzunlukları boyunca sadece bir adet kapalı boşluk ile beraber, daire, oval, dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şekillerindeki enine kesitleri ve et kalınlıkları aynı olan, rulo halinde veya rulo halinde olmayan içi boş ürünlerdir. Enine kesitleri, dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde olup, bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış köşeleri bulunabilen ürünler de, iç ve dış enine kesitleri birleşik merkezli, aynı şekil ve aynı kullanıma mahsus olmaları şartıyla ince ve kalın boru sayılırlar. Enine  kesitleri yukarıda belirtilen şekillerde olan ince ve kalın borular, parlatılmış, kaplanmış, diş açılmış, çekiçle dövülerek şekil verilmiş, genişletilmiş, konik şekilde olabileceği gibi, flanş, bilezik veya halka ile donatılmış olabilir.

 

o

o     o

 

Altpozisyon Notu.

1.-  Bu fasılda adı geçen tabirler aşağıda tanımlanmıştır:

(a) Bakır, çinko esaslı alaşımlar (prinç)

Bunlar diğer elementlerle birlikte olsun olmasın bakır ve çinko alaşımlarıdır. Diğer elementler, bulunduğu takdirde:

-          Çinko, ağırlık itibariyle bu elementlerin her birinden fazladır;

-          Nikel oranı ağırlık itibariyle % 5'den azdır. ((bakır-nikel-çinko (nikel gümüşleri) esaslı alaşımlara bakınız));

-          Kalay oranı ağırlık itibariyle % 3'den azdır. ((bakır-kalay  esaslı alaşımlara (bronz) bakınız)).

(b) Bakır-kalay esaslı alaşımlar (bronz)

Bunlar, diğer elementlerle birlikte olsun olmasın, bakır ve kalay alaşımlarıdır. Diğer elementlerin bulunması halinde kalay oranı ağırlık itibariyle diğer elementlerin her birinden fazladır. Bununla birlikte, kalay oranı % 3 veya daha fazla olduğu takdirde çinko oranı ağırlık itibariyle kalaydan fazla olabilir, fakat % 10'dan az olmalıdır.

(c) Bakır-nikel-çinko esaslı alaşımlar (nikel gümüşler)

Bunlar; diğer elementlerle birlikte olsun olmasın bakır, nikel ve çinko alaşımlarıdır. Nikel oranı ağırlık itibariyle % 5 veya daha fazladır. ((bakır-çinko esaslı alaşımlara (pirinç) bakınız).

(d) Bakır-nikel esaslı alaşımlar

Bunlar, diğer elementlerle birlikte olsun olmasın fakat her halükarda ağırlık itibariyle % 1'den fazla olmayan çinko içeren bakır ve nikel alaşımlarıdır. Diğer elementler bulunduğu takdirde nikel ağırlığı itibariyle diğer elementlerin her birinden fazladır.

 

                             GENEL AÇIKLAMALAR

 

Bu Fasıl, bakır ve alaşımları ile bakırdan mamul bazı eşyayı içine almaktadır.

Bakır, çeşitli bakır cevherlerinden  (26.03  pozisyonunun  Açıklama  Notuna bakınız) elde edilebildiği gibi, tabii haldeki madenlerden işlenerek veya döküntü ve hurdaların geri kazanılmasıyla da elde edilir.

Bakır, toz haline getirilmiş ve konsantre edilmiş cevherin, gerektiğinde fazla sülfürü geriye atması için kavrulduğu ve bakır matları veya regulus üretmek için bir fırında eritildiği bir “kuru çıkarma” işlemiyle kendi sülfür cevherlerinden geri kazanılır

Bazı hallerde konsantre olmuş cevher, ön bir kavrulmaya tabi tutulmaksızın, bir hava ya da oksijen fırınında eritilir.

Elde edilen bakır matları, bünyesindeki demir ve sülfürün giderilmesi ve "bilister bakırının" elde edilmesi için (kabarcıklı ve pürüzlü bir yüzeyi olduğu için bilister bakırı diye anılır), bir çevirici içinde işleme tabi tutulur. Bilister bakırı, dönüşümlü (uzun alevli) fırınlarda arıtılarak ateşte arıtılmış bakır elde edilir. Gerekli olduğu hallerde ise elektroliz  yöntemiyle  yapılan ikinci bir arıtma işlemine tabi tutulabilir.

Oksit cevherleri ile diğer belirli cevherler ve aynı zamanda bazı kalıntılar için yaş işleme yöntemi (filtre etme) kullanılır (74.01 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız).

 

*

*   *

 

Bakır, çok kolay dövülebilen ve şekil verilebilen bir metaldir; gümüşten sonra en iyi ısı ve elektrik iletkenidir. Genellikle saf halde, özellikle tel halinde elektrikte, tabaka veya levhalar halinde soğutucu eleman olarak kullanılır fakat esas olarak genel amaçlarla alaşım halinde kullanılır.

*

*   *

 

XV. Bölümün 5 No.lu not hükümleri gereğince (bu bölümün Genel Açıklama Notuna bakınız), bakır ile birlikte tarifelendirilecek olan bakır esaslı metal alaşımları şunlardır:

 

(1)          Bakır-çinko esaslı alaşımlar (pirinç) (1 (a) pozisyon notuna bakınız). Bunlar, değişik oranlarda bakır ile çinkodan oluşan alaşımlar olup, örneğin; pirinç birçok işlemlerde ve tombak (altın kaplama metal) denilen türü ise taklit mücevherci eşyası ve fantazi (süs) eşyası yapımında kullanılır.

Az miktarda diğer elementler içeren bakır-çinko alaşımları kendine has özelliklere sahip özel pirinçleri oluştururlar. Demir, alüminyum, silikon ve kurşunlu pirinçlerin yanı sıra, gemi inşasında kullanılan yüksek dirençli pirinçler (bunlar genellikle manganez bronzu olarak bilinir) de özel pirinçlere dahildir.

 

(2)          Bakır-kalay esaslı alaşımlar (bronz) (1 (b) alt pozisyon notuna bakınız). Bunlar, bazen kendilerine özel nitelikler kazandıran elementleri de ihtiva ederler. Bozuk para yapımında kullanılan bronzlar; dişli, mil yatağı ve diğer mekanik parçalar için kullanılan sert bronz; çan bronzu, büst bronzu; mil yatakları için kullanılan kurşunlu bronz; filtrelerin, ekranlar için örgü tül ve yay yapımında kullanılan fosforlu bronz (veya deokside bronz), bu tür bronzlara dahildir.

 

(3)          Bakır-nikel-çinko esaslı alaşımlar (nikel gümüşler) (1 (c) alt pozisyon notuna bakınız). Bunların paslanmaya karşı direnci yüksek ve gerilim gücü fazladır. Esas olarak telekomünikasyon donanımlarında kullanılırlar (özellikle telefon sanayisinde). Enstrüman  parçaları  için  malzeme  yapımı, musluklar, yüksek kaliteli boru  tesisatı hırdavatı, film  tutucu  aletleri, mengeneler, yaylar, kollektörler, kaplar, vb. gibi elektrik sanayisinde değişik yerlerde, süs ve mimari metal işlerinde, kimyasal  araçlarla,  gıda işleme araçlarında, vb.  diğer kullanım yerlerine  dahildir. Bu  alaşımların bazı dereceleri sofra eşyası vb. üretiminde de kullanılır.

 

(4)          Bakır-nikel esaslı alaşımlar (kupro-nikel) (1 (d) alt pozisyon notuna bakınız). Bunlar, çoğunlukla az miktarlarda alüminyum veya demir ihtiva etmektedir. Deniz suyunun paslandırma etkisine karşı dayanıklı olan bir alaşım gurubunu teşkil ederler ve bu yüzden  gemi inşasında  ve  denizcilikte, özellikle kondansatörler veya boru işleri için, ve madeni paralar ya da elektrik rezistörlerinin üretiminde kullanılmaktadır.

 

(5)          Alüminyum-bronz. Esasen alüminyum ile bakırdan oluşmakta ve yüksek dayanıklılık özellikleri, korozyona karşı direnç ve sertliğin önemli faktörler olduğu mühendislik alanlarında kullanılmaktadır.

 

(6)          Berilyum-bakır (bazen berilyum bronzu olarak da bilinir). Esasen berilyum ile bakırdan oluşmakta ve sertliği, korozyona yüksek dayanıklılığı ve direnci sebebiyle değişik yay  çeşitlerinde, plastikler  için  kalıp olarak,  direnç kaynak elektrotları olarak ve kıvılcımlayıcı özelliği olmayan aletler için kullanılır.

 

(7)          Bakır-silikon. Esasen bakır ve silikondan meydana gelmekte olup, yüksek dayanıklılığa ve korozyona karşı dirence sahiptir. Bunlar, örneğin; depolama tanklarının, cıvataların ve cıvata gibi iki nesneyi birbirine bağlamak için kullanılan aletlerin üretiminde kullanılır.

 

(8)          Krom-bakır. Esas olarak direnç kaynak elektrotlarında kullanılmaktadır.

 

*

*   *

Bu Fasıl aşağıdakileri kapsar:

(A)     Bakır matları ve bakır metalürjisinin diğer ara ürünleri ve işlenmemiş bakır ile bakır döküntü ve hurdaları (74.01 ila 74.05 pozisyonları).

(B)      Bakırdan ince tozlar ve pullar (74.06 pozisyonu).

(C)      74.03 pozisyonunda yer alan bakırın haddelenmesi, kalıplanması, çekilmesi ve dövülmesi işlemleriyle elde edilen ürünler (74.07 ila 74.10 pozisyonları).

(D)     74.11 ila 74.18 pozisyonlarında yer alan çeşitli eşya ile 74.19 pozisyonunda yer alan bakırdan diğer eşya. 74.19 pozisyonu, 82 veya 83 üncü Fasılda yer alanlar ile XV. Bölümün 1 numaralı notu kapsamında kalanlar veya tarifenin başka bir yerinde daha belirli şekilde yer almış bulunanlar hariç olmak üzere bakırdan mamul bilimum diğer eşyayı içine alır.

 

Bakırdan ürünler ve bakırdan eşya, metalin görünüşünü veya özelliklerini iyileştirmek amacıyla, sık sık çeşitli işlemlere tabi tutulur. Bu işlemler, genellikle 72'inci Faslın Genel Açıklama notunda belirtilen türden olup, eşyanın tarifelendirilmesini etkilemez.

 

*

*   *

Karma eşyanın, özellikle hazır eşyanın sınıflandırılmasına ilişkin esaslar XV. Bölümün Genel Açıklama notunda belirtilmiştir.

 

 

 

74.01 -      BAKIR MATLARI; ÇÖKTÜRÜLMÜŞ BAKIR (TERSİP

                 BAKIR).

 

 (A) Bakır matları.

Bakır matları, önceden kavrulmuş bakır sülfür cevherlerinin eritilmesi suretiyle elde edilir. Bu işlem, bakır sülfürün mat yüzeyinde bir cüruf oluşturan diğer metaller ile gangtan ayrışmasını sağlar. Matlar, esasen bakır sülfürün demir sülfürle karışımından oluşur ve genellikle siyah veya esmer granüller (eritilmiş matın suya dökülmesiyle elde edilir) veya donuk, metalik bir görünüme sahip ham kütleler halinde bulunur.

 

(B) Çöktürülmüş bakır (tersip bakır).

Çöktürülmüş bakır (tersip bakır), tersip (semantasyon) yöntemiyle, yani kavrulmuş bazı cevher ve bakır içeren atıkların özütlenmesi ile oluşan sulu çözeltiye demir ilavesiyle elde edilen bir üründür. Bu işlem sonucunda oksitler ile suda çözünmeyen saflık bozucu maddeler ihtiva eden siyah toz oluşur. Bu toz, bazen kokmayan boya ve tarımsal mantar ilaçlarında kullanılır ancak, daha çok bakır matı üretmek için fırınlara sürülen malzemeye ilave edilir.

Çöktürülmüş bakır, 74.06 pozisyonunda yer alan ve saflık bozucu maddeler ihtiva etmeyen bakır tozu ile karıştırılmamalıdır.

 

 

 

74.02 -   RAFİNE  EDİLMEMİŞ  BAKIR;  ELEKTROLİTİK  RAFİNE  İÇİN BAKIR ANOTLARI.

 

Bu pozisyon aşağıda belirtilenleri kapsar:

(1)         Siyah bakır. Okside bakır cevherlerinin veya saf olmayan bakır hurdalarının genellikle maden eritme ocaklarında eritilmesi ile elde edilen saf olmayan bakırdan oluşur. Bakır oranı büyük oranda değişiklik göstermekte olup, genellikle ağırlık itibarıyla yaklaşık olarak % 60 ile %85 aralığındadır.

(2)         Blister bakır. Erimiş bakır matının içinden hava geçirilmesiyle üretilen saf olmayan  bakırdan  oluşur. Dönüşüm işlemi sırasında sülfür, demir  ve  diğer saflık bozucu maddeler okside edilir. Bakır muhtevası normal olarak ağırlık itibariyle % 98 dolayındadır.

(3)         Elektrolitik rafine için bakır anotlar. Tam eritmeyle kısmen arıtılmış bakır, elektroliz yöntemiyle daha fazla arıtma  için  anot  olarak  döküm  yapılır.  Bu  anotlar elektrolitik arıtım tanklarına asmak için genellikle iki uzantısı bulunan kalın dilimler halindedir. Bunları elektro bakır kaplamada kullanılan anotlarla karıştırmamak gerekir (74.19 pozisyonu).

 

 

 

74.03 -      RAFİNE EDİLMİŞ BAKIR VE BAKIR ALAŞIMLARI (HAM).

 

   - Rafine edilmiş bakır

 

7403.11 --  Katotlar ve katot parçaları

 

7403.12 --  Tel çubukları (wire bars)

 

7403.13 --  Kütükler

 

7403.19 --  Diğerleri

 

   - Bakır alaşımları

 

7403.21 --  Bakır-çinko esaslı alaşımlar (pirinç)

 

7403.22 -- Bakır-kalay esaslı alaşımlar (bronz)

 

7403.29 -- Diğer bakır alaşımları (74.05 pozisyonundaki ön alaşımlar

                 (kupro alyajlar) hariç)

 

Bu pozisyon, sırasıyla fasıl notu 1 (a) ve 1 (b)'de tanımlandığı gibi işlenmemiş rafine edilmiş bakır ile bakır alaşımlarını kapsar.

Ağırlık üzerinden en az % 99.85 bakır ihtiva eden rafine edilmiş bakır, elektrolitik arıtma, elektrolitik ekstrasyon, kimyasal arıtma ya da ateşle arıtma yöntemleriyle elde edilir. Rafine edilmiş diğer bakırlar  (ağırlık itibariyle en az % 97.5 bakır ihtiva edenler) normal olarak, yukarıda belirtilen rafine edilmiş bakırın fasıl notu 1 (a)'da yer alan tabloda gösterilen maksimum limitler dahilinde diğer bir ya da daha çok elementle alaşım yapılmasıyla üretilir.

Rafine edilmiş bakır yeniden eritilmeye mahsus (alaşım için) külçe, külçe çubuklara veya tel çubuklara ya da haddelemeye mahsus kalın dilimlere, çubuklara (dairesel kesite sahip olanlar da dahil); haddeleme,  germe,  dövmeye  mahsus plakalar, tabakalar, şeritler, teller, tüpler ve  diğer ürünler  halinde  döküm yapılır.

Elektrolitik yöntemle rafine edilmiş bakır, bazen, elektrolitik arıtma tankının içinde bulunan başlatma levhalarına tutturulmasını, tamamen kesilmesini ya da bölümlere ayrılmasını sağlayan iki tane çengeli bulunan katot biçiminde sunulur.

Rafine edilmiş bakır, esasen alaşım için kullanılacak olan ve bazen de toz halinde öğütülmeye mahsus küçük gülle halinde de bulunabilir. Bakır tozlar ile pullar ise 74.06 pozisyonunda yer alır.

Bu pozisyon, ayrıca kalıp ve sinterize edilmiş dilimleri, çubukları, sırıkları, külçeleri, vb. içine alır. Şu şartla ki bunların üretildikten sonra daha ileri işlemler görmemiş olması gerekir. Bununla birlikte, basit düzeltme ya da derecelendirme (büyük oranda bakır oksitten oluşan yüzeyi temizlemek için) veya traşlama, yontma, öğütme, vb. döküm hatalarını gidermek ya da bir yüzden makine ile işlemek (kalite kontrolü için) gibi işlemler bu şartın haricinde kalır.

Sinterlenmiş ürünler, bakır tozlarından, bakır alaşımları tozlarından, diğer metal tozlarıyla karışım halinde olan bakır tozlarından presleme (yoğunlaştırma), sinterleme (metalin erime ısısından daha düşük uygun bir dereceye kadar ısıtma) yöntemleriyle elde edilir. Sinterleme aşamasındaki ürünler delikli ve az dayanıklıdır ve normalde uygun yoğunluğa ulaşmak üzere haddeleme,  germe,  dövme v.b. işlemlerine tabi tutulur. Bu halde haddelenmiş,  vb. ürünler bu pozisyon haricindedir (örneğin; 74.07, 74.09 pozisyonları).

Makinaya girişlerini (örneğin; tel çubuk veya borular haline çevirmek için) kolaylaştırmak üzere uçları inceltilmiş ya da basitçe işlenmiş halde olan tel çubuklar da bu pozisyona dahildir.

Üretildikten sonra daha ileri işlemler hakkındaki yukarıda belirtilen şartlar saklı kalmak kaydıyla, bu pozisyonda yer alan döküm çubukları özellikle aşağıdakileri içerebilir:

(1)        Boyu genellikle 1 m.’yi geçmeyen ve yuvarlak, kare ya da çokgenli kesite sahip olan, özel kalıplara hatasızca dökülmüş ürünler (bunlar bazen "jets" olarak bilinir).

(2)        Eritilmiş metalin hızla katılaştırıldığı yer olan su ile soğutulan kalıba bu metalin sürekli dökülmesi işlemiyle elde edilen daha uzun ürünlerdir.

"Jetsler" ile sürekli dökümle elde edilen döküm çubuklarının her ikisi de genellikle haddelenmiş, gerilmiş ya da kalıplanmış çubuklar gibi aynı amaçlar için kullanılır.

 

 

 

74.04 -     BAKIR DÖKÜNTÜ VE HURDALARI

 

72.04 pozisyonunun Açıklama Notundaki döküntü ve hurdalara ilişkin hükümler, gerekli değişiklik yapılarak, 26.20 pozisyonundaki bakırlı cüruf, kül ve kalıntılar hariç bu pozisyon için de geçerlidir.  Bakırın çekilmesi sırasında oluşan ve genellikle çekme işlemi sırasında kullanılan yağlayıcı maddelerle karışık bakır tozlarından oluşan bakır döküntüleri, bu pozisyonda yer alan bakır döküntülerine dahildir.

 

Yeniden eritilmiş bakır döküntü ve hurdalarından elde edilen külçeler veya benzeri işlenmemiş döküm formları bu pozisyon haricindedir (74.03 pozisyonu).

 

 

 

74.05 - BAKIRIN ÖN ALAŞIMLARI (KUPRO ALYAJLAR).

 

Bakırın ön alaşımları, bu Faslın 1 (c) notunda tarif edilmiştïr.

Bu fasılda yer alan bakırın ön alaşımları içinde ağırlık itibariyle diğer elementlerle birlikte % 10'dan fazla bakır içeren alaşımlardır. Bunlar, kompozisyonları nedeniyle normal metal işlemleri için çok kırılgandır. Bunlar, bu nedenle, ya pirinç, bronz, alüminyum-bronz veya bunlardan daha yüksek erime noktasına sahip elementler (örneğin; alüminyum, kadmiyum, arsenik, magnezyum) ya da füzyon sıcaklığında süblime olan elementlerin hazırlanmasında dezoksidan,  desülfüran olarak veya benzeri amaçlar için kullanılan alaşımlardır (örneğin kalsiyum).

Bakır, diğer elementler için çözücü ya da seyreltici olarak etki eder ve ön alaşımların erime noktalarını düşürmek veya oksitlenme ya da süblimleştirme etkilerini azaltmak için uygun miktarda bulunmalıdır. Bununla beraber, bakır oranı çok fazla olması durumunda, bu metal eklendiği alaşımın içindeki diğer elementleri uygun olmayan şekilde seyreltir. Bu ürünler içindeki bakır miktarı genellikle % 30 ile 90 arasında değişmekte olup, özel durumlarda bu limitleri aşabilmektedir.

Herhangi bir oranda bakır ve nikelden oluşan alaşımlar kupro-alyaj olarak kullanılmak maksadıyla imal edilmiş bulunsalar dahi bu pozisyon haricinde kalır. Çünkü bakır ve nikelden alaşımları istenilen tüm oranlarda kolaylıkla dövülebilir niteliktedir. Diğer alaşımlar, örneğin bakır-manganez ve bakır-silisyum alaşımları, içerdikleri unsurların oranlarına göre dövülmeye elverişli olabilir veya olmayabilir. Bu gibi durumlarda bu pozisyon sadece dövülmeye elverişli olmayan alaşımları kapsar.

Bu şartlara göre bu pozisyonda yer alabilecek türden olan ön alaşımlar şunları kapsar: Bakır-alüminyum, bakır-berilyum, bakır-bor, bakır-kadmiyum, bakır-krom, bakır-demir, bakır-magnezyum, bakır-manganez, bakır-molibden, bakır-silikon, bakır-titenyum veya bakır-vanadyum.

Bu pozisyonda yer alan ön alaşımlar genelde kolay kırılan küçük külçeler, dilimler, gevrek çubuk ve levhalar veya küçük taneler halinde olup, kaba döküm ürünlerinin görünüşündedir.

Ağırlık itibariyle % 15'den fazla fosfor içeren bakır fosforit (bakır fosfor) 28.53 pozisyonunda yer alır.

 

 

74.06 -     BAKIR TOZLARI VE BAKIRDAN İNCE PULLAR.

 

7406.10 -    Pul bünyeli olmayan tozlar

 

7406.20 -    Pul bünyeli tozlar; ince pullar

 

Bu pozisyon, 74.01 pozisyonunda yer alan siyah toz olan çöktürülmüş bakır (tersip bakır) hariç, XV. Bölümün 8 (b) notunda tarif edilen bakır tozlarını ve bakırdan pulları içine alır. XV. Bölümün 7 numaralı not hükümleri saklı kalmak kaydıyla, diğer adi metallerin tozları ile karışım halinde bulunan bakır tozları da bu pozisyona dahildir (örneğin; bakır ile kalay tozlarının basit bir karışımı olan "bronz toz").

Bakır tozları, esas olarak elektrodepozüsyonla (yani erimiş haldeki metalin basınçlı su, su buharı, hava veya diğer gazların içine püskürtülmesi suretiyle) veya atomizasyon yoluyla elde edilir.

Yukarıda belirtilen iki ana işleme ek olarak bakır tozları iyice ayrışmış oksitlerin gazlarla indirgenmesi yöntemiyle, çözeltilerden çökelti elde edilmesi ya da katı püskürtme metoduyla da daha küçük bir ölçekte elde edilebilir. Pul bünyeli tozlar ve pullar genellikle yaprakların öğütülmesiyle üretilir. Pullu yapı çıplak gözle görülebilir ya da bakırdan pulların görülmesi için büyüteç, bakırdan gerçek tozlar için ise mikroskop kullanılır.

Tanecik büyüklüğü ve şekilleri üretim metoduna göre değişir (az veya çok düzensiz, küresel, yuvarlak veya pullu olabilir).  Pul bünyeli tozlar genellikle cilalanır ve üzerlerinde cilalama sırasında kullanılan yağlı veya mumlu maddelerin (örneğin; stearik asit veya parafin mumu) izlerini taşıyabilir.

Tozlar yoğunlaştırılarak ve sinterlenerek mil yatağı ve diğer teknik parçalara dönüştürmek için kullanılır. Ayrıca, bunlar, özel çimentoların (yapıştırıcıların) imalinde kimyasal ve metalurjik unsurlar olarak lehim ve kalay işleri için, elektro kaplama temelinde metalik olmayan yüzeylerin kaplanmasında vb. kullanılırlar. Pullar ise esasen boya ve mürekkep imalinde metalik, pigment olarak kullanılırlar.  Pullar,  örneğin; yapışacakları vernikli bir yüzeye üfürülmek suretiyle direkt olarak metalik renk verici madde olarak kullanılırlar.

 

Bu pozisyon aşağıdakileri kapsamaz:

(a)        Boyaların hazırlanmasında kullanılan ve bazen "altın" veya "bronzlar" diye bilinen fakat gerçekte kimyasal bileşiklerden (bazı antimon tuzları veya kalay sülfür, vb.) olan bazı tozlar (Fasıl 28 veya müstahzar boya durumunda ise Fasıl 32).

(b)        Boya, renk verici madde olarak ya da benzeri şekilde hazırlanmış tozlar ve pullar (örneğin; diğer renk verici maddelerle birlikte hazırlanmış veya bir çözücü veya birleştirici ile birlikte süspansiyon,  dispersiyon veya hamur halinde hazırlanmış (Fasıl 32)).

(c)        74.03 pozisyonunda yer alan bakır taneleri.

(d)       Bakır yapraktan kesilmiş pullar (spangle) (83.08 pozisyonu).

 

 

 

74.07 -     BAKIR ÇUBUKLAR VE PROFİLLER.

 

7407.10 -    Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

      -  Bakır alaşımlarından olanlar

 

7407.21 --     Bakır-çinko esaslı alaşımlardan (pirinç)

 

7407.29 --     Diğerleri

 

Çubuklar bu faslın 1 (d) notunda ve profiller 1 (e) notunda tanımlanmıştır.

Bu pozisyonda yer alan ürünler, genellikle haddeleme, ekstrüzyon veya çekme ve aynı zamanda dövme ile de (pres veya çekiçle) elde edilebilir. Bunlar sonradan soğuk çekme (tavlamadan sonra gerekliyse ), uzatma veya diğer işlemler ile soğuk olarak finisaj işlemine tabi tutulabilmekte ve bu işlemler kalibreli ve daha düzgün bir ürün elde edilmesini sağlamaktadır. Bu ürünler ayrıca delme, bükme, burma, ondüle etme, vb. gibi bir işçilik görmüş de olabilir. Şu kadar ki, bu gibi işçilik görmüş olanların diğer pozisyonlarda yer alan eşya niteliğini almamış olması gerekir. Ekstrüzyon yöntemiyle elde edilen kanatlı ince ve kalın borular dahil olmak üzere içi boş profiller de yine bu pozisyonda yer alır. Bununla beraber, kaynak yapılarak, vb. yöntemlerle kanatları eklenmiş bulunan tüpler ile borular bu pozisyonda yer almaz (genellikle 74.19 pozisyonu).

Döküm yoluyla elde edilen çubuklar ("jets" diye adlandırılanlar ve sürekli döküm boruları dahil) ile sinterleme yoluyla elde edilen çubuklar 74.03 pozisyonunda yer alır. Şu kadar ki, bunların üretildikten sonra basit düzeltme ve derecelendirme gibi işlemler dışında daha ileri derecede işlem görmemiş olması şarttır.

Makinaya girişlerini (örneğin; tel çubuk veya borular haline getirmek için) kolaylaştırmak üzere uçları inceltilmiş veya basitçe işlenmiş tel çubuklar 74.03 pozisyonunda sınıflandırılmıştır.

 

 

 

74.08 -     BAKIR TELLER

 

  -  Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

7408.11 --   Enine kesitinin en geniş yeri 6 mm.yi geçenler

 

7408.19 --   Diğerleri

 

   -  Bakır alaşımlarından olanlar

 

7408.21 --   Bakır-çinko esaslı alaşımlardan olanlar (pirinç)

 

7408.22 --   Bakır-nikel esaslı alaşımlardan (kupro-nikel) veya bakır-nikel-

                    çinko esaslı alaşımlardan (nikel gümüşleri)

 

7408.29 --  Diğerleri

 

1 (f) Fasıl notu teli tanımlamaktadır.

Teller, haddeleme, ekstrüzyon veya çekme yoluyla elde edilmekte olup rulo halinde bulunurlar 74.07 pozisyonunun açıklama notunun ikinci paragrafı, gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir.

 

Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir:

(a)        Cerrahi dikişlerde kullanılan steril bronz tel (30.06 pozisyonu)

(b)       56.05 pozisyonunda yer alan metal tellerden mürettep iplik.

(c)        Metal tellerle mürettep sicim ve kordonlar (56.07 pozisyonu).

(d)       Tel halatlar, kablo ve 74.13 pozisyonundaki diğer eşya.

(e)        Yalnızca üzerleri kaplanmış kaynak elektrotları, vb. (83.11 pozisyonu).

(f)        İzole edilmiş elektrik tel ve kabloları (emaye kaplanmış teller dahil) (85.44 pozisyonu).

(g)       Müzik aletlerine mahsus teller (92.09 pozisyonu).

 

 

 

74.09 -     BAKIR SACLAR, LEVHALAR, YAPRAKLAR VE ŞERİTLER (KALINLIKLARI 0,15 mm.yi GEÇENLER)

 

 -   Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

7409.11 --     Rulo halinde olanlar

 

7409.19 --     Diğerleri

 

 -  Bakır-çinko esaslı alaşımlardan olanlar (pirinç)

 

7409.21 --     Rulo halinde olanlar

 

7409.29 --     Diğerleri

 

 -  Bakır-kalay esaslı alaşımlardan olanlar (bronz)

 

7409.31 --     Rulo halinde olanlar

 

7409.39 --     Diğerleri

 

7409.40 -    Bakır-nikel esaslı alaşımlardan (kupro-nikel) ve bakır-nikel-çinko esaslı alaşımlardan olanlar (nikel gümüşleri)

 

7409.90 -    Diğer bakır alaşımlarından olanlar

 

Bu pozisyon 1 (g) Fasıl notunda tanımlanan ve kalınlığı 0,15 mm.yi aşan ürünleri kapsar.

Levha ve plakalar, genellikle, 74.03 pozisyonundaki bazı ürünlerden sıcak veya soğuk haddeleme yoluyla elde edilir.  Bakır şeritler haddelenmek suretiyle veya levhaların uzunluğuna kesilmesiyle elde edilebilirler.

Bu tür bütün ürünler eğer işlenmişlerse (örneğin; biçim verilerek kesilmiş,  delinmiş, katlanmış, eğelenmiş, kanal açılmış, parlatılmış, kaplanmış, kabartılmış veya kenarları yuvarlatılmış) bu pozisyonda kalır. Şu kadar ki, bu işlemler dolayısıyla tarifenin başka pozisyonlarına dahil eşya niteliğini kazanmamış olmalıdırlar (1 (g) Fasıl notuna bakınız).

0,15 mm. olan kalınlık limitine kaplama maddesi (vernik, vb.) dahil bulunmaktadır.

 

Aşağıdakiler bu pozisyona dahil değildir:

(a) Kalınlığı 0,15 mm.yi aşmayan yapraklar (74.10 pozisyonu).

(b) Bakırdan metal depluvayye (74.19 pozisyonu).

(c) İzole edilmiş elektrik şeritleri (85.44 pozisyonu).

 

 

 

74.10 -     BAKIRDAN İNCE YAPRAK VE ŞERİTLER (BASKILI VEYA BASKISIZ VE KAĞITTAN, KARTONDAN, PLASTİK MADDELERDEN VEYA BENZERİ MADDELERDEN MESNETLER ÜZERİNE TESBİT EDİLMİŞ OLSUN OLMASIN) KALINLIKLARI (MESNETLERİ HARİÇ) 0,15 mm.yi GEÇMEYENLER

 

    -  Mesnetsiz olanlar

 

7410.11 --     Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

7410.12 --     Bakır alaşımlarından olanlar

 

     -  Mesnetli olanlar

 

7410.21 --     Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

7410.22 --     Bakır alaşımlarından olanlar

 

Bu pozisyon 1 (g) Fasıl notunda tanımlanan ürünlerden kalınlıkları 0,15 mm.yi geçmeyenleri içine alır.

Bu pozisyonda yer alan bakırdan yaprak ve şeritler, haddeleme, dövme veya elektrolizle elde edilen ve kalınlığı 0,15 mm.yi geçmeyen yaprak ve şeritlerdir. Bunların altın yaldız taklidinde, vb. kullanılanları çok ince ve dayanıksız yapraklar halinde olup,  genellikle kağıt aralarına yerleştirilmiş küçük defterler şeklinde hazırlanır.  Diğerleri ve örneğin süs eşyası yapımında kullanılanlar, taşıma veya nakil güvenliği bakımından veya müteakip işçilik ve işlemleri kolaylaştırmak amacıyla genellikle kağıttan, kartondan, suni plastik maddelerden veya benzeri maddelerden bir mesnet üzerine tespit edilmiş halde olur. Bu pozisyonda yer alan ince yaprak ve şeritler kabartmalı,  şekle göre kesilmiş  (dikdörtgen veya diğer şekillerde), delinmiş, kaplanmış (altın yaldızlı, gümüş yaldızlı, vernikli vs.) veya baskılı olabilir.

0,15 mm. olan kalınlık limitine kaplama maddesi (vernik, vb.) dahil bulunmakta ve fakat mesnetler (kağıt, karton, vb.) hariç kalmaktadır.

 

Aşağıdakiler bu pozisyona dahil değildir:

(a)        Istampacılık varakları (bloke edilmiş yapraklar olarak da bilinir). Bunlar, bakır tozunun jelatin, tutkal veya diğer yapıştırıcı maddelerle aglomore edilmesinden veya bakır tozunun kağıttan, plastikten veya diğer maddelerden bir mesnet üzerine tespit edilmesinden meydana gelmekte olup, kitap ciltleri, şapka astarları gibi eşya üzerine yazı ve işaretler basmakta kullanılır. (32.12 pozisyonu).

(b)       Baskılı bakırdan ince yaprak ve şerit etiketleri. Bunlar basılmaları halinde münferit eşyanın aksamlarını oluştururlar.(49.11 pozisyonu)

(c)        56.05 pozisyonunda yer alan metal tellerle mürettep iplik.

(d)       Kalınlığı 0,15 mm.yi aşan plakalar, levhalar ve şerit (74.09 pozisyonu).

(e)        Noel ağacı süsleri şeklinde hazırlanmış bakır yapraklar (95.05 pozisyonu).

 

 

 

74.11 -     BAKIRDAN İNCE VE KALIN BORULAR.

 

7411.10 -    Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

  -  Bakır alaşımlarından olanlar

 

7411.21 --   Bakır-çinko esaslı alaşımlardan olanlar (pirinç)

 

7411.22 --   Bakır-nikel esaslı alaşımlardan  (kupro-nikel)  veya bakır-

                    nikel-çinko esaslı alaşımlardan olanlar (nikel gümüşleri)

 

7411.29 --   Diğerleri

 

İnce ve kalın borular, 1 (h) Fasıl notunda tanımlanmaktadır.

73.04 ila 73.06 pozisyonunun Açıklama Notlarında verilen bilgi, gerekli değişiklikler yapılarak bu pozisyona giren eşyanın üretim tarzları ve pozisyonun kapsamı hakkında da geçerli bulunmaktadır.

Bakırdan ince ve kalın boruların çoğu dikişsizdir,  fakat bazen şeritlerin köşelerinin pirinç kaynağıyla veya kaynakla ya da diğer işlemlerle tutturulmasıyla yapılmış olabilir. Dikişsiz kalın ve ince borular genellikle, sıcak haddelenmiş veya bir kanaldan geçirilerek en son biçimini almış bir boru taslağının içinin oyulmasıyla ve metal çubuğun kalıptan çekilmesiyle üretilir. Bazı kullanımlar için tüp ve borular çekme işlemine tabi tutulmaksızın kalıptan çekme ile son biçimleri verilmiş olabilir.

Bakırdan ince ve kalın borular sanayide birçok işlerde (yani pişirmeye, ısıtmaya, soğutmaya, damıtmaya, rafine etmeye veya buharlaştırmaya, vb. mahsus cihazların imalinde) ve bina içinde ya da genel olarak su ve gaz ileten borular olarak kullanılır. Bakır alaşımından mamul yoğunlaştırma tüpleri, büyük oranda gemilerde, trafolarda kullanılır. Çünkü bunlar korozyona (özellikle tuzlu suya) karşı dayanıklıdır.

 

Bu pozisyon aşağıda yazılı olanları kapsamaz:

(a)        Ekstrüzyon yöntemiyle elde edilen kanatlı ince ve kalın borular ile içi boş profiller (74.07 pozisyonu).

(b)       Bakırdan boru teferruatı (74.12 pozisyonu).

(c)        Kanatları kaynakla, vb. ile tutturulmuş bulunan ince ve kalın borular (genellikle 74.19 pozisyonu).

(d)       Bakırdan eğilip bükülebilen borular (83.07 pozisyonu).

(e)        Diğer fasıllara dahil eşyanın aksamı halini almış ince ve kalın borular, örneğin, makina ve cihazların aksamını teşkil edenler (Bölüm XVI).

 

 

 

74.12 -     BAKIRDAN İNCE VE KALIN BORU BAĞLANTI PARÇALARI (RAKORLAR, DİRSEKLER, MANŞONLAR GİBİ).

 

7412.10 -    Rafine edilmiş bakırdan olanlar

 

7412.20 -    Bakır alaşımlarından olanlar

73.07 pozisyonunun Açıklama Notunda verilen bilgi, gerekli değişiklik yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir.

 

Bu pozisyon aşağıdakileri kapsamaz:

(a)          Boruların birleştirilmesinde veya bir yere monte edilmesinde kullanılan civata ve somunlar (74.15 pozisyonu).

(b)          Musluk, valf ve diğer muslukçu eşyası vs. ile birlikte bulunan boru teferruatı (84.81 pozisyonu).

 

 

 

74.13 -     BAKIRDAN DEMETLENMİŞ TELLER, KABLOLAR, ÖRME HALATLAR VE BENZERLERİ (ELEKTRİK İÇİN İZOLE EDİLMİŞ OLANLAR HARİÇ).

 

73.12 pozisyonunun Açıklama Notu, gerekli değişiklik yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir.

Bunlar, elektriği çok iyi iletmeleri nedeniyle, elektrik kablolarının ve tellerinin imalinde kullanılır. Göbek kısımları çelik veya diğer maddelerden olan kablolar,  bakır kısmı ağırlık itibariyle fazla olmak şartıyla,  bu pozisyonda kalır (XV. Bölümün 7 numaralı notuna bakınız).

Bununla beraber, bu pozisyon izole edilmiş elektrik tel ve kablolarını kapsamaz (85.44 pozisyonu).

 

 

[74.14]

 

 

74.15 -     BAKIRDAN VEYA BAŞLARI BAKIRDAN VE GÖVDELERİ DEMİR VE ÇELİKTEN KÜÇÜK VE BÜYÜK ÇİVİLER, PÜNEZLER, YİVLİ ÇİVİLER VE BENZERLERİ (83.05 POZİSYONUNA GİRENLER HARİÇ); BAKIRDAN CİVATA VE SOMUNLAR, ÇENGELLİ VİDALAR, PERÇİN ÇİVİLERİ, PİMLER, KAMALAR, RONDELALAR (YAYLANMAYI SAĞLAYICI RONDELA DAHİL) VE BENZERİ EŞYA. (+)

 

7415.10 -    Büyük ve küçük çiviler, pünezler, yivli çiviler ve benzeri eşya

 

                                 -  Diğer eşya (diş açılmamış)

 

7415.21 --     Rondelalar (yaylanmayı sağlayıcı olanlar dahil)

 

7415.29 --     Diğerleri

 

   -  Diğer eşya (diş açılmış)

 

7415.33 --     Vidalar; civata ve somunlar

 

7415.39 --     Diğerleri

 

73.17 ve 73.18 pozisyonunun Açıklama Notları, gerekli değişiklik yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir. Ancak, başları bakırdan ve gövdeleri ise demir veya çelikten olan (esasen süs çivileri olarak ve döşemecilikte kullanılır) çiviler de bu pozisyonda yer alır.

Ayakkabı altına çakılan koruyucular (çakmaya mahsus uçları olsun olmasın) hariçtir (74.19 pozisyonu).

o

o    o

 

Altpozisyon Açıklama Notu.

 7415.31 Altpozisyonu

"Vida" terimi vida kopçalarını ve halkalarını kapsamaz; Bunlar 7415.39 alt pozisyonunda tarifelendirilir.

 

 

[74.16]

 

 

[74.17]

 

 

74.18 -     BAKIRDAN SOFRA, MUTFAK VE DİĞER EV İŞLERİNDE KULLANILAN EŞYA İLE SAĞLIĞI KORUYUCU EŞYA VE BUNLARIN AKSAMI; BAKIRDAN SÜNGERLER, TEMİZLİK VE PARLATMA İŞLERİNDE KULLANILAN EŞYA, ELDİVENLER VE BENZERLERİ.

 

  -   Sofra, mutfak ve diğer ev işlerinde kullanılan eşya ve bunların

       aksamı; bakırdan süngerler, temizlik ve parlatma işlerinde

       kullanılan eşya, eldivenler ve benzerleri

 

7418.10 -      Sofra, mutfak ve diğer ev işlerinde kullanılan eşya ve bunların aksamı; bakırdan süngerler, temizlik ve parlatma işlerinde kullanılan eşya, eldivenler ve benzerleri

 

7418.20 -      Sağlığı koruyucu eşya ve bunların aksamı

 

73.21, 73.23 ile 73.24 pozisyonu Açıklama Notları, gerekli değişiklik yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir.

Bu pozisyon, diğerleri meyanında, ev işlerinde kullanılan türden pişirme veya ısıtma cihazlarını (örneğin; normalde seyahat etme, kamp yapma v.s. ve belli ev işleri için kullanılan petrol, parafin, ispirtolu sobalar gibi küçük cihazları) kapsar. Bu pozisyon ayrıca 73.22 pozisyonu açıklama notunda tanımlanan ev işlerinde kullanılan türden cihazları da kapsar.

 

Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir:

(a)  Alet niteliğinde olan ev eşyası (Fasıl 82) (73.23 pozisyonunun Açıklama Notuna

       bakınız).

(b)  Kaynak lambaları ( 82.05 pozisyonu )

(c)  Bıçakçı eşyası,  kaşıklar,  çatallar,  kepçeler,  vb.  (82.11 ila 82.15 pozisyonu).

(d)  83.06 pozisyonunda yer alan süs eşyası.

(e) 84.19 pozisyonundaki ısıtma, pişirme, kavurma, damıtma v.s. makinalar veya tesis veya bunlara benzer laboratuar cihazları, örneğin:

(1)     Elektrikli olmayan anında veya depolu su ısıtıcıları (ev işleri için olsun ya da olmasın)

(2)     Ev işlerinde kullanılmayan tezgâh tipi kahve perkolatörleri ve diğer belirli özel ısıtma, pişirme, v.s. cihazları

(f)    85inci Fasılda yer alan ev işlerine mahsus cihazlar (özellikle 85.09 veya 85.16 pozisyonlarında yer alan alet ve cihazlar).

(g)   94üncü Fasılda yer alan eşya.

(h)   El elek ve kalburları (96.04 pozisyonu).

(ij)  Çakmaklar ve diğer ateşleyiciler (96.13 pozisyonu).

(k)  Parfüm spreyleri ve benzeri spreyler (96.16 pozisyonu).

 

 

 

74.19 -     BAKIRDAN DİĞER EŞYA (+).

 

7419.10 -    Kalın ve ince zincirler ve aksamı

 

  -  Diğerleri

 

7419.91 --   Döküm, kalıba dökülmüş, presle şekillendirilmiş veya

                   dövülmüş, fakat daha ileri bir işleme tabi tutulmamış

 

7419.99 --   Diğerleri

 

Bu pozisyon, bu faslın önceki pozisyonlarıyla 82nci veya 83üncü Fasıllara dahil bulunmayan veya XV. Bölümün 1 No.lu notu dahilinde olmayan veya tarifenin diğer fasıllarında daha belirli bir şekilde yer almamış bulunan bakırdan mamul bilumum eşyayı içinde toplayan bir pozisyondur.

 

Bu pozisyon özellikle aşağıda yazılı olanları içine alır:

(1)        Tarifenin başka bir yerinde yer almayan veya belirtilmeyen bakırdan toplu iğne ve çengelli diğer iğneler (şapka iğneleri, çizim iğneleri ve diğer süs iğneleri hariç).

(2)        Astarlanmış veya ısı yalıtımı yapılmış olsun olmasın, fakat  mekanik  veya termik tertibatla donatılmamış bulunan her hacimdeki, herhangi bir malzeme için kullanılan bakırdan depo, tanklar ve fıçılar ile benzeri kaplar (73.09 ve 73.10 pozisyonlarının Açıklama Notuna bakınız).

(3)        Sıkıştırılmış veya sıvılaştırılmış gazlar için kaplar (73.11  pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız).

(4)        Bakır zincirler ve bunların aksamı (73.15 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız). Taklit mücevherci eşyası niteliğini taşıyan zincirler (örneğin, saat zincirleri ve biblo zincirleri) bu pozisyon dışındadır (71.17 pozisyonu).

(5)        73.25 ve 73.26 pozisyonlarının Açıklama Notlarında belirtilen türde olan bakırdan eşya.

(6)        Bakır veya bakır alaşımlarından (örneğin, pirinçten) elektro kaplama anotları (75.08 pozisyonu Açıklama Notunun (A) kısmına bakınız).

(7)        Tarifenin herhangi bir yerinde yer almayan veya belirtilmeyen kanatları veya kulakları tutturulmuş (örneğin; kaynak yapılarak) ince ve kalın borular.

(8)        Bakır tellerden mensucat, ızgara ve kafesler ve bakırdan genişletilmiş metal

(9)        91.14 pozisyonunda belirtilen duvar veya kol saati yayları dışındaki yaylar.

 

     Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir:

(a)                Giyim eşyasında, döşemecilikte veya benzeri işlerde kullanılan metal ipliklerden dokunmuş mensucat (58.09 pozisyonu)

(b)               Tel örgüden hazır metal sert lehim levhaları (83.11 pozisyonu)

(c)                El kalburları veya elekleri içine yapılan tel dokuma 96.04 pozisyonu)

 

o

o    o

Altpozisyon Açıklama Notu.

 7419.91 Altpozisyonu

7326.11 ve 7326.19 pozisyonunun Açıklama Notu, gerekli değişiklik yapılarak, bu pozisyonda yer alan eşya için de geçerlidir. Kalıplanmış veya döküm yapılmış ürünlerin döküm delikleri ve ingot başı çıkarılmış olabilir.