BÖLÜM IV
GIDA
SANAYİİ MÜSTAHZARLARI; MEŞRUBAT,
ALKOLLÜ İÇKİLER VE SİRKE; TÜTÜN
VEYA TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER Bölüm
Notu.
Bu bölümde "pellet" tabirinden, doğrudan doğruya sıkıştırma
suretiyle veya ağırlığının %3'ünü geçmeyecek oranda bir bağlayıcı ilavesiyle
küçük topaklar halinde bir araya getirilen ürünler anlaşılır. |
FASIL 20 SEBZELER,
MEYVELER, SERT KABUKLU MEYVELER VE BİTKİLERİN DİĞER KISIMLARINDAN ELDE EDİLEN
MÜSTAHZARLAR Fasıl
Notları. 1.-
Aşağıda
yazılı olanları bu Fasıla dahil değildir: (a)
7,
8 veya 11. Fasıllarda belirtilen usullerle hazırlanmış veya konserve edilmiş,
sebze, meyve ve sert kabuklu meyveler; (b)
Ağırlık
itibariyle %20'den fazla sosis, et, sakatat, kan, balık veya kabuklu
hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızları veya bunların herhangi
bir karışımını içeren gıda müstahzarları (Fasıl 16); (c)
19.05
Pozisyonunda yer alan ekmekçi mamulleri; veya (d)
21.04
Pozisyonunda yer alan homojenize edilmiş bileşik gıda müstahzarları. 2.-
Şeker
mamulleri (17.04 pozisyonu) veya çikolata mamulleri (18.06 pozisyonu) haline
getirilmiş meyve jöleleri, meyve ezmeleri, bademli şekerler ve benzerleri
20.07 ve 20.08 pozisyonlarına dahil değildir. 3.-
Yukarıda
1 (a) Notunda belirtilen usullerden başka şekilde hazırlanmış veya konserve
edilmiş, sadece 7 inci Fasıldaki ürünler veya 11.05 veya 11.06 (8. Fasıldaki
ürünlerin unları, kaba unları ve tozları hariç) pozisyonlarında yer alan
ürünler, duruma göre 20.01, 20.04 ve 20.05 pozisyonlarında yer alırlar. 4.-
Kuru
ağırlık muhteviyatı %7 ve daha fazla olan domates suları 20.02 pozisyonunda
yer alır. 5.-
20.07
pozisyonu anlamında, “pişirilerek elde edilmiş” tabirinden, bir ürünün su
içeriğinin azaltılması yoluyla veya diğer yöntemlerle bir ürünün
viskozitesinin artırılması için atmosfer basıncında veya düşürülmüş basınç altında
ısıl işleme tabi tutularak elde edilmesi anlaşılır. 6.-
20.09
pozisyonu tatbikinde, "fermente edilmemiş ve ilave alkol katılmamış
sular" tabirinden hacim itibariyle (22. Faslın 2 nolu Notuna bakınız)
alkol derecesi %0.5'i geçmeyen sular anlaşılır. o o o Alt
pozisyon Notları. 1.-
2005.10
alt pozisyonunun tatbikinde "homojenize sebzeler" tabirinden iyice
homojenize edilmiş; bebek veya küçük çocuk gıdası veya perhiz yemeği olarak
net ağırlığı 250 gr.’ı geçmeyen kaplar içinde perakende satış için hazırlanmış
sebze müstahzarları anlaşılır. Bu tanımın uygulanmasında, müstahzara lezzet
vermek, dayanıklı hale getirmek veya diğer amaçlarla az miktarda ilave edilen
unsurları dikkate alınmaz. Bu müstahzarlar görülebilecek kadar küçük sebze
parçaları içerebilirler 20.05 pozisyonunun tüm alt pozisyonları arasında
2005.10 alt pozisyonu öncelikle dikkate alınır. 2.-
2007.10
alt pozisyonunun tatbikinde "homojenize müstahzarlar" tabirinden,
iyice homojenize edilmiş bebek veya küçük çocuk gıdası veya diyetetik amaçlı
olarak net ağırlığı 250 gr'ı geçmeyen kaplar içinde perakende satış için
hazırlanmış meyve müstahzarları anlaşılır. Bu tanımın uygulanmasında,
müstahzara lezzet vermek için, bozulmasını önlemek için veya diğer amaçlarla
az miktarda ilave edilen unsurlar dikkate alınmaz. Bu müstahzarlar
görülebilecek kadar küçük meyve parçaları içerebilirler 20.07 pozisyonunun
tüm altpozisyonları arasında 2007.10 altpozisyonu öncelikle dikkate alınır. 3.-
2009.12,
2009.21, 2009.31, 2009.41, 2009.61 ve 2009.71 alt pozisyonları anlamında,
“Brix değeri” tabirinden, bir Brix hidrometresinden elde edilen Brix
derecelerinin veya 20ºC sıcaklıkta veya okuma farklı bir sıcaklıkta
yapılıyorsa 20ºC için düzeltilmiş halde, bir refraktometreden elde edilen,
sakkaroz içeriğinin yüzdesi cinsinden ifade edilen kırılma katsayısının
doğrudan okunması anlaşılır. GENEL AÇIKLAMALAR
Bu Fasıla aşağıda yazılı olanlar dahildir: (1)
Sirke
veya asetik asitle hazırlanmış veya konserve edilmiş sebzeler, meyveler, sert
kabuklu meyveler ve diğer yenilebilir bitki parçaları. (2)
Şekerle
konserve edilmiş meyve, sert kabuklu meyve, meyve kabuğu ve diğer bitki
parçaları. (3)
Pişirilerek
elde edilmiş müstahzarlar halindeki reçel, meyve jölesi, marmelat, meyve ve
sert kabuklu meyve püreleri ve pastları. (4)
Hazırlanmış
veya konserve edilmiş homojenize sebze ve meyveler. (5)
Fermente
edilmemiş veya alkol ilave edilmemiş ya da alkol derecesi hacim itibariyle
%0,5'i geçmeyen meyve veya sebze suları. (6)
Fasıl
7, 8 veya 11'de veya Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan
diğer işlemlerle hazırlanmış veya konserve edilmiş sebzeler, meyveler, sert
kabuklu meyveler ve yenilen diğer bitki parçaları. (7)
Fasıl
7 veya 11'de tanımlanan işlemlerden başka şekilde hazırlanan veya konserve
edilen 07.14, 11.05 veya 11.06 pozisyonlarındaki ürünler (Fasıl 8 de yer alan ürünlerden
yapılan un, ezme ve tozlar hariç). (8)
Osmotik
dehidrasyon yoluyla konserve edilen meyveler. Bu ürünler bütün parçalar
halinde veya ezilmiş olabilir. Bu Fasıl aşağıda yazılı olanları kapsamaz: (a)
Ağırlık
itibariyle %20'den fazla sosis, et, sakatat, kan, balık veya kabuklu
hayvanlar, yumuşakçalar veya diğer su omurgasızları ya da bunların karışımını
içeren gıda müstahzarları (Fasıl 16). (b)
Pastacılıkta
hazırlanan meyve tartları gibi ürünler. (19.05
pozisyonu) (c)
21.04 pozisyonunda yer alan çorbalar, et suları ve
bunların müstahzarları ve homojenize edilmiş bileşik gıda müstahzarları. (d)
Hacim
itibarıyla %0.5'i geçen alkol derecesine sahip meyve veya sebze suları (Fasıl 22). 20.01 - SEBZELER,
MEYVELER, SERT KABUKLU MEYVELER VE YENİLEN
DİĞER BİTKİ PARÇALARI (SİRKE VEYA ASETİK ASİTLE HAZIRLANMIŞ VEYA KONSERVE
EDİLMİŞ). 2001.10- Hıyarlar ve
kornişonlar 2001.90- Diğerleri Bu pozisyon, sirke veya asetik asitle hazırlanmış veya konserve
edilmiş, tuz, baharat, hardal, şeker veya diğer tatlandırıcı maddeleri içeren
veya içermeyen sebzeleri (bu Fasılın 3 no.lu Not hükmüne bakınız), meyveleri,
sert kabuklu meyveleri ve diğer yenilen bitki parçalarını kapsar. Bu ürünler,
yağ veya diğer katkı maddelerini içerebilir. Dökme halde (varillerde,
fıçılarda vb.) kavanozda, şişelerde, perakende satışa hazır teneke kutularda
veya hava geçirmez kaplarda olabilir. Turşular, hardal turşuları, vb. olarak
bilinen bazı müstahzarlarda bu pozisyona dahildir. Bu pozisyondaki eşyalar, 21.03
pozisyonunda yer alan, genellikle sıvı, emülsiyon veya süspansiyon olarak
bulunan, tek başlarına yenilmeyen ancak yiyeceklerle birlikte kullanılan veya
bazı yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılan soslardan farklıdır. Bu
pozisyonda belirtilen metotlarla konserve edilmiş başlıca ürünler, hıyarlar,
kornişonlar, soğanlar, çiçek soğanları (şalotlar), domatesler, karnıbaharlar,
zeytinler, kebereler, tatlı mısırlar, enginar içleri, hurma içleri, Hint
yerelması, cevizler ve Hint kirazı (mango)dır. 20.02 - DOMATESLER
(SİRKE VEYA ASETİK ASİTTEN BAŞKA USULLERLE HAZIRLANMIŞ VEYA KONSERVE
EDİLMİŞ). 2002.10 - Domatesler (tüm
veya parça halinde) 2002.90 - Diğerleri Bu
pozisyon sirke veya asetik asitle hazırlanmış veya konserve edilmiş olanlar (20.01 pozisyonu) ile Fasıl 7'de belirtildiği şekilde tüketime
sunulmuş domateslerin dışında kalan
bütün veya parça halindeki domatesleri kapsar. Bu pozisyonda sınıflandırılan
domateslerde konulan kabın tipi dikkate alınmaz. Homojenize
haldeki hazırlanmış veya konserve edilmiş domatesler (domates püresi, salçası
veya konsantresi gibi) ve kuru madde muhtevası %7 ve daha yüksek olan domates
suyu da bu pozisyona dahildir. Ancak, domates ketçabı ve diğer domates
sosları (21.03 pozisyonu) ve
domates çorbası ve bu gibi müstahzarlar (21.04
pozisyonu) bu pozisyon haricindedir. 20.03 - MANTARLAR
VE DOMALAN (SİRKE VEYA ASETİK ASİTTEN BAŞKA USULLERLE HAZIRLANMIŞ VEYA
KONSERVE EDİLMİŞ). 2003.10 - Agaricus cinsi
mantarlar 2003.90 - Diğerleri Bu
pozisyon sirke veya asetik asitle hazırlanmış veya konserve edilmişler (20.01 pozisyonu) ile Fasıl 7'de belirtilen şekilde
sunulmuş olanlar hariç olmak üzere
tüm mantarları (saplar dahil) ve domalanları içine alır. Bu pozisyondaki
ürünler bütün, parça (örn; dilimlenmiş) veya homojenize edilmiş olabilir. 20.04 - DİĞER
SEBZELER (SİRKE VEYA ASETİK ASİTTEN BAŞKA USULLERLE
HAZIRLANMIŞ VEYA KONSERVE EDİLMİŞ, DONDURULMUŞ) (20.06 POZİSYONUNDAKİ ÜRÜNLER
HARİÇ). 2004.10 - Patatesler 2004.90 - Diğer sebzeler
ve sebze karışımları Bu pozisyondaki dondurulmuş sebzeler, dondurulmamış halde iken 20.05 pozisyonunda yer alan
sebzelerdir (Bu pozisyonunun Açıklama Notuna bakınız).
"Dondurulmuş" terimi, 7 inci Faslın Genel Açıklama Notunda
tanımlanmıştır. Bu
pozisyonda yer alan ve yaygın şekilde ticareti yapılan ürünlerin örnekleri
aşağıda verilmiştir: (1)
Patates
(cips veya French fries), yağda
tamamen veya kısmen pişirilmiş, sonra dondurulmuş. (2)
Dondurulmuş tatlı mısır, koçan üzerinde
veya dane halinde, havuç, bezelye, vb. önceden pişirilmiş veya pişirilmemiş, tereyağı ile veya başka
bir sosla hava geçirmeyen bir ambalaj (örn; plastik torba)içine konulmuş (3)
"Knödel", "Klösse"
"Nockerln"
(patates unundan yapılmış, dondurulmuş) 20.05 - DİĞER SEBZELER
(SİRKE VEYA ASETİK ASİTTEN BAŞKA USULLERLE HAZIRLANMIŞ VEYA KONSERVE EDİLMİŞ)
(DONDURULMAMIŞ) (20.06 POZİSYONUNDAKİ ÜRÜNLER HARİÇ). 2005.10 - Homojenize sebzeler 2005.20
- Patates 2005.40
- Bezelye (Pisum sativum) - Fasulye (Vigna spp.,Phaseolus spp.) 2005.51 - - Fasulye (kabuksuz) 2005.59 - - Diğerleri 2005.60 - Kuşkonmaz 2005.70 - Zeytinler 2005.80 - Tatlı mısır (Zea mays var. Saccharata) - Diğer sebzeler ve sebze karışımları 2005.91 - - Bambu
filizi 2005.99 - - Diğerleri Bu
pozisyonda yer alan "sebzeler" terimi, bu Fasılın 3 no.lu Not
hükmünde belirtilen ürünlerle sınırlıdır. Bu ürünler (20.01 pozisyonundaki sirke veya asetik asitle hazırlanan veya
konserve edilen sebzeler ile 20.04
pozisyonundaki dondurulmuş
sebzeler ve 20.06 pozisyonundaki şekerle konserve edilmiş sebzeler hariç), eğer 7 veya 11 inci
Fasıllarda belirtilen işlemlerle hazırlanmamış veya konserve edilmemiş iseler
bu pozisyonda sınıflandırılmaktadır. Böyle
ürünler, konuldukları kap tipine (genellikle teneke kutu veya diğer hava
geçirmez kaplar) bakılmaksızın bu pozisyonda yer alırlar. Bu
ürünler, bütün, parça veya ezilmiş halde, su içerisinde, domates sosunda veya
diğer katkı maddeleri ile konserve edilmiş hemen tüketime elverişli
durumdadır. Bunlar, homojenize edilmiş veya karıştırılmış (salatalar)
olabilir. Bu
pozisyonda yer alan ürünler için verilebilecek örnekler; (1)
Zeytinler; bir soda solüsyonunda özel şekilde
işleme tabi tutularak veya salamurada uzun süre yatırılarak yenilir hale
getirilir (salamurada sadece geçici olarak konserve edilen zeytinler 07.11 pozisyonunda
sınıflandırılmaktadır. Bu pozisyonla ilgili Açıklama Notuna bakınız). (2)
Sauerkraut; ince şeritler halinde kesilmiş ve
tuzlanmış lahananın kısmen fermentasyonu ile hazırlanır. (3)
Koçanı üzerinde veya dane halinde tatlı
mısır, havuç, bezelye, vb. önceden pişirilmekte veya tereyağı ya da diğer soslarla
sunulmaktadır. (4)
Patates unundan yapılmış dikdörtgen
şeklinde ince tabletler halindeki ürünler; tuz ve az miktarda sodyum glutamat katılır ve birbiri
arkasından yapılan nemlendirme ve suyunu alma işlemi ile kısmen dekstrinize
edilir. Bu ürünler, birkaç saniyelik derin kızartmadan sonra “cips” olarak
tüketmek içindir. Aşağıdakiler bu pozisyon haricindedir: a) 19.05 pozisyonundaki baharlı gevrek gıda maddeleri, b) Sebze suları (20.09 pozisyonu), c) Alkol derecesi hacim
itibariyle %0.5' vol.ü geçen sebze suları (Fasıl 22). 20.06 - SEBZELER,
MEYVELER, SERT KABUKLU MEYVELER, MEYVE KABUKLARI VE DİĞER BİTKİ PARÇALARI (ŞEKERLE KONSERVE EDİLMİŞ)
(SUYU ALINMIŞ, ÜSTÜ ŞEKERLE KAPLANMIŞ VEYA KRİSTALLEŞMİŞ). Bu pozisyonda yer alan ürünler, sebze, meyve, sert kabuklu
meyve, meyve kabuğu veya diğer bitki parçalarının önce kaynar suya tutularak
yumuşatılması ve şekerin nüfuzunun kolaylaştırılması, daha sonra kaynama
noktasına kadar tekrarlı şekilde ısıtılıp dayanıklılığını sağlayacak kadar
şekerin emdirilmesi için tedrici olarak artan konsantrasyonlu şeker şurubunda
tutulması suretiyle hazırlanmaktadır. Şekerle
konserve edilen başlıca ürünler, bütün haldeki meyve veya sert kabuklu
meyveler (kiraz, kayısı, armut, erik, kestane (marrons glacés), ceviz, vb.), meyve kısımları ve parçaları
(portakal, limon, ananas, vb.), meyve kabuğu (ağaç kavunu, limon, portakal,
kavun, vb), ve çiçekler (menekşe, mimoza, vb.). Suyu alınmış ürünlerin hazırlanması, havayla temas
ettirildiğinde kristalleşmeyen bir şurup (invert şeker veya glukozun bir
miktar sakkaroz ile karışımı gibi) kullanarak yapılır. Emdirme işleminden
sonra şurubun fazlası alınır ve geriye dokununca yapışkanımsı olan ürün
kalır. Üstü şekerle kaplanmış (parlak) ürünler, suyu alınmış ürünün
sakkaroz şurubuna (kuruduğunda ince ve parlak bir tabaka oluşturur) daldırmak
suretiyle elde edilen ürünlerdir. Kristalize edilmiş ürünler, sakkaroz şurubunun ürünün içine kadar
nüfuz etmesinin sağlanması ve böylece kuruma esnasında ürünün yüzeyinde veya
iç kısımlarında kristaller oluşturulması ile hazırlanır. Ne
şekilde paketlenmiş olursa olsun, şekerle konserve edilmiş ve şuruba konulmuş
ürünler bu pozisyon haricindedir.
(sebzeler olması durumunda 20.02,
20.03 veya 20.05 pozisyonlarında;
meyve, sert kabuklu meyve, meyve kabukları ve diğer yenilebilir bitki
parçaları (örn; “marrons glacés”
veya zencefil) olması durumunda ise 20.08
pozisyonunda yer alırlar). Kurutulmuş
meyveler (incir ve erik gibi), az miktarda şeker katılmış olsalar veya bu
pozisyondaki kristalleşmiş meyveye benzerlik sağlayacak şekilde dış kısmı
kurutulmuş doğal şekerle kaplanmış
olsa dahi Fasıl 8'de
sınıflandırılır. 20.07 -
REÇELLER, JÖLELER, MARMELATLAR, MEYVE VEYA SERT KABUKLU MEYVE PÜRESİ,
MEYVE VEYA SERT KABUKLU MEYVE PASTLARI PİŞİRİLEREK HAZIRLANMIŞ) (İLAVE ŞEKER
VEYA DİĞER TATLANDIRICI MADDELERİ İÇERSİN İÇERMESİN) 2007.10 - Homojenize
müstahzarlar - Diğerleri 2007.91 -- Turunçgiller 2007.99 -- Diğerleri Reçel, tüm meyveyi veya meyve pulpunu ya da bazı sebzeleri
(sakız kabağı, patlıcan gibi) veya diğer ürünleri (zencefil, gül yaprağı,
vb.) kendi ağırlıklarına eşit şekerle kaynatarak yapılır. Soğuduklarında orta
sıkılıkta bir kıvamda olup meyve parçaları içerirler. Marmelat, genellikle turunçgillerden hazırlanan
bir çeşit reçeldir. Meyve jölesi, meyve sularının (ham veya pişirilmiş
meyvelerden çıkartılan) şekerle kaynatılıp, sonra soğumaya bırakılması
suretiyle hazırlanır. Sıkı yapılı ve berrak olup meyve parçaları içermez. Meyve veya sert kabuklu meyve püresi, süzülmüş meyve pulpu veya toz haline
getirilmiş sert kabuklu meyvelerin, şeker katılarak veya katılmaksızın koyu
bir kıvama kadar kaynatılması suretiyle hazırlanır. Meyve püreleri, daha
fazla meyve ihtiva etmesi ve daha yumuşak bir kıvamda olmalarıyla reçellerden
ayırt edilir. Meyve veya sert kabuklu meyve pastları (elma, ayva, armut, kayısı, badem,
vb.), katı veya katıya yakın kıvamda olan buharlaştırılmış pürelerdir. Normal
olarak şeker ile hazırlanan bu pozisyondaki ürünler şeker yerine suni
maddelerle (sorbitol gibi) tatlandırılabilirler. Homojenize
edilmiş ürünler de bu pozisyona dahildir. Aşağıdakiler
bu pozisyon haricindedir: (a)
Şeker
mamulü veya çikolata mamulü halindeki jöleler ve pastlar (sırasıyla 17.04 veya 18.06 pozisyonları). (b)
Jelatin,
şeker ve meyve suları veya suni meyve esanslarından hazırlanan sofralık
jöleler (21.06 pozisyonu). 20.08 - TARİFENİN
BAŞKA YERİNDE BELİRTİLMEYEN VEYA YER ALMAYAN
MEYVELER, SERT KABUKLU MEYVELER VE YENİLEN DİĞER BİTKİ PARÇALARI (BAŞKA
SURETTE HAZIRLANMIŞ VEYA KONSERVE EDİLMİŞ) (İLAVE ŞEKER VEYA DİĞER
TATLANDIRICI MADDELER VEYA ALKOL KATILMIŞ OLSUN OLMASIN). - Sert kabuklu meyveler, yer fıstığı ve
diğer tohumlar (birbiriyle
karışık olsun olmasın) 2008.11 - - Yer fıstığı 2008.19 - - Diğerleri (karışımlar dahil) 2008.20 - - Ananas 2008.30 - Turunçgiller 2008.40 - Armutlar 2008.50 - Kayısılar (Zerdali Dahil) 2008.60 - Kirazlar (Vişne Dahil) 2008.70 - Şeftaliler (nektarinler dahil) 2008.80 - Çilekler - Diğerleri (2008.19 altpozisyonu
dışındaki karışımlar dahil) 2008.91 - - Palm meyvesi içi 2008.93 - - Yaban mersini (Vaccinium macrocarpon, Vaccinium
oxycoccos, Vaccinium
vitis-idaea) 2008.97 - - Karışımlar 2008.99 - - Diğerleri Bu pozisyona dahil olan meyveler, sert kabuklu meyveler ve
yenilebilir diğer bitki parçaları bütün halde, parçalar halinde veya ezilmiş
yahut bunların karışımı, diğer Fasıllarda veya bu Fasılın şimdiye kadar geçen
pozisyonlarında tanımlanmış yöntemlerin dışında herhangi bir yöntemle
hazırlanmış veya konserve edilmiş ürünlerdir. Bu
pozisyona, diğerleri meyanında, aşağıdakiler dahildir: (1)
Kuru
olarak kavrulmuş, sıvı veya katı yağla kavrulmuş, bitkisel yağ, tuz, aroma
maddesi, baharatlar veya diğer katkı maddeleri içeren veya içermeyen
bademler, yer fıstığı, areca cevizi (betel) ve diğer sert kabuklu meyveler. (2)
"Yer
fıstığı ezmesi" (tuz veya yağ katılmış olsun olmasın), kavrulmuş yer
fıstığının öğütülmesiyle yapılan bir macundan ibarettir. (3)
Suda,
şurupta, kimyasal madde içerisinde veya alkolde konserve edilmiş meyve (meyve
kabuğu ve tohumları dahil). (4)
Sterilize
edilmiş meyve pulpu (pişirilmiş olsun olmasın). (5)
Ezilmiş
ve sterilize edilmiş, içecek olarak doğrudan tüketim için yeterli olmayacak
oranda kalmak üzere ilave su veya şeker şurubu içersin veya içermesin,
şeftali (nektarinler dahil), kayısı, portakal(kabuğu soyulmuş olsun olmasın
veya taşlı kısımları ya da çekirdekleri çıkarılmış olsun olmasın) gibi bütün
haldeki meyveler. Eğer yeterli bir miktarda su veya şeker şurubu eklenmek
suretiyle içecek olarak doğrudan tüketime hazır hale getirilmişse bu ürünler 22.02 pozisyonunda yer almaktadır. (6)
Pişirilmiş
meyve (fakat buhar ile veya suda kaynatılarak pişirilmiş ve dondurulmuş
meyveler 08.11 pozisyonunda yer
almaktadır). (7)
Şurup
içinde konserve edilmiş veya başka şekilde hazırlanmış ve korunmuş saplar,
kökler ve diğer yenilebilir bitki parçaları zencefil, tatlı patates, şerbetçi
otu sürgünleri, bağ yaprakları, palm meyvesi için). (8)
Şeker
şurubundaki demir hindi meyvesi. (9)
Ne
şekilde paketlenmiş olursa olsun şekerle konserve edilmiş ve şuruba konulmuş
(²marrons glacés², zencefil
gibi) meyve, sert kabuklu meyve, meyve kabukları ve diğer yenilebilir bitki
parçaları. (10)
Osmotik
dehidrasyon yoluyla konserve edilen meyveler. "Osmotik dehidrasyon"
terimi, meyve parçalarının uzun bir süre konsantre haldeki şeker grubunda
bekletilmesi, böylece, meyvenin bünyesindeki su ve doğal şekerin şeker
grubundaki şekerle yer değiştirmesi işlemini ifade etmektedir. Meyve daha
sonra nem muhteviyatını düşürmek amacıyla hava ile kurutulabilir. Yukarıda belirtilen tüm ürünler şeker yerine suni
tatlandırıcılarla (sorbitol gibi) tatlandırılabilir. Meyve, sert kabuklu meyve ve bitkilerin diğer yenilebilir
parçalarının esas karakterini değiştirmemek amacıyla bu pozisyondaki ürünlere
başka maddeler (nişasta gibi) de eklenebilir. Bu
pozisyondaki ürünler genellikle teneke kutu, kavanoz veya hava geçirmez
kaplar, fıçılar, variller ya da benzeri kaplarda olabilir. Bu
pozisyon şekercilik mamullerine dönüştürülmüş meyveler, sert kabuklu meyveler
veya bitkilerin yenilebilen diğer parçalarını (doğal bala dayalı olanlar
dahil) kapsamaz (17.04 pozisyonu). Farklı
türlerdeki bitki veya bitki parçaları (tohumlar veya meyveler dahil)
karışımını veya aynı veya farklı türlerdeki bitki veya bitki parçalarının
(tohumlar veya meyveler dahil) bir veya daha fazla bitki hülasası (bu şekilde
tüketilmeyen ancak bitkisel çay veya bitkisel içecek yapımında kullanılan)
gibi diğer maddelerle karışımlarını içeren ürünler bu pozisyon haricindedir (08.13, 09.09 veya 21.06 pozisyonları). Ayrıca bitki, bitki parçaları, tohumlar
ve meyvelerin (bütün, kesilmiş, ezilmiş, öğütülmüş veya toz haline
getirilmiş) farklı Fasıllarda yer alan (örn; Fasıl 7, 9, 11,12) ve
bulundukları haliyle tüketilmeyen ama hem doğrudan içeceklerin
aromalandırılmasında ve hem de içecek üretimi için hülasaların
hazırlanmasında kullanılan türleri de bu pozisyon haricindedir (Fasıl 9 veya 21.06 pozisyonu). 20.09 –
MEYVE SULARI (ÜZÜM ŞIRASI DAHİL) VE SEBZE SULARI (FERMENTE EDİLMEMİŞ
VE ALKOL KATILMAMIŞ), İLAVE ŞEKER VEYA DİĞER TATLANDIRICI MADDELER KATILMIŞ
OLSUN OLMASIN (+). - Portakal suyu 2009.11 -- Dondurulmuş 2009.12 -- Dondurulmamış,
Brix değeri 20’yi geçmeyenler 2009.19
-- Diğerleri - Greyfurt suyu (pomelo dahil) 2009.21 -- Brix değeri
20’yi geçmeyenler 2009.29 -- Diğerleri - Diğer herhangi
bir turunçgilin suyu 2009.31 -- Brix değeri 20’yi
geçmeyenler 2009.39 -- Diğerleri - Ananas suyu 2009.41 -- Brix değeri 20’yi geçmeyenler 2009.49
-- Diğerleri 2009.50 - Domates suyu - Üzüm suyu
(üzüm şırası dahil) 2009.61 -- Brix değeri
30’u geçmeyenler 2009.69 -- Diğerleri - Elma suyu 2009.71 -- Brix değeri 20’yi
geçmeyenler 2009.79 -- Diğerleri - Diğer
herhangi bir meyvenin veya sebzenin suyu 2009.81--Yaban mersini (Vaccinium macrocarpon,
Vaccinium oxycoccos, Vaccinium vitis-idaea)
suyu 2009.89 -- Diğerleri 2009.90
- Karışık haldeki meyve ve sebze suları Fermente
olmamış ve ilave alkol ihtiva etmeyen meyve suları ile ilgili olarak bu
Fasıl 6 nolu notuna bakınız. Bu pozisyondaki meyve ve sebze suları, genellikle taze, sağlıklı
ve olgun meyve veya sebzelerin preslenmesi ile elde edilmektedir. Bu iş,
evdeki limon sıkacağı gibi çalışan mekanik "ekstraktör" ler
vasıtasıyla (turunçgillerde olduğu gibi) veya bir ön ezme ya da öğütmeyi
takiben veyahut ezme veya öğütme yapılmadan preslenmek suretiyle (özellikle
elmalar için) veya soğuk ya da sıcak su veya buharla işleme tabi tutmak
suretiyle yapılır (domates, kara frenk üzümü, havuç, kereviz gibi sebzeler). Konsantre edilmiş belli başlı meyve suları, konsantre edilmemiş
olanlardan Brix değerlerine göre ayırt edilebilirler (bu Fasıl 3 nolu alt
pozisyon notuna bakınız). Böylece
elde edilen sıvılar genellikle aşağıdaki işlemlere tabi tutulur: (a)
Berraklaştırma; durultma maddeleri (jelatin, albumin,
infusorial toprak) veya enzimler yardımıyla ya da santrifüjleme yoluyla meyve
suyundaki katı maddelerin çoğununun ayrılmasıdır. (b)
Filtrasyon; genellikle kizelgur, asbest, selüloz,
vb. ile kaplı filtre tabakası vasıtasıyla yapılır. (c)
Hava alma; renk, tat ve aromayı bozan oksijeni
ortadan kaldırmak. (d)
Homojenizasyon; çok etli meyvelerden elde edilen bazı
sular için yapılır (domates, şeftali, vb.). (e)
Sterilizasyon; fermentasyonu önlemek için yapılır.
Muhtelif yöntemler uygulanabilir. Örn; pastörizasyon (uzatılmış veya
"ani"), elektrotlarla donatılmış makinalarda elektrik
sterilizasyonu, filtrasyon yoluyla sterilizasyon, karbondioksit kullanarak
basınç altında konserve etme, soğutma, kimyasal sterilizasyon (örn; kükürt
dioksit, sodyum benzoat vasıtasıyla), ultraviyole ışınlarla veya iyon
değiştiricilerle işleme tabi tutma. Bu şekildeki muhtelif işlemlerin
sonucunda meyve ve sebze suları berrak, fermente olmamış bir sıvı
durumundadır. Ancak bazı meyve suları (özellikle kayısı, şeftali ve domates
gibi etli meyvelerden elde edilenler) ya süspansiyon halinde veya çökelti
halinde hala bir miktar pulp içerirler. Pratikte
nispeten az rastlansa da taze iken suyu bulunan kurutulmuş meyvelerden elde
edilen meyve suları da bu pozisyon kapsamındadır. Bu duruma örnek olarak;
difüzyon kazanında kuru eriğin su ile saatlerce ısıtılması suretiyle elde
edilen "kuru erik suyu". Ancak pratik olarak hiç meyve suyu
içermeyen meyvelerin taze veya kurutulmuşlarını (ardıç meyveleri, kuşburnu)
suda ısıtmak suretiyle elde edilen az çok sıvı ürünler bu pozisyona dahil değildir. Böyle ürünler
genellikle 21.06 pozisyonunda
sınıflandırılmışlardır. Bu pozisyonda yer alan meyve suları, konsantre edilmiş (dondurulmuş veya dondurulmamış) veya kristal halde ya da tamamen veya
tamamına yakın derecede suda çözünüyorsa toz
halinde olabilirler. Böyle ürünler ısıtma (vakumlu veya vakumsuz) veya
soğutma (liyofilizasyon) işlemleriyle elde edilmektedir. Bazı konsantre meyve suları konsantre
olmayan hemcinslerinden “Brix” değerleri üzerinden ayırt edilir (Bu Faslın 3
no’lu altpozisyon notuna bakınız). Orijinal özelliklerini muhafaza etmek şartıyla bu pozisyondaki meyve ve
sebze suları ister üretim işleminden doğsun isterse ayrıca ilave edilmiş
olsun, aşağıda sıralanan türdeki maddeleri içerebilirler: (1)
Şeker. (2)
Tabii
veya suni diğer tatlandırıcı maddeler. Ancak ilave edilen miktar normal
tatlandırma amacı için gerekli olan miktarı geçmemelidir ve içerdikleri
farklı maddelerin dengesine göre bu pozisyonda yer alabilen meyve suları için
aşağıda Madde 4'e bakınız. (3)
Meyve
suyunu korumak veya fermentasyonu önlemek için ilave olunan maddeler (kükürt
dioksit, karbondioksit, enzimler, vb.). (4)
Standardize
edici maddeler (sitrik asit, tartarik asit, vb.) ve üretim işlemi esnasında
yok edilen veya bozulan yapının restore edilmesi için ilave edilen ürünler
(vitaminler, renk verici maddeler, vb.) veya aromayı sabitleyici maddeler
(toz veya kristal haldeki turunçgil sularına sorbitol katılması gibi). Ancak
meyve suyuna ilave edilen maddelerden birisi (sitrik asit, meyveden
çıkartılan uçucu yağ, vb.), doğal meyve suyunda bulunan muhtelif maddeler
arasındaki dengeyi kesin olarak bozacak miktarda ise böyle meyve suları bu
pozisyon haricindedir. Bu durumda,
ürün, orjinal karakterini kaybetmiştir. Bu
pozisyondaki sebze suları, ilave tuz (sodyum klorür), baharat veya aroma
maddeleri içerebilir. Benzer
şekilde, yeniden sulandırılmış (rekonstitüye) meyve sularında (normal
kompozisyondaki konsantre edilmemiş benzer meyve sularının içerdiği su
miktarını geçmeyecek miktardaki suyun konsantre meyve suyuna ilave
edilmesiyle elde edilen ürünler gibi) olduğu gibi, aynı veya farklı tipteki
meyve veya sebze suları karışımları bu pozisyonda sınıflandırılırlar. Ancak,
normal meyve ve sebze suyuna ilave edilen veya konsantre meyve suyuna tabii
meyve suyunu oluşturmak için gereken miktardan daha fazla suyun ilave
edilmesi sonucunda 22.02 pozisyonunda yer alan
içeceklerin karakterini taşıyan seyreltilmiş ürünler oluşur. Karbondioksitle
işlem gören meyve sularında (gazlı meyve suları) normal olarak mevcut olan
miktardan daha fazla karbondioksit içeren meyve veya sebze suları ve keza
limonatalar ve meyve suyu ile aromalandırılmış gazlı sular da hariçtir (22.02 pozisyonu). Fermente olmaması şartıyla, her türlü kullanım için olan üzüm
şırası da bu pozisyona dahildir. Diğer meyve sularınınkine çok benzeyen
işlemlere tabi tutulduğu için üzüm şırası da normal üzüm suyuna benzer.
Konsantre ve kristal şekilde sunulmuş olabilir (kristal formda olanı,
piyasada "üzüm şekeri" veya "üzüm balı" olarak bilinir ve
zencefilli ekmek, şekerleme, vb. yapılmak üzere ince fırıncılık ürünlerinde
veya zencefilli çörek, şekerleme vb. yapımında kullanılır). Alkol ilave edilen fermente edilmemiş
üzüm şırasının yanısıra, fermentasyon durdurulmuş olsun olmasın, kısmen
fermente olmuş üzüm şırası, % 0.5 vol. geçen bir alkol derecesine sahipse 22.04 pozisyonunda yer alırlar. Aşağıda yazılı olanlar da bu pozisyon haricindedir: (a) Kuru madde içeriği %7 veya daha fazla
olan domates suyu (20.02 pozisyonu). (b) Alkol derecesi hacim itibariyle %0.5
vol.'u geçen meyve veya sebze suları (Fasıl
22). o o
o Altpozisyon
Açıklama Notu. 2009.11 Altpozisyonu "Dondurulmuş portakal suyu" terimi, -18° C civarında
bir sıcaklığa tabi tutularak yaklaşık bu sıcaklıkta muhafaza edilmiş olsa
bile tamamı donmamış olan konsantre portakal suyunu da kapsar. |