BÖLÜM XV ADİ
METALLER VE ADİ METALLERDEN EŞYA Bölüm Notları. 1.- Aşağıda yazılı olanlar bu Bölüme dahil değildir: (a)
Esası metalik toz veya pul olan
müstahzar boyalar, mürekkepler ile diğer ürünler (32.07 ila 32.10, 32.12,
32.13 veya 32.15 pozisyonları); (b) Ferro-seryum
ve diğer piroforik alaşımlar (36.06 pozisyonu); (c)
65.06 veya 65.07 pozisyonunda yer alan
başlıklar veya bunların aksam ve parçaları (d) 66.03
Pozisyonundaki şemsiye iskeletleri veya diğer eşya; (e)
71.Fasıla giren eşya (kıymetli metal
alaşımları, kıymetli metallerle kaplama adi metaller, taklit mücevherci
eşyası gibi); (f)
XVI. Bölüme giren eşya (makinalar,
mekanik cihazlar ve elektrikli aletler); (g) Birleştirilmiş
demiryolu veya tramvay hatları (86.08 pozisyonu) veya XVII. Bölüme giren
diğer eşya (taşıtlar, gemiler ve botlar, hava taşıtları); (h) XVIII.
Bölüme giren alet ve cihazlar, saat zemberekleri dahil; (ij) Mühimmat olarak hazırlanmış kurşun saçma
(93.06 pozisyonu) ve XIX. Bölüme giren diğer eşya (silah ve mühimmat); (k) 94.Fasıla
giren eşya (mobilyalar, somyalar, lambalar ve aydınlatma teçhizatı, ışıklı
levhalar, prefabrik yapılar gibi); (l)
95.Fasıla giren eşya (oyuncaklar, oyun
ve spor malzemeleri gibi); (m) 96.Fasıla
giren el elekleri, düğmeler, kalemler, kalem sapları, kalem uçları, monopod,
bipod, tripodlar ve benzeri ürünler veya diğer eşya (muhtelif mamul eşya);
veya (n) 97.Fasıla
giren eşya (sanat eserleri gibi). 2.- Tarifenin neresinde
geçerse geçsin "genel kullanıma mahsus aksam ve parça" deyiminden
aşağıda yazılı olanlar anlaşılır: (a)
73.07, 73.12, 73.15, 73.17 veya 73.18
pozisyonlarına giren eşya ile diğer adi metallerden benzeri eşya; (b) Adi
metallerden yaylar ve yay yaprakları, saat zemberekleri hariç (91.14
pozisyonu); (c)
83.01, 83.02, 83.08, 83.10
Pozisyonlarına giren eşya ile 83.06
pozisyonuna giren adi metalden çerçeve ve aynalar. Yukarıda tanımlanan genel
kullanıma mahsus aksam ve parça deyimi 73 ila 76 ve 78 ila 82. Fasıllarda
(73.15 pozisyonu hariç) yer alan eşyanın aksam ve parçalarını kapsamaz. Yukarıdaki paragraf ve
83.Faslın 1 nolu not hükmü saklı kalmak kaydıyla, 82 veya 83.Fasıllara giren
eşya, 72 ila 76 ve 78 ila 81.Fasıllara verilmez. 3.-
Tarifenin neresinde geçerse geçsin ‘adi metaller’ tabirinden: demir ve çelik,
bakır, nikel, alüminyum, kurşun, çinko, kalay, tungsten (wolfram), molibden,
tantalyum, magnezyum, kobalt bizmut, kadmiyum, titan, zirkonyum, antimuan,
manganez, berilyum, krom, germanyum, vanadyum, galyum, hafniyum, indiyum,
niyobyum (kolombiyum), renyum ve telyum anlaşılır. 4.- Tarifenin neresinde
geçerse geçsin ‘sermetler’ tabirinden: bir metal terkibinin ve seramik
terkibinin mikroskopik heterojen bir bileşimini ihtiva eden ürün anlaşılır.
Bu tabir, aynı zamanda metal ile sinterlenmiş metal karbürlerden olan (bir
metalle sinterlenmiş metal karbürler) sert metalleri de kapsar. Bu tabir,
katılaşmış metal karbürlerini de içerir.(metalle sinterlenmiş metal
karbürleri) 5.- Alaşımların tasnifine ilişkin kurallar (72
ve 74. Fasıllarda tanımlanan ferro alyajlar ve ön alaşımlar hariç): (a)
Adi metallerin alaşımları, ağırlık
itibariyle diğer metallere üstün gelen metalin alaşımı olarak tasnif edilir; (b)
Bu Bölüme giren adi metaller ile bu
Bölümün dışında kalan elemanlardan meydana gelen alaşımlar, bünyesindeki adi
metallerin toplam ağırlığı diğer elemanların toplam ağırlığına eşit veya daha
fazla olduğu takdirde, bu Bölüme giren adi metallerin alaşımları olarak
tasnif edilir; (c)
Metal tozlarının sinterlenmesi suretiyle
elde edilen karışımlarla, ergitme suretiyle elde edilen heterojen karışımlar
(sermetler hariç) ve metallerin
birbirleriyle olan bileşimleri de alaşım kapsamına girer. 6.- Aksine bir hüküm bulunmadıkça, tarifenin
herhangi bir yerinde bir adi metale yapılan atıf, bu Bölümün 5 nolu not hükmü
gereğince o metalin alaşımı olarak tasnif edilecek olan alaşımlara da
yapılmış sayılır. 7.- Karma eşyanın tasnifine ilişkin kurallar: Pozisyon metinlerinde aksine
bir hüküm bulunmadıkça iki veya daha fazla adi metal içeren adi metallerden
eşya (Genel Kurallar çerçevesinde adi metalden eşya gibi işlem gören
karıştırılmış maddelerden eşya dahil) ağırlık itibariyle diğer metallerin her
birinden üstün olan metalden mamul eşya sayılır. Bu kuralın uygulanmasında aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurulur: (a)
Demir ve çelik ile demir ve çeliğin
değişik türleri tek ve aynı metal sayılır. (b)
Alaşımlar, toplam ağırlıkları itibariyle
5 nolu not hükmü gereğince alaşımı olarak sınıflandırıldıkları metalden
müteşekkil sayılırlar; (c)
81.13 Pozisyonunda yer alan bir sermet
tek bir adi metal sayılır. 8.- Bu Bölümde geçen tabirler aşağıda tarif edilmiştir: (a) Döküntü ve hurdalar Metallerin imalinde veya mekanik suretle işlenmesinden hasıl
olan metal Döküntü ve hurdaları ile kırılma, kesilme, eskime veya diğer
nedenlerle kesinlikle kullanılmaz halde olan metal eşyadır (b) Tozlar Göz açıklığı GENEL
AÇIKLAMALAR Bu Bölüm, adi metalleri (kimyasal olarak saf durumda olanlar da
dahil) ve adi metallerden mamul eşyayı kapsar. Bu bölüme dahil olmayan adi
metalden eşya listesi Açıklama Notunun sonunda yer almaktadır. Bu bölüm
ayrıca ekonomik olarak değerli minerallerden ayrılmış tabii metalleri ve
bakır, nikel veya kobalt matlarını da kapsar. Metalik cevherler ve içinde
hala ekonomik olarak değerli mineraller bulunan tabii metaller bu bölümün haricindedir. (26.01 ila 26.17 pozisyonları). Bu bölümün 3. Notuna göre, tarifenin neresinde geçerse geçsin
“adi metaller” tabirinden: demir ve çelik, bakır, nikel, alüminyum, kurşun,
çinko, kalay, tungsten (wolfram), molibden, tantal, magnezyum, kobalt,
bizmut, kadmiyum, titanyum, zirkonyum, antimon, manganez, berilyum, krom,
germanyum, vanadyum, galyum, hafniyum,
indiyum, niobyum (columbium), renyum ve talyum metalleri anlaşılır. 72 ila 76. Fasıllar ve 78 ila 81. Fasıllar, mamul bulunduğu
metale bakılmaksızın 82. veya 83.
Fasılda (bu fasıllar özellik arz eden eşyalarla sınırlıdır) yer alan bazı özellik arz eden adi metalden eşyalar hariç, belli işlenmemiş adi metalleri
ve bunlardan mamul eşyaların yanı sıra bu metallerin çubuk, tel veya levha
gibi ürünlerini kapsar. (A) ADİ METALLERİN ALAŞIMLARI Bu Bölümün 6 Nolu notuna göre, metinde aksi belirtilmedikçe
(çelik alaşımlarında olduğu gibi) 72 ila 76. Fasıllar ve 78 ila 81.
Fasıllarda veya Tarifenin herhangi bir yerinde yer alan bir adi metale
yapılan herhangi bir atıf, o metalin alaşımlarına da kapsar. Aynı şekilde, 82
veya 83. Fasılda veya herhangi bir yerde “adi metal” tabirine yapılan
herhangi bir atıf, adi metallerin alaşımları olarak sınıflandırılan
alaşımları da kapsar. 71.fasılın 5 numaralı notu ve bu Bölümün 5 numaralı not hükmüne
göre adi metal alaşımları aşağıda yazılı şekilde sınıflandırılır: (1)
Adi
metallerin kıymetli metallerle alaşımları. Alaşım
ağırlığına göre %2'den az kıymetli metal (altın, gümüş ve platin) bulunan
alaşımlar adi metal alaşımı olarak sınıflandırılırlar. Adi metallerin
kıymetli metallerle olan diğer alaşımları 7l.Fasılda yer alır. (2)
Adi
metallerin alaşımları. Bu
alaşımlar adi metallerden ağırlık itibariyle hangisi fazla ise onun rejimine
tabi tutulurlar. Ancak ferro alyajlar (72.02 pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız)
ve bakırın ön alaşımları (kupro alyajlar) (74.05 pozisyonunun Açıklama Notuna
bakınız) bu hükmün dışındadır. (3) Bu bölümde yer alan adi metallerin metal
olmayan unsurlarla veya 28.05 pozisyonunda yer alan metallerle olan
alaşımları. Bu bölümdeki adi metallerin
toplam ağırlığı diğer elementlerin toplam ağırlığına eşit veya fazlaysa
bunlar bu bölümün adi metal alaşımları olarak sınıflandırılır. Aksi takdirde,
bu alaşımlar genellikle 38.24
pozisyonunda yer alırlar. (4) Sinterlenmiş karışımlar, eritme işlemiyle
elde edilen heterojen nitelikli karışımlar (sermetler hariç) ve intermetalik
bileşimler. Sinterlenmiş metal
tozlarının karışımları ve eritme suretiyle elde edilmiş heterojen nitelikli
karışımlar da alaşım olarak işlem görürler (sermetler hariç). Metal hurdalarının eritilmesi suretiyle elde edilen
çeşitli kompozisyonlardaki külçeler de eritme suretiyle elde edilen heterojen
karışımlara dahildir. Sinterlenmemiş metal
tozların karışımlarının Tarifedeki yerleri bu Bölümün 7 numaralı Not hükmüne
göre tayin edilir (karma eşyalar için aşağıdaki (B) kısmına bakınız). İki veya daha fazla adi
metalden oluşan intermetalik bileşimler de alaşım olarak işlem görürler.
İntermetalik bileşimler ile alaşımlar arasındaki esas farklılık, farklı
atomların kristal kafes içinde yerleşimlerinin intermetalik bileşimlerde
düzgün, alaşımlarda ise düzgün olmayan bir şekilde olmasıdır. (B) ADİ METALDEN MAMUL
EŞYALAR Bu
Bölümün 7 nolu Not hükmüne göre iki veya daha fazla adi metalden mamul eşya, ağırlık itibariyle diğer metallerin
her birinden üstün olan metalden
mamul eşya sayılır, ancak bu hükmün tatbikinde pozisyon metinlerinde aksine
bir hüküm bulunmamalıdır (örn; bakır başlıklı gövdeleri demir veya çelik olan
çivilerin bakır kısmı ağırlık itibariyle fazla olmasa dahi 74.15 pozisyonunda
yer alır). Aynı kural, kısmen metal olmayan maddelerden yapılan eşyalara da
uygulanır, ancak Genel Yorum
Kurallarına göre eşyaya asıl niteliğini adi metal vermelidir. Metallerin oranlarını bu kurala göre hesaplarken şunlar dikkate
alınmalıdır: (1) Demir
ve çeliğin tüm çeşitleri aynı metal olarak kabul edilir. (2) Alaşımın
sınıflandırıldığı metalin alaşımı tamamıyle o metalden oluşuyor kabul edilir.
(örn; bu itibarla pirinçten yapılan bir parça tamamiyle bakırdanmış gibi
kabul edilir.) (3) 81.13
pozisyonunda yer alan sermet tek bir adi metal olarak kabul edilir. (C) AKSAM VE PARÇALAR Genelde, mamul eşyanın aksam ve parçaları olduğu açıkça
anlaşılanlar, bu aksam ve parçalara uygun pozisyonlarda sınıflandırılır. Bununla beraber, müstakil olarak sunulan genel kullanıma (bu
bölümün 2 nolu notunda tanımlandığı üzere) mahsus aksam ve parçalar, ait
oldukları eşyanın aksam ve parçaları sayılmayıp, bu Bölümde kendilerine uygun
pozisyonlara tabi tutulurlar. Bu kural örneğin, merkezi ısıtma radyatörleri
için özel civatalar veya motorlu taşıtlar için yaylara uygulanır. Bu
civatalar 73.22 pozisyonunda merkezi ısıtma radyatörleri için parça olarak
değil, 73.18 pozisyonunda civata olarak sınıflandırılırlar. Bu yaylar ise,
87.08 pozisyonunda motorlu taşıt aksam ve parçası olarak değil, 73.20
pozisyonunda yay olarak sınıflandırılırlar. * * * Kol ve duvar saati yayları, bu Bölümün 2 (b) Not hükmüne göre bu
Bölümden hariç tutulmuştur ve 91.14 pozisyonunda yer alır. Bu Bölümün 1 numaralı Not hükmünde belirtilenlerden başka, aşağıda
yazılı olanlar da bu Bölümün haricindedir: (a) Adi
metallerin amalgamlar (28.53
pozisyonu) (b) Adi
metallerin kolloidal haldeki süspansiyonları (genellikle 30.03 veya 30.04 pozisyonu). (c) Dişçi
çimentoları ve diş doldurmaya mahsus diğer dolgular (30.06 pozisyonu) (d) Örneğin
fotogravürde kullanılan hassas hale getirilmiş fotoğrafik metal levhalar (37.01 pozisyonu). (e) 37.07 pozisyonunda yer
alan fotoğrafçılıkta kullanılan flaş ışığı için maddeler). (f) Metalize
iplikler (56.05 pozisyonu); bu tür
ipliklerden veya metal tellerden dokunmuş, giyim, döşemecilik ve benzeri
işlerde kullanılan mensucat (58.09
pozisyonu). (g) Metal
tellerden işlemeler ve XI. Bölümde
belirtilen diğer eşya. (h) Ayakkabı
aksamı, 64. Faslın 2 nolu Not hükmünde belirtilenler hariç (özellikle ayakkabı koruyucuları, bağ deliği kapsülleri,
ayakkabı tokaları ve kopçaları) (64.06 pozisyonu). (ij) Metal paralar (71.18 pozisyonu). (k) Primer
pilleri, primer bataryaları ve elektrik akümülatörlerinin döküntü ve
hurdaları; kullanılmış primer pilleri, bataryaları ve elektrik akümülatörleri
(85.48 pozisyonu). (l)
Metal telden fırçalar (96.03 pozisyonu). |
FASIL 72 DEMİR
VE ÇELİK Fasıl Notları. 1.-
Bu fasılda geçen tabirler ((d),(e) ve
(f) fıkraları bütün tarifede geçerli olmak üzere) aşağıda tarif edilmiştir: (a) Dökme demir (pik demir): Ağırlık itibariyle % 2'den fazla karbon içeren ve ağırlık
itibariyle diğer elementlerin birini veya daha fazlasını aşağıda belirtilen
miktarlarda içeren ve dövülmeye elverişli olmayan demir-karbon alaşımlarıdır: - % 10 veya daha az krom - % 6 veya daha az manganez - % 3 veya
daha az fosfor - % 8 veya
daha az silisyum - % 10 veya
daha az diğer elementlerin toplamı. (b) Aynalı demirler: Ağırlık itibariyle % 6'dan fazla fakat % 30'u geçmeyen oranda
manganez içeren ve diğer özellikleri bakımından yukarıdaki (a) bendindeki
tarife uyan demir karbon alaşımlarıdır. (c) Ferro-alyajlar: Bunlar, külçe, blok, kütle veya benzeri ilk şekillerde, sürekli
döküm sonucu elde edilen ve aglomere edilmiş olsun olmasın granül veya toz
halinde bulunan genel olarak diğer alaşımların imalinde katkı maddesi olarak
kullanılan deoksidan, desülfiran ajanları olarak veya demir metalürjisinde
benzer işlerde kullanılan ve genellikle dövmeye elverişli olmayıp ağırlık
itibariyle % 4 veya daha fazla demir elementi ve aşağıdaki oranlarda bir veya
daha fazla element içeren alaşımlardır: - %
10'dan fazla krom - %
30'dan fazla manganez - % 3'den
fazla fosfor - % 8’den fazla silisyum - % 10'dan fazla diğer
elementlerin toplamı (karbon hariç, bakır olduğu takdirde en fazla % 10
olması şartıyla) (d) Çelik: 72.03 pozisyonundaki genellikle dövülerek işlenebilen (döküm
olarak elde edilmiş belli türler hariç) ve ağırlık itibariyle %2 veya daha az
karbon içeren demirden oluşan maddeler. Bununla beraber, kromlu çelikler daha
yüksek oranda karbon içerebilirler. (e) Paslanmaz çelik: Diğer elementlerle birlikte olsun olmasın ağırlık itibariyle %
1,2 veya daha az karbon ve % 10,5 veya daha fazla krom içeren çelik
alaşımlarıdır. (f) Diğer alaşımlı çelikler: Bunlar, paslanmaz çelik tarifine uymayan ve ağırlık itibariyle
aşağıdaki elementlerin bir veya daha fazlasını belirtilen oranlarda içeren
çeliklerdir: - % 0,3
veya daha fazla aluminyum - % 0,0008
veya daha fazla bor - % 0,3
veya daha fazla krom - % 0,3
veya daha fazla kobalt - % 0,4 veya daha fazla
bakır - % 0,4 veya daha fazla kurşun - % 1,65
veya daha fazla manganez - % 0,08
veya daha fazla molibden - % 0,3
veya daha fazla nikel - % 0,06
veya daha fazla niobyum - % 0,6
veya daha fazla silisyum - % 0,05
veya daha fazla titanyum - % 0,3
veya daha fazla tungsten (wolfram) - % 0,1
veya daha fazla vanadyum - % 0,05
veya daha fazla zirkonyum - % 0,1 veya daha fazla ayrı
ayrı diğer elementler (kükürt, fosfor, karbon ve azot hariç) (g) Demir veya çelik
döküntülerinin yeniden eritilmesi suretiyle elde edilen külçeler: Kabaca dökülmüş, külçe başı (besleme başı) veya yükseltileri
olmayan külçe halinde veya açıkça yüzey hataları olan ham-pik-dökme demir
halindeki ve dökme demirin (pik), aynalı demirin veya ferro-alyajların
kimyasal bileşimlerine uymayan ürünlerdir. (h) Granüller: Bunlar, göz açıklığı (ij) Yarı mamuller: Bunlar, sürekli döküm suretiyle elde edilen içi dolu ürünler
(ilk sıcak hadde işlemine tabi tutulmuş olsun olmasın); ve ileri işlemeye
tabi tutulmadan Sadece ilk sıcak haddeleme veya dövme suretiyle kabaca şekil
verilmiş köşeler, biçimler veya bölümler için boşluklar içeren içi dolu diğer
ürünlerdir. Bu ürünler, rulo halinde bulunmazlar. (k) Yassı hadde mamulleri: Bunlar, yukarıda (ij) bendindeki tanıma uymayan aşağıda
belirtilen şekillerde bulunan içi dolu (masif), enine kesiti dikdörtgen olan
(kare şeklinde olanlar hariç) hadde mamulleridir: - Üst üste konmuş tabakalardan meydana
gelmiş rulo halinde olanlar, veya - Rulo halinde olmayanlar, bunların
kalınlıkları Yassı hadde ürünleri, hadde işlemi sonucu doğrudan ortaya çıkan
kabartma şekiller içereceği gibi (yivler, çentikler, kareler, damlalar,
düğmeler ve baklava şekilleri gibi), diğer pozisyonlardaki ürün ve eşya
karakterini kazanmamaları şartıyla delinmiş, oluklanmış veya parlatılmış
olabilirler. Ebadı ne olursa olsun, kare veya dikdörtgenden başka
şekillerdeki yassı hadde mamulleri, diğer pozisyonlara giren eşya veya
ürünlerin niteliklerini kazanmamış olmaları şartıyla genişlikleri (l) Filmaşin (Sıcak haddelenmiş,
düzensiz sarılmış çubuklar): Bunlar, enine kesiti daire, daire parçası, oval, dikdörtgen
(kare dahil), üçgen veya diğer dışbükey çokgenler (karşılıklı iki yüzü
dışbükey yay, diğer iki yüzü eşit uzunlukta ve paralel düz olan
“yassılaştırılmış daireler” ve “şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil)
şeklinde içi dolu (masif) gayri muntazam sarılmış rulolar halinde (kangal)
sıcak hadde ürünleridir. Bu ürünlerin üzerinde haddeleme işlemi sırasında
ortaya çıkan çentikler, yivler, oluklar veya diğer şekil bozuklukları
bulunabilir (takviye çubuklar). (m) Diğer Çubuklar: Bunlar, yukarıda (ij), (k) veya (l) bendlerinde belirtilen
tanımlarla, tel tanımına uymayan muntazam üç boyutlu enine kesitleri bütün
uzunluğu boyunca daire, daire parçası, oval, dikdörtgen (kare dahil), üçgen
veya diğer dış bükey çokgenler şeklinde (karşılıklı iki yüzü dışbükey yay,
diğer iki yüzü eşit uzunlukta ve paralel düz olan “yassılaştırılmış daireler”
ve “şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil) içi dolu ürünlerdir. Bu mamuller: - Üzerinde haddeleme işlemi sırasında
ortaya çıkan çentikler, yivler, oluklar veya diğer şekil bozuklukları
içerebilir (dayanıklılığı artırıcı çubuklar); - Haddeleme işleminden sonra bükülebilir. (n) Dirsekler, profiller,
bölümler: Bunlar, muntazam üç boyutlu enine kesitleri bütün uzunluğu
boyunca yukarıdaki (ij), (k), (l) veya (m) bendlerinde belirtilen tanımlar
veya tel tanımına uymayan içi dolu mamullerdir. 73.01 veya 73.02 pozisyonlarına giren ürünler 72.Fasıla dahil
değildir. (o) Teller: Bunlar, yassı hadde mamulleri tanımına uymayan enine kesiti
bütün uzunluğu boyunca sabit, çeşitli şekillerde olan rulo halinde soğuk
usulle elde edilmiş içi dolu ürünler. (p) Sondaj işleminde kullanılan içi boş
çubuklar: Bunlar, enine kesitleri herhangi bir şekilde ve dış kesitlerinin
en geniş boyutu 2.- Farklı nitelikteki
demirli bir metalle kaplamalı demirli metaller ağırlık itibariyle üstün olan
demirli metal ürünleri olarak tasnif edilirler. 3.- Elektrolitik
depozisyon, basınçlı döküm veya sinterleme suretiyle elde edilen demir veya
çelik ürünleri, şekillerine, bileşimlerine ve görünümlerine göre bu Fasılın
benzeri sıcak hadde ürünlerine uygun pozisyonlarında sınıflandırılır. o o o Alt pozisyon notları: 1.- Bu Fasılda geçen
deyimler aşağıda tarif edilmiştir: (a) Alaşımlı dökme (pik)
demir: Dökme demir, ağırlık itibariyle, aşağıdaki elementlerin bir veya
daha fazlasını, aşağıda belirtilen oranlarda içerir: - % 0,2'den
fazla krom - % 0,3'den
fazla bakır - % 0,3'den
fazla nikel - % 0,1'den fazla aşağıdaki elementlerden
herhangi birini: Alüminyum, molibden, titan, tungsten ( volfram), vanadyum. (b) Alaşımsız otomat
çelikleri: Alaşımsız çelikler, ağırlık itibariyle
aşağıdaki elementlerin bir veya daha fazlasını, aşağıda belirtilen oranlarda
içerirler: - % 0,08 veya
daha fazla kükürt - % 0,1 veya
daha fazla kurşun - % 0,05'den
fazla selenyum - % 0,01'den
fazla tellür - % 0,05'den
fazla bizmut (c) Manyetik (silisyumlu)
çelikler: Ağırlık itibariyle en az % 0,6 fakat en fazla % 6 silisyum ve en
fazla % 0,08 karbon içeren çelik alaşımlarıdır. Bunlar aynı zamanda ağırlık
itibariyle en fazla % 1 aluminyum da içerebilirler. Fakat çeliğe başka bir
çelik alaşımı niteliğini kazandıracak oranda başka element içermezler. (d) Yüksek hız çeliği: Diğer elementlerle birlikte olsun olmasın, ağırlık itibariyle %
7 veya daha fazla molibden, tungsten ve vanadyum elementlerinden en az
ikisini ve % 0,6 veya daha fazla karbon ve % 3 ila % 6 krom içeren çelik
alaşımıdır. (e) Siliko-manganlı
çelikler: Ağırlık itibariyle, - % 0,7’den
fazla olmamak şartıyla karbon - % 0,5 ila %
1,9 manganez - % 0,6 ila %
2,3 silisyum elementleri içerirler, fakat çeliğe başka bir çelik alaşımı
niteliğini kazandıracak oranda başka element içermezler. 2.- 72.02 pozisyonunun altpozisyonlarına giren
ferro-alyajlarin tasnifinde aşağıdaki kural gözönünde bulundurulur: Alaşım elementlerinin
herhangi biri bu Faslın 1 (c) notunda belirtilen asgari oranları geçtiği
takdirde, bir ferro-alyaj ikili alaşım sayılır ve (varsa) ilgili alt
pozisyona verilir; aynı şekilde alaşım elementlerinin iki veya üçü asgari
oranı geçtiği takdirde sırasıyla üçlü ya da dörtlü alaşım kabul edilir. Bu kuralın
tatbikinde, bu Faslın 1 (c) notunda değinilen ve ne oldukları belirtilmeyen
"diğer elementlerin" her biri ağırlık itibariyle % 10'u geçmelidir. GENEL
AÇIKLAMALAR Bu Fasıl, dökme (pik) demir, aynalı demir
"spiegeleisen", ferro-alyajlar ve diğer ilk maddeleri (tali Fasıl
I) kapsadığı gibi, demir veya alaşımsız çeliğin (tali Fasıl II), paslanmaz
çeliğin (tali Fasıl III) ve diğer alaşımlı çeliklerin (tali Fasıl IV)
kullanıldığı demir veya çelik sanayiinin bazı ürünlerini (külçeler ve diğer
ilk şekiller, yarı mamul ürünler ve bunlardan türetilmiş temel ürünler)
kapsar. Döküm, tavlama gibi daha ileri işçilik görmüş eşyalar ve levha
blokları, kaynakla birleştirilmiş profiller, demiryolu ve tramvay hattı
malzemesi ve borular 73. Fasılda,
bazı durumlarda ise diğer Fasıllarda yer alır. Demir ve çelik sanayiinde hammadde olarak; 26.01 pozisyonunun
Açıklama Notundaki listede belirtilen tabii demir cevherleri (oksitler,
hidroksitler, karbonatlar), pirit curufu
(pirit, markazit ve pirotit içindeki sülfürün yanması sonucunda elde
edinilen sinterize edilmiş demir oksitler) ve demir veya çeliğin döküntü ve
hurdaları kullanılır. (I) Demir cevherinin dönüşümü (indirgenmesi) Demir cevheri yüksek
fırınlarda veya elektrik fırınlarında indirgeme işlemiyle dökme demire veya çeşitli
doğrudan indirgeme metotları uygulanarak süngerimsi biçime (sünger görünüşlü
demir) veya yığına dönüştürülür; ancak demir özel kullanımlar için (örn;
kimya sanayiinde) çok saf duruma getirmek amacıyla elektroliz işlemine veya
diğer kimyasal işlemlere tabii tutulur. (A) Demir cevherinin
yüksek fırınlama işlemiyle dönüşümü Demir cevherinden elde
edilen birçok demir hala yüksek fırınlama işlemiyle üretilmektedir. Bu işlem
esas itibariyle hammadde olarak cevheri kullanır, fakat metal döküntü ve
hurdaları, ön indirgenmiş demir cevherleri ve diğer ferro (demir esaslı)
döküntüler de kullanılabilir. Yüksek fırınlarda kullanılan
indirgeyiciler esas itibariyle, bazen az miktarda kömür, gaz veya sıvı
hidrokarbonlarla birleştirilmiş sert kok kömürünü içerir. Bu şekilde elde edilen demir
erimiş dökme (pik) demir şeklindedir, yan ürünleri ise curuf, yüksek fırın
gazı ve tozudur. Böyle üretilmiş birçok
erimiş dökme demir doğrudan doğruya çelikhanede çeliğe dönüştürülür. Bazıları, dökümhanelerde
(demir işleri), külçe kalıplarının,
dökme demirden mamul ince ve kalın boruların vb. üretimi için kullanılabilir. Geri kalanlar, döküm
makinalarında veya kum yataklarında pik veya blok biçiminde dökülebilirler
veya bazen "levha demiri" olarak da bilinen düzensiz şekilli parça
biçiminde üretilebilir veya suyun içine dökülerek granül haline
getirilebilir. Katı pik demiri,
çelikhanelerde demir hurdalarla birlikte çelik üretmek için yeniden eritilir
veya katı dökme (pik) demir, demir dökümhanelerinde, kupola ocakları veya
elektrik ocaklarında yine demir hurdalarla eritilir ve parça döküme
dönüştürülür. (B) Doğrudan indirgeme
tesislerinde demir cevherinin dönüşümü Yukarıda açıklanan
işlemin tersine buradaki indirgeyiciler genellikle gaz veya sıvı
hidrokarbonlar ya da kömürdür, böylece sert kok kömürüne olan ihtiyaç ortadan
kalkar. Bu işlemlerde son
ürünlerin (genellikle süngerimsi demir olarak bilinirler) erimiş halden
geçirilmeden sünger formunda önceden indirgenmiş pelletler veya parçacıklar
olarak elde edilmesi için indirgeme sıcaklığı düşüktür. Bu sebepten dolayı,
bunların karbon muhteviyatı genellikle yüksek fırın usulü ile elde edilen pik
demirlerinden daha düşüktür (burada erimiş metal karbonla yakın temas
halindedir). Bu işlenmemiş ürünlerin birçoğu çelikhanelerde eritilir ve
çeliğe dönüştürülür. (II)
Çelik üretimi Doğrudan indirgeme metoduyla
elde edilen katı veya erimiş haldeki pik demiri veya dökme demir ve ferro
(demirli) ürünler, artıkları ve hurdalarıyla birlikte çelik yapımına ait ilk
maddeleri oluştururlar. Bu maddelere sönmemiş kireç, fluorspar, de-oksidanlar
(örn;ferro manganez, ferro silikon, aluminyum) ve çeşitli alaşımlı elementler
gibi bazı curuf oluşturan maddeler eklenir. Çelik yapım işlemleri iki
ana kategoride toplanır; birincisi erimiş pik demirin konverterde veya
püskürtme hava ile rafine edildiği "pnömatik" yöntem, diğeri ise
Siemens-Martin veya elektrik fırını gibi fırınlama yöntemidir. Pnömatik yöntemde dışardan
ısı kaynağına gerek yoktur. Bu yöntemler, işlenecek metalin esasen sıvı dökme
(pik) demir olduğunda kullanılır. Dökme demirin ihtiva ettiği bazı
elementlerin oksidasyonları (örn;karbon, fosfor, silikon ve manganez gibi)
çeliği sıvı halde tutmak ve hatta eklenen hurdaları yeniden eritmek için
yeterli ısıyı verirler. Bu yöntemler saf haldeki oksijenin erimiş metalin
içine püskürtüldüğü (Linz-Donawitz yöntemleri: LD veya LDAC, OBM, OLP, Kaldo
ve diğerleri) ve bazen oksijenle zenginleştirilmiş havanın kullanıldığı ancak
bugün kullanılmayan yöntemleri de (Thomas ve Bessemer yöntemleri) kapsar. Bununla birlikte,
Siemens-Martin fırınıyla arıtma yöntemlerinde dışardan bir ısı kaynağına
gerek vardır. Bu yöntemler ham maddenin katı olduğu durumlarda (örn; demir
artıkları ve hurdaları, süngerimsi demir, katı pik demir) kullanılır. Bu kategorideki iki ana
yöntemden; Martin fırınlama yönteminde ısı gaz veya ağır yağdan sağlanır, ark
veya indüksiyon fırınları yönteminde ise ısı elektrikten sağlanır. Bazı çeliklerin üretimi için
iki farklı yöntem sırayla uygulanabilir(çift işlem). Örneğin; saflaştırma
işlemi Martin fırınında başlayıp elektrik fırınında sona erer veya elektrikli
fırında eritilmiş çelik oksijen ve argon gazlarının yük üstüne püskürtülmesi
ile dekarbürasyon işleminin tamamlandığı özel bir konvertere aktarılabilir
(örneğin paslanmaz çeliğin üretiminde kullanılan yöntem). Özel alaşımlı çeliklerin
veya özellikli çeliklerin yapımında kullanılmak üzere birçok yeni yöntem
geliştirilmiştir. Bu yöntemler; vakumda elektrik ark eritmesini, elektronik
bombardımanı suretiyle eritme ve elektro curuf yöntemiyle eritmedir. Bütün bu
işlemlerde, çelik, eritilirken suyla soğutulmuş külçe kalıba dökülen ve kendi
kendine tükenen elektrottan üretilir. Kalıp, tek bir parçadan veya katılaşmış
dökümün alttan çekilebilmesi için alt kısmı hareket edebilir şekilde
olabilir. Daha fazla arıtma işlemi
olsun olmasın, yukarda anlatılan yöntemlerle elde edilen sıvı çelik
genellikle bir alıcı potaya konur. Bu safhada sıvı veya katı haldeki alaşım
elementleri veya de-oksidan maddeleri eklenebilir. Bu işlem, gazların
oluşturduğu kirlilikten (safsızlıktan) kurtulmak için vakumda yapılabilir. Bütün bu işlemle elde edilen
çelikler, ihtiva ettikleri alaşım elementlerine göre "alaşımsız
çelik" ve "alaşımlı çelik" (paslanmaz çelik veya diğerleri)
olarak ikiye ayrılır. Daha ileri bir aşamada ise, özelliklerine göre otomat
çeliği, silisyumlu-elektrik çeliği, yüksek hız çeliği veya siliko-manganezli
çelik gibi gruplara ayrılır. (III)
Külçelerin, diğer ilk şekillerin ve
yarı mamul ürünlerin üretimi Erimiş çelik dökümhanelerde
son şeklinin kalıbına dökülebilmesine rağmen, çoğu erimiş çelik külçe
kalıplarına kalıp olarak dökülür. Kalıplama veya aktarma
safhasında ve katılaştırma safhasında çelik üç ana gruba ayrılır; kaynar
(veya kabaran) çelik, doymuş (ölü) çelik (veya kabarık olmayan) ve yarı
doymuş (veya dengelenmiş) çelik. Kaynar halde akıtılmış veya dökülmüş çelik,
kaynar (kabarık) çelik şeklinde adlandırılır. Çünkü aktarma işlemi boyunca ve
işlemden sonra çelik içinde çözülmüş haldeki karbon ve demir oksit arasında
reaksiyon oluşması sebebiyle kabarık bir yapı oluşur. Soğutma safhası boyunca
kirler (safsızlıklar) külçenin ortasında ve üst yarılarında toplanır. Bu
kirlilikten (safsızlıktan) etkilenmeyen dış yüzey, bu külçelerden elde edilen
hadde mamulü ürünlere daha iyi bir yüzey görünüşü verir. Daha ekonomik olan
bu çelik çeşidi aynı zamanda soğuk kıvırma işlemi için kullanılır. Birçok durumda kabarcıklı
çelik ile tatmin edici döküm yapılamaz. Bu durum özellikle yüksek karbonlu
çelikler ve alaşımlı çelikler için de doğrudur. Bu durumlarda çelik doyurulmalıdır
(örn; de-okside edilerek). De-oksidasyon vakumlama işlemiyle kısmen
yapılabilir, fakat genellikle silikon, aluminyum, kalsiyum veya manganez gibi
elementlerin eklenmesiyle yapılan doyurma işlemi daha fazla kullanılan bir
yöntemdir. Bu yolla külçenin her tarafına dağıtılmış kirlilik (safsızlık)
bazı kullanımlar için daha iyi emniyet sağlayarak çeliğin özelliklerinin
bütün kütle içinde aynı olmasını sağlar. Kısmen de-oksidasyon
işlemine tabi tutulan bazı çelikler yarı doymuş (veya dengelenmiş) çelikler
olarak bilinir. Katılaştırma işleminden ve
sıcaklığın denkleştirilmesinden sonra külçeler kaba hadde (blooming, levha
yapma,) veya blok haddesinde
haddelenerek yarı mamul ürünlere (blum, kütük, yuvarlak, levha blokları,
levha çubukları) veya dövme presi üzerinde veya şahmerdan ile yarı mamul
dövme ürünlerine dönüştürülür. Artan miktarlarda çelik sürekli döküm makinalarında doğrudan
doğruya yarı mamül ürünler biçiminde dökülmektedir. Bazı özel durumlarda
kesit şekilleri mamül ürünlerin kesit şekillerine yaklaşır. Sürekli döküm
yöntemi ile elde edilen yarı mamül ürünlerin yüzey görünümleri oldukça
düzenli aralıklarla yer alan farklı renklerdeki enine halkalar gösteren bir
dış yüzey görünümüyle karakterize edilir. Aynı şekilde bu yarı mamullerin
yatay kesitleri hızlı soğuma nedeniyle radyal billurlaşma sonucu aynı
görünümdedir. Sürekli döküm çelikleri her zaman doymuş çeliklerdir. (IV)
Mamul malların üretimi Yarı mamul ürünler ve bazı
durumlarda külçeler sonradan mamul ürünler şekline dönüştürülür. Bu ürünler genellikle yassı ürünler (geniş yassı levhalar,
üniversal levhalar, geniş rulolar, plakalar ve şeritler) ve uzun ürünlerdir (çubuklar, sıcak
haddelenmiş, düzensiz durumdaki kangallar, diğer çubuklar, dirsekler,
profiller, bölümler ve teller). Bu ürünler, doğrudan
külçelerden veya yarı mamul ürünlerden sıcak olarak (sıcak haddeleme, dövme
veya sıcak çekme yöntemleri) veya
dolaylı yoldan sıcak bitirilmiş mamullerden soğuk olarak (soğuk haddeleme,
tel çekme, parlak çekme, ekstrüzyon) plastik deformasyonu yoluyla elde
edilirler, bazı durumlarda bu işlemleri bitirme işlemleri takip eder. (örn;
merkezsiz taşlama veya hassas tornalama yoluyla elde edilen soğuk bitirilmiş
çubuklar ). Bu faslın 3 numaralı not
hükmüne göre elektroliz, basınçlı döküm veya sinterleme suretiyle elde edilen
demir ve çelik ürünleri görünüşlerine, bileşimlerine, şekillerine göre bu
Fasılda yer alan benzeri sıcak hadde ürünlerine uygun pozisyonlarda
sınıflandırılır. Bu Notun tatbikinde
aşağıdaki ifadeler, karşısında bulundukları terimleri açıklarlar; (1) Basınçlı
döküm (kalıp döküm) Bu yöntem az veya çok yüksek basınç
altında alaşımın erimiş veya hamur kıvamında kalıba enjekte edilmesinden
ibarettir. Bu tür yöntem büyük miktarlarda üretimi
kolaylaştırır ve hassas boyutsal değerlerin elde edilmesini sağlar. (2) Sinterleme Bu yöntem kalıplama yoluyla elde edilen
sıkıştırılmış toz ürünün, bu ürün genellikle basınç uygulanarak
birleştirilmiştir, akabinde özel fırınlarda ısıtılmasını kapsayan bir toz
metalürjisi yöntemidir. Sinterlenmiş maddelere en son
niteliklerini veren bu işlem, özel sıcaklık, zamanlama ve atmosfer koşulları
altında gerçekleştirilir. Bu durumda katı halde bir yığın üretilmiş olur.
Sinterleme aynı zamanda vakum altında da gerçekleştirilebilir. (A) Sıcak plastik
deformasyonu (1)
Sıcak
haddeleme, hızlı yeniden kristalleşme ve füzyonun başlangıç noktaları
arasındaki sıcaklıkta haddeleme anlamına gelir. Uygulanan sıcaklık aralığı,
örneğin, çeliğin bileşimi gibi değişik faktörlere bağlıdır. Kural olarak,
sıcak haddelemede son çalışma sıcaklığı yaklaşık 900 oC dır. (2)
Dövme,
dövme metalin herhangi biçimdeki parçalarını elde etmek amacıyla kütle
halindeki metalin şahmerdan veya dövme presleri kullanarak sıcak deformasyona
uğratılması anlamına gelir. (3)
Sıcak
çekmede, çelik ısıtılır ve çubuklar, borular veya değişik şekillerdeki
kesitler üretmek üzere kalıptan geçirilir. (4)
Sıcak
kalıpta dövme ve kalıpta ıstampalama, özel aletler kullanarak
metallerden kesilmiş taslakların kalıplarda (kapalı veya burr eklemli) sıcak
olarak şekillendirilmesi ve bu yolla biçim veya kesit elde edilmesi
(genellikle taşıyıcı hat üzerinde) anlamına gelir. Sıkıştırma ve basınçla
yapılan bu işlem genellikle haddeleme, dövme, tavlanmış çeliklere elle
döverek şekil verme, kıvırma hazırlık işlemlerini takip eden ardışık
fazlardan etkilenir. (B) Soğuk plastik
deformasyonu (1)
Soğuk
haddeleme, çevre ısısında gerçekleştirilir (örn; yeniden kristalleşme
noktasındaki ısı derecesinin altında). (2)
Soğuk
kalıpta dövme ve kalıpta ıstampalama, yöntemi de yukarıda (A)
kısmının 4. şıkkında tanımlandığı gibi soğuk yöntemle metalden kesit veya
şekiller elde edilmesi demektir. (3)
Ekstrüzyon,
genellikle soğuk, baskı aleti ve kalıp arasında yüksek basınç altında
kütlesel çelik deformasyonu için sadece yükün geçeceği kenar dışında bütün
kenarları kapalı bir yerde istenilen şeklin elde edildiği bir yöntemdir. (4)
Tel
çekme, daha küçük çapta kangal tel elde etmek için, düzensiz bükülmüş
kangallar halindeki çubukların bir veya birden fazla kalıptan yüksek hızda
çekildiği soğuk bir işlemdir. (5)
Parlak
çekme, düzensiz bükülmüş kangallar halinde olan veya olmayan
çubukların (nisbeten düşük hızda) daha küçük ve farklı kesitli ürünler elde
etmek için bir ya da daha fazla kalıptan geçirilmesini içeren bir soğuk
işlemdir. Soğuk işlenmiş ürünler,
sıcak çekim ve sıcak haddeleme ürünlerinden aşağıda belirtilen özellikler ile
ayırt edilebilir; - Soğuk işlenmiş ürünlerin
sıcak işlemle elde edilen ürünlere nazaran daha düzgün bir görünümü vardır ve
soğuk çalışılmış ürünlerin yüzeyinde pullanma yoktur. - Soğuk işlenmiş ürünlerde boyutsal toleranslar daha küçüktür. - İnce yassı ürünler (ince
geniş saclar, levhalar, plakalar ve şeritler) genellikle soğuk indirgeme
yöntemiyle üretilirler. - Soğuk işlenmiş ürünlerin
mikroskopik incelenmesinde işleme yönüne paralel olarak tane diziliş durumu
ve tanelerin deformasyonları göze çarpar, bunun aksine sıcak haddelenmiş
ürünlerde tane düzeni yeniden kristalleşme sebebiyle oldukça düzgün
görünümdedir. Ek olarak, soğuk işlenmiş
ürünlerin, bazı sıcak haddelenmiş ürünlerle veya sıcak çekme ürünlerle
paylaşabileceği aşağıda belirtilen özellikler vardır; (a)
Uğramış oldukları sıkma ya da sert
işlemden dolayı soğuk işleme tabi tutulmuş ürünler, çok serttir ve yüksek
gerilim gücüne sahiptir, fakat ısı işlemiyle bu özelliklerin azaldığı
görülür; (b)
Soğuk işleme tabi tutulmuş ürünlerde
çatlaklardaki uzama çok düşüktür, uygun ısı işleminden geçmiş ürünlerde ise
bu oran daha yüksektir. Bazı sıcak hadde mahsulü
ürünlere önemli bir kalınlık azalması olmadan uygulanan çok hafif soğuk
haddeleme yöntemi (skin pass veya pinch pass olarak da bilinir), sıcak hadde
mamul ürünlerin karakterinde değişime yol açmaz. Alçak basınç altındaki bu
soğuk geçiş esas olarak, yalnızca ürün yüzeyine etki yapar, bununla birlikte,
esas anlamda soğuk haddeleme işlemi (soğuk indirgeme olarak da bilinir)
işlenen parçanın kristal yapısını önemli bir ölçüde kesit azalmasına sebep
olarak değiştirir. (C) Ardarda gelen imal ve
bitirme işlemleri Mamul ürünler ileri bitirme
işlemlerine tabi tutulur veya aşağıda belirtilen seri işlemlerle başka
ürünlere dönüştürülür: (1)
Mekanik
işlemler, örneğin; tornalama, frezeleme, öğütme, delme veya zımbalama,
katlama (bükme), boyutlandırma, soyma vb. işlemlerdir, bununla birlikte, şu
hususa dikkat edilmelidir ki, sadece oksidasyon pullarını ve kabuklarını
temizlemek için kaba tornalama ve kaba kesimler gibi bitirme işlemleri
sınıflandırmada değişikliğe sebep olacak bitirme işlemleri olarak kabul
edilemez. (2)
Yüzey işlemleri veya diğer işlemler
(kaplama işlemi dahil). Bu işlemler metalin özelliklerini ve metalin
görüntüsünü geliştirir, onu paslanma ve korrozyona karşı korurlar. Bazı
pozisyon metinlerinde belirtilenler haricindeki bu işlemler eşyanın yer
aldığı pozisyonu değiştirmezler. Yüzeysel işlemler şunları kapsarlar: (a)
Tavlama, temperleme, yüzey
sertleştirmesi, nitrürleme ve benzeri ısı işlemleri. Bu işlemler metalin
özelliklerini geliştirirler. (b)
Metalin ısıtılması sırasında oluşan pas
kabuklarının ve oksidasyon pullarının ayrılması için dekalaminaj, dekopaj,
raspalama ve diğer işlemlerle temizlenmesi. (c)
Kaba kaplamanın ana amacı ürünü
oksitlemeden ve paslanmadan korumak, taşınması sırasında kaymayı önlemek,
kullanımı kolaylaştırmaktır. Kaba kaplamalar örneğin; aktif pas önleyici
pigmentler içeren boyalarla boyamak (kırmızı kurşun, çinko tozu, çinko oksit,
çinko kromat, demir oksit, demir vermilyon, kuyumcu tozu gibi)ve yağ, gres,
parafin mumu, balmumu, grafit, katran veya bitümenli pigmentsiz
kaplamalardır. (d)
Yüzeye yapılan bitirme işlemleri
aşağıdakileri kapsar: (i) Parlatma,
cilalama veya benzeri işlemler. (ii)Yapay oksidasyon (çeşitli kimyasal işlemler yoluyla örneğin;
oksitli çözeltiye daldırmak gibi), yeşil küfleme ya da mavileştirme (mavi
tavlama), kahverengileştirme ya da bronzlaştırma(çeşitli tekniklerle) gibi işlemler
ürünün yüzeyinde bir oksidasyon zarı oluşturur ve ürünün görüntüsünü
geliştirirler. Bu işlemler paslanmaya karşı dayanıklılığı artırır. (iii) Kimyasal yüzey işlemleri, örneğin; - Fosfatlama;
ürünün fosfat metalik asiti çözeltinin içine daldırılması işlemidir
(özellikle demir, çinko ve manganez içeren solüsyonlar). Bu yöntem işlemin
süresine ve banyo sıcaklık derecesine göre parkerising veya bonderising
olarak bilinir. - Oksalatlama
borlama vb. gibi işlemler; uygun asitler ve tuzlarla birlikte fosfatlama
işlemine benzer metodlarla yapılan işlemlerdir. - Kromlama;
ürünün ana içeriği kromik acid veya kromatlardan oluşan çözeltinin içine
daldırılması işlemidir. Bu yöntem, örneğin çinko ile kaplanmış çelik
levhaların yüzey işlemi içindir. Bütün bu kimyasal
yüzey işlemler metal yüzeyinin korunması, işlenmiş ürünlerin herhangi bir
şekilde sonradan soğuk deformasyonunu kolaylaştırması, boya veya diğer
metalik olmayan koruyucu kaplamaların uygulanması bakımından avantaj sağlar. (iv) Metalle kaplamada (metalizasyon) oluşan ana işlemler; - Erimiş
metal veya metal alaşımına daldırma işlemi, örneğin; sıcak galvanizleme,
kurşunla sıcak kaplama, aluminyum kaplama, kalaylama. - Elektro-kaplama
(metal tuzların uygun çözeltisinin elektrolizi ile kaplama metalin katot
biriktirmesiyle ürün yüzeyinin kaplanmasıdır), örneğin; çinko, kadmiyum,
kalay, kurşun, krom, krom/kromat, bakır, nikel, altın ve gümüş ile kaplama. - Toz
halindeki gerekli kaplama metali ile kaplanacak ürünün ısıtılarak aşılama
veya difüzyon işlemleri; örneğin; dolapta galvanizleme (sherandising) (çinko
ile sementasyon) calorising (aluminyum ile sementasyon) ve kromlama (kromun
nüfuz ettirilmesi sureti ile). - Püskürtme
(erimiş haldeki kaplama metalin doğrudan kaplanılacak ürünün üstüne
püskürtmek suretiyle yapılan kaplamadır), örneğin; Schoop yöntemi, gaz
tabancası, ark, plazma ve elektrostatik püskürtme yöntemleri gibi. - Kaplama
metalin vakum ortamında buharlaştırılmasıyla yapılan metalizasyon. - Kaplanacak
metalin akkor ışık saçan iyonlarla bombardıman edilerek metalizasyonu. - Katot
buharlaştırmasıyla kaplama (saçılma). (v) Metal olmayan maddelerle
kaplama, örneğin; emayeleme, parlatma,
vernikleme, boyama, yüzey baskısı, seramik veya plastik kaplama, akkor ışık
saçma gibi özel yöntemler dahil, elektroforez, elektrostatik projeksiyon ve
radyasyon ateşlemesinden önce elektrostatik sıvıya batırılarak banyo edilmesi
gibi özel işlemleri kapsar. (e)
Plakaj işlemi, farklı özellikte ve
renklerdeki metal tabakalarını birbirine değdiği yüzey moleküllerinin iyice
nüfuz ederek birleşmesidir. Bu sınırlı nüfuz etme plakaj ürünlerin
özelliğidir ve onları önceki paragraflarda (örn; normal elektrolizle kaplama
ile) açıklanan şekildeki metalle kaplanmış ürünlerden ayırır. Çeşitli plakaj işlemleri plakaj yapılacak ana adi metalin
üzerine erimiş haldeki kaplama metalin boşaltılmasını içerir ve bu işlemi
haddeden geçirilme işlemi izler. Plakaj metalinin basit sıcak haddelenmesi
kaplama metalin temel metale verimli bir şekilde kaynak olmasını sağlar.
Diğer bir yöntem plakaj metalinin esas metal üzerine depo edilmesinden sonra
mekanik veya ısıtma işlemine (örn; elektro plakaj) tabi tutularak yapılan
yöntemdir. Elektro kaplama bu yöntemlerden biri olup, bu yöntemde plakaj
metali (nikel, krom gibi) elektroliz yoluyla esas metalin üstüne depo
edilerek her iki maddenin birbirine iyice nüfuz etmesi için ısı işlemi
uygulanır ve daha sonra soğuk haddeden geçirilir. Demir içermeyen metallerle kaplanmış demir esaslı ürünler demir
veya çeliğin ağırlık itibariyle üstün
olması şartıyla 72. Fasıldaki uygun pozisyonlarında yer alırlar (XV.
Bölümün 7 numaralı Not hükmüne bakınız). Demir veya çelik mamulleri bir başka
demir esaslı metalle kaplanmış oldukları takdirde orjinal mamulun birleşimine
veya plakaj metalinin birleşimine göre iki tali Fasılda (II, III veya IV) yer
alırlar ve ağırlık itibariyle üstün olan metalin rejimine tabi olurlar (bu
Faslın 2 nolu Not hükmüne bakınız), örneğin; paslanmaz çelikle kaplanmış olan
sıradan, alaşımsız bir çelik çubuk şayet asıl metal (alaşımsız çelik çubuk)
ağırlık itibariyle üstün durumda ise tali Fasıl II'de sınıflandırılır,
ağırlık itibariyle üstün değilse tali Fasıl III'de sınıflandırılır. (f)
Test için metalden küçük örneklerin
alınması. (g)
Laminasyon. Ör; metal bir tabakanın
viskoelastik malzemeden ara bir tabakanın üstüne yerleştirilmesi. (Ara tabaka
ses vb. amaçlar için yalıcı vazife görür.) * * * Ferro metal alaşımlarının ve karma eşyanın sınıflandırılması XV.
Bölümün Genel Açıklayıcı notunda yer almıştır. TALİ
FASIL I İLK MADDELER; GRANÜL VEYA TOZ HALİNDEKİ
ÜRÜNLER GENEL AÇIKLAMALAR Bu tali Fasıl aşağıdakileri kapsar: (1)
Demir ve çelik sanayiinin ilk ürünleri
dökme demir, “spiegeleisen”-aynalı demir, demir alaşımları, demir cevherinin
doğrudan indirgenmesiyle elde edilen demirli ürünler ve diğer süngerimsi
demirli ürünler, döküntü ve hurdalar ve erimiş hurda külçeler) ve ağırlık
itibariyle en az % 99,94 oranında saflık ihtiva eden demir (72.01 ila 72.04
pozisyonları). (2)
Dökme demirin, aynalı demirin, demir
veya çeliğin toz ve granü1 halde olanları (72.05 pozisyonu). 72.01
- DÖKME DEMİR (PİK DEMİR) VE AYNALI
DEMİR (KÜTLE, KÜLÇE, BLOK VEYA DİĞER İLK
ŞEKİLLERDE). 7201.10 - Ağırlık itibariyle % 0,5 veya daha az
fosfor içeren alaşımsız dökme demir 7201.20 - Ağırlık
itibariyle % 0,5`den fazla fosfor içeren alaşımsız dökme
demir 7201.50 - Alaşımlı dökme demir; aynalı demir (A) DÖKME (PİK) DEMİR Dökme
(pik) demir, bu Faslın 1 (a) notunda tarif edilmiştir. Bununla birlikte % 2
den fazla karbon ihtiva eden krom çelikleri (bu Faslın 1 (d) not hükmüne
göre) diğer alaşımlı çeliklerle birlikte tali Fasıl IV de sınıflandırılır. Dökme (pik) demir, demir ve çelik endüstrisinin esas ürünüdür.
Bunlar kupalo ocaklarında veya elektrikli fırınlarda ferro döküntü ve
hurdaların eritilmesiyle veya demir cevherinin izabe fırınlarda eritilmesi ve
indirgenmesi yöntemi ile üretilir. Demir-karbon alaşımı olan bu demir, aynı
zamanda eriticilerden, yakıtlardan, döküntülerden, cevherden ve bazen de özel
nitelik vermek için eklenmiş krom ve nikel gibi diğer elementlerden kalan
silikon, manganez, sülfür ve fosfor gibi diğer elementleri de içerir. Bu pozisyon ham dökme demiri ve kolaylık için ve belli derecede
arıtma, karıştırma ve alaşımlama için tekrar eritilmiş dökme demiri kapsar.(1
(a) nolu Not hükmünde belirtilmiş metal oranlarının sınırları içinde kalmak şartıyla). Dökme demirler külçe,
kalıp, kütle, kırılmış, kırılmamış veya erimiş durumda olabilirler. Ancak bu
pozisyonda şekil verilmiş veya işlenmiş eşyalar yer almaz (örn; kaba veya
bitirilmiş dökümler veya borular). Dökme (pik) demir kolay kırılır ve üzerinde çalışılmaya
elverişli değildir. Bu özelliği, bu ürüne bazı çelik özellikleri görünüşü
veren tavlama yoluyla bir dereceye kadar ortadan kaldırılabilir. Bu şekilde
işleme tabi tutulan dökme demirler "dövülerek veya haddelenerek kolayca
şekil verilebilen dökme demirler" (içi siyah(Amerikan fontu) veya içi
beyaz (Avrupa fontu)) olarak bilinir. Pratikte bu işlem (tavlama) Tarifenin
her hangi bir yerinde yer alan döküm eşyalarına uygulanır, fakat dökme, blok gibi ilk şekillerdeki maddeler ağırlık
itibariyle % Alaşımlı dökme demir ağırlık itibariyle alt pozisyonun 1 (a)
nolu Notunda belirtilen elementlerin bir veya daha fazlasını yine bu Notta
belirtilen oranlarda içeren dökme (pik) demirdir. (B) AYNALI DEMİR (SPIEGELEISEN) Aynalı demir, bu Faslın 1 (b) Notunda tarif edilmiştir. Bu demir
bazen ticarette ferro-alyaj olarak düşünülürse de, genellikle doğrudan metal
cevherinden elde edilmesinden dolayı dökme demir ile aynı pozisyonda yer
alır. Aynalı demirler başlıca çelik üretiminde demirin deokside veya
rekarbüre edilmesinde ve aynı zamanda alaşımların elde edilmesinde
kullanılır. Yüksek oranda manganez içermesi nedeniyle parlak kesit yüzeyi
gösterir ve dökme demir gibi aynı biçimlerde bulunur. 72.02
- FERRO-ALYAJLAR
- Ferro-manganez 7202.11
-- Ağırlık itibariyle % 2'den fazla
karbon içerenler 7202.19 -- Diğerleri - Ferro-silisyum 7202.21
-- Ağırlık itibariyle %
55'den fazla silisyum içerenler 7202.29 -- Diğerleri 7202.30 - Ferro-siliko-manganez -
Ferro-krom 7202.41 -- Ağırlık itibariyle % 4'den fazla karbon
içerenler 7202.49 -- Diğerleri 7202.50 - Ferro-siliko-krom 7202.60 - Ferro-nikel 7202.70 - Ferro-molibden 7202.80 - Ferro-tungsten ve ferro-siliko-tungsten - Diğerleri 7202.91 -- Ferro-titanyum ve ferro-siliko-titanyum 7202.92 -- Ferro-vanadyum 7202.93 -- Ferro-niobyum 7202.99
-- Diğerleri Ferro-alyajlar bu
Faslın 1 (c) nolu Notunda tarif edilmiştir. Ferro-alyajlar büyük orandaki alaşım elementleri için (manganez,
krom, tungsten (volfram), silikon, bor veya nikel gibi) sadece çözücü görevi
gören daha küçük oranda demir içermesi ve % 2 veya daha az karbon
içerebilmesi bakımından dökme (pik) demirden farklıdır. Ferro-alyajlar, bazıları dövülebilir olmalarına rağmen, en
azından endüstriyel amaçlar dışında normal olarak haddelenmeye, dövülmeye ve
diğer işlemlere elverişli değildir. Bunlar, esas olarak çelik ve demir
sanayiinde çeliğe veya dökme demire özellikler kazandıran elementlerin
belirli oranlarda eklenmesinde (genellikle bu şartlarda saf elementlerin tek başlarına
kullanımı pratik ve ekonomik değildir) kullanılır. Bazı ferro-alyajlar
deoksidan, desülfürler veya denitrating maddeler veya çelik doyurucular
olarak, diğer bir kısmı ise kaynak yapmada veya metal depolama için
kullanılır. Bazı ferro-alyajlar doğrudan döküm için kullanılabilirler. Bu
pozisyonda yer alan ferro-alyajlar; dökme, blok, parça veya benzeri ilk
biçimlerde veya granule veya toz halinde veya devamlı döküm yöntemiyle elde
edilen biçimlerde (örn; çubuk) bulunmalıdır. Ferro-silikon, yüzeyleri özel yöntemlerle sertleştirilmiş
yuvarlak-granüle tozlar şeklinde metal cevherlerinin gravimetrik ayrımında
(seçici ayırıcılar) yoğun ortam olarak (pulp) da kullanılır. Bununla beraber,
ferro-silikon bu pozisyonda yer alır. Bu pozisyon, aynı zamanda, önceden toz veya granüle haline
getirilmiş ve çimento veya diğer yapıştırıcılarla briket, silindir, ince
levha şeklinde aglomere edilmiş ve belli durumlarda ekzotermik katkılar
içeren bu tür ürünleri kapsar. Bazı ferro-alyajlar (örn; ferro-manganez veya ferro-silikon)
izabe fırınlarda üretilirlersede, bunlar daha çok elektrik fırınlarında yada
"termit" yöntemiyle maden eritme kaplarında hazırlanır. Başlıca çeşitleri şunlardır; (1) Ferro-manganez (2) Ferro-silikon (3) Ferro-siliko-manganez (4) Ferro-krom (5) Ferro-siliko-krom (6) Ferro-nikel (7) Ferro-molibden (8) Ferro-tungsten (ferro-volfram) ve
ferro-siliko-tungsten (9) Ferro-titanyum ve ferro-siliko-titanyum (10)
Ferro-vanadyum (11)
Ferro-niobyum (12)
Ferro-siliko-magnezyum ve ferro-siliko-kalsiyum Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir; (a) Ferro-alyajlar gibi aynı
amaçlar ve aynı tarzda kullanılan molibden oksit, kalsiyum molibdat, silikon
karbür gibi kimyasal ürünler (aynı zamanda, ağırlık itibariyle % 4 den daha
az demir, kalsiyum silisit ve manganez silisit içeriyorlarsa) (28. Fasıl). (b) Ferro-uranyum (28.44 pozisyonu). (c) Ferro-seryum ve bütün biçimlerdeki diğer
piroforik ferro alyajlar (36.06
pozisyonu). (d) Bazı ülkelerde
ferro-nikel veya ferro-nikel-kromları olarak bilinen, dövülebilir nitelikte
olan ve normal olarak demir ve çelik metalurjisinde "katkı
maddeleri" olarak kullanılmayan ürünler (72.18 ila 72.29 pozisyonları veya 75. Fasıl). 72.03
- DEMİR CEVHERİNİN DOĞRUDAN
İNDİRGENMESİ İLE ELDE EDİLEN DEMİRLİ ÜRÜNLER VE DİĞER SÜNGER GÖRÜNÜŞLÜ
DEMİRLİ ÜRÜNLER (PARÇA, PELLET VEYA BENZERİ ŞEKİLLERDE); MİNUMUM SAFLIĞI
AĞIRLIK İTİBARİYLE % 99.94 OLAN DEMİR (PARÇA, PELLET VEYA BENZERİ
ŞEKİLLERDE). 7203.10 - Demir
cevherinin doğrudan indirgenmesi suretiyle elde edilen ürünler 7203.90 - Diğerleri Bu pozisyon, maden cevherinin erimeden indirgenmesi ile elde
edilen ferro ürünleri kapsar (bu Faslın Genel Açıklama Notlarının (I) - (B)
kısmına bakınız). Bu ürünler parça veya granüle cevherden veya biriket veya
pellet halinde konsantre edilmiş metal cevherinden elde edilir. Bunlar,
ağırlık itibariyle % 80 den fazla metalik demir içerirler ve süngerimsi
yapıya sahiptirler (süngerimsi demir) ve çelik yapımında kullanılırlar. Bu
pozisyonda yer alan ürünler biriket veya pellet şeklinde olup, 26.01
pozisyonunda yer alan konsantre edilmiş cevherlerle karıştırmamak gerekir. Bu
pozisyonda yer alan ürünler kesilmiş yüzey görünüşlerinin parlaklığı ile
26.01 pozisyonunda yer alan ürünlerden farklıdır. Doğrudan indirgeme ile elde edilen ferro ürünler diğer
süngerimsi ferro ürünlerden (atomizasyon tekniği ile erimiş dökme demirden
elde edilenler) kolayca ayrılabilir. Doğrudan indirgeme metoduyla elde edilen
ferro ürünler pürüzlü ve gözenekli yüzey görünümüne sahiptir, bununla
birlikte süngerimsi ferro ürünlerin erime safhasından geçtiğini açıkca
gösteren yuvarlanmış yüzeyleri vardır. Bu pozisyon, aynı zamanda çok saf demiri de kapsar (yabancı
madde içeriği % 0.06 ‘yı geçmeyen demir gibi). Bu demir laboratuar
araştırmalarında ve demir işleri sanayiinin (örn; toz metalürjisinde) belli
dallarında kullanılır. Saf demir, metaller için iyi bir seyrelticidir. Bazen "çelik sünger" olarak da bilinen çelik yünler
vb. bu pozisyon haricindedir (73.23
pozisyonu). 72.04
- DÖKME DEMİRİN, DEMİRİN VEYA ÇELİĞİN DÖKÜNTÜ VE
HURDALARI; DEMİR VEYA ÇELİK DÖKÜNTÜ VE
HURDALARININ YENİDEN ERGİTİLMESİ SURETİYLE ELDE EDİLEN KÜLÇELER. 7204.10 - Dökme demir
döküntü ve hurdaları - Alaşımlı çelik döküntü ve hurdaları 7204.21 -- Paslanmaz
çelikten olanlar 7204.29 -- Diğerleri 7204.30 - Kalaylı demir veya çelik döküntü ve
hurdaları - Diğer döküntü ve hurdalar 7204.41 -- Torna talaş ve
döküntüleri, freze talaş ve
döküntüleri, kıymıklar, öğütme artıkları, testere talaşları, eğe talaşları,
pürüz giderme ve preslemede meydana gelen çapaklar (paket halinde olsun
olmasın) 7204.49 -- Diğerleri 7204.50 - Döküntü ve
hurdaların yeniden ergitilmesi suretiyle elde edilen külçeler (A) DÖKÜNTÜ VE HURDALAR Bu pozisyon, XV. Bölümün 8 (a) Not hükmünde tarif edilen demir
ve çeliğin döküntü ve hurdalarını kapsar. Çeşitli kalite ve özelliklere sahip demir veya çeliğin döküntü
ve hurdaları genellikle aşağıdaki biçimlerde bulunurlar; (1)
Demir veya çeliğin mekanik olarak
işlenmesinden veya imalinden meydana gelen döküntü ve hurdalar (örn; demir
veya çeliğin kesilmesinden meydana gelen kırpıntılar, torna döküntüleri,
talaşlar vb.). (2)
Demir ve çelik ürünlerinin kırılma,
parçalanma, aşınma ve diğer sebeplerden dolayı kesinlikle kullanılamaz hale
gelmiş olanları; kullanıcılar tarafından istenilen kalite ve ebatlara
getirilebilmesi için aşağıda belirtilen işlemler vasıtasıyla demir veya çelik
döküntü ve hurdaları hazırlanır; (a)
Uzun ve ağır parçaların ateşle
ısıtılarak kesimi veya biçilmesi, (b) Özellikle
hafif döküntü şeklinde olanları hidrolik pres kullanarak balyalar halinde
sıkıştırma, (c)
Motorlu taşıt gövdelerinin ve diğer
hafif hurdaların parçalanmasını müteakip temiz, yüksek yoğunluktaki ürünlerin
elde edilmesi amacıyla ayrılması (manyetik ayırma olabilir). (d) Çelik
ve demirin testere talaşlarının ve torna talaşlarının biriket halinde
ezilmesi ve aglomeresi, (e)
Eski demir ürünlerinin parçalanması. Döküntü ve hurdalar genellikle tekrar eritme yoluyla metallerin
geri kazanılması için ve kimyasal imalatlar için kullanılır. Bulundukları halde veya tamir edilmek yahut yenilenmek suretiyle
ilk amaçlarında kullanılabilen veya diğer amaçlarda kullanılabilecek şekle
sokulmaya elverişli durumda olan dökme demir, demir veya çelikten mamül eşya
hurdaları bu pozisyon haricindedir.
Aynı zamanda, metal olarak ilk durumunda olmaksızın diğer ürünler halinde
yeniden düzenlenebilen eşyalarda bu pozisyon haricindedir. Böylece, örneğin eskimiş olan kısımları yenilenerek
tekrar kullanılabilen neviden olan inşaat çeliği, maden ocaklarında destek
olarak kullanılabilen veya yeniden haddeden geçirilerek diğer eşya haline
konulabilen neviden olan eskimiş demiryolu rayları, temizlenmek veya tekrar
bilenmek suretiyle kullanılmaya elverişli hale gelebilen eğe ve törpüler bu
pozisyon haricindedir. Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir; (a)
Curuf, yüksek fırın curufu, demir veya
çeliğin imalinden elde edilen diğer döküntüler ve pullar (bunlar metallerin
geri kazanılması için uygun durumda olsalar bile) (26.19 pozisyonu). (b)
Radyoaktif oldukları için demir ve çelik
sanayiinde doğrudan kullanılamayan döküntü ve hurdalar (28.44 pozisyonu). (c)
Dökme demir ve aynalı demirin kırılmış
parçaları (72.01 pozisyonu). (B) DÖKÜNTÜ VE HURDALARIN YENİDEN ERİTİLMESİ SURETİYLE ELDE EDİLEN KÜLÇELER Bu ürünler bu Faslın 1 (g) Not hükmünde tarif edilmiştir.
Bunlar, yüksek alaşımlı çelik piklerini veya külçelerini içerirler ve düzgün
şekilli hurda ve döküntülerin (örn; torna talaşları ve bileme talaşları) yeniden
eritilmesi ve düzgün şekilde dökülmesi suretiyle elde edilir. Bunlar
haddelenmiş değillerdir ve çelik yapımında katkı ürün olarak kullanılırlar.
Dökümün kullanılmış soğuk döküm kalıpları kullanılarak yapıldığı için
kabarcıklı, çatlaklı, yarık, gözenek ve deliklerle dolu, pürüzlü ve şekilsiz yüzeyleri vardır. Külçe
biçimindeki döküm belli bir ağızdan geçirilmeden yapılır. Sonuç olarak
bunların yüzeyinde külçebaşı (besleme başı) veya yükseltiler yoktur, fakat
bazen üst uçta bir oluk şeklinde düzenli olmayan yüzeye sahiptirler. Bu yüzey
çoğunlukla içinden gözenekli curufların miktarının görülebileceği krater
şeklinde yarıkları içerir. 72.05
- DÖKME DEMİR, AYNALI DEMİR, DEMİR
VEYA ÇELİKTEN GRANÜL VE TOZLAR 7205.10 - Granüller - Tozlar 7205.21 -- Alaşımlı
çelikten olanlar 7205.29 -- Diğerleri (A) GRANÜLLER Granüller bu
Faslın 1 (h) Not hükmünde tarif edilmiştir. Bu pozisyon, granülleri yani; az veya çok yuvarlak taneleri ve
köşeli tanecikleri kapsar. Az çok yuvarlak taneler, sıvı demir veya çeliğin soğuk suya
dökülmesi veya su buharının içine fışkırtılması suretiyle üretilir. Köşeli
tanecikler yuvarlak taneciklerin kırılması ile veya sertleştirilmiş metal
levhaların soğuk olarak parçalanması yoluyla elde edilir. Bu ürünler ebatlarına göre tasnif edilmiş olsun olmasın bu
pozisyonda yer alırlar. Bu taneler; taş işlenmesinde, cam veya metal üzerine oyma
yapılmasında veya bunların parlatılmasında, oksit pullarının temizlenme
işleminde veya yüzey sertleştirme işlerinde kullanılırlar. Bunlar ayrıca X
veya gama ışınlarına karşı betonun geçirmezlik özelliğini artırmak için veya
sağlamlaştırıcı olarak betona eklenirler. Bu pozisyon, aynı zamanda demir veya çelik telin kesilmesiyle
üretilen ve yukarıda açıklanan amaçlar için kullanılan "tel pelletleri" de kapsar. ( B
) TOZLAR Tozlar XV.
Bölümün 8 (b) nolu Not hükmünde tarif edilmiştir. Dökme demirin, aynalı demirin, demir ve çeliğin tozları
sıkıştırma veya aglomerizasyon için uygundur ve bunlar erimiş demir ve
çeliğin atomizasyonu ile, demir oksitlerinin indirgenmesiyle (kuru yöntem),
dökme demirin, süngerimsi demirin ve çelik tellerin ezilmesiyle, çökeltme
yoluyla (ıslak yöntem), ferro karbolinin ayrıştırılmasıyla, demir tuzlarının
sulu çözeltilerinin elektrolizi ile veya demir veya çeliğin püskürtülmesiyle
(toz haline gelmiş parçaları dahil) üretilir. Bu tozlar (süngerimsi demir tozu dahil) manyetolarda,
telefonlardaki elektromanyetik bobinin içi (özü) dahil, çeşitli eşyalar
biçiminde sinterize edilebilirler. Bu tozlar, aynı zamanda kaynak
elektrotları ve kaynak tozları imalinde, kimya sanayiinde (özellikle
indirgeme maddeleri olarak) ve bazen de, eczacılıkla ilgili ürünlerin
hazırlanmasında (demir taşının toz haline getirilmesiyle elde edilen toz) kullanılır. * * * Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir: (a)
Radyoaktif demir tozları (izotoplar) (28.44 pozisyonu). (b) 30.03 veya 30.04 pozisyonu
anlamında ilaç olarak hazırlanmış demir tozları. (c)
Ferro- alyajların toz ve granüle halinde
olanları (72.02 pozisyonu). (d) Demir
ve çeliğin torna talaşları ve artıkları (72.04
pozisyonu). (e)
“Shot” olarak ifade edilen kumlama
bilyaları ile aynı amaçlar için kullanılmalarına rağmen, küçük (farklı
büyüklüklerde) aşındırıcı bilyalar 84.Faslın 6 nolu Not. hükmüne göre 73.26 pozisyonunda yer alırlar. Bu
türden aşındırıcı bilyalar daha düzenli ve tamamlanmış görünümleri ve daha
iyi kalitedeki çelikten yapılmış olmaları ile kumlama bilyalarından
ayrılırlar. TALİ
FASIL II DEMİR VE ALAŞIMSIZ ÇELİKLER GENEL AÇIKLAMALAR Aşağıda yazılı olanlar demir veya alaşımsız çelikten olmak
şartıyla bu tali Fasılda yer alırlar; (1)
Erimiş halde çelik içeren külçeler veya
tavlanmış çubuklar, lokmalar, yuvarlaklar, bloklar gibi diğer ilk şekiller
(72.06 pozisyonu). (2)
Blumlar, kütükler, daireler, kalın
levhalar, levha çubukları dövülerek kabaca şekil verilmiş olan parçalar,
profil taslakları gibi yarı mamul ürünler (72.07 pozisyonu). (3)
Yassı haddelenmiş ürünler (72.08 ila
72.12 pozisyonları). (4)
Sıcak haddelenmiş düzensiz kangal
biçimindeki çubuklar (72.13 pozisyonu) ve diğer çubuklar (72.14 veya 72.15
pozisyonu). (5)
Profiller (72.16 pozisyonu). (6)
Tel (72.17 pozisyonu). 72.06
- KÜLÇE VEYA DİĞER İLK ŞEKİLLERDE DEMİR VE ALAŞIMSIZ ÇELİK (72.03 POZİSYONUNA
GİREN DEMİR HARİÇ). 7206.10 - Külçeler 7206.90
- Diğerleri (I) KÜLÇELER Külçeler, bu faslın Genel Açıklama Notunda belirtilen
yöntemlerden birisi ile üretiminden sonra ferro metalin kalıba dökülerek elde
edilen ilk biçimleridir. Bunlar genellikle kare, dikdörtgen veya çok kenarlı
kesitler halinde olup, döküm kalıplarından kolaylıkla çıkarılabilmesi için
bir tarafı diğer tarafından daha kalın olan ürünlerdir. Bu ürünler muntazam
ve esas olarak hatasız yüzeylere sahiptirler. Külçeler, genel olarak yarı mamul ürünler halinde, fakat bazen
doğrudan doğruya çubuklar, levhalar veya diğer mamul ürünler halinde
haddelenir veya dövülür. (II) DİĞER
İLK ŞEKİLLER Bu pozisyon, erimiş durumda olan çeliğin yanında, blokları,
lokmaları, tavlanmış demir çubuklarını ve yığınlarını da kapsar. Blok
ve lokmalar, esas olarak demir cevherinin çoğunlukla doğrudan indirgenmesi
veya elektroliz yolu ile üretilen "aglomere" veya
"birikinti" ürünlerinden elde edilir. Macun kıvamındayken curufun
ana kısmı yığınlardan ve lokmalardan ayrıldıktan sonra pres kullanılarak veya
“shingling” ile veya dövme işlemi ile tavlanmış
demir çubukları ve yığınlar elde edilir, bunlar haddelendikten sonra
curuf içermesinden dolayı karakteristik lifli bir yapı kazanırlar. Bu ürünler
çapa zinciri ve ağır yük asansörü kancası yapımı gibi özel uygulamalar için
faydalıdır. Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir: (a)
Döküntülerin yeniden eritilmesiyle elde edilen külçeler (72.04 pozisyonu). (b)
Sürekli dökümle elde edilen ürünler (72.07
pozisyonu). 72.07
- DEMİR VE ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YARI
MAMULLER. - Ağırlık itibariyle % 0,25’den az karbon
içerenler 7207.11 -- Enine
kesitleri dikdörtgen (kare dahil) şeklinde olup genişliği
kalınlığının iki katından az olanlar 7207.12 -- Diğerleri (enine kesitleri dikdörtgen (kare
hariç) şeklinde olanlar) 7207.19 -- Diğerleri 7207.20 - Ağırlık
itibariyle % 0,25 veya daha fazla karbon içerenler Yarı
mamül ürünler bu Faslın 1 (ij) nolu Notunda tarif edilmiştir. Bu Notun
tatbikinde "ilk sıcak haddeleme işlemine tabii tutulmuş" ifadesi bu
ürünlere kaba bir yüzey görünümü veren haddeleme işlemine tabi tutulmuş olan
ürünlere uygulanır. Bu Pozisyon, blum, kütük, yuvarlaklar, kalın levhalar, levha
çubukları, dövme ile kabaca şekil verilmiş olanları, profil taslaklarını ve
sürekli döküm suretiyle elde edilen bütün ürünleri kapsar. (A) BLUMLAR, KÜTÜKLER, YUVARLAKLAR, KALIN LEVHALAR VE LEVHA ÇUBUKLARI Bütün bu ürünler 72.06 pozisyonunda yer alan tavlanmış demir,
çubuk ve yığınlardan veya külçe demirlerden sıcak haddeleme veya dövme
suretiyle elde edilmektedir. Bunlar yarı mamül ürünler olup, tekrar sıcak
haddeleme veya dövme işlemlerine tabi tutulurlar. Bu itibarla ebatları tam
istenilen gibi değildir; kenarları sabit bir keskinlik arz etmemekte ve
yüzeyleri genellikle konkav veya konveks olup, üzerinde imal sırasında
meydana gelen izler (hadde silindirleri izleri) bulunmaktadır. Blumlar
esas olarak kare kesitli olup, kütüklerden
daha geniştir. Kütükler ise kare veya dikdörtgen kesitlidir. Blumlar ve
kütükler, tekrar haddeden geçirilerek çubuklar ve profil demirler imalinde
veya dövülerek mamül eşya veya taslaklar imalinde kullanılır. Yuvarlaklar,
çok kenarlı (dörtten fazla) veya dairesel kesitte olup, başlıca dikişsiz
çelik boruların yapımında ön ürün olarak kullanılır. Bunlar, çubuklardan yarı
mamül ürün olma özelliğiyle ve aynı zamanda 1 ila Kalın
levhalar ve levha çubukları da kesit biçiminde
dikdörtgen (kare hariç) şeklindedir. Fakat bunlar kalınlıklarından çok daha
fazla genişliğe sahiptir, kalın levhalar, levha çubuklarından daha kalındır.
Dolayısıyla, kalın levhalar tekrar haddeden geçirilmek suretiyle levha
imalinde, levha çubukları ise, esas olarak ince levhalar (saclar) veya
şeritlerin imalinde kullanılırlar. Teneke çubukları, teneke levha imalinde
kullanılan bir nevi levha çubuklarıdır. Kalın levhalar ve levha çubukları ve
bazı plakalar arasındaki fark için 72.08 pozisyonunu Açıklama Notuna bakınız. (B) DÖVME YOLUYLA KABACA ŞEKİL VERİLMİŞ
PARÇALAR Bunlar, blokların veya külçelerin dövülerek kabaca şekil
verilmesinden elde edilen yarı mamüller olup, görünüşleri düzgün olmayıp,
ebatları geniş toleranslıdır. Bunlar, külçe veya kütle halindeki demirlerin
şahmerdanda dövülerek veya dövme preslerinin tazyikiyle elde edilir. Bunlar,
esasen eşya imalinde fazla zayiat vermemek maksadıyla esas eşyanın
kabataslakları halinde de olabilir. Fakat bu pozisyonda yer alabilecek
taslaklar, sonradan dövme, pres veya tornadan geçirme suretiyle veya diğer
suretle oldukça önemli bir şekil verme işlemine tabi tutulması gereken kaba
taslaklardır. Böylece, örneğin gemilere mahsus krank mili imali için önceden
kabaca dövülerek zikzak şeklinde yassılaştırılmış parçalar bu pozisyonda yer
alır, fakat sonradan bir işçiliğe tabi tutularak krank mili halini almış ve
sadece bitirme işlemi (finisaj) yapılmamış halde olanlar bu pozisyon dışında kalır. Aynı şekilde, bir
kalıp arasında dövülerek üretilen dövme ve presleme taslakları da bu pozisyon
haricindedir, çünkü eşyalar bu
işlemlerle nihai mekanik işlemeye hazır hale getirilmiştir. (C) PROFİL TASLAKLARI Profil
taslaklarının mamül ürüne ve haddeleme işlemine uygun kompleks biçimde
kesitleri olabilir. Bu pozisyon, örneğin taslak halindeki geniş kenarlı kiriş
ve hatılları kapsar. (D) SÜREKLİ DÖKÜM SURETİYLE ELDE EDİLEN YARI
MAMÜL ÜRÜNLER Bu grup, sürekli döküm suretiyle elde edilen herhangi bir
biçimdeki demir veya alaşımsız çelikten tüm yarı mamül ürünleri kapsar. Bu işlemde çelik, farklı döküm taşıyıcı kanallarını besleyen bir
dağıtıcı içindeki kepçeden aktarılır. Bu aktarma kanalları aşağıdakileri
içine alır: (a)
Soğutma cihazlı, dipsiz bir kalıp; (b) Kalıbın
dışında, döküm metalini soğutmak için suyu atomize eden bir sistem; (c)
Katılaşmış metalin düzenli olarak
çıkarılmasını sağlayan taşıyıcı bir grup; (d) Boşaltma
makinalarını takip eden kesme makinası sistemi. Devamlı döküm suretiyle elde edilen ürünler ile diğer ürünler
arasındaki farkı ayırt etmek için bu Faslın Genel Açıklama Notlarının III.
Pragrafına bakınız. 72.08
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN SICAK
HADDELENMİŞ, KAPLANMAMIŞ GENİŞLİKLERİ 7208.10 - Rulo halinde,
sıcak haddelemeden daha ileri bir işlem
görmemiş, üzerinde kabartmalı şekiller bulunanlar - Diğerleri (rulo halinde, sıcak haddelemeden
daha ileri bir işlem görmemiş, dekopaj işlemine tabi
tutulmuş.) 7208.25 -- Kalınlıkları 7208.26 -- Kalınlıkları
3 mm. veya daha fazla fakat 4.75 mm.’den az
olanlar 7208.27 -- Kalınlıkları - Diğerleri (rulo
halinde, sıcak haddelemeden daha ileri bir işlem görmemiş) 7208.36 -- Kalınlıkları
7208.37 -- Kalınlıkları
4.75 mm. veya daha fazla fakat geçmeyenler 7208.38 -- Kalınlıkları
olanlar 7208.39 -- Kalınlıkları 7208.40 - Rulo halinde
olmayanlar, sıcak haddelemeden daha ileri bir işlem görmemiş, üzerinde
kabartmalı şekil bulunanlar -
Diğerleri (sıcak haddelemeden daha ileri bir işlem görmemiş, rulo halinde olmayanlar) 7208.51 -- Kalınlıkları
7208.52 -- Kalınlıkları 7208.53 -- Kalınlıkları 7208.54 -- Kalınlıkları 7208.90 - Diğerleri Yassı
haddelenmiş ürünler bu Faslın 1 (k) Notunda tarif edilmiştir. Bu pozisyonda yer alan ürünlere aşağıda belirtilen yüzey
işlemleri uygulanabilir; (1) Metalin
ısıtılması sırasında oluşan pas kabuklarının ve oksidasyon pullarının
ayrılması için dekalaminaj, dekopaj, raspalama ve benzeri işlemler. (2) Ürünü
sadece oksitlenmeden ve paslanmadan korumak, taşıma sırasında kaymayı
önlemek, kullanımı kolaylaştırmak amacıyla yapılan kaba kaplama. Bu
kaplamalar örneğin; aktif pas önleyici pigmentler içeren boyalarla boyamak
(kırmızı kurşun, çinko tozu, çinko oksit, çinko kromat, demir oksit, kuyumcu
tozu gibi) ve yağ, parafin mumu, balmumu, grafit, katran veya bitümen esaslı
pigmentsiz kaplamalar gibi. (3) Parlatma,
cilalama veya benzeri işlemler. (4) Yapay
oksidasyon (çeşitli kimyasal işlemler
yoluyla örneğin oksitli çözeltiye daldırmak gibi), yeşil küfleme veya
mavileştirme (mavi tavlama),
kahverengileştirme veya bronzlaştırma gibi işlemler (çeşitli tekniklerle)
ürünün yüzeyinde bir oksidasyon zarı
oluşturur ve ürünün görüntüsünü geliştirirler. Bu işlemler paslanmaya karşı
dayanıklılığı artırır. (5) Kimyasal
yüzey işlemleri, örneğin; -
Fosfatlama; ürünün fosfat metalik asidi
solüsyonunun içine daldırılması işlemidir (özellikle demir, çinko ve manganez
içeren solüsyonlar).Bu yöntem "parkerising" veya
"bonderising" olarak da bilinirler ve bu yöntem işlemin süresine ve
banyo derecesine bağlıdır. -
Oksatlama, borlama ve buna benzer
işlemler uygun asitlerle ve tuzlarla birlikte fosfatlama işlemine benzer
metotlarla yapılan işlemlerdir. -
Kromlama; ürünün ana içeriği kromik acid
veya kromatlardan oluşan çözeltinin içine daldırılması işlemidir. Bu kimyasal yüzey
işlemleri metalin yüzeyini koruma, işlenmiş ürünün sonraki soğuk
deformasyonunu kolaylaştırma gibi avantajlara, ve boyama terdibatı veya diğer
metalik olmayan koruyucu kaplamalara sahiptir. Bu pozisyonda yer alan yassı hadde ürünlerinde çentikler,
oluklar, dalgalar, yırtıklar, düğmeler, ıskarmozlar gibi doğrudan haddeleme
işleminden kalan kabartılı motifler olabilir veya Tarifenin diğer
pozisyonlarında yer alan ürünlerin karakterini kazanmamış olmak şartıyla bu pozisyonda yer alan ürünler
haddeleme işleminden sonra işlem görmüş (örn; oluklu hale getirilmiş,
kenarları eğimli hale getirilmiş, kenarları yuvarlatılmış, delinmiş)
olabilir. Bununla beraber, bu pozisyon, boyalar, emayeler veya plastikler
gibi metal olmayan maddelerle veya metal ile kaplanmış yassı hadde ürünlerini
kapsamaz (72.10 pozisyonu). Kıymetli metallerle kaplanmış yassı hadde ürünleri de bu
pozisyon haricindedir. (71. Fasıl). "Oluklu hale getirilmiş yassı-hadde ürünleri", eğri
çizgiler biçiminde (örn; sinüzoidal) düzenli dalga motifine sahip olan
ürünler anlamındadır. Sınıflama tatbikinde, oluklu biçimlerin efektif
genişliği olarak oluklu haldeki kenarın genişliği alınır. Bununla beraber,
köşeli profile (örn; kare, dikdörtgen veya ikizkenar yamuk) sahip kenarlı
ürünler olarak adlandırılanlar pozisyon haricindedir
(genellikle 72.16 pozisyonu). Bu pozisyon, aynı zamanda, Tarifenin diğer pozisyonlarında yer
alan ürünler veya eşyalar karakterini kazanmamış
olmak şartıyla, kare veya dikdörtgenden başka şekildeki her boyutta yassı hadde ürünlerini de içine alır. Bu pozisyon, diğerleri meyanında "geniş ruloları",
"levhaları", "tabakaları" kapsar. Bu pozisyon, aynı zamanda "geniş yassı ürünler" olarak
isimlendirilen (bazı ülkelerde "üniversal levhalar" olarak
isimlendirilir) bazı ürünleri de kapsar. Bu pozisyonun tatbikinde "geniş yassı ürünler",
genişliği Bu yüzden "geniş yassı ürünlerin", "geniş
rulolar", "levhalar" ve "tabakalardan" daha muntazam
ve doğru bitirilmiş kenarları ve daha keskin köşeleri vardır. Bunlar tekrar
haddelenmezler, fakat kenarlarına daha fazla makina işlemi uygulamaksızın
yapısal çelik işlerinde kullanılırlar. "Geniş rulolar",
"tabakalar" ve "levhalar" levha çubuklarının, kalın levhaların ve
külçelerin sıcak haddelenmesi işlemiyle
üretilirler, bazen bu işlemi
enine veya uzunlamasına kesimler takip eder. "Geniş
rulolar",
"tabakalar" ve "levhalar" dan
ayırt edilebilir. Çünkü
"tabakalar" ve "levhalar" düz olarak bulunurken
"geniş rulolar" düz kenarlı ve dikkatli bir şekilde sarılmış
tabakaların ruloları olarak bulunurlar. Sıcak haddelenmiş geniş rulolar, levhalar ve tabakalarla aynı
amaçlar için kullanılırlar veya bunlar levhalar, tabakalar, kaynak dikişli
borular, profiller gibi diğer ürünlere dönüştürülürler. Tabakalar ve levhalar, büyük dayanıklılık isteyen gemilerin,
demiryolu cer malzemesinin, tankların, buhar kazanlarının, köprülerin
inşasında ve diğer yapı işlerinde kullanılırlar. Bazı levhaların ve tabakaların kalın
levhalara ve levha çubuklarına benzer boyutları olabilir. Yine de tabakalar
ve levhalar, bu kalın levhalardan ve levha çubuklardan ayırt edilebilir,
çünkü; (1)
Bunlar çoğunlukla çift yönlü haddelenmiş
(uzunlamasına ve enine) ve bazen eğik-haddelenmiş iken kalın levhalar ve
levha çubukları yalnızca uzunlamasına kabaca haddelenmişlerdir(levha yapma
veya kaba işleme atölyesinde) (2)
Bunların kenarları makaslarla ve alevli
kesimlerle oluşur ve kenarlarında makas veya kesim izleri görülürken kalın
levhaların ve levha çubukların yuvarlak kenarları vardır. (3)
Bunlar kalınlık ve yüzey kusurları açısından pek fazla bozuk
değildirler, oysa kalın levhalar ve levha çubukları kalınlık açısından bir
bütünlük göstermez, çeşitli yüzey kusurları gösterirler. * * * Aşağıdakiler bu pozisyona dahil
değildir: (a)
Demir veya çelikten metal depluvayye (genleşmiş metal) (73.14 pozisyonu). (b) 82.Fasılda yer alan eşyaların
taslakları o o o Alt pozisyon Açıklama Notu. 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27,
7208.36, 7208.37, 7208.38, 7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53 ve
7208.54 alt pozisyonları. Bu alt pozisyonlarda yer alan ürünler sıcak haddeleme işlemine
ek olarak aşağıda belirtilen yüzey işlemlerine tabi tutulabilirler; (1) Sıcak
yassılama, (2) Tavlama,
sertleştirme, temperleme, satıhtan-yüzey sertleştirme (semantasyon),
nitratlama ve benzeri sıcak işlemler. Bu işlemler metalin özelliklerini
geliştirir. (3) Aksi
belirtilmedikçe, 72.08 pozisyonunun Açıklama Notunun ikinci paragrafının (1)
ve (2) şıkkında tarif edilen yüzey işlemler; Pullardan temizleme işlemi
aşağıda belirtilen şekillerde uygulanabilir; (a)
Asitle dekopaj veya indirgeme işlemleri
(kimyasal veya ısıl işlemler), (kireçleme(kireç sütü), işlemiyle birlikte
yapılmış olsun olmasın). (b)
Mekanik olarak pullardan temizlenme
(tesviyeleme, kaba perdahlama, kaba kumlama, kum püskürterek temizleme gibi) Mekanik olarak pullardan temizlenmiş ürünler aşağıda belirtilen
karakterlerle tanımlanırlar; (i)
Tesviyelenmiş çelik elle dokunulduğunda
hissedilen ve çıplak gözle de açıkca görülebilen sürekli pürüzlü paralel
izler taşıyan parlak bir yüzeye sahiptir. (ii)
Kabaca taşlanmış veya kabaca kumlanmış
yüzeyler genellikle düz olmayan ve donuk haldedirler. Perdahlama aletinden
kalan izler açıkca görülür. Diğer taraftan, iyi bir aşındırma ile yansıtıcı
olabilen parlak cilalı düz bir yüzey elde edilir. Bazen, aletin bıraktığı
izler neredeyse görünmezdir. (4) Bu Faslın
Genel Açıklama Notunun (IV) (B) Bölümünün son paragrafında tarif edildiği
gibi "skin veya pinch passing " işlemleri. (5) Istampalama,
zımbalama, baskılama vb. (örn; alameti farika gibi basit kayıtlarla). (6) Dikdörtgen
şeklindeki kesimler (kare dahil). (7) Metaldeki
kusurları gidermek için yapılan özel amaçlı işlemler. 72.09
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YASSI
HADDE MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ HADDELENMİŞ, KAPLANMAMIŞ)(+). - Rulo halinde olup,
sadece soğuk haddelenmiş 7209.15 -- Kalınlıkları 7209.16 -- Kalınlıkları
1 mm.’yi geçen fakat 3 mm’den az olanlar 7209.17 -- Kalınlıkları geçmeyenler 7209.18 -- Kalınlıkları - Diğerleri, (Rulo
halinde olmayan, sadece soğuk haddelenmiş) 7209.25 -- Kalınlıkları 7209.26 -- Kalınlıkları
1 mm.'yi geçen fakat 7209.27 -- Kalınlıkları
geçmeyenler 7209.28 -- Kalınlıkları 7209.90 - Diğerleri 72.08 Pozisyonunu Açıklama Notu hükümleri, gerekli değişiklikler
yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. Bu pozisyonda yer alan soğuk haddelenmiş ürünler ile 72.08
pozisyonunda yer alan sıcak haddelenmiş ürünler arasındaki ayırım kriterleri
bu Faslın Genel Açıklama Notlarında açıklanmıştır ((IV) (B) kısmına bakınız). Belirli özellikleri nedeniyle (daha iyi bitirilmiş yüzey, soğuk
şekillendirmeye daha kolay eğilim, daha az hatalar, genellikle azaltılmış
kalınlık, daha yüksek mekanik dayanıklılık gibi) bu pozisyonda yer alan
ürünler bunların sıcak haddelenmiş benzerlerinden farklı amaçlar için
kullanılırlar ve giderek sıcak haddelenmiş benzerlerinin yerini
almaktadırlar. Bunlar özellikle otomobil kaportası, metal mobilya, ev
aletleri, merkezi ısıtma radyatörleri yapımında ve soğuk yöntemlerle
profillerin yapımında kullanılırlar. Bunlar kolaylıkla kaplanır (kalaylama,
elektro kaplama, cilalama, emayeleme, vernikleme, boyama ve plastikle kaplama
vb. gibi). Bunlar, tavlama, tabiileştirme ve diğer ısı işlemlerinden sonra
çoğunlukla işlem görürler. Eğer çok ince iseler (genellikle o o o Alt pozisyon Açıklama Notu. 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18,
7209.25, 7209.26, 7209.27 ve 7209.28 Alt pozisyonları. Bu alt pozisyonlarda yer alan ürünler soğuk haddeleme işlemine
ek olarak aşağıda belirtilen işleme veya yüzey işlemlerine tabi
tutulabilirler; (1) Yassılama. (2) Metalin
özelliklerini geliştirmek için yapılan tavlama, sertleştirme, satıhtan-yüzey
sertleştirme, nitratlama ve benzeri ısıl işlemler. (3) Metal
yüzeyinin pul ve benzeri şeylerden arındırılması (Dekopaj). (4) 72.08
pozisyonunun Açıklama Notunun ikinci paragrafının (2). şıkkında belirtilen
yüzey işlemleri. (5) Istampalama,
zımbalama, baskılama, vb. (alametin farika gibi basit kayıtlarla). (6) Dikdörtgen
şeklinde kesimler (kare dahil) (7) Metaldeki
kusurları gidermek için yapılan özel amaçlı işlemler. 72.10
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
YASSI HADDE MAMULLERİ, GENİŞLİĞİ OLANLAR (KAPLANMIŞ OLANLAR)
(+). - Kalayla kaplanmış olanlar 7210.11 -- Kalınlıkları 7210.12 -- Kalınlıkları 7210.20 - Kurşunla kaplanmış olanlar (kurşun ve
kalay alaşımı ile kaplı olanlar
dahil) 7210.30 - Elektrolitik olarak çinko ile kaplanmış
olanlar - Başka bir usulle çinko kaplanmış olanlar 7210.41 -- Oluklu olanlar 7210.49 -- Diğerleri 7210.50 - Krom oksitlerle veya krom ve krom oksitlerle
kaplanmış olanlar - Alüminyumla kaplanmış olanlar 7210.61 -- Alüminyum-çinko alaşımlarıyla kaplanmış
olanlar 7210.69 -- Diğerleri 7210.70 - Boyanmış,
verniklenmiş veya plastik maddelerle
kaplanmış olanlar 7210.90 - Diğerleri Bu pozisyon, 72.08 veya 72.09 pozisyonlarında tarif edilen aynı
çeşit ürünleri kapsar, fakat bu pozisyonda yer almaları için bu ürünlerin,
kaplanmış olmaları gerekir. Bu pozisyonun tatbikinde "kaplama yapılmış" ifadesi bu
Faslın Genel Açıklama Notlarının (C) (2) kısmında (d) (iv), (d) (v) ve (e)
şıklarında tanımlanan işlemlere tabi tutulan ürünlere uygulanır. Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyon haricindedir: (a)
Kıymetli metallerle kaplanmış yassı ürünler (71. Fasıl). (b) 83.10 Pozisyonunda yer alan ürünler. o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 72.10 pozisyonun alt pozisyonlarının tatbikinde, birden fazla kaplama işlemine tabi tutulan
ürünler son gördükleri işleme göre sınıflandırılırlar. Bununla birlikte,
kromatlama gibi kimyasal yüzey işlemleri son işlem olarak kabul edilmezler. 7210.30, 7210.41 ve 7210.49 alt
pozisyonları 7210.30 alt pozisyonunda yer alan ürünler, 72. Faslın Genel
Açıklama Notlarının ikinci ayrımındaki (IV) (C) (2) (d) (iv)'de tarif edilen
işleme tabi tutulmuşlardır. 7210.41 ve 7210.49 alt pozisyonlarında yer alan
ürünler bu Açıklama Notlarının (IV) (C) (2) (d) (iv) şıklarda tarif edilen
diğer işlemlerden herhangi birine tabi tutulmuşlardır. Elektrolitik yolla çinko ile kaplanmış ürünler veya diğer
yöntemlerle çinko ile kaplanmış ürünler arasındaki ayrımda aşağıda belirtilen
prosedürler uygulanır; -
Ürünlerin ilk olarak görsel veya
mikroskopik gözlemle pullanmanın olup olmadığının incelenmesidir. -
Eğer pullanma olduğu tesbit edilirse, bu
ürünler sıcak-daldırma yöntemiyle çinko kaplanmış ürünlerdir. Eğer pullanma tespit edilmezse (ürünün 50 kez büyütülmüş halinde) kaplamanın
kimyasal analizi yapılacaktır. -
Eğer % 0,5'den fazla alüminyum veya
kurşun bulunursa bu ürünler sıcak daldırma yoluyla çinko kaplanmış
ürünlerdir. Eğer yukarıda belirtilen durum
mevcut değilse, ürünler
elektrolitik usulle çinko
kaplanmış ürünlerdir. 72.11
- DEMİR VE
ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YASSI
HADDE MAMÜLLERİ (GENİŞLİKLERİ - Sadece sıcak haddelenmiş 7211.13 -- Dört yüzeyi
açık veya kapalı usul ile haddelenmiş, genişliği
halinde olmayan) ve üzerlerinde kabartmalı motifler
bulunmayanlar 7211.14 -- Diğerleri
(kalınlıkları 7211.19 -- Diğerleri -
Sadece soğuk haddelenmiş 7211.23 -- Ağırlık
itibariyle % 0,25 den az karbon içerenler 7211.29 -- Diğerleri 7211.90 - Diğerleri Bu pozisyon, 72.08 veya 72.09 pozisyonlarında tarif edilen aynı çeşit
ürünleri kapsar, ancak bu pozisyonda yer alan ürünlerin genişliğinin 72.08 ve 72.09 pozisyonlarının Açıklama Notlarının hükümleri,
gerekli değişiklikler yapılarak bu pozisyonda yer alan ürünler için de
uygulanır (genişlik özellikleri hariç) (ayrıca bu Faslın Genel Açıklama
Notuna da bakınız). Bu pozisyonda yer alan ürünler genişliği 150 mm’yi geçen ancak
600 mm’den az olan “geniş yassı ürünler”i (üniversal levhalar) ve şerit ve
çemberleri içerir. Çemberler ve şeritler; genellikle, 72.07 pozisyonunda yer alan
yarı mamüllerin sıcak olarak tekrar haddeden geçirilmesi suretiyle
üretilmektedir. Bu ürünler, daha ince ve daha iyi kalitede şeritler elde
etmek için daha sonra soğuk hadde işleminden geçirilebilir. Şeritler, aynı zamanda,
72.08 veya 72.09 pozisyonlarında yer alan "geniş ruloların",
"levhaların", "tabakaların" uzunluğuna kesilmesiyle de
elde edilirler. Bu pozisyonda yer alan ürünler Tarifenin diğer pozisyonlarına
dahil eşya özelliğini almamış olmak şartıyla,
işleme (örn; kıvrılmış, kabartmalı, üzeri damalanmış köşelerinin keskinliği
giderilmek amacıyla yuvarlatılmış veya şevlenmiş vb.) tabi tutulmuş olabilir. Bu ürünler çok çeşitli amaçlar için kullanılır, örneğin; sandık
fıçı ve diğer kapların çemberlenmesinde; kalay-kaplama için mesnet olarak;
kaynak dikişli boruların, aletlerin (testere ağızları, gibi), konveyör ve
makina kolonları, soğuk şekillendirilmiş profillerin imalinde; otomobil
sanayiinde ve diğer birçok ürünün üretiminde (örn; ıstampalama, katlama
yöntemleri ile ) kullanılırlar. Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir: (a)
Parmaklık yapımında kullanılan demir ve
çelikten burulmuş çember (73.13
pozisyonu). (b)
Ağaçtan aksamı birleştirmede kullanılan
uzun oluklu çiviler olan, bir köşesi şevlendirilmiş veya testere dişli oluklu
şeritler (73.17 pozisyonu). (c)
82.
Fasılda yer alan eşyaların taslakları (şerit halinde traş bıçağı
taslakları dahil) o o o Alt Pozisyon Açıklama Notları. 7211.13, 7211.14 ve 7211.19 Alt
pozisyonları 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27, 7208.36, 7208.37, 7208.38,
7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53 ve 7208.54 alt pozisyonlarının
Açıklama Notuna bakınız. 7211.23 ve 7211.29 Alt pozisyonları 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18, 7209.25, 7209.26, 7209.27 ve
7209.28 Alt pozisyonlarının Açıklama Notuna bakınız. 72.12
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
YASSI HADDE ÜRÜNLERİ (GENİŞLİKLERİ KAPLANMIŞ OLANLAR) (+). 7212.10 - Kalayla
kaplanmış olanlar 7212.20 - Elektrolitik
olarak çinko ile kaplanmış olanlar 7212.30 - Çinko ile
başka bir usulle kaplanmış olanlar 7212.40 - Boyanmış, cilalanmış veya plastik maddelerle
kaplanmış olanlar 7212.50 - Başka bir
usulle kaplanmış olanlar 7212.60 - Plakaj yapılmış olanlar Bu pozisyon, 72.10 pozisyonunda tanımlanan aynı çeşit ürünleri
kapsar, fakat, bu pozisyonda yer alan ürünlerin genişliği Bu pozisyon, izole edilmiş elektrik şeritlerini kapsamaz (85.44 pozisyonu). o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. Birden fazla tipte kaplama işlemine tabi tutulmuş ilgili
ürünlerde 72.10 pozisyonunun alt pozisyonlarının Açıklama Notuna bakınız. 7212.20 ve 7212.30 Alt pozisyonları. 7210.30, 7210.41 ve 7210.49 Alt pozisyonlarının Açıklama Notuna
bakınız. 72.13
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
FİLMAŞİN ( SICAK HADDELENMİŞ, KANGAL
HALİNDE). 7213.10 - Haddeleme işlemi sırasında üzerinde
çentikler, yivler, oluklar veya diğer şekil bozuklukları bulunanlar 7213.20 - Diğerleri, otomat çeliğinden olanlar -
Diğerleri 7213.91 -- Enine kesiti
daire şeklinde olup, çapı 7213.99 -- Diğerleri Sıcak haddelenmiş, kangal halinde bulunan filmaşin bu Faslın 1(1) nolu notunda tanımlanmıştır. Bu ürünler (aynı zamanda tel çubuk olarak da bilinir) esas
olarak çekilerek tel (72.17 pozisyonu) yapımında kullanılırlar. Bunlar ayrıca
diğer amaçlar için, özellikle inşaat işlerinde (örn; kaynaklı demir ağı),
somun ve civata sanayiinde, soğuk çekim sanayiinde ve kaynak çubuklarının
yapımında vb. kullanılır. Bu pozisyon, aynı zamanda, betonun mukavemetinin artırılması
amacıyla üzerinde hadde mahsülü olarak çıkıntı ve kertikler (örn; dişli,
yivler, flanjlı) meydana getirilmiş filmaşinleri de kapsar (Faslın 1 (1) Not
hükmünde tarif edilen geometrik biçimlerden birine uygun kesit şekilleri
olması şartıyla). Bu çıkıntı ve
kertikler sadece betonla daha iyi kaynaşmasını sağlamak için dizayn
edilmelidir. Bu pozisyon, doğrultulmuş ve boyuna kesilmiş çubukları kapsamaz (72.14 pozisyonu). 72.14
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
ÇUBUKLAR (SADECE DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMİŞ VEYA SICAK ÇEKİLMİŞ, HADDELEME
İŞLEMİNDEN SONRA BURULMUŞ OLANLAR DAHİL). 7214.10 - Dövülmüş
olanlar 7214.20 - Haddeleme işlemi sırasında üzerlerinde
çentikler, yivler, oluklar veya diğer şekilde
bozuklukları bulunanlar veya haddeleme işleminden sonra
burulmuş olanlar 7214.30 - Diğerleri
(Otomat çeliğinden olanlar) - Diğerleri 7214.91 -- Enine kesitleri dikdörtgen olanlar (kare
hariç) 7214.99 -- Diğerleri Diğer çubuklar bu Fasılın 1 (m) Notunda tarif edilmiştir. Bu pozisyonda yer alan çubuklar genellikle blum ve kütüklerden
veya pulda demirin çubuk ve lokmalarından sıcak haddeleme veya dövme
suretiyle, bazen de sıcak çekme veya sıcak ektruksiyon ile elde edilmektedir.
Genellikle, bu pozisyonda yer alan çubuklar, haddeleme, dövme veya çekme
ürünlerinden aşağıda belirtilen şekillerde ayırt edilebilir. (1) Bu
çubukların görünüşleri pudla demiri çubuklarından (72.06 pozisyonu) ve blum,
kütük, kalın levhalar ve levha çubuklarından (72.07 pozisyonu) daha sıhhatlidir. Bunların kesitleri yeknesaktır, kare ve dikdörtgen kesit şekline sahip
oldukları zaman keskin kenarları vardır. (2) Bu
çubukların kalınlıkları genişliklerine nazaran 72.08 veya 72.11 pozisyonunda
yer alan ürünlerden daha fazladır. Bu pozisyonda yer alan çubuklar esas olarak uzunluğuna burulmuş
veya kıvrılmış demetler halinde bulunurlar. Bu pozisyonda yer alan ürünler aşağıda belirtilen yüzey
işlemlerine tabi tutulmuş olabilirler; (1) Metalin
ısı işlemlerine tabi tutulduğunda meydana gelen pas kabuklarının ve
oksidasyon pullarının dekalaminaj, dekopaj, raspalama gibi benzeri işlemlerle
temizlenmesi. (2) Esas
olarak ürünü oksitlenmeden ve paslanmadan korumak, taşınması sırasında kaymasını önlemek, kullanımı
kolaylaştırmak amacıyla yapılan kaba kaplamalar, örneğin; aktif pas
önleyici pigmentler içeren boyalarla boyama (kırmızı kurşun, çinko tozu,
çinko oksit, çinko kromat, demir oksit kuyumcu tozları) ve yağ, parafin mumu,
balmumu, grafit, katran veya bitümen esaslı pigmentsiz kaplamalar gibi. (3) Test
için metalden küçük örnekler alınması. Aşağıda yazılı olanlar da bu pozisyona dahildir: (1) Kesitleri,
bu Faslın 1 (m) Not hükmünde tarif edilen geometrik biçimlerden biri olmak şartıyla, üzerlerinde hadde işlemi sırasında ortaya
çıkan çıkıntılar ve kertikler (örn; dişli, yivler, flanjlı) bulunan çubuklar;
bu çıkıntılar ve kertikler betonla olan bağlantıyı artırmak için yapılmıştır. (2) Haddelemeden
sonra teker teker kıvrılmış olan çubuklar örn; iki veya daha fazla
uzunlamasına halkayla haddelenmiş, bükülerek spiral biçim verilmiş çubuklar
(çelik "burmalı" çubuklar). (3) Kolay
taşıma için tek bir deliğe havi çubuklar. Aşağıdakiler bu pozisyona dahil
değildir: (a)
İki veya daha fazla haddeleme işlemine
tabi tutulmuş çubukların birlikte burgulanmasıyla oluşan ürünler (73.08 pozisyonu). (b)
Uzunluğu en büyük kesitinin boyutunu
geçmeyen, çubuklardan kesilmiş parçalar (73.26
pozisyonu). 72.15 - DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN DİĞER ÇUBUKLAR(+). 7215.10 - Otomat
çeliğinden olanlar (sadece soğuk
olarak şekil
verilmiş veya işlenmiş) 7215 50 - Diğerleri (sadece soğuk olarak şekil verilmiş veya
işlenmiş) 7215.90 - Diğerleri Bu pozisyon, 72.13 veya
72.14 pozisyonunda yer alanların dışındaki
çubukları kapsar. Bu pozisyonda yer alan çubuklar: (1) Soğuk-şekillendirme
ve soğuk-işleme yöntemleriyle elde edilebilirler, örneğin; iki veya daha
fazla kalıp arasından soğuk geçirme yöntemi (soğuk çekilmiş çubuklar) gibi
veya taşlama ya da tornadan geçirilme işlemine tabi tutularak elde edilenler
(taşlanmış veya boyutlandırılmış çubuklar). (2) Diğer
pozisyonlarda yer alan eşyaların karakterini kazanmamış olmak şartıyla işleme
tabi tutulabilirler (örn; delme veya şekillendirme veya 72.14 pozisyonunda
yer alan ürünlere uygulananlardan daha ileri yüzey işlemlerine (kaplama gibi)
tabi tutulabilirler (bu Faslın Genel Açıklama Notlarının (IV) (C) kısmına
bakınız). Soğuk şekillendirilmiş veya soğuk işlenmiş olup uzunluğuna düz
olarak satışa sunulan çubuklar, 72.17 pozisyonunda yer alan ve daima
kangallar halinde bulunan telden ayırt edilebilir. Aşağıdakileri bu pozisyon haricindedir: (a)
Sıcak haddeleme işleminden sonra
burgulanmış alaşımsız çelikten veya demirden diğer çubuklar (72.14 pozisyonu) (b) İçi
boş Sondaj çubukları (72.28 pozisyonu). (c)
Haddelenmiş iki veya daha fazla
çubukların birlikte burgulanmasıyla oluşan ürünler (73.08 pozisyonu). (d) Demir
veya çelikten konik hale getirilmiş çubuklar (73.26 pozisyonu). o o o Alt pozisyon Açıklama Notu. 7215.10 ve 7215.50 Alt pozisyonları Bu alt pozisyonlarda yer alan ürünler soğuk-şekillendirme veya
soğuk-işleme işlemlerine ek olarak, aşağıda belirtilen işçilik veya yüzey
işlemlerine tabi tutulabilirler: 1. Düzleştirme 2. 72.08
pozisyonunun Açıklama Notunun ikinci paragrafının (2). Şıkkında belirtilen
yüzey işlemleri. 3. Istampalama,
zımbalama, baskı vb. gibi işlemler (örn; alameti farika gibi basit şekillerin
işlenmesi). 4. Özellikle
metaldeki kusurları belirlemek için yapılan işlemler. 72.16 - DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN PROFİLLER
(+). 7216.10 - U, I veya H
şeklinde profiller (sıcak haddeleme, sıcak çekme işleminden daha ileri bir
işlem görmemiş, yükseklikleri - L veya T şeklinde
profiller (sıcak haddeleme, sıcak
çekme işleminden daha ileri bir işlem görmemiş, yükseklikleri 7216.21 -- L şeklinde
profiller 7216.22 -- T şeklinde
profiller - U, I veya H şeklinde
profiller (sıcak haddeleme, sıcak çekme işleminden daha ileri bir işlem
görmemiş, yükseklikleri 7216.31 -- U şeklinde
profiller 7216.32 -- I şeklinde
profiller 7216.33 -- H Şeklinde
profiller 7216.40 - L veya T
şeklinde profiller (sıcak haddeleme, sıcak çekme işleminden daha ileri bir
işlem görmemiş, yükseklikleri 7216.50 - Diğer
profiller (sıcak haddeleme, sıcak çekme işleminden daha ileri bir işlem
görmemiş) - Profiller (soğuk
olarak şekil verme veya soğuk-işlemeden daha ileri bir işlem
görmemiş): 7216.61 -- Yassı hadde
mamullerinden elde edilenler 7216.69 -- Diğerleri - Diğerleri: 7216.91 -- Yassı hadde
ürünlerinden soğuk olarak şekil verilmiş veya soğuk işlenmiş olanlar 7216.99 -- Diğerleri Profiller bu
Faslın 1(n) nolu Notunda tarif edilmiştir. Bu pozisyonda yer alan profiller H, I, T, büyük harf omega, Z, U
şeklindeki (kanallar dahil) profiler ile dar açılı, geniş açılı profillerle,
dik açılı (L) profillerdir. Köşeleri kare veya yuvarlak olabilir. Profil
kanatları birbirine eşit veya eşit olmayabilir, kenarları ise bombeli veya
bombesizdir (bombeli profiller veya gemi yapım kirişleri). Profiller, genellikle blum veya kütüklerin, sıcak haddeleme, sıcak çekme, sıcak ekstrüksiyon, sıcak
dövme veya dövme suretiyle elde edilir. Bu pozisyon soğuk şekillendirilmiş veya soğuk işlenmiş (soğuk
çekme vb. işlemiyle) ürünleri ve aynı zamanda hadde makinası üzerinde
şekillendirilmiş veya levha, plaka
veya şeritlerin pres üzerinde şekillendirilerek imal edilen profilleri de
kapsar. "Kenarlı levhalar ve plakalar" olarak isimlendirilen,
köşeli profile sahip olanlar da bu pozisyonda sınıflandırılırlar. Bu pozisyonda yer alan ürünler delme, zımbalama ve kıvırma gibi
işlemelere veya plakaj, kaplama gibi yüzey işlemlerine (bu Faslın Genel
Açıklama Notunun (IV) (C) kısmına bakınız) tabi tutulmuş olabilirler. Ancak
bu şekilde işlem görmüş olan profillerin diğer pozisyonlarda yer alan eşyalar
veya ürünlerin karakterini kazanmamış olmaları şarttır. Daha ağır profiller (örn; kirişler, gemi kirişleri, direkler ve
döşeme kirişleri gibi) köprü, bina ve gemi yapımında, vb. kullanılırlar. Daha
hafif ürünler ise, tarımsal araçlar, makina, otomobil, çit, mobilya, sürme
kapı veya perde rayları, şemsiye telleri ve pek çok eşyaların yapımında
kullanılır. Bu pozisyona aşağıdakileri kapsamaz: (a)
Kaynaklı profiller, palplanşlar ( 73.01 pozisyonu) ve demiryolu ve
tramvay hattı malzemesi (73.02
pozisyonu). (b) İnşaat
işlerinde kullanılmak üzere hazırlanmış eşyalar (73.08 pozisyonu). o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 7216.10, 7216.21, 7216.22, 7216.31,
7216.32, 7216.33, ve 7216.40 alt pozisyonları U,
I, H, L veya T profillerini
bu alt pozisyonlarda sınıflandırabilmek için, yükseklik aşağıda belirtilen
şekilde tespit edilmelidir: - U, I veya H
profillerde: birbirine paralel iki düzlemin dış yüzeyleri arasındaki uzaklık. - L profilde: En geniş dış kenarın
yüksekliği. - T profil: Profilin toplam yüksekliği I
Profil (dar ya da orta flanj ), bu profil genişliği yüksekliğinin
0,66'sını geçmeyen ve 7216.10, 7216.21, 7216.22, 7216.31,
7216.32, 7216.33, 7216.40 ve 7216.50 alt pozisyonları 72.14 pozisyonunun Açıklama Notunda belirtilen yüzey işlemleri
ile ilgili koşullar bu alt pozisyonda yer alan ürünler içinde uygulanır. 7216.61 ve 7216.69 Alt pozisyonları 7215.10 ve 7215.50 Alt pozisyonların Açıklama Notuna bakınız. 72.17
- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
TELLER (+). 7217.10
- Kaplanmamış (cilalanmış olsun
olmasın) 7217.20 - Çinko ile kaplanmış olanlar 7217.30 - Diğer adi metallerle kaplanmış olanlar 7217.90 - Diğerleri Bu pozisyonda yer alan tel,
bu Faslın 1 (o) nolu Notunda tarif edilmiştir. Tel daha çok 72.13 pozisyonunda yer alan sıcak haddelenmiş
filmaşinlerin bir kalıptan çekilmesi suretiyle üretilir. Tel ayrıca herhangi
bir soğuk şekillendirme yöntemi de (örn; soğuk haddeleme) uygulanarak
üretilebilir. Teller kangallar halinde
bulunurlar (düzgün sıralanmış spiraller veya
düzgün olmayan spiraller şeklinde, destekli veya desteksiz ). İşlenmiş tel (örn; presleme-sıkıştırma), diğer pozisyonlarda yer
alan ürün veya eşya karakterini kazanmamış olmak şartıyla, bu pozisyonda kalır. Üzeri dokumaya elverişli maddelerle kaplanmış teller tel kısmı
eşyanın esas unsuru olmak ve diğer malzeme kaplama maddesi mahiyetinde kalmak
şartıyla bu pozisyonda yer alır (örn; şapka iskeleti imali için kullanılan
demir veya çelik teller (şapkacı telleri), yapma çiçekler için saplar, bugudi
için kullanılan teller). Tel birçok alanda kullanılır, örneğin; bahçe veya diğer yerlerin
etrafını çevirmekte kullanılan tel parmaklıklar, demir ve çelik telden
mensucat, örgüler, kafeslikler, çivi, kablo, dikiş iğnesi, diğer iğneler,
aletler, yaylar, vb. imalinde kullanılır. Aşağıda yazılı olanlar bu pozisyona dahil değildir: (a)
Metal tellerle mürettep dokumaya
elverişli iplikler (56.05 pozisyonu), metalle
takviye edilmiş sicim ve ipler (56.07
pozisyonu). (b)
73.12
Pozisyonunda yer alan demetlenmiş teller, halatlar kablolar ve benzerleri (c)
Dikenli teller; çit yapmada kullanılan
türden yalın kat burulmuş yassı teller (dikenli olsun olmasın) (73.13 pozisyonu) (d) Dokuma
tezgahlarına mahsus tellerin imalinde kullanılan ve çekme işleminden sonra
iki telin birlikte kıvrılması ile meydana gelen “dubleks” teller (tel deliğin
etrafındaki metal bilezik içinde kıvrılır
veya bağlamak için bir veya iki köşesinden ilmek atılır) (73.26 pozisyonu) (e)
Üzeri kaplanmış kaynak elektrotları (83.11 pozisyonu) (f)
Kard garnitürleri olarak kullanıma
mahsus testere dişli teller (bütün çelik kard garnitürleri) (84.48 pozisyonu) (g)
İzole edilmiş elektrik telleri (emaye
edilmiş tel dahil) (85.44 pozisyonu) (h)
Müzik aleti telleri (92.09 pozisyonu) o o o Alt Pozisyon Açıklama Notu. Bir türden fazla kaplama işlemine tabi tutulmuş ürünler için
72.10 alt pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız. TALİ
FASIL III PASLANMAZ ÇELİK GENEL AÇIKLAMALAR Isıya dayanıklı çelik, bütülmeye dayanıklı çelik ve bu Faslın 1
(e) nolu Notunda belirtilen özelliklere sahip diğer çelik, paslanmaz çelik
olarak sınıflandırılır. Paslanmaya karşı olan yüksek dayanıklılığından ötürü paslanmaz
çeliğin çok geniş kullanım alanı vardır, örneğin; susturucuların yapımında,
katalitik konverterler ve taşıyıcı tankların yapımında kullanılır. Bu tali Fasıl 72.18 ila 72.23 pozisyonlarında belirtilen
şekillerdeki paslanmaz çeliği kapsar. 72.18
- KÜLÇE VEYA DİĞER İLK ŞEKİLLERDE
PASLANMAZ ÇELİK, PASLANMAZ ÇELİKTEN YARI MAMULLER. 7218.10 -
Külçe veya diğer ilk şekillerde - Diğerleri: 7218.91 - Enine kesiti dikdörtgen (kare hariç)
şeklinde olanlar 7218.99 - Diğerleri 72.06 ve 72.07 pozisyonlarının Açıklama Notlarında belirtilen
hükümler, gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler
için de uygulanır. 72.19
- PASLANMAZ ÇELİKTEN YASSI HADDE
MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ - Sadece sıcak haddelenmiş (rulo halinde): 7219.11 -- Kalınlıkları 7219.12
-- Kalınlıkları 4,75 mm veya daha
fazla fakat 10 mm.yi
geçmeyenler 7219.13
-- Kalınlıkları 3 mm veya daha fazla
fakat 4,75 mm.den az olanlar 7219.14 -- Kalınlıkları
- Sadece sıcak haddelenmiş
(rulo halinde olmayanlar): 7219.21 -- Kalınlıkları 7219.22
-- Kalınlıkları 4,75 mm veya daha
fazla fakat 10 mm.yi
geçmeyenler 7219.23
-- Kalınlıkları 3 mm veya daha fazla
fakat 4,75 mm.den az olanlar 7219.24 -- Kalınlığı - Sadece soğuk haddelenmiş: 7219.31 -- Kalınlığı 7219.32 -- Kalınlığı 7219.33 -- Kalınlığı 7219.34
-- Kalınlığı 0,5 mm veya daha fazla fakat 7219.35 -- Kalınlığı 7219.90 - Diğerleri 72.08 ila 72.10 pozisyonlarının Açıklama Notlarının hükümleri,
gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de
uygulanır. o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 7219.11, 7219.12, 7219.13, 7219.14,
7219.21, 7219.22, 7219.23 ve 7219.24 Alt pozisyonları. 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27, 7208.36,
7208.37, 7208.38, 7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53
ve 7208.54 alt pozisyonlarının Açıklama Notlarına bakınız. 7219.31, 7219.32, 7219.33, 7219.34 ve
7219.35 Alt pozisyonları. 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18, 7209.25, 7209.26, 7209.27 ve
7209.28 alt pozisyonlarının Açıklama Notlarına bakınız. 72.20
- PASLANMAZ ÇELİKTEN YASSI HADDE
MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ 600 mm. DEN AZ
OLANLAR) (+). - Sadece sıcak haddelenmiş 7220.11 -- Kalınlığı 7220.12 -- Kalınlığı 7220.20 - Sadece soğuk haddelenmiş 7220.90 - Diğerleri 72.11 veya 72.12 pozisyonunun Açıklama Notu hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 7220.11 ve 7220.12 Alt pozisyonları 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27, 7208.36,
7208.37, 7208.38, 7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53 ve
7208.54 alt pozisyonlarının Açıklama Notlarına bakınız. 7220.20 Alt pozisyonu. 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18, 7209.25, 7209.26, 7209.27 ve
7209.28 alt pozisyonlarının Açıklama Notlarına bakınız. 72.21
– PASLANMAZ ÇELİKTEN
FİLMAŞİN (SICAK HADDELENMİŞ, KANGAL HALİNDE). 72.13 pozisyonunun Açıklama Not hükümleri, gerekli değişiklikler yapılarak, bu
pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. 72.22 - PASLANMAZ ÇELİKTEN ÇUBUK VE PROFİLLER
(+) - Sadece sıcak haddelenmiş ve çekilmiş
çubuklar 7222.11 -- Enine kesitli daire şeklinde olanlar 7222.19 -- Diğerleri 7222.20 - Sadece soğuk olarak şekil verilmiş veya işlenmiş
çubuklar 7222.30 - Diğer çubuklar 7222.40 - Profiller 72.14 ila 72.16 pozisyonlarının Açıklama Not hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. o o o Alt pozisyon Açıklama Notu. 7222.20 Alt pozisyonu 7215.10 ve 7215.50 alt pozisyonlarının Açıklama Notlarına
bakınız. 72.23
- PASLANMAZ ÇELİKTEN TELLER. 72.17 pozisyonunun Açıklama Not hükümleri, gerekli değişiklikler
yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. Bu pozisyon, cerrahi dikişler için kullanılan sterilize edilmiş
paslanmaz çelik telleri kapsamaz (30.06 pozisyonu). TALİ
FASIL IV DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKLER; ALAŞIMLI VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKLERDEN SONDAJ İŞLERİNDE KULLANILAN İÇİ BOŞ
ÇUBUKLAR GENEL AÇIKLAMALAR Diğer
alaşımlı çelikler bu faslın 1 (f) notunda
tarif edilmiştir. İçi boş çubuklar
bu faslın 1 (p) notunda tarif edilmiştir. Bu tali Fasıl paslanmaz çeliğin dışındaki alaşımlı çeliklerin
külçe veya diğer ilk biçimlerini, yarı mamul ürünlerini (örn; bulumlar,
kütükler, yuvarlak şekiller, levha blokları, levha çubukları, dövülerek
kabaca şekil verilmiş parçalar gibi), yassı hadde ürünlerini, rulo halinde
olsun olmasın) (geniş yassı ürünler, geniş rulolar, levhalar, plakalar veya
şeritler olarak bilinen), çubukları, profilleri veya telleri kapsar. Diğer pozisyonlarda yer alan ürünler veya eşyalar karakterini
kazanmamış olmak şartıyla bütün bu
ürünler işlem görmüş olabilirler
(72.06 ila 72.17 pozisyonlarının Açıklama Notlarına bakınız). Diğer alaşımlı çeliklerde en fazla bulunan metaller manganez,
nikel, krom, tungsten (volfran), molibden, vanadyum ve kobalttır. Metal
olmayan unsurlardan en fazla bulunanı ise silikondur. Bu alaşım unsurları
çeliğe bazı özel özellikler kazandırır, örneğin; darbeye ve aşınmaya karşı
dayanıklılık (örn; manganez çelikler);
geliştirilmiş elektriksel özellikler (silikonlu çelikler), gelişmiş tavlama
özellikleri (örn; vanadyumlu çelikler) veya artırılmış çabuk kesilme
özellikleri (örn; krom-tungstenli çelikler)gibi. Diğer alaşımlı çelikler özel nitelik (sertlik, dayanıklılık,
esneklik, gerilim gücü gibi özellikler) gerektiren amaçlar için, örneğin;
makina, bıçakçı eşyası, aletler ve silah yapımında kullanılır. Bu tali Fasılda yer alan alaşımlı çelikler şunlardır: (1) Genellikle
krom, manganez, molibden, nikel, silikon ve vanadyum elementlerini içeren
alaşımlı mühendislik ve inşaat çelikleri. (2) Çok
az miktarda bor (ağırlık itibariyle % 0.0008 veya daha fazla) ve niobyum
(ağırlık itibariyle % 0.06 veya daha fazla) ihtiva eden geliştirilmiş gerilme
gücü ve kaynak yapma özelliği bulunan alaşımlı çelikler. (3) Havaya
dayanıklı, bakır veya krom içeren alaşımlı çelikler. (4) %3
ila % 4 oranında silikon ve bazen de alüminyum içeren "manyetik"
levhalar olarak bilinen (manyetik özelliği kaybı düşük olan) alaşımlı
çelikler. (5) 1
(f) nolu notta belirtilen şartların yanı sıra kurşun, sülfür, selenyum,
tellür veya bizmut gibi elementlerde en az birini ihtiva eden otomat alaşımlı
çelikler. (6) Alaşımlı
mil yatağı çelikleri (genellikle krom içeren). (7) Alaşımlı
manganez silikon yay çelikleri
(manganez, silikon ve bazen krom veya molibden içeren) ve yay
yapımında kullanılan diğer alaşımlı çelikler. (8) Manyetik
olmayan, yüksek oranda manganez içeren, aşınmaya ve darbeye karşı dayanıklı
alaşımlı çelikler. (9) Yüksek
hız çelikleri: diğer alaşımlı elementlerle birlikte ya da bunlar
olmadan, ağırlık itibariyle % 7
veya daha fazla molibden, tungsten ve
vanadyum elementlerinden en az ikisini, % 0.6 veya daha fazla karbon, % 3 ila
6 arasında krom içeren alaşımlı çelikler. (10) Tahrif olmayan alet çelikleri; ağırlık
itibariyle % 12 veya daha fazla krom ve % 2 veya daha fazla ağırlıkta karbon
içerenler. (11) Diğer
alaşımlı alet çelikleri. (12) Aliminyum, nikel ve kobalt içeren sürekli
mıknatıs özelliği gösteren çelikler. (13) Tali Fasıl III'de yer alanların dışında
manganez ve nikel ihtivası ile özellik kazanan mıknatıs özelliği olmayan
alaşımlı çelikler. (14) Nükleer reaktörlerdeki kontrol çubukları
için çelikler (yüksek oranda bor içeren). Bu tali Fasıl, aynı
zamanda alaşımlı veya alaşımsız çelikten sondaj çubuklarını da kapsar (72.28 pozisyonu). 72.24
- KÜLÇE VEYA DİĞER İLK ŞEKİLLERDE
DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKLER; DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN YARI MAMULLER. 7224.10 - Külçe veya diğer
ilk şekillerde 7224.90 - Diğerleri 72.06 ve 72.07 pozisyonlarının Açıklama Not hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. 72.25
- DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN YASSI
HADDE MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ - Silisyumlu manyetik çeliklerden 7225.11 -- Taneleri yönlendirilmiş 7225.19 -- Diğerleri 7225.30
- Diğerleri (Sıcak haddelemeden daha
ileri bir işlem
görmemiş, rulo halinde) 7225.40
- Diğerleri (Sıcak haddelemeden daha
ileri bir işlem görmemiş,
rulo halinde olmayan) 7225.50 - Diğerleri (Soğuk haddelemeden daha ileri
bir işlem görmemiş) - Diğerleri 7225.91 -- Elektrolitik olarak çinko ile kaplanmış
olanlar 7225.92 -- Başka bir usulle çinko ile kaplanmış
olanlar 7225.99 -- Diğerleri 72.08 ila 72.10 pozisyonlarının Açıklama Not hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 7225.30 ve 7225.40 Alt pozisyonları 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27, 7208.36, 7208.37, 7208.38,
7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53 ve 7208.54 alt pozisyonların
Açıklama Notuna bakınız. 7225.50 Alt pozisyonu 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18, 7209.25, 7209.26, 7209.27 ve
7209.28 alt pozisyonlarının Açıklama Notuna bakınız. 7225.91 ve 7225.92 Alt pozisyonları 7210.30, 7210.41 ve 7210.49 alt pozisyonlarının Açıklama Notuna
bakınız. 72.26
- DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN YASSI HADDE
MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ - Silisyumlu manyetik çelikler 7226.11 -- Taneleri yönlendirilmiş 7226.19 -- Diğerleri 7226.20 - Yüksek hız çeliğinden - Diğerleri 7226.91 -- Sıcak haddelemeden daha ileri bir işlem
görmemiş 7226.92 -- Soğuk haddelemeden daha ileri bir işlem
görmemiş 7226.99 --
Diğerleri
72.11 ve 72.12 pozisyonlarının Açıklama Not hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. o o o Alt pozisyon Açıklama Notları. 7226.91 Alt pozisyonu 7208.10, 7208.25, 7208.26, 7208.27, 7208.36, 7208.37, 7208.38,
7208.39, 7208.40, 7208.51, 7208.52, 7208.53 ve 7208.54 alt pozisyonların
Açıklama Notuna bakınız. 7226.92 Alt pozisyonu 7209.15, 7209.16, 7209.17, 7209.18, 7209.25, 7209.26, 7209.27 ve
7209.28 alt pozisyonların Açıklama Notuna bakınız. 72.27
- DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN FİLMAŞİN
(SICAK HADDELENMİŞ, KANGAL HALİNDE). 7227.10 - Yüksek hız çeliğinden 7227.20 - Siliko manganez çeliğinden 7227.90 - Diğerleri 72.13 pozisyonunun Açıklama Not hükümleri, gerekli değişiklikler
yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. 72.28
- DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN ÇUBUK VE
PROFİLLER; ALAŞIMLI VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN SONDAJ İŞLERİNDE KULLANILAN İÇİ
BOŞ ÇUBUKLAR(+). 7228.10
- Yüksek hız çeliğinden çubuklar 7228.20 - Siliko-manganez çeliğinden çubuklar 7228.30 - Diğer çubuklar (sıcak haddelemeden veya çekmeden daha
ileri bir işlem görmemiş) 7228.40 - Diğer çubuklar (dövme işleminden daha ileri bir işlem görmemiş) 7228.50 - Diğer çubuklar (soğuk olarak şekil verme
veya soğuk- işlemeden
daha ileri bir işlem görmemiş) 7228.60 - Diğer çubuklar 7228.70 - Profiller 7228.80 - Sondaj işlerinde kullanılan içi boş
çubuklar (A) DİĞER ÇUBUKLAR; PROFİLLER 72.14 ila 72.16 Pozisyonlarının Açıklama Not hükümleri, gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. (B) SONDAJ İŞLEMİNDE KULLANILAN İÇİ BOŞ
ÇUBUKLAR Sondaj
işleminde kullanılan içi boş çubuklar bu Faslın 1 (p) Notunda
tarif edilmiştir. Bunlar ayrıca sondaj çeliği olarak da bilinir. Sondaj çeliği, yeniden haddelenmiş alaşımlı veya alaşımsız çelik
kütüklerin içi oyulmak ve sonra yeniden haddelenmek suretiyle üretilir. Enine
kesitleri genel olarak yuvarlak, altıgen, sekizgen veya çeyrek sekizgen (köşeleri
kesilmiş kare) şeklindedir. Bunlar, 82.07 pozisyonunda yer alan sondaj
matkabı ucu imalinde kullanılmak amacıyla küçük boylarda kesilmiş olabileceği
gibi fazla derinliklerde yapılan maden aramalarında (sondaj) motor kuvvetinin
matkap ucuna intikalini temin amacıyla beş veya altı metre uzunlukta
olabilir. Çubukların içindeki boşluk matkap ucunu yağlamayı sağlamak ve aynı
zamanda delme sırasında çıkan tozların savrulmasını önlemek için sıvı
akışını temin eder. o o o Alt pozisyon Açıklama Notu. 7228.50 Alt pozisyonu 7215.10 ve 7215.50 Alt pozisyonlarının Açıklama Notuna bakınız. 72.29
- DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN TELLER 7229.20 - Siliko-manganez çeliğinden 7229.90 - Diğerleri 72.17 Pozisyonundaki Açıklama Not hükümleri gerekli
değişiklikler yapılarak, bu pozisyonda yer alan ürünler için de uygulanır. |